Mál nr. 5/2005 - Óbyggðanefnd

Vigfúsi syni sínum jörðina Hafrafellstungu. Þorsteinn greinir frá eign kirkjunnar og
segir að hún eigi:
... þriu kot, Er so heita: smior holl. Jons stadj: og hrafnstadi: og skog I sletta
fellj og skog lækiardals la[n]d[i, v]eidivötn fimm og heitir Eitt Kal[da]vatnn,
og þriu burfells vötn, og Eitt sudur fra tungu fiall[i] landar Eign suo langt
austur a fiöll sem adrir dandi menn hafa brief og skilriki thil ad þeir Eigi þar í
móti ... 62
Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns segir árið 1712, að dýrleikinn sé
20 hundruð, hestaganga sé lök í heimalandi, en í betra lagi á heiðinni. Silungsveiði í
stöðuvötnum á Búrfellsheiði hafi að fornu verið gagnvæn, en hafi ekki brúkast í margt
ár fyrir fjarlægðar sakir. Grasatekja næg og brúkist af þessarar sveitar búendum eftir
leyfi landsdrottins fyrir óákveðna greiðasemi. Hvannatekja að nokkru gagni á þessari
heiði, brúkist lítt. 63
Frá árinu 1741 er varðveitt svohljóðandi lögfesta fyrir Hafrafellstungu sem
skyldi standa til tólf mánaða:
Jeg Vnderskrifadur Nichulas Runolfsson lögfeste Hier j dag Eign Myna,
Jördina HafrafelsTungu 20 hndr. ad Dyrleika liggande j Axarfirdj j
skinnastada Kirkusokn Áckra og todur Eingiar og skoga Hus og Haga, Hollt
og Hædir Votn og Veidestadj og allar lans Nytiar þær Er þessari Jordu
Eigia ad filgia til Vmm merkia þessra skoginn j sliettafelle Riettsins ut Eptir
fells Lág firir Vestan tungu Nonuordu j brandslæk Enn firir ofann rædur
gardur sá Er gliggur Vr somu Nonuordu j brans læk sem Er SmiorHols landa
Merkisgardur so og j gard þann er geingur [u]mm þuera tungu j mots uid
SmiorHols laag j sleettafelli ...
landarEign Vr fiordungs Hol j þuerfell þadann Riettsins framann uid moosfell
austur j sanda aa, Enn hid fremra Rædur Vrdaraas og Reidur Mots uid Hool á
fialle firirbid eg huörium Manni ... 64
Lögfesta fyrir Hafrafellstungu var útbúin árið 1752:
Eg Vnder skrifadur lögfestj Med þessu Mynu opnu briefe EignarJörd Mÿna
Hafrafelztungu liggiande J öxarfirde og skinnastadar kyrkiusockn logfeste eg
adur tiedrar Jardar Ackra og tödur Eingiar og skoga, Votn og Veide stadj,
Jtöck og Vt haga og allar landz Nytiar þær sem þuj landj Eiga ad fylgia og
fillt hafa ad fornu og Nÿu, ad onguo fra skilldu, Enn öllu til teknu til ystu Vm
62
Skjal nr. 2 (67). Hér er farið eftir lausu blaði í fjögurra blaða broti sem ber blaðsíðutalið 124 og hefur
bersýnilega verið rifið úr bók. Höndin á því er líkast til frá seinni hluta 17. aldar. Bréfið er illt aflestrar
á stöku stað en það, sem torlæsilegt er, er haft innan hornklofa sem hafa verið fylltir með hliðsjón af
uppskrift gerðri í Hafrafellstungu 16. júní 1858 af S. Schulesen og G. Þórðarsyni. Eini munurinn á
þessum tveimur uppskriftum, fyrir utan stafsetningu og greinarmerkjasetningu, er sá að í uppskriftinni
frá 1858 segir ,,skóg í Lækjardalslandi“ en þetta ,,í“ er ekki að finna í uppskriftinni frá seinni hluta 17.
aldar.
63
Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns XI. bindi, bls. 313-314.
64
Skjal nr. 2 (19) a-b.
25