17.08.2013 Views

'SHTEPIA E VERDHE' AKUZON - Gazeta Express

'SHTEPIA E VERDHE' AKUZON - Gazeta Express

'SHTEPIA E VERDHE' AKUZON - Gazeta Express

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

E martë, 21 dhjetor 2010 25<br />

LIRIA, SUNDIMI I LIGJIT<br />

DHE TRANSPARENCA<br />

Fatmir Bytyqi<br />

Se në Kosovë është e garantuar<br />

liria, se sundon ligji dhe se institucionet<br />

tona janë transparente,<br />

pas datës 12 dhjetor – ditën e<br />

zgjedhjeve – nuk mund ta mohojë<br />

askush më.<br />

Anë e kënd Kosovës, gjithandej<br />

e këtej, në çdo qendër të votimit u<br />

manipulua vullneti i qytetarëve në<br />

mënyrë transparente dhe lirshëm<br />

duke vënë në përdorim edhe sundimin<br />

e ligjit të Darwinit në rast<br />

nevoje, nga të gjitha subjektet<br />

politike pa përjashtim, kush më<br />

e zoja e kush më qyqare.<br />

Akuzat e kundër akuzat, debatet<br />

dhe analizat, paralajmërimet dhe<br />

parashikimet nuk pushojnë më që<br />

prej asaj dite. Por ç’rëndësi ka kjo<br />

për popullin e shkret, përveç se<br />

është argëtuese?<br />

Hiq asgjë, ama pikë rëndësie<br />

nuk ka. Edhe sikur të përsëriteshin<br />

zgjedhjet në tërë Kosovën,<br />

jo vetëm në Drenas dhe Skënderaj,<br />

nuk do të ndryshojë asgjë.<br />

Arsyeja!? Është shumë e thjeshtë.<br />

Për derisa populli zgjedhjet e<br />

lira i percepton si një mundësi<br />

e ushtrimit të vullnetit për një<br />

rend më të mirë shoqëror (më të<br />

mirë në kuptimin relativ), partitë<br />

politike ose më saktë ata të cilët<br />

gjenden në lista zgjedhore, e perceptojnë<br />

si mundësi, në radhë të<br />

parë, për realizimin e interesave<br />

të ngushta personale, e pastaj<br />

nëse mbetet hapësirë, edhe të<br />

një rrethi më të gjerë rreth vetes.<br />

Sa për popullin dihet, populli duhet<br />

të paguajë e jo të marrë. Për<br />

fat të keq, hapësira e një gazete<br />

nuk mjafton të paraqiten arsyet<br />

e perceptimit të ndryshëm të të<br />

njëjtit qëllim. Vullneti i qytetarëve<br />

do të manipulohej përsëri edhe sikur<br />

të përsëriteshin zgjedhjet, në<br />

mënyrë transparente dhe lirshëm,<br />

siç u manipulua den baba den, -<br />

ndoshta radhën tjetër do të tregohet<br />

dikush tjetër më e zoja - edhe<br />

askush nuk do të mërzitej aspak<br />

(nuk do të jap llogari).<br />

Edhe sikur të koalicionin PDK<br />

– LDK, PDK – AAK, LDK – AAK,<br />

apo Vetëvendosja pa askënd, nuk<br />

do të keqqeverisemi më keq sesa<br />

u keqqeverisëm deri më sot. Për<br />

arsye të njëjta siç u cek më lart.<br />

Por, qëllimi imë në këtë vështrim<br />

nuk është që t’i bëjmë historiografi<br />

keqpërdorimit të pushteteve të<br />

deritashme në Kosovë, por të analizojm<br />

se nga buron mundësia (<br />

vetëm mundësia jo edhe motive)<br />

e keqpërdorimeve dhe cilat janë<br />

mundësit dhe mekanizmat e parandalimit<br />

(jo të luftimit) të këtyre<br />

dukurive. A ekziston një mundësi<br />

e tillë? Apo jemi plotësisht të pashpresë?<br />

Përgjigja është e shkurtër<br />

dhe e prerë. PO! Sepse çdo problem<br />

përcillet nga një zgjidhje. Për<br />

ta gjetur zgjidhjen e një problemi<br />

duhet së pari ta kuptojmë dhe<br />

analizojmë atë.<br />

PËRCEPTIMI<br />

Kosova është shtet demokratik<br />

(të paktën në letër- de juro) parlamentar<br />

ku pushteti është i ndarë<br />

në tri shtylla: Legjislativ, Ekzekutiv<br />

dhe Gjyqësor.<br />

Legjitimimi i pushtetin Legjislativ<br />

dhe Ekzekutiv buron nga<br />

populli përmes zgjedhjeve të lira.<br />

Pushteti Legjislativ ka për detyrë<br />

t’i legjitimojë planifi kimet e Ekzekutivit.<br />

ANALIZA<br />

Këtu hasim dobësinë e parë<br />

të ndarjes së pushtetit pasi që<br />

Koalicioni<br />

Qeveritar<br />

Partia<br />

opozitare<br />

më e vogël<br />

Partia<br />

opozitare<br />

më e madhe<br />

pushteti Legjislativ dhe Ekzekutiv<br />

dominohen nga partia apo koalicioni<br />

i fi tuesve (manipulueseve)<br />

të zgjedhjeve. Është dëshmuar se<br />

forca/koalicioni politik i cili dominon<br />

parlamentin nuk ka kufi zuar<br />

apo kontrolluar qeverinë, pasi që<br />

është e njëjta forcë politike dhe<br />

mbrojnë interesin e njëjtë.<br />

Pushteti Ekzekutiv përmes kontrollimit<br />

të taksave është shumë<br />

më e fuqishëm dhe ushtron kontroll<br />

dhe ndikim të plot mbi Legjislativin<br />

dhe Gjyqësorin, e sidomos<br />

në vendet e pazhvilluara.<br />

Kontorlli, në rast të keqpërdorimeve<br />

nga qeveria, i është lënë<br />

opozitës përmes komisioneve<br />

parlamentare pjesë e të cilave janë<br />

edhe përfaqësuesit e koalicionit<br />

qeverisës dhe kështu e asgjëson<br />

forcën e kontrollit edhe ashtu të<br />

dobët kundrejt qeverisë.<br />

Pra, ushtrimi i forcës i është lënë<br />

më të fortit kurse kontrolli më të<br />

dobëtit. Se i dobëti mund ta kontrollojë<br />

forcën e më të fortit, le ta<br />

besojë kush të dojë.<br />

ZGJIDHJA<br />

Ndarja e Pushtetit<br />

Ekzekutiv<br />

Sikurse ndarje e punës që<br />

ndikoi pozitivisht në rritjen e<br />

mirëqenies (rritjen produktivitetit,<br />

ngritjen e vetëpërgjegjësisë,<br />

angazhimit, iniciativës dhe<br />

ngritjen e kapacitetit intelektual<br />

– shpikjeve) ashtu edhe ndarja e<br />

pushtetit ( në Legjislativ, Ekzekutiv<br />

dhe Gjyqësor) ndikoi drejtpërdrejt<br />

në përmirësimin e funksionalitetit<br />

dhe kualitetit shtetformues.<br />

Egzekutiv<br />

(Zyra e partneritetit<br />

tenderuese)<br />

Me qëllim të minimizimit<br />

të mundësisë së keqpërdorim<br />

të mjeteve publike, ngritjes së<br />

transparencës, gatishmërisë për<br />

kontroll, llogaridhënies, hetim të<br />

plotë, kthimin e besimit të humbur<br />

në strukturat dhe organet<br />

shtetërore (udhëheqëse) propozoj<br />

që pushteti Ekzekutiv të ndahet në<br />

tre sektor, mbi bazën e parimit – i<br />

dobëti ushtron forcën – ekzekuton<br />

- i forti kontrollon forcën ushtruese<br />

– ekzekutimin - si me poshtë:<br />

Vendimmarrës -<br />

Koalicioni qeveritar<br />

Ekzekutiv -<br />

Partia më e vogël opozitare<br />

Ekzekutiv verifi kues -<br />

Partia më e madhe opozitare<br />

Vendimmarës<br />

Zgjedhë Kryeministrin dhe ministrant<br />

Planifikon dhe ndan bugjetin<br />

Përcakton objektivat dhe mjetet investuese<br />

Përcakton kriteret<br />

Bënë promovimin<br />

Monitoron punën e zyrës së pagesave dhe<br />

zyrës së partneritetit<br />

Bënë publikimet (shpalljet)<br />

Përzgjedh partnerët qeveritarë për kryerjen e<br />

punimeve sipas kritereve të përcaktuara nga<br />

Qeveria (tenderimin)<br />

Ekzekutiv verifikues<br />

(Zyra e pagesave)<br />

Kontrollon Cash-in<br />

Verifikon (kontrollon) punimet e firmave<br />

tenderuese<br />

Bën pagesat<br />

Edhe ruajtja e vullnetit (votës) të popullit mund të bëhet përmes aplikimit të së njëjtës mostër. Më i dobëti ekzekuton, e më i forti kontrollon.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!