Mál nr. 5/2005 - Óbyggðanefnd

28
Í bréfi sem Jón Jónsson, elsti, á Snartarstöðum sendi Eiríki Sigvaldasyni í
Hafrafellstungu 17. september 1845 kom fram að Jón minntist þess að fyrrum eigandi
Hafrafellstungu, Hrólfur Runólfsson, hefði leyft Austursandsbændum og þeim íbúum
í Öxarfjarðarhreppi sem þess óskuðu, að nýta Búrfellsheiði til fjallagrasatekju gegn
gjaldi. Í bréfinu kemur fram um hvaða landsvæði var að ræða:
Heidinn var TakMarkalaust brúkud frá Djúpárbotnum austur, geingt sunnann
verdum Svalbardsnúpum i milli SandAar og vestur Fjallgardsins, sudur undir
Hólsminni - 74
Hinn 28. mars 1885 skráði presturinn á Svalbarði, Guttormur Vigfússon, niður
lýsingu á landamerkjum jarðarinnar:
Samkvæmt eignarskjölum Svalbarðskirkju á hún tunguna milli Svalbarðsár
og Sandár fram til Dettifossár, sem rennur austur úr Búrfelli sunnanverðu og í
Sandá; en frá upptökum Dettifossár liggur eitt mýrarsund vestur til
Svalbarðsárupptaka, og eru það sögð landamerki að landeign kirkjunnar á þá
síðu sem til heiðar veit.
Stuttu síðar, nánar tiltekið 8. maí 1885, sendi Guttormur Sigvalda Jónssyni,
einum eiganda Hafrafellstungu, landamerkjaskrána til samþykktar eða synjunar. Í
bréfinu sem fylgdi með skránni kom fram að hinir tveir eigendur jarðarinnar,
bræðurnir Björn í Skógum og Sigurður í Ærlækjarseli, væru þegar búnir að samþykkja
landamerkjaskrána.
Sigvaldi sendi svarbréf til Guttorms 19. maí 1885. Í því kom fram að hann
samþykkti ekki landamerkjaskrána. Neitun sína byggði hann á tveimur þáttum. Annar
var sá að samkvæmt landamerkjaskránni flyttist talsvert heiðarland frá
[Hafrafells]tungu. Þetta heiðarland taldi Sigvaldi að gömul skjöl, sem hann hefði
undir höndum, sýndu að hefði verið ágreiningslaust í eigu Hafrafellstungu um langan
aldur. Seinni þátturinn var sá að Sigvaldi átti von á því að fá afrit af máldaga
Hafrafellstungu þá um sumarið. 75 Síðar samþykktu eigendur Hafrafellstungu
landamerki Svalbarðskirkjulands. 76
Landamerki Hafrafellstungu voru skráð 20. janúar 1888. Þau voru þinglesin
29. júní sama ár:
Að norðan úr svokölluðum Lækjardalsfossum, ræður Gilsbakkaáin [skrifað
Gislbakkaáin] með Lækjardals og Gilsbakkalöndum í svokallaðan Bug hvar
hin svonefnda þverlaut liggur að ánni. Siðan uppúr henni syðst beint á
Fjórðungshól, þaðan í þverfell á hlið við Sandfellshaga land og með því í
vörðu þá er stendur á Langa ás. Að austan á hlið með Svalbarðskirkjulandi
ræður Langásin til syðri enda hans, þaðan beina stefnu í ós þann er liggur úr
norðausturhorni Stórabúrfellsvatns, þaðan beina línu í hásuður yfir vatnið
74 Skjal nr. 2 (71) a-b.
75 Skjal nr. 2 (74). Sjá einnig skjal nr. 2 (73).
76 Skjal nr. 2 (123).