Mál nr. 5/2005 - Óbyggðanefnd

Samkvæmt jarðamatinu 1804 er virði sjálfseignarjarðarinnar Arnarstaða 12
hundruð. Heimilisfólk leyfir öðrum að tína fjallagrös gegn greiðslu. 21
Jarðamat 1849 segir landrými mikið fyrir sauðfénað og að heimilisfólk geti
nýtt sér fjallagrasatekju. Jörðin hefur heiðarland til „afréttar“ fyrir nokkurn geldfénað
en fénaðargeymsla jarðarinnar er örðug. 22
Í fasteignamati N-Þingeyjarsýslu frá 1916-1918 er að finna lýsingu á
landamerkjum Arnarstaða. Þessi lýsing er nánast samhljóða þeirri sem var útbúin 12.
ágúst 1887 ef undan er skilið upphaf lýsingarinnar. Í fasteignamatinu stendur:
Að sunnan: Úr Naustárfossi ræður áin að Grafargerðishnútu, þaðan beina
stefnu sunnan í Fiskhól, síðan í vörðu á Núpabrún sunnan við Lambhúshóla,
þaðan í syðri endann á Tóugili, síðan í syðsta Þríhyrning ... 23
Í fasteignamatinu 1916-1918 kemur einnig fram að Valþjófsstaðir eigi
hestagöngu undir Kálfafjöllum í Arnarstaðalandi og að Arnarstaðir eigi mikið og gott
heiðarland. Auk þess kemur þar fram að ágangur sé af afréttarfé og að Arnarstaðir
hafi góða sumarhaga. Þar stendur líka að í landi jarðarinnar sé nýbýlið Hrauntangi.
Sérkafli er um þetta nýbýli í fasteignamatinu. Í honum kemur fram að landið sé óskipt
og að býlið sé langt til heiðar. Sumarhagar býlisins eru ágætir en jörðin verður fyrir
ágangi af afréttarfé.
Landamerkjabréf fyrir Daðastaði og Þjófsstaði var útbúið 6. ágúst 1887. Það
var þinglesið 6. júní 1889. Þar stendur m.a.:
Að utan: Úr Naustárfossi í Grafagerðishnútu, þaðan beina stefnu sunnan í
Fiskhól, þaðan í vörðu á Núpabrúnum suður og upp af Lambhúshólum, svo
sömu stefnu í syðri Tóugilsenda, enn sömu stefnu í syðsta Þríhyrning og
síðast í fyrr nefndann Kálfhól. 24
Þ. Þorsteinsson fulltrúi skrifaði undir bréfið. J. Rafnsson vegna eiganda, Jóns
Sigurðssonar. Landamerkjalýsingin var samin í umboði fulltrúa Munkaþverárklausturs,
sem samþykkti hana vegna Núps.
Skrifað var undir landamerkjabréf Valþjófsstaða og Einarsstaða 7. apríl 1894.
Bréfinu var þinglýst 16. maí 1895:
Á milli téðra jarða og Arnastaða eru merkin við sjó. - Úr bjargi rétt við
Naustá, þaðan í vörðu utantil á Kjalarsás, þá í Stórhól, síðan í vörðu á
hálsbrún og í Skottuþúfu.
...
21 Skjal nr. 2 (59) a-b.
22 Skjal nr. 2 (38).
23 Skjal nr. 2 (17).
24 Skjal nr. 2 (14) a-b.
17