'SHTEPIA E VERDHE' AKUZON - Gazeta Express
'SHTEPIA E VERDHE' AKUZON - Gazeta Express
'SHTEPIA E VERDHE' AKUZON - Gazeta Express
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
E martë, 21 dhjetor 2010 15<br />
Bota<br />
redaktor: Arsim Buxhovi<br />
e-mail: arsim.buxhovi@gazetaexpress.com<br />
tel: 038 76 76 76 fax: 038 76 76 78<br />
Seuli zhvillon stërvitje luftarake<br />
Koreja e Jugut ka zhvilluar dje një stërvitje<br />
artilerie me predha luftarake, në një ishull<br />
pranë kufi rit me Korenë e Veriut.<br />
Stërvitja njëorëshe u kritikua ashpër nga<br />
Pheniani, i cili kishte paralajmëruar se ajo<br />
mund ta detyronte të kundërpërgjigjej në<br />
një shkallë më të gjerë dhe më fuqishme<br />
se më parë. Muajin e kaluar Koreja e Veriut<br />
goditi ishuj në jug, pas një stërvitjeje të<br />
Biden: “Assange, një hi-tech terrorist”<br />
Zëvendëspresidenti i SHBAsë,<br />
Joe Biden, e ka ndërlidhur<br />
me “hi-tech terrorizëm” themeluesin<br />
e Wikileaks, Julian<br />
Assangenë, e që njëherësh<br />
është kritika më e ashpër<br />
në adresë të tij nga ndonjë<br />
pjesëtar i administratës së<br />
Barack Obamës.<br />
Biden theksoi se me publikimin<br />
e dokumenteve të<br />
fshehta dhe të telegrameve<br />
diplomatike, Assange ka rrezikuar<br />
jetët e diplomatëve<br />
dhe ka vështirësuar përpjekjet<br />
diplomatike të SHBA-së në<br />
gjithë botën.<br />
Në intervistën dhënë kanalit<br />
televiziv NBC, i pyetur se a<br />
mund të parandalojë admini-<br />
Elizabeta II rrezikon “zhdukjen”<br />
nga pullat e postare<br />
Portreti i Mbretëreshës së Anglisë<br />
rrezikon të zhduket nga<br />
pullat e postës së Britanisë.<br />
Bregu i Fildishtë, në prag të luftës<br />
Bregu i Fildishtë gjendet, sipas<br />
vlerësimeve të OKB-së, buzë<br />
luftës qytetare. Komisarja e<br />
lartë e OKB-së për të drejtat<br />
e njeriut, Navi Pillay, foli për<br />
shkelje masive të të drejtave të<br />
njeriut dhe mbi 50 të vrarë dhe<br />
200 të plagosur, pas zgjedhjeve<br />
të kontestueshme presidenciale.<br />
SHBA-ja ka paralajmëruar<br />
tërheqjen e plotë të personelit<br />
nga ambasada e atjeshme. Atje<br />
ka vazhduar lufta për pushtet<br />
mes presidentit shumëvjeçar<br />
Laurent Gbagbo dhe kandidatit<br />
të opozitës, Alassane<br />
Ouattara, të cilin komisioni i<br />
zgjedhjeve e ka shpallur fi tues<br />
strata amerikane publikimin e<br />
dokumenteve të tjera të fshehta,<br />
siç është paralajmëruar nga<br />
Assange javën e kaluar, Biden<br />
Motivi? Privatizimi i postës,<br />
i diskutuar javën e kaluar në<br />
Parlament dhe që mund të<br />
të zgjedhjeve të fundit presidenciale.<br />
Kombet e Bashkuara<br />
dhe bashkësia ndërkombëtare<br />
e shohin Ouattarën si presi-<br />
u përgjigj: “Jemi duke punuar<br />
në këtë drejtim. Ministria<br />
e Drejtësisë është duke e<br />
vëzhguar situatën”.<br />
miratohet shumë shpejt.<br />
Projektligji parashikon që<br />
pronarët e rinj nuk janë të<br />
detyruar që në pullat e postës<br />
të vënë portretin e Elizabetës<br />
II.<br />
Buckingham Palace është<br />
irrituar nga ky lajm dhe për<br />
këtë arsye ministri i Telekomunikacionit,<br />
Ed Davey,<br />
është shprehur se negociatat<br />
me oborrin mbretëror për këtë<br />
çështje do të jenë “miqësore<br />
dhe pozitive”.<br />
Pullat postare britanike kanë<br />
portretin e Mbretëreshës që<br />
nga viti 1840, vit i lindjes së<br />
vetë postës.<br />
dent të vendit. Ndërkohë që<br />
forcat e sigurisë në këtë vend<br />
e mbështesin presidentin e<br />
deritanishëm Gbagbo.<br />
ngjashme të Seulit. Gjatë këtij sulmi u vranë<br />
katër persona. Ndërkaq, Koreja e Veriut njoftohet<br />
se ka rënë dakord të lejojë rikthimin e<br />
inspektorëve bërthamorë të OKB-së si pjesë<br />
e masave për të ulur tendosjet në rajon.<br />
Ky hap u ndërmor gjatë një misioni të të dërguarit<br />
të posaçëm amerikan, Bill Richardson,<br />
në Korenë e Veriut.<br />
Ndërsa në New York, një mbledhje urgjente<br />
Manuel Castells<br />
e Këshillit të Sigurimit rreth krizës në<br />
Gadishullin e Koresë, përfundoi pa arritjen e<br />
ndonjë marrëveshjeje. Takimi u zhvillua me<br />
kërkesë të Rusisë, e cila dëshironte që OKB<br />
t’i dërgonte një porosi për vetëpërmbajtje si<br />
Veriut, ashtu dhe Jugut.Ambasadorja amerikane<br />
në OKB, Susan Rice, tha se ndryshimet<br />
në qëndrimet e vendeve anëtare ishin aq të<br />
mëdha sa nuk mund të tejkaloheshin.<br />
Lufta kibernetike e Wikileaks<br />
Rrjeti i internetit ka princip<br />
kushtetues lirinë e shprehjes<br />
dhe gazetarët duhet të mbrojnë<br />
“Wikileaks-in”, sepse në të ardhmen<br />
do të jenë ata të sulmuarit.<br />
Asnjeri nuk përgënjeshtron<br />
informacionet e botuara në<br />
“Wikileaks”. Përkundrazi, disa<br />
gazeta të rëndësishme po i botojnë<br />
dhe po i komentojnë ato.<br />
Pushteti qëndron te kontrolli i<br />
komunikimit, siç shkruaj edhe në<br />
librin tim që quhet “Komunikimi dhe<br />
Pushteti”. Reagimi histerik i SHBA-ve<br />
dhe i qeverive tjera kundër sajtit<br />
“Wikileaks” e konfirmon këtë. Kemi<br />
hyrë në një fazë tjetër të komunikimit<br />
politik. Jo vetëm se janë zbuluar<br />
sekrete apo thashetheme, por sepse<br />
shpërndarja e tyre në një medium që<br />
s’kapet dot nga kontrollet tradicionale<br />
të pushtetit.<br />
Botimi i burimeve të rezervuara<br />
është punë e gazetarisë hetuese të<br />
ëndërruar nga çdo mjet informimi<br />
në kërkim të lajmit sensacional. Nga<br />
koha që kur Bob Woodward, gazetar<br />
i Washington Post, gjeti një urith<br />
brenda institucioneve, publikimi i<br />
informacioneve sekrete pak a shumë<br />
teorikisht është i mbrojtur nga<br />
ligji për lirinë e shtypit. Diferenca<br />
qëndron se ndërsa te mediumet e<br />
informimit tradicional gjenden në një<br />
kontekst sipërmarrjeje, e vetiu janë<br />
subjekt i presioneve të ndryshme,<br />
interneti është më i lirë. Rrjeti i<br />
internetit ka princip kushtetues lirinë<br />
e shprehjes dhe gazetarët duhet<br />
të mbrojnë “Wikileaks-in”, sepse<br />
në të ardhmen do të jenë ata të<br />
sulmuarit. Asnjeri nuk përgënjeshtron<br />
informacionet e botuara në<br />
“Wikileaks”. Përkundrazi, disa gazeta<br />
të rëndësishme po i botojnë dhe<br />
po i komentojnë këto për lumturinë<br />
e qytetarëve, që bëjnë një kurs të<br />
shpejtë informimi ndaj mizorive të<br />
korridoreve të pushtetit.<br />
Problemi është se botimi i sekreteve<br />
mund të përkeqësojë marrëdhëniet<br />
midis shteteve. Në të vërtetë<br />
duhet të krahasojmë rrezikun e<br />
fshehjes së sekreteve me atë që u<br />
fshehin të vërtetën qytetarëve mbi<br />
luftërat që qytetarët paguajnë dhe<br />
pësojnë. Basti në lojë është kontrolli<br />
i pushtetit mbi daljen e palejuar të<br />
informacioneve dhe shpërndarjen<br />
e tyre në mjete alternative komunikimi,<br />
që i shpëtojnë censurës. Është<br />
një çështje themelore që ka provokuar<br />
një reaksion të paparë në SHBA<br />
(me një apel për të vrarë Assange<br />
nga politika dhe gazetarë të fiksuar)<br />
dhe një alarm i përgjithshëm që<br />
shkon nga Chavez deri te Berlusconi.<br />
Në këtë kryqëzatë për të vrarë<br />
lajmësit është bashkuar dhe Suedia,<br />
me një histori pseudo-feministe. Një<br />
marrëdhënie seksuale me konsensus<br />
dhe një diatribë mbi prezervativin<br />
është kthyer në një akuzë për<br />
përdhunim. Për një akt të terrorizmit<br />
seksual, Interpoli ka lëshuar një<br />
urdhër arresti evropian në kodin më<br />
të lartë të alarmit, duke përgënjeshtruar<br />
se kjo iniciativë ishte e urdhëruar<br />
pas presioneve nga SHBA-ja.<br />
Me lajmësin pas hekurave ngelet veç<br />
të sulmosh porosinë. Kështu kanë<br />
filluar sulmet ndaj Pay-pal, Visa,<br />
Mastercard dhe bankës zvicerane<br />
që mbështesnin në fillim Wikileaksin<br />
e pastaj të mbyllte rubinetin, duke<br />
eliminuar domenin dhe Amazon-it<br />
për të fikur server-at. Po kështu<br />
kundër-ofensiva on-line nuk zgjati<br />
shumë. Sulmet e Inteligjencës ndaj<br />
Wikileaks nuk patën sukses pasi u<br />
shumëfishuan sajtet, pra kopje të<br />
azhurnuar të sajtit origjinal me një<br />
emër tjetër. Deri më sot kemi plot<br />
1000 sajte që mbrojnë Wikileaksin.<br />
Dhe si reprezalje, Anonymous, një<br />
rrjet hacker-ësh ka sulmuar të gjitha<br />
firmat dhe institucionet që kanë<br />
provuar t’i mbyllin gojën Wikileaksit.<br />
Miqtë e Wikileaks në rrjetin social<br />
Facebook.com kanë shkuar në më<br />
shumë se një milion, duke u shtuar<br />
me ritme të shpejta. Vetë Wikileaks u<br />
ka shpërndarë 100 mijë përdoruesve<br />
mijëra dokumente të fshehta.<br />
Në lojë nuk është siguria e shteteve<br />
(asnjë nga informacionet nuk<br />
vë në rrezik stabilitetin dhe paqen<br />
në botë). Është në diskutim e drejta<br />
e qytetarëve për të ditur se çfarë<br />
bëjnë njerëzit që i qeverisin. Siç tha<br />
Hillary Clinton në janarin e 2010:<br />
“Interneti është një infrastrukturë<br />
që përfaqëson më mirë epokën<br />
tonë. Siç ndodhte në diktaturat e së<br />
kaluarës, ka qeveri që shënjestrojnë<br />
personat e pavarur që përdorin<br />
këto instrumente”. A do t’ia aplikojë<br />
dhe vetes këto parime Znj. Clinton?<br />
Sepse çështja është që qeveritë<br />
mund të spiunojnë ligjërisht dhe<br />
jo ligjërisht qytetarët e saj. Por,<br />
qytetarët nuk kanë të drejtë të kenë<br />
informacione mbi ata që punojnë<br />
në emër të tyre ose lexojnë atë<br />
çka u jep qeveria. Në këtë debat të<br />
stërmadh, protagonistët do të jenë<br />
firmat e internetit që janë vetë-shpallur<br />
platforma të lira të komunikimit<br />
dhe mjetet tradicionale që janë<br />
xheloze të lirisë së tyre. Lufta kibernetike<br />
ka filluar. Nuk është vetëm<br />
një luftë kibernetike mes shtetesh,<br />
por edhe mes shtetit dhe shoqërisë<br />
civile on-line. Qeveritë do të kenë<br />
frikë tash, sepse s’mund të mbajnë<br />
më sekrete veprimet e tyre.