Spedycja

dr Adam Salomon 

SPEDYCJA 

SPEDYCJA 

– wykład 04 

dla 4 roku TiL niestacjonarne 

dr Adam Salomon


SPEDYCJA 

Spedycja 

Podstawowy podręcznik 

do ćwiczeń i wykładów. 

• A. Salomon, 

Spedycja - teoria, 

przykłady, 

ćwiczenia, Wyd. 

AM, Gdynia 2011. 

dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 2


SPEDYCJA SPEDYCJA 

program wykładu 04. 

• Zwyczaje i uzanse handlowe 

(łącznie z Incoterms 2010). 



SPEDYCJA Inne formuły i uzanse 

(oprócz Incoterms 2010) 

• Combiterms 2000, Jednolite 

Zwyczaje i Praktyka Dotyczące 

Akredytyw Dokumentowych, 

Jednolite Zasady Dotyczące 

Inkasa Dokumentów 

Handlowych zostały 

przedstawione w Podręczniku 

(rozdział 2) – zapraszam do 

lektury tych stron. 



SPEDYCJA 

Zwyczaje i uzanse dotyczące ilości towarów 

• Ilość towaru jest jednym z 

podstawowych elementów kontraktu. 

• Można ją określać w różnych miarach 

wagi i objętości oraz w miarach 

przestrzennych i sztukach. 

• W handlu morskim kupcy posługują się 

systemem metrycznym oraz 

anglosaskim, które często należy jeden 

na drugi przeliczać. 



SPEDYCJA Anglosaski system miar 

1 mila = 1760 jardów = 1609,3 m 

1 jard = 3 feet = 91,4 cm 

1 foot = 12 inches = 30,5 cm 

1 inch = 2,5399 cm 

1 mila of land = 640 akrów 

1 akr = 4840 square yard = 40,47 a 

1 square yard = 0,8361 m 2 

1 imperial quarter = 8 buszli 

1 buszel = 8 gallonów = 36,35 l 

1 barrel = 36 gallon = 163,55 l 

Wagi handlowe 

1 (long) ton = 20 centweights = 2440 funtów (pounds) 

= 1016,048 kg 

1 quarter = 28 lbs = 12,7 kg 

1 l funt avoirdupois = 16 uncyj 

1 uncja (avoirdupois) = 28,3495 g 

Troy (szczeg. metale szlachetne) 

1 uncja = 31,10 g 



SPEDYCJA Handel towarami masowymi – określanie ilości 

towarów 

• W kontrakcie dotyczącym handlu towarami 

masowymi określa się ilość towaru tylko w 

przybliżeniu, gdyż dokładne określenie ilości 

mogłoby powodować istotne trudności przy 

dostawie towaru. 

• Nawet przy ustalaniu ilości w sposób ścisły 

przewiduje się jednocześnie możliwość 

dostarczenia przez eksportera ilości mniejszej 

lub większej, niż to wynika z określenia w 

kontrakcie. 



SPEDYCJA 

Odchylenia ilościowe 

• Dopuszczalne odchylenia ilościowe można 

określić w kontrakcie przez zamieszczenie w 

nim słowa „około” lub „circa” (about). 

• Znaczenie tego terminu wyjaśnia się zwykle w 

samym kontrakcie, jeżeli inne zwyczaje lub 

uzanse handlowe nie określają go w sposób 

ogólnie przyjęty. 

• W handlu maszynami, urządzeniami oraz 

dobrami konsumpcyjnymi trwałego użytku nie 

są dopuszczane odchylenia ilościowe, z 

wyjątkiem przypadków, kiedy kontrakt to 

wyraźnie przewiduje. 



SPEDYCJA Bonifikaty 

(refrakcje) 

• Bonifikaty zwyczajowo przyznawane z tytułu 

ubytków naturalnych lub zmian stanu 

towarów noszą różne nazwy: 

– calo lub decalo (bonifikata z tytułu 

wysychania lub kurczenia się towaru); 

– fusti (bonifikata z tytułu zanieczyszczeń 

towaru obcymi ciałami); 

– leakage (bonifikata z tytułu wycieku płynu 

przez opakowanie ); 

– decort (bonifikata za gorszy gatunek lub w 

przypadku tekstyliów – za brak pełnej 

miary w sztuce materiału) 

– oraz besemschon (bonifikata z tytułu 

ubytków związanych z przyleganiem 

lepkiego towaru do opakowania). 



SPEDYCJA Zwyczaje i uzanse dotyczące terminów 

dostaw 

• Ogólnie sposoby stosowane do określenia 

terminu dostaw (terminu wykonania 

świadczenia towarowego) można podzielić na 

trzy grupy: 

1. bezpośrednio wskazujące datę lub 

okres dostawy; 

2. użycie pewnego określenia 

zwyczajowego; 

3. oraz ustalające upływ czasu od 

ustalonych momentów. 



SPEDYCJA Określenie terminu dostawy poprzez 

podanie konkretnej daty 

• W przypadku określenia terminu dostawy 

poprzez podanie konkretnej daty 

kalendarzowej, można się spotkać z 

określeniami umownymi przy nazwie miesiąca, 

np. „primo”, „medio” i „ultimo”, co oznacza – 

odpowiednio – pierwszy, piętnasty i ostatni 

dzień tego miesiąca. 

• Jeśli oznaczony dzień dostawy przypada w 

niedzielę lub święto, to zazwyczaj rozumie się, 

że eksporter ma prawo wykonać dostawę w 

najbliższym następnym dniu powszednim. 



SPEDYCJA 

Oznaczenie okresu dostawy 

• między ... (data) a ... (data); 

• w ciągu miesiąca (tygodnia) od ... (data); 

• w ciągu miesiąca ... (tzn. od 1 do ostatniego dnia 

miesiąca); 

• na początku miesiąca ... (tzn. od 1 do 10 dnia miesiąca); 

• w środku miesiąca ... (tzn. od 11 do 20 dnia miesiąca); 

• na koniec miesiąca ... (tzn. od 21 do ostatniego dnia 

miesiąca); 

• w ciągu kwartału ...; 

• dostawa pierwszym statkiem (liniowym wyruszającym 

do danego portu); 

• dostawa pierwszym statkiem (po odmarznięciu portu) 

itp.; 

• natychmiast (immediately), szybko (prompt), tak szybko 

jak to tylko możliwe (as soon as possible) itp. 



SPEDYCJA Oznaczenie terminu dostawy przez upływ czasu, 

liczony od określonego momentu 

• Oprócz powyższych sposobów, umowny termin dostawy 

może być oznaczony także przez upływ czasu, liczony od 

pewnego określonego momentu. Zarówno terminy 

ścisłe (fixed), jak i przybliżone mogą być bezwarunkowe 

lub uwarunkowane. 

• Warunkiem, od którego spełnienia zaczyna biec termin, 

może być otwarcie akredytywy, wpłacenie zaliczki, 

nadesłanie instrukcji wysyłkowej, potwierdzenie 

zamówienia, uzyskanie licencji importowej lub 

eksportowej itp. 

• Uzgodniony i ustalony w kontrakcie termin dostawy 

jest obowiązujący dla obu stron i wszelkie zmiany 

terminu dostawy towaru, zarówno opóźnienia jak i 

przyspieszenia, muszą być uzgodnione z importerem. 



SPEDYCJA 

Zwyczaje i uzanse dotyczące przewozu 

• Zwyczaje i uzanse dotyczące przewozu 

obejmują liczną gamę zagadnień, np. rodzaj 

umowy o przewóz, rodzaje kosztów, rodzaje 

formuł służących do określenia czasu 

dozwolonego, zasad dotyczących 

konosamentów itp. 

• W transporcie morskim zwyczaje i uzanse są 

najczęściej zalecane, inaczej niż w transporcie 

samochodowym, kolejowym i lotniczym, gdzie 

najczęściej występuje prawo obligatoryjne. 



SPEDYCJA 

Formuły określające sposób podziału kosztów pomiędzy 

czarterującego a armatora 

• FIO (Free In and Out) – koszt załadunku i wyładunku 

ponosi czarterujący; 

• FIO and Stowed (lub FIO and Trimmed) – 

czarterujący ponosi koszt załadunku i wyładunku (jak 

w FIO) oraz rozmieszczenia ładunku na statku 

(sztauerki lub trymerki); 

• FAS (Free Alongside Ship) – czarterującego obciążają 

koszty dostarczenia towaru do burty statku; 

• FOB (Free on Board) – czarterującego obciążają 

koszty dostarczenia towaru do burty statku (jak w F 

AS) oraz koszt załadunku na statek; 

• FOB/FOB (Free on Board and Free off Board) – 

czarterującego obciążają koszty załadunku na statek 

oraz koszty wyładunku ze statku; 

• FOB and Stowed (lub FOB and Trimmed) – 

czarterującego obciążają koszty załadunku na statek 

oraz koszty sztauerki (trymerki). 



SPEDYCJA 

Formuły określające sposób rozliczania czasu 

załadunku/wyładunku (czasu dozwolonego) (1) 

• Running days – kolejne dni kalendarzowe (24 

godz.) bez odliczania niedziel i świąt; 

• Working days – tylko dni robocze i tylko 

ustawowy czas pracy; 

• Weather working days – dni, w których 

przeładunek jest możliwy ze względu na stan 

pogody; 

• Weather permitting – przy odpowiednich 

warunkach atmosferycznych; 



SPEDYCJA 



• Despatch half demurrage – stawka premii za 

przyspieszenie w wysokości połowy stawki 

przestojowego; 

• Despatch half demurrage (on) all time saved – 

stawka premii za przyspieszenie w wysokości połowy 

stawki przestojowego za cały zaoszczędzony czas; 

• Despatch half demurrage discharging only – stawka 

premii za przyspieszenie w wysokości połowy stawki 

przestojowego tylko w porcie wyładunkowym; 

• Despatch half demurrage loading only – stawka 

premii za przyspieszenie w wysokości połowy stawki 

przestojowego, tylko w porcie załadunku; 



SPEDYCJA 



• Sundays and holidays included – łącznie z 

niedzielami i dniami świątecznymi; 

• Saturdays, Sundays and holidays included 

– łącznie z sobotami, niedzielami i dniami 

świątecznymi; 

• Sundays and holidays excepted – z 

wyłączeniem niedziel i dni świątecznych; 

• Saturdays, Sundays and holidays excepted 

– z wyłączeniem sobót, niedziel i dni 

świątecznych; 



SPEDYCJA 



• Sundays and holidays excepted even if used 

– z wyłączeniem niedziel i dni świątecznych, 

nawet jeśli (czas) użyty; 

• Sundays and holidays excepted even if used 

both ends – z wyłączeniem niedziel i dni 

świątecznych, nawet jeśli (czas) użyty, w 

porcie załadunku i wyładunku; 

• Sundays and holidays excepted unless used 

– z wyłączeniem niedziel i dni świątecznych, 

chyba że (czas) użyty. 



SPEDYCJA 

Liczenie czasu dozwolonego – Zad. 1A 

• Znając rozkład wyładunku, przeładunku i 

załadunku na drobnicowiec uniwersalny 

„Adam Mickiewicz” — z tabeli 1A (przy 

klauzuli: Despatch half demurrage, despatch = 

1000 USD oraz SHINC) — wyznaczyć czas 

dozwolony dla statku oraz podać kwotę 

despatch/demurrage, jeżeli norma 

wyładunkowa wynosi 200 ton / godz., a norma 

załadunkowa wynosi 300 ton / godz. 



SPEDYCJA Tab.1A. Rozkład wyładunku, przeładunku i załadunku na 

drobnicowiec uniwersalny „Adam Mickiewicz” 

Data 

Czas pracy 

[godz.] 

Kilogramy Czynność 

4 XI 2004 (czw) 09.00–24.00 4455600 wyładunek 

5 XI 2004 (pt) 00.01–24.00 7255000 wyładunek 

6 XI 2004 (so) 00.01–08.00 1490325 wyładunek 

6 XI 2004 (so) 08.01–24.00 3333000 załadunek 

7 XI 2004 (nie) 00.01–24.00 5850210 załadunek 

8 XI 2004 (po) 00.01–24.00 5150000 załadunek 

Razem wyładunek 13200925 kg 

Razem załadunek 14333210 kg 



SPEDYCJA 

Rozwiązanie zad. 1A – WYŁADUNEK: 

• Razem do wyładowania 13200925 kg = 

13201 ton 

• Norma wyładunkowa: 200 ton/godzinę 

• Wyznaczenie liczby godzin ile statek mógł 

stać pod wyładunkiem: 13201 ton / 200 

ton/h = 66 godz. 

• Wyznaczenie liczby godzin ile statek stał 

rzeczywiście pod wyładunkiem: 15 + 24 + 8 

= 47 godz. 

• PER SALDO Z WYŁADUNKU: 

19 godzin zaoszczędzone przez statek 

(do zapłaty portowi). 



SPEDYCJA 

Rozwiązanie zad. 1A – ZAŁADUNEK: 

• Razem do załadowania 14333210 kg = 

14333,3 ton 

• Norma załadunkowa: 300 ton/godzinę 


stać pod załadunkiem: 14333,3 ton / 300 

ton/h 48 godz. 


rzeczywiście pod załadunkiem: 16 + 24 + 

24 = 64 godz. 

• PER SALDO Z ZAŁADUNKU: 

16 godzin za długa obsługa 

(do zapłaty statkowi). 



SPEDYCJA Zadanie 1A – rozwiązanie 

• Statek „zaoszczędził” 19 godzin na wyładunku 

(mógł stać 66 godzin, natomiast stał faktycznie 

47 godzin), natomiast „stracił” 16 godzin na 

załadunku (mógł stać 48 godzin, lecz stał 64 

godziny). Wynika z tego, że statek zaoszczędził 

per saldo 3 godziny i zapłaci za przyspieszenie 

operacji wy/załadunkowych: 3/24 × 1000 USD 

= 125 USD 

• Ostatecznie „port otrzyma” despatch w 

wysokości 125 USD. 



SPEDYCJA 

Liczenie czasu dozwolonego – Zad. 2A 

• Znając rozkład wyładunku, przeładunku i 

załadunku na drobnicowiec uniwersalny 

„Adam Mickiewicz” — z tabeli 2A (przy 

klauzuli: Despatch half demurrage, despatch = 

1000 USD oraz SHEX) — wyznaczyć czas 

dozwolony dla statku oraz podać kwotę 

despatch/demurrage, jeżeli norma 

wyładunkowa wynosi 200 ton / godz., a norma 

załadunkowa wynosi 300 ton / godz. 



SPEDYCJA 

Tab.2A. Rozkład wyładunku, przeładunku i załadunku na 

drobnicowiec uniwersalny „Adam Mickiewicz” 

Data 

Czas pracy 

[godz.] 

Kilogramy Czynność 

4 XI 2004 (czw) 09.00–24.00 4455600 wyładunek 

5 XI 2004 (pt) 00.01–24.00 7255000 wyładunek 

6 XI 2004 (so) 00.01–08.00 1490325 wyładunek 

6 XI 2004 (so) 08.01–24.00 3333000 załadunek 

7 XI 2004 (nie) 00.01–24.00 5850210 załadunek 

8 XI 2004 (po) 00.01–24.00 5150000 załadunek 

Razem wyładunek 13200925 kg 

Razem załadunek 14333210 kg 



SPEDYCJA 

Rozwiązanie zad. 2A – WYŁADUNEK: 

• Razem do wyładowania 13200925 kg = 

13201 ton 

• Norma wyładunkowa: 200 ton/godzinę 


stać pod wyładunkiem: 13201 ton / 200 

ton/h = 66 godz. 


rzeczywiście pod wyładunkiem: 15 + 24 + 8 

= 47 godz. 

• PER SALDO Z WYŁADUNKU: 





SPEDYCJA Rozwiązanie zad. 2A – ZAŁADUNEK: 

• Razem do załadowania 14333210 kg = 

14333,3 ton 

• Norma załadunkowa: 300 ton/godzinę 


stać pod załadunkiem: 14333,3 ton / 300 

ton/h 48 godz. + 24 godz. 72 godz. 


rzeczywiście pod załadunkiem: 16 + 24 + 

24 = 64 godz. 

• PER SALDO Z ZAŁADUNKU: 





SPEDYCJA 

Zadanie 2A – rozwiązanie 

• Statek „zaoszczędził” 19 godzin na 

wyładunku (mógł stać 66 godzin, natomiast 

stał faktycznie 47 godzin) oraz 

„zaoszczędził” kolejne 8 godzin na 

załadunku (mógł stać 72 godziny, lecz stał 

tylko 64 godziny). Wynika z tego, że statek 

zaoszczędził per saldo 27 godzin i zapłaci za 

przyspieszenie operacji wy/załadunkowych: 

27/24 × 1000 USD = 1125 USD 

• Ostatecznie „port otrzyma” despatch w 

wysokości 1125 USD. 



SPEDYCJA 

Przesłanki nowelizacji Incoterms 2000 (1) 

• Incoterms mają już ponad 76-letnią historię i 

były od 1936 r. kilkakrotnie nowelizowane, w 

celu dostosowania ich do zmian w praktyce 

obrotu gospodarczego. 

• Najnowsza edycja weszła w życie 1 stycznia 

2011 roku. 



SPEDYCJA 

Główne przesłanki nowelizacji Incoterms 2000 (1) 

• wprowadzone w obrotach międzynarodowych 

zmiany w zakresie bezpieczeństwa ładunków i 

łańcuchów dostaw po zamachach 

terrorystycznych w USA 11 września 2001 roku, 

czego konsekwencją są nowe obowiązki 

eksporterów i importerów; 



SPEDYCJA Główne przesłanki nowelizacji Incoterms 2000 (2) 

• zastępowanie coraz częściej dokumentów 

papierowych ich elektronicznymi 

odpowiednikami; 



SPEDYCJA 


• rewizja w 2004 roku US Uniform Commercial Code 

(UCC), w wyniku której usunięto z amerykańskiego 

kodeksu „Shipment and delivery terms” (sekcje 2- 

319 do 2-324); 



SPEDYCJA 


• przyjęcie w 2009 roku na rynku ubezpieczeniowym 

zrewidowanych (znowelizowanych) Instytutowych 

Klauzul Ładunkowych (Institute Cargo Clauses 

LMA/IUA); 



SPEDYCJA 


• stały rozwój konteneryzacji, co wywołało potrzebę 

wprowadzenia nowych formuł. 



SPEDYCJA 

Nowelizacja Incoterms 2000 – historia (1) 

• Rewizję Incoterms 2000 przygotowywano 2,5 

roku. 

• Przedmiotem analizy ekspertów było około 

2000 propozycji zmian ze 130 krajów. 

• Wprowadzone w Incoterms® 2010 zmiany mają 

zarówno charakter ogólny, jak i znaczenie 

praktyczne. 



SPEDYCJA Nowelizacja Incoterms 2000 – historia (2) 

• Należy dodać, że Incoterms zostały uznane przez 

Komisję ONZ Międzynarodowego Prawa 

Handlowego (UNCITRAL) jako globalny standard dla 

interpretacji najpowszechniej występujących reguł 

w handlu zagranicznym. 



SPEDYCJA 


• Przygotowaniem kolejnych edycji Incoterms i 

promocją ich stosowania w handlu światowym 

zajmuje się, funkcjonująca od 90 lat, 

Międzynarodowa Izba Handlowa (International 

Chamber of Commerce, ICC). 



SPEDYCJA 


• W celu ujednolicenia praktyki obrotu 

międzynarodowego ICC opracowała również inne 

regulacje, w tym UCP 600 (Uniform Customs and 

Practice for Documentary Credits) – Jednolite 

zwyczaje i praktykę dotyczącą akredytyw 

dokumentowych. 



SPEDYCJA 

Odwołanie się do Incoterms w kontrakcie 

• Incoterms regulują podział kosztów, ryzyka i 

obowiązków między kupującego i sprzedającego, 

związanych z dostawą towaru. 

• Aby określona formuła Incoterms miała 

zastosowanie do regulowania stosunków między 

kupującym i sprzedającym należy powołać się na nią 

w kontrakcie. 



SPEDYCJA 

Zasady posługiwania się i powoływania na Incoterms 

• W Incoterms® 2010 Międzynarodowa Izba 

Handlowa zwróciła szczególną uwagę na zasady 

posługiwania się i powoływania na Incoterms: 

1. Incoterms są znakiem handlowym i po 

słowie Incoterms powinien być umieszczony 

symbol zastrzeżonego przez ICC znaku 

towarowego®, 

2. Incoterms należy zawsze pisać dużą literą i 

nie używać w liczbie pojedynczej (tzn. nie 

reguła Incoterm, tylko zawsze reguła 

Incoterms). 



SPEDYCJA Zapis poszczególnych formuł w Incoterms® 2010 (1) 

• Jeśli chodzi o zapis poszczególnych formuł to 

nastąpiła pewna zmiana – w nazwie każdej 

formuły w odniesieniu do określonego 

miejsca/portu dodano wyraz „insert” – a więc 

takie stanowcze podkreślenie 

„umieścić/wpisać/wstawić” nazwę tego miejsca, 

a ponadto przy każdej formule umieszczono w jej 

nazwie Incoterms® 2010. 



SPEDYCJA 

Zapis poszczególnych formuł w Incoterms© 2010 (2) 

• Z pewnością związane jest to z często 

występującą w praktyce sytuacją, z którą 

mają do czynienia też spedytorzy, że 

podawana jest tylko formuła w brzmieniu np. 

CIF Rotterdam, bez odwołania do Incoterms, 

a zdarza się, że jest tylko zapis CIF. 

• A zatem, aby uniknąć takich sytuacji ICC 

opracowując Incoterms® 2010 bardzo 

dobitnie ujęła w treści samych formuł 

konieczność ujęcia obu tych elementów. 



SPEDYCJA Zapis poszczególnych formuł w Incoterms© 2010 

(3) 

• Przykładowo zapis formuły CIF brzmi 

następująco: 

– w Incoterms 2000 – CIF (... named port of 

destination); 

– w Incoterms® 2010 – CIF (insert named 

port of destination) Incoterms® 2010. 



SPEDYCJA 


• Nie jest to zmiana merytoryczna, a raczej 

porządkowa, ale może przyczynić się do 

właściwego stosowania zapisów w praktyce 

obrotu międzynarodowego, a tym samym 

przyczynić się do zmniejszenia spraw 

spornych i wątpliwości związanych z 

niepełnym opisem. 

• Dla precyzji dodano też w EXW i FCA 

oznaczone miejsce dostawy, gdyż w 

Incoterms 2000 było tylko „oznaczone 

miejsce". 



SPEDYCJA Zapis poszczególnych formuł w Incoterms© 2010 (5) 

• Zapis w kontrakcie, np. „CIF Rotterdam 

Incoterms® 2010” na ogół jest wystarczający 

dla określenia podstawowych obowiązków 

kupującego i sprzedającego, związanych z 

dostawą towaru. 

• Jednak nie zawsze takie określenie jest 

wystarczająco precyzyjne, stąd często 

niezbędne jest podanie również adresu (w 

Incoterms® 2010 podkreśla się ”specify the 

place or port as precisely as possibile”, a więc 

określ miejsce lub port tak dokładnie jak to 

możliwe. 



SPEDYCJA 


• Możliwa jest też, choć niezalecana, 

modyfikacja formuł Incoterms, poprzez 

dopisanie pewnych dodatkowych określeń do 

danej klauzuli, np. EXW loaded, FOB stowed. 

• Wówczas jednak, aby w razie szkody nie było 

wątpliwości, należy sprecyzować, czy kupujący 

ma ponieść tylko koszty załadunku i 

sztauowania, czy też zarówno koszty jak i 

ryzyko. 

• Nie ma bowiem jednolitej międzynarodowej 

interpretacji tych określeń. 



SPEDYCJA 


• Warto dodać, że choć Incoterms 2000 mogły 

być stosowane nie tylko w handlu 

międzynarodowym, ale i w obrotach 

krajowych, to po raz pierwszy w Incoterms® 

2010 w podtytule publikacji ujęto „ICC rules 

for the use of domestic and International 

trade terms”, eksponując możliwość ich 

stosowania również w obrotach, krajowych. 



SPEDYCJA 


• Należy pamiętać, że Incoterms są tylko 

jednym z elementów umowy sprzedaży i 

nie regulują wszystkich obowiązków 

wynikających z kontraktu handlowego, 

lecz odnoszą się do wyraźnie 

sprecyzowanego zakresu obowiązków i 

podziału ryzyka między kupującym i 

sprzedającym. 



SPEDYCJA 


• Chociaż powołanie się w kontrakcie na 

określoną formułę Incoterms rozstrzyga wiele 

wzajemnych kwestii między stronami umowy, 

to jednak nie wszystkie, np. nie rozstrzyga 

przeniesienia prawa własności i innych praw 

majątkowych, zagadnień dotyczących 

niewypełnienia obowiązków kontraktowych i 

konsekwencji z tego wynikających, nie odnosi 

się do warunków płatności, czy wysokości 

ceny za towar. 



SPEDYCJA Zapis poszczególnych formuł w Incoterms© 2010 (10) 

• Zatem w tym zakresie niezbędne jest 

dokonanie odpowiednich zapisów w 

kontrakcie, regulujących te kwestie, poprzez 

powołanie się na inne warunki (np. standard 

terms dla określonej branży towarowej) czy 

przepisy prawne albo ustalenia wynikające z 

negocjacji. 



SPEDYCJA 

Podstawowe różnice między Incoterms 

2000 a Incoterms® 2010 (1) 

• Incoterms® 2010 zawierają interpretację 11 

formuł, a zatem w porównaniu do Incoterms 

2000, zawierających interpretację 13 formuł, 

ich liczba zmniejszyła się o dwie. 

• W Incoterms® 2010 nie ma 4 formuł 

występujących w Incoterms 2000, a mianowicie 

DES, DEQ, DAF i DDU, natomiast wprowadzono 

dwie nowe – DAT i DAP. 



SPEDYCJA 

Podstawowe różnice między Incoterms 2000 a Incoterms® 

2010 (2) 

• Najważniejszą zmianą w handlu drogą 

morską jest wyeliminowanie, po 74 latach, 

występującej już w Incoterms 1936, linii 

nadburcia statku (ship's ran), jako miejsca 

podziału ryzyka w formułach FOB, CFR i CIF. 

• W Incoterms® 2010 obowiązkiem 

sprzedającego jest dostarczenie towaru na 

statek (on board) i to jest miejsce dostawy i 

podziału ryzyka między kupującym i 

sprzedającym. 



SPEDYCJA 


2010 (3) 

• W Incoterms® 2010 w formułach CPT i CIP jako 

miejsce przejście ryzyka ze sprzedającego na 

kupującego, gdy przewóz realizuje kilku 

przewoźników, nie występuje określenie 

„pierwszy przewoźnik”, które występowało w 

Incoterms 2000. 

• Jest tylko we wstępie do obu formuł, który 

stanowi komentarz interpretacyjny, gdzie 

stwierdzono, że jeśli strony nie uzgodniły 

punktu dostawy, to domyślnie przyjmuje się, że 

ryzyko przechodzi na kupującego, gdy towar 

został przekazany pierwszemu przewoźnikowi. 



SPEDYCJA 


2010 (4) 

• Jako zasadę w CPT i CIP Incoterms® 2010 

przyjęto, że strony powinny uzgodnić punkt 

dostawy, który jest jednocześnie miejscem 

przejścia ryzyka, a jeśli tego nie zrobią, to 

punkt dostawy wybiera sprzedający. 

• Przyjęty w Incoterms® 2010 zapis w formułach 

CPT i CIP jest bardziej precyzyjny i powinien 

budzić mniej wątpliwości niż ten w Incoterms 

2000. 



SPEDYCJA 

Podstawowe różnice między Incoterms 2000 a Incoterms® 2010 

(5) 

• W Incoterms® 2010 odniesiono się do obowiązków 

związanych z zabezpieczeniem łańcuchów dostaw 

w sensie ochrony przed działaniami przestępczymi i 

aktami terrorystycznymi, czego nie było w 

Incoterms 2000. 



SPEDYCJA 


2010 (6) 

• Przyjęto też, że jakikolwiek dokument, o którym 

mowa w Incoterms® 2010, może mieć formę 

elektronicznego przekazu, jeśli strony tak 

uzgodniły, albo wynika to ze zwyczaju. 



SPEDYCJA 


2010 (7) 

• Zmiana w Incoterms® 2010 dotyczy też 

ubezpieczenia w formule CIP i CIF. 

• Nie jest to zmiana merytoryczna, ale bardziej 

precyzyjne sformułowanie zakresu ubezpieczenia 

niż w Incoterms 2000. 



SPEDYCJA 


2010 (8) 

• W Incoterms® 2010 dokonano nowej klasyfikacji formuł, 

prezentując je w dwóch grupach, w kolejności wymienionej 

poniżej: 

1. formuły stosowane przy przewozach towarów 

środkami wszystkich gałęzi transportu, (także 

przy wykorzystaniu transportu multimodalnego): 

EXW, FCA, CPT, CIP, DAT, DAP i DDP –wskazane 

jest w nich miejsce dostawy/przeznaczenia; 

2. formuły stosowane przy przewozach towarów 

transportem morskim lub wodnym 

śródlądowym: FAS, FOB, CFR i CIF – wskazany 

jest w nich zawsze port 

(załadunku/przeznaczenia). 



SPEDYCJA 

Incoterms® 2010 - struktura 



SPEDYCJA 

Incoterms® 2010 



SPEDYCJA Podstawowe różnice między Incoterms 2000 a Incoterms® 

2010 (9) 

• Odstąpiono od uszeregowania formuł 

Incoterms w kolejności wzrastających 

obowiązków sprzedającego, jak było 

dotychczas, gdy pierwsza (EXW) zawierała 

minimum, a ostatnia (DDP) maksimum 

obowiązków sprzedającego. 

• Natomiast zachowano tę zasadę w ramach 

każdej z dwóch przedstawionych wyżej grup. 




2010 (10) 

• W Incoterms® 2010 nie ma formalnego, 

określonego we wstępie jak było w przypadku 

Incoterms 2000, podziału na cztery grupy, 

oznaczone literami E, F, C, D (nazwy formuł w 

poszczególnych grupach zaczynały się na daną 

literę), przy czym kryterium podziału stanowił 

zakres obowiązków i ryzyka sprzedającego i 

kupującego. 




2010 (11) 

• Niemniej jednak, choć podział ten formalnie 

me występuje, jest przydatny z punktu 

widzenia zrozumienia podstawowych różnic 

między poszczególnymi grupami formuł 

zaczynających się na daną literę i nadal może 

mieć zastosowanie dla objaśnienia specyfiki 

poszczególnych grup formuł. 



SPEDYCJA 

Podstawowe różnice między Incoterms 2000 a 

Incoterms® 2010 (12) 

• Grupa E – obejmowała tylko jedną formułę – EXW, a 

obowiązkiem sprzedającego było postawienie towaru 

do dyspozycji kupującego w miejscu wydania. 

• Grupa F – obejmowała formuły FCA, FAS i FOB – 

sprzedający me ponosił zasadniczych kosztów 

przewozu. 

• Grupa C – obejmowała formuły CFR, CIF, CPT i CIP – 

sprzedający zawierał umowę przewozu i ponosił jego 

koszty, a ryzyko utraty czy uszkodzenia towaru 

związane z przewozem ponosił kupujący. 

• Grupa D – DAF, DES, DEQ, DDU i DDP – sprzedający 

miał obowiązek dostarczenia towaru do określonego 

w formule miejsca/portu przeznaczenia, co oznaczało, 

że do tego miejsca ponosił zarówno koszty, jak i ryzyko 

uszkodzenia czy utraty towaru. 




2010 (13) 

• W Incoterms® 2010 wszystkie formuły z grupy E, 

F i C nadal występują i nie ma zasadniczych różnic 

w ich interpretacji w porównaniu do Incoterms 

2000, a do grupy D można zaliczyć DAT, DAP i 

DDP. 



SPEDYCJA 


2010 (14) 

• W Incoterms® 2010 są obszerne noty 

wyjaśniające (guidanance note) do każdej z 

formuł (nie są one jednak elementem danej 

formuły), a także ilustracje graficzne w każdej 

formule, wskazujące miejsce dostawy, 

będące swego rodzaju przewodnikiem 

ułatwiającym użytkownikom wybór 

właściwej formuły dla każdej transakcji. 

• Na wprowadzenie i noty wyjaśniające warto 

zwrócić uwagę i nie traktować ich jako 

wstępu, który czytelnik na ogół pomija, bo 

są tam ujęte praktyczne porady co do 

zakresu i sposobu stosowania formuł. 



SPEDYCJA Struktura formuł Incoterms® 2010 (1) 

• Układ każdej z formuł jest identyczny – 

obowiązki stron umowy sprzedaży, podobnie 

jak w Incoterms 2000, ujęto w 10 punktach – 

sprzedającego od A1 do A10, a kupującego od 

B1 do B10. 

• Zaprezentowano je, jakby w lustrzanym 

odbiciu, przedstawionym w tab. 1. Taki 

przejrzysty układ pozwala na łatwe 

porównanie poszczególnych formuł i 

stwierdzenie różnic między nimi w 

odniesieniu do każdego z wymienionych w 

punktach A10 i B10 obowiązków. 



SPEDYCJA 

The seller’s obligation 

(Obowiązki sprzedającego) 

A1. General obligations of the seller 

(Ogólne obowiązki sprzedającego) 

A2. Licences, authorizations, security 

clearances and other formalities 

(Licencje, upoważnienia, odprawy 

związane z bezpieczeństwem i inne 

formalności) 

A3. Contracts of carriage and 

insurance (Umowy przewozu i 

ubezpieczenia) 

Struktura formuł Incoterms® 2010 

(zakres obowiązków stron 1/2) 

The buyer’s obligation 

(Obowiązki kupującego) 

B1. General obligations of the buyer 

(Ogólne obowiązki kupującego) 

B2. Licences, authorizations, security 

clearances and other formalities 

(Licencje, upoważnienia, odprawy 

związane z bezpieczeństwem i inne 

formalności) 

B3. Contracts of carriage and 

insurance (Umowy przewozu i 

ubezpieczenia) 

A4. Delivery (Dostawa) B4. Taking delivery (Przyjęcie 

dostawy) 

A5. Transfer of risks (Przejście ryzyka) B5. Transfer of risks (Przejście ryzyka) 



SPEDYCJA 

The seller’s obligation 

(Obowiązki sprzedającego) 

A6. Allocation of costs (Podział 

kosztów) 

A7. Notices to the buyer 

(Zawiadamianie kupującego) 

Struktura formuł Incoterms® 2010 

(zakres obowiązków stron 2/2) 

A8. Delivery document (Dokument 

dostawy) 

A9. Checking - packaging – marking 

(Kontrola, opakowanie, 

oznakowanie) 

A10. Assistance with information 

and related costs (Pomoc w 

uzyskaniu informacji i związane z 

tym koszty) 

The buyer’s obligation 

(Obowiązki kupującego) 

B6. Allocation of costs (Podział 

kosztów) 

B7. Notices to the seller 

(Zawiadamianie sprzedającego) 

B8. Proof of delivery (Dowód 

dostawy) 

B9. Inspection of goods (Kontrola 

towarów) 

B10. Assistance with information 

and related costs (Pomoc w 

uzyskaniu informacji i związane z 

tym koszty) 



SPEDYCJA 

Struktura formuł Incoterms® 2010 (2) 

• Incoterms określają tylko obowiązki, które 

strony mają wobec siebie. 

• Stąd, jeśli zgodnie z punktem A3 

odpowiedniej formuły (np. CPT) sprzedający 

ma obowiązek zawarcia umowy przewozu i 

opłacenia jego kosztów, to w punkcie B3 

wpisano „The buyer has no obligation to the 

seller to make a contract of carriage”, czyli 

kupujący me ma obowiązku wobec 

sprzedającego zawarcia umowy przewozu. 



SPEDYCJA 

Struktura formuł Incoterms® 2010 (3) 

• Jednocześnie jednak niewyspecyfikowanie u 

żadnej ze stron obowiązku zawarcia umowy 

przewozu czy ubezpieczenia towaru, nie 

oznacza, że nie zostaną one zawarte. 

• Oznacza to tylko tyle, że np. w EXW ani 

sprzedający nie ma obowiązku wobec 

kupującego, ani kupujący wobec 

sprzedającego zawarcia umowy przewozu. 



SPEDYCJA Struktura formuł Incoterms® 2010 (4) 

• Podobnie na przykład w DDP ani sprzedający 

wobec kupującego, ani kupujący wobec 

sprzedającego nie ma obowiązku zawarcia 

umowy ubezpieczenia▀, ale w interesie 

sprzedającego jest jej zawarcie, gdyż to on 

ponosi ryzyko uszkodzenia czy utraty towaru w 

czasie przewozu. 

▀ Zastosowana w Incoterms© 2010 w B3 klauzula 

„The buyer has no obligation to the seller to make a 

contract of insurance” jest bardziej precyzyjnym 

sformułowaniem niż „no obligation” w Incoterms 2000, 

gdyż często było ono mylnie interpretowane przez 

eksporterów/importerów, że nie należy w ogóle 

ubezpieczać towaru. 



SPEDYCJA 

Charakterystyka formuł Incoterms® 2010 stosowanych przy 

przewozach środkami wszystkich gałęzi transportu EXW FCA 

CPT CIP DAT DAP DDP (1) 

• Wszystkie te formuły mogą mieć 

zastosowanie zarówno wtedy, gdy dostawa 

odbywa się środkami tylko jednej gałęzi 

transportu (np. tylko transportem 

samochodowym, transportem kolejowym czy 

lotniczym) lub też przy użyciu kilku gałęzi 

transportu (transport kombinowany, 

multimodalny, w tym z udziałem drogi 

morskiej). 



SPEDYCJA 

Charakterystyka formuł Incoterms® 2010 stosowanych przy 

przewozach środkami wszystkich gałęzi transportu EXW FCA 

CPT CIP DAT DAP DDP (2) 

• Generalnym obowiązkiem sprzedającego jest 

dostarczenie towaru i faktury handlowej, 

zgodnie z umową sprzedaży oraz każdego 

innego dowodu zgodności, jakiego może 

wymagać umowa. 

• Zaś generalnym obowiązkiem kupującego jest 

przyjęcie dostawy towaru i zapłacenie 

uzgodnionej w umowie ceny. 



SPEDYCJA 

Charakterystyka formuły EXW Incoterms® 2010 (1) 

• EXW (insert named place of delivery) 


EXW (wstawić wymienione z nazwy miejsce 

dostawy) Incoterms® 2010 EX WORKS … Z 

zakładu … 

• Zgodnie z tą formułą obowiązek dostawy towaru sprzedający spełnia 

stawiając towar do dyspozycji kupującego w punkcie wydania (np. w 

siedzibie sprzedającego, magazynie, zakładzie itp.), w określonej dacie 

lub w ramach określonego czasu. Strony kontraktu powinny ten punkt 

ściśle określić, np. EXW Gdynia, Zakład Produkcji Firanek, ul. Kubusia 

Puchatka 2, a nie tylko EXW Gdynia. W tym miejscu przechodzi ryzyko 

utraty czy uszkodzenia ładunku ze sprzedającego na kupującego, a 

także od tego miejsca kupujący ponosi koszty. Sprzedający ma 

obowiązek dostarczenia faktury handlowej, nie ma natomiast 

obowiązku dostarczenia dokumentu dostawy, np. listu przewozowego. 

Do obowiązków sprzedającego nie należy ani odprawa celna 

eksportowa, ani załadunek towaru na środek transportu, a zatem 

zakres obowiązków sprzedającego jest minimalny. 



SPEDYCJA Charakterystyka formuły EXW Incoterms® 2010 (2) 

• EXW (insert named place of delivery) 


EXW (wstawić wymienione z nazwy miejsce 

dostawy) Incoterms® 2010 EX WORKS … Z 

zakładu … 

• Obowiązkiem kupującego jest zorganizowanie transportu, 

poniesienie jego kosztów oraz ryzyka na całej trasie dostawy. 

Wszystkie obowiązki, łącznie z załadunkiem towaru na środek 

transportu oraz dokonaniem odprawy celnej i załatwieniem wszelkich 

formalności eksportowych ciążą na kupującym. Obowiązkiem 

kupującego jest też uzyskanie, na własne ryzyko i koszt, licencji 

eksportowej i importowej i innych urzędowych upoważnień do 

przeprowadzenia odprawy celnej towarów eksporcie. 




• Kupujący nie powinien się zgodzić na zakup na 

warunkach EXW, gdy przewiduje trudności lub nie 

ma możliwości dokonania bezpośrednio lub 

pośrednio odprawy celnej czy też uzyskania 

licencji eksportowej i importowej i innych 

urzędowych upoważnień. 

• Obowiązkiem sprzedającego jest tylko pomoc 

kupującemu, na jego żądanie, ryzyko i koszt, w 

uzyskaniu licencji eksportowej i innych oficjalnych 

upoważnień koniecznych dla eksportu towaru, a 

także udzielenie kupującemu, na jego żądanie 

ryzyko i koszt, informacji, które posiada, a które są 

niezbędne kupującemu przy odprawie i związanej 

z bezpieczeństwem towaru. 




• W praktyce formuła ta nie jest zalecana do wykorzystania 

w handlu międzynarodowym jako formuła dostawy, a 

raczej jako formuła ceny w ofercie, czy cenniku. 

• Wynika to z faktu, że w praktyce najczęściej sprzedający 

dokonuje załadunku towaru na środek transportu, gdyż 

ma do tego odpowiednie siły i środki (urządzenia i sprzęt 

do załadunku, pracowników magazynowych itp.). 

• Jeśli niezbędna jest odprawa celna to też łatwiej ją 

wykonać sprzedającemu w swoim kraju niż kupującemu. 

• Jeśli zaś eksporter dokonuje odprawy celnej i załadunku 

to zamiast EXW właściwe jest zastosowanie formuły „FCA 

– siedziba dostawcy towaru”, gdyż ta formuła taki zakres 

obowiązków sprzedającego określa. 



SPEDYCJA 

Charakterystyka formuły FCA Incoterms® 2010 (1) 

• FCA (insert named place of delivery) 


FCA (wstawić wymienione z nazwy miejsce 

dostawy) Incoterms© 2010 FREE CARRIER 

Dostarczony do przewoźnika 

• Obowiązkiem sprzedającego jest dostarczenie towaru, w 

uzgodnionym terminie, przewoźnikowi (faktycznemu, umownemu) 

lub innej osobie, np. spedytorowi, firmie logistycznej, operatorowi 

transportu multimodalnego, wyznaczonemu przez kupującego; lub w 

siedzibie sprzedającego (miejsce to powinno być precyzyjnie 

określone, żeby nie budziło wątpliwości, a więc nie tylko podana 

miejscowość, ale i adres siedziby sprzedającego); lub w innym w 

oznaczonym miejscu (również należy je precyzyjnie określić). 



SPEDYCJA Charakterystyka formuły FCA Incoterms® 2010 (2) 






• Jeśli tym miejscem jest zakład/magazyn sprzedającego to dostawę 

uważa się za dokonaną, gdy towary zostały załadowane na środek 

transportu podstawiony przez przewoźnika (przewoźnika wybiera 

kupujący), a jeśli jest to inne miejsce (np. terminal, port) dostawę 

uważa się za dokonaną po postawieniu towarów do dyspozycji 

przewoźnika (lub innej wyznaczonej osoby), gotowych do wyładunku, 

na środku transportu wysłanym przez sprzedającego. 









• Wyładunek towaru ze środka transportu w terminalu nie należy do 

obowiązków sprzedającego. Do obowiązków sprzedającego należy 

dokonanie odprawy celnej eksportowej, w tym uzyskanie, na własne 

ryzyko i koszt, licencji eksportowej i innych urzędowych upoważnień 

do przeprowadzenia odprawy celnej towarów eksporcie. Sprzedający 

ma też obowiązek dostarczenia faktury handlowej oraz dokumentu 

dostawy, będącego zwyczajowym dowodem, że towar został 

przekazany przewoźnikowi. W praktyce może to być dokument 

transportowy, np. list przewozowy CMR, gdy towar odbierany jest 

przez przewoźnika samochodowego w siedzibie dostawcy towaru. 

Ale jeśli jest to inny dokument obowiązkiem sprzedającego jest 

pomoc kupującemu, na jego żądanie, ryzyko i koszt, w uzyskaniu 

dokumentu transportowego. 









• Obowiązkiem kupującego jest przejęcie ryzyka utraty czy uszkodzenia 

towaru oraz zawarcie umowy przewozu od wyznaczonego miejsca 

dostawy (siedziby sprzedającego, terminalu przewoźnika). Kupujący 

musi też poinformować sprzedającego, z wystarczającym 

wyprzedzeniem, komu ma on przekazać towar (nazwa 

przewoźnika/spedytora/operatora), kiedy (w ramach uzgodnionego 

okresu), na jakiego rodzaju środek transportu towar zostanie 

załadowany (np. samochód, statek, samolot) i w jakim punkcie 

przyjęcia dostawy, w obrębie wymienionego z nazwy miejsca (jeśli nie 

został wcześniej między stronami uzgodniony). Musi także uzyskać 

licencję importową i dokonać wszystkich formalności celnych 

niezbędnych przy imporcie towaru i tranzycie przez inne kraje. 



SPEDYCJA 

Charakterystyka formuły FCA Incoterms® 2010 (5) 

• W FCA sprzedający ma obowiązek załadować towar 

na środek transportu, gdy odbiór towaru następuje w 

jego magazynie/zakładzie. 

• Natomiast, gdy sprzedający ma obowiązek dostarczyć 

towar do innego miejsca (np. do terminalu) i postawić 

tam towar do dyspozycji wyznaczonego przez 

kupującego przewoźnika/spedytora/operatora, 

wyładunek ze środka i transportu w tym terminalu 

należy do obowiązków kupującego i to on ponosi jego 

koszty. 



SPEDYCJA Charakterystyka formuły CPT Incoterms® 2010 (1) 

• CPT (insert named place of destination) 


CPT (wstawić wymienione z nazwy miejsce 

przeznaczenia) Incoterms® 2010 CARRIAGE 

PAID TO … Przewóz opłacony do … 

• Obowiązkiem sprzedającego jest dostarczenie towaru przewoźnikowi 

wybranemu przez sprzedającego (a więc temu, z którym zawarł 

umowę przewozu), w oznaczonym punkcie (jeśli strony umowy go 

uzgodniły), w określonym dniu lub w ramach wyznaczonego okresu. 

Obowiązkiem sprzedającego jest też zawarcie umowy o przewóz (na 

zwykłych warunkach, zwyczajną trasą i w zwyczajowo przyjęty 

sposób) do określonego miejsca przeznaczenia i opłacenie jego 

kosztów. 



SPEDYCJA 

Charakterystyka formuły CPT Incoterms® 2010 (2) 






• Sprzedający zatem wypełnia swój obowiązek dostawy towaru, gdy 

przekaże go przewoźnikowi, a nie dopiero wtedy, kiedy towar dotrze 

do miejsca przeznaczenia, choć ponosi koszty transportu do miejsca 

przeznaczenia. Strony powinny precyzyjnie zidentyfikować oba 

miejsca: miejsce dostawy, gdzie przechodzi ryzyko ze sprzedającego 

na kupującego oraz miejsce przeznaczenia, do którego sprzedający 

opłaca koszty przewozu. 



SPEDYCJA 







• W Incoterms® 2010 sprecyzowano, że sprzedający ma zawrzeć 

umowę przewozu od określonego miejsca dostawy do miejsca 

przeznaczenia. Podkreślono w ten sposób, że strony powinny 

określić miejsce dostawy, aby nie było wątpliwości, w którym 

miejscu przechodzi ryzyko ze sprzedającego na kupującego. Nie ma 

to większego znaczenia i nie budzi wątpliwości, gdy jest tylko jeden 

przewoźnik – sprzedający wybiera przewoźnika, zawiera z nim 

umowę przewozu i ryzyko przechodzi na kupującego w momencie 

przekazania towaru przewoźnikowi. 



SPEDYCJA 







• Natomiast gdy kilku kolejnych przewoźników realizuje przewóz do 

miejsca przeznaczenia, a strony me uzgodniły punktu dostawy 

(miejsca przejścia ryzyka), to ryzyko przechodzi w momencie 

przekazania towaru przewoźnikowi w punkcie, który wyznaczył 

sprzedający i kupujący nie ma na to wpływu. Uzgodnienie przez 

strony punktu/miejsca dostawy jest niezwykle istotne szczególnie 

wówczas, gdy importerowi zależy na przykład na tym, aby miejscem 

podziału ryzyka był port morski (np. Gdańsk lub Hamburg, gdy 

eksporter ma siedzibę w Krakowie) czy lotniczy, a nie miejscowość w 

głębi kraju, skąd towar jest wysyłany, me chce bowiem ponosić 

ryzyka na terenie danego kraju/krajów. 



SPEDYCJA 


• Jeśli chodzi o miejsce przejścia ryzyka w CPT i CIP 

Incoterms© 2010 to mamy do czynienia z dwiema 

wyraźnie różniącymi się sytuacjami: 

1. jeśli miejsce dostawy zostało precyzyjnie w kontrakcie 

określone ryzyko przechodzi na kupującego po 

przekazaniu towaru przewoźnikowi w tym punkcie; 

2. jeśli takiego punktu nie określono, albo nie wynika 

ono z praktyki obrotu, sprzedający może wybrać 

miejsce dostawy, które najlepiej odpowiada jego 

celom. 



SPEDYCJA 


• Podobne uregulowania odnoszą się do ponoszenia 

kosztów przewozu i zawarcia umowy i przewozu do 

miejsca przeznaczenia: 

1. jeśli w umowie sprzedaży uzgodniono określony punkt 

w miejscu przeznaczenia to sprzedający organizuje 

transport i ponosi koszty do tego punktu; 

2. jeśli takiego punktu me uzgodniono lub nie wynika to 

z praktyki obrotu sprzedający może wybrać punkt w 

miejscu przeznaczenia, najlepiej opowiadający jego 

celom (a więc np. w imporcie do Polski na warunkach 

CPT Gdańsk Incoterms® 2010, gdy dostawa następuje 

transportem lotniczym, wybierze lotnisko, a nie 

miejsce przeznaczenia w Gdańsku, ul. Tetmajera 2, 

gdyż nie będzie ponosił kosztów transportu towaru z 

lotniska na ul. Tetmajera w Gdańsku). 



SPEDYCJA Charakterystyka formuły CPT Incoterms® 2010 (7) 






• Jeśli chodzi o koszty wyładunku towaru ze środka transportu w 

miejscu przeznaczenia to ponosi je kupujący. Natomiast może je 

ponieść sprzedający, jeśli ujęte są w opłacie za przewóz w momencie 

zawierania umowy przewozu. W tym przypadku jednak sprzedający 

nie może występować o zwrot tych opłat do kupującego, chyba ze 

strony tak uzgodniły między sobą. 



SPEDYCJA 


• CPT (insert named place of destination) Incoterms® 

2010 


przeznaczenia) Incoterms® 2010 CARRIAGE PAID TO 

… Przewóz opłacony do … 

• Zgodnie z A8 obowiązkiem sprzedającego, jeśli tak zwyczajowo przyjęto albo 

zada tego kupujący, jest dostarczenie kupującemu, na swój koszt, 

zwyczajowego dokumentu transportowego, obejmującego przewóz do 

oznaczonego miejsca przeznaczenia, z którego wynika, że zakontraktowany 

towar został załadowany w uzgodnionym dla załadunku czasie. 



SPEDYCJA 







• Obowiązkiem kupującego jest poniesienie wszystkich kosztów i 

opłat związanych z towarem podczas jego przewozu od punktu 

dostawy aż do jego przybycia do uzgodnionego miejsca 

przeznaczenia, z wyjątkiem tych, które obciążyły sprzedającego na 

podstawie umowy o przewóz. Obowiązkiem kupującego jest 

odebranie towaru od przewoźnika w określonym miejscu 

przeznaczenia, a ryzyko ponosi od miejsca przekazania towaru przez 

sprzedającego przewoźnikowi. 



SPEDYCJA 


• W CPT obowiązkiem sprzedającego jest pokrycie 

kosztów przewozu (fracht) do miejsca przeznaczenia 

oraz wszystkich innych kosztów, w tym załadunku, a 

także wyładunku w miejscu przeznaczenia, o ile 

obciążają sprzedającego na podstawie umowy o 

przewóz. Jeśli pojawią się dodatkowe koszty i opłaty, 

nieujęte w opłacie za przewóz na podstawie zawartej 

umowy o przewóz, to obciążają one kupującego. 



SPEDYCJA 

Charakterystyka formuły CIP Incoterms® 2010 (1/1) 

• CIP (insert named place of destination) 


CIP (wstawić wymienione z nazwy miejsce 


AND INSURANCE PAID TO … Przewóz i 

ubezpieczenie opłacone do … 

• W porównaniu do formuły CPT zakres obowiązków sprzedającego jest 

rozszerzony o obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia i pokrycia 

jego kosztów. Sprzedający musi przekazać kupującemu dowód 

zawarcia umowy ubezpieczenia, aby ten mógł dochodzić, w 

przypadku uszkodzenia czy utraty towaru, ewentualnych roszczeń od 

ubezpieczyciela. Inne uwagi i charakterystyka dotycząca CPT odnoszą 

się też do CIP. 



SPEDYCJA Charakterystyka formuły DAT Incoterms® 2010 (1) 

• DAT (insert named terminal at port or place 

of destination) Incoterms® 2010 

• DAT (wstawić wymieniony z nazwy terminal w 

porcie lub miejscu przeznaczenia) Incoterms® 

2010 DELIVERED AT TERMINAL … Dostarczony 

do terminalu … 

• DAT to nowa w Incoterms® 2010 formuła oznaczająca, że sprzedający 

wykonuje swoje zobowiązanie dostarczając towar i stawiając go do 

dyspozycji kupującego, w określonym czasie, wyładowany ze środka 

transportu, w określonym terminalu w wyznaczonym porcie lub 

miejscu przeznaczenia. 



SPEDYCJA 

Charakterystyka formuły DAT Incoterms® 2010 (2) 



• DAT (wstawić wymieniony z nazwy terminal 

w porcie lub miejscu przeznaczenia) 

Incoterms® 2010 DELIVERED AT TERMINAL … 

Dostarczony do terminalu … 

• Określenie terminal obejmuje zarówno nabrzeże, magazyn, terminal 

kontenerowy (container yard) w porcie przeznaczenia, jak też 

drogowy, kolejowy czy też lotniczy terminal cargo w miejscu 

przeznaczenia. Terminal powinien być precyzyjnie określony, np. 

wymieniony z nazwy magazyn portowy w porcie przeznaczenia. 

Obowiązkiem sprzedającego jest zawarcie umowy przewozu do 

określonego terminalu w porcie lub miejscu przeznaczenia i 

poniesienie jego kosztów oraz ryzyka. 



SPEDYCJA Charakterystyka formuły DAT Incoterms® 2010 (3) 







• Sprzedający jest zatem zobowiązany nie tylko do zawarcia umowy 

przewozu drogą morską do portu przeznaczenia, ale i do 

zorganizowania np. przewozu wewnątrzportowego do 

magazynu/terminalu portowego i poniesienia kosztów tego 

przewozu. Do jego obowiązków należy wyładunek towaru ze środka 

transportu w terminalu oraz dokonanie wszystkich formalności 

celnych niezbędnych przy eksporcie towaru oraz jego transporcie 

przez jakikolwiek kraj poprzedzający dostawę. 



SPEDYCJA 








• Sprzedający musi też dostarczyć kupującemu, na swój koszt, 

dokument dostawy, umożliwiający mu odebranie towaru z terminalu, 

a także zapewnić kupującemu, na jego zadanie ryzyko i koszt, pomoc 

w uzyskaniu dokumentów i informacji, w tym informacji dla odprawy 

w zakresie bezpieczeństwa, których kupujący potrzebuje dla importu 

towarów i/lub transportu towarów do ostatecznego miejsca 

przeznaczenia. Podobne obowiązki informacyjne ma kupujący wobec 

sprzedającego w odniesieniu do eksportu towarów i jego transportu 

do miejsca przeznaczenia, w tym tranzytu przez inne kraje. 



SPEDYCJA 






2010 DELIVERED AT TERMINAL … 

Dostarczony do terminalu … 

• Wprowadzenie formuły DAT spowodowało, że niepotrzebna stała się 

formuła DEQ Delivered Ex Quay port przeznaczenia Incoterms 2000, 

gdyż DAT może ją zastąpić wskazując jako terminal określone 

nabrzeże w porcie przeznaczenia. DAT ma jednak o wiele szersze 

zastosowanie, a nie tylko w handlu drogą morską jak było w 

przypadku DEQ, gdyż może być wskazany zarówno terminal w 

porcie, jak i terminal lądowy. 



SPEDYCJA 


• Przy zastosowaniu DAT, jeśli określony terminal w 

porcie czy miejscu przeznaczenia, a przy 

zastosowaniu DAP określony punkt w miejscu 

przeznaczenia nie został uzgodniony albo nie wynika 

on z praktyki obrotu, jego wyboru dokonuje 

sprzedający. 

• Może wybrać terminal w uzgodnionym porcie lub 

miejscu (miejscowości) przeznaczenia (DAT) lub 

punkt w uzgodnionym miejscu (miejscowości) 

przeznaczenia, najbardziej odpowiadający jego 

celom. 



SPEDYCJA 


• DAT (insert named terminal at port or place of 

destination) Incoterms® 2010 





• Obowiązkiem kupującego jest poniesienie wszystkich kosztów oraz 

ryzyka od momentu dostarczenia towaru przez sprzedającego do 

terminalu, po wyładunku (kupujący nie ponosi kosztów i ryzyka 

wyładunku ze środka transportu) oraz dokonanie wszystkich 

formalności celnych i poniesienie wszystkich podatków i opłat w 

imporcie. 



SPEDYCJA 

Charakterystyka formuły DAP Incoterms® 2010 (1) 

• DAP (insert named place of destination) 


• DAP (wstawić wymienione z nazwy miejsce 

przeznaczenia) Incoterms® 2010 DELIVERED 

AT PLACE … Dostarczony do miejsca … 

• Zgodnie z tą nową w Incoterms® 2010 formułą obowiązkiem 

sprzedającego jest zawarcie umowy przewozu do określonego 

miejsca przeznaczenia albo do uzgodnionego punktu w miejscu 

przeznaczenia oraz poniesienie ryzyka i kosztów transportu do tego 

miejsca. 



SPEDYCJA Charakterystyka formuły DAP Incoterms® 2010 (2) 




przeznaczenia) Incoterms® 2010 DELIVERED AT 

PLACE … Dostarczony do miejsca … 

• DAP oznacza, że sprzedający wykonuje swoje zobowiązanie 

dostarczając towar i stawiając go do dyspozycji kupującego, na środku 

transportu, gotowy do wyładunku, w określonym miejscu 

przeznaczenia. Do tego miejsca organizuje transport, ponosi jego 

koszty i ryzyko. Do jego obowiązków nie należy wyładunek ze środka 

transportu. Jednak jeśli sprzedający opłacił koszty wyładunku w 

miejscu przeznaczenia, zawierając urnowe przewozu, ponieważ objęte 

były frachtem, nie może żądać ich zwrotu od kupującego, chyba ze to z 

nim uzgodnił (jest to podobne rozwiązanie jakie przyjęto w CIP, CPT i 

DDP, a także CFR i CIF). 









• Do sprzedającego należy dokonanie wszystkich formalności celnych 

niezbędnych przy eksporcie towaru oraz jego transporcie przez 

jakikolwiek kraj poprzedzający dostawę. 



SPEDYCJA 

Charakterystyka formuły DAP Incoterms® 2010 (4) 






• Wprowadzenie tej formuły spowodowało, że niepotrzebna stała się 

formuły: DES – Delivered Ex Ship port przeznaczenia, DAF – 

Delivered At Frontier oznaczone miejsce na granicy oraz DDU – 

Delivered Duty Unpaid oznaczone miejsce przeznaczenia Incoterms 

2000. We wszystkich tych formułach Incoterms 2000 obowiązkiem 

sprzedającego było dostarczenie towaru do określonego (w 

przypadku każdej z formuł innego) miejsca przeznaczenia, bez 

wyładunku ze środka transportu i bez dokonania odprawy celnej. 









• A zatem DAP może je zastąpić wskazując odpowiednio: DAP port 

przeznaczenia – wówczas, tak jak w formule DES Incoterms 2000 

obowiązkiem sprzedającego jest postawienie towaru do dyspozycji 

kupującego na statku w porcie przeznaczenia; DAP określone miejsce 

na granicy – wówczas, tak jak w formule DAF Incoterms 200o 


kupującego w określonym miejscu na granicy dwóch państw, na 

środku transportu, niewyładowany; DAP określone miejsce/punkt 

przeznaczenia – wówczas, tak jak w formule DDU Incoterms 2000, 


kupującego w oznaczonym miejscu/punkcie przeznaczenia. 









• Obowiązkiem kupującego jest przyjęcie dostawy towaru w miejscu 

przeznaczenia i poniesienie kosztów wyładunku, a także dokonanie 

odprawy celnej w imporcie i opłacenie cła, a także podatków i 

innych opłat importowych. Jedynie w przypadku, gdy koszty 

wyładunku ujęte były w opłacie za przewóz przy zawarciu umowy 

przewozu, obciążają one sprzedającego i me może on żądać ich 

zwrotu od kupującego. 



SPEDYCJA Charakterystyka formuły DDP Incoterms® 2010 (1) 

• DDP (insert named place of destination) 


• DDP (wstawić wymienione z nazwy miejsce 


DUTY PAID … Dostarczony, cło opłacone … 


przeznaczenia i poniesienie kosztów wyładunku, a także dokonanie 

odprawy celnej w imporcie i opłacenie cła, a także podatków i innych 

opłat importowych. Jedynie w przypadku, gdy koszty wyładunku ujęte 

były w opłacie za przewóz przy zawarciu umowy przewozu, obciążają 

one sprzedającego i me może on żądać ich zwrotu od kupującego. 



SPEDYCJA 

Charakterystyka formuły DDP Incoterms® 2010 (2) 






• Obowiązkiem sprzedającego jest dostarczenie towaru do 

określonego miejsca/punktu przeznaczenia, w uzgodnionej dacie lub 

terminie, i postawienie go do dyspozycji kupującego, oclonego, na 

środku transportu, gotowego do wyładunku. Do tego miejsca ponosi 

ryzyko, a jego obowiązkiem jest też zawarcie umowy przewozu do 

miejsca przeznaczenia i opłacenie kosztów przewozu. 



SPEDYCJA Charakterystyka formuły DDP Incoterms® 2010 (3) 






• Obowiązkiem sprzedającego jest dokonanie odprawy celnej w 

pełnym zakresie, a więc zarówno eksportowej, importowej, jak i 

związanej z przewozem przez inny kraj/kraje i poniesienie ryzyka i 

wszelkich opłat i obciążeń z tym związanych, a także uzyskanie 

wszelkich licencji i urzędowych upoważnień. Jeśli chodzi o podatek 

VAT i inne opłaty płatne przy imporcie, to też pokrywa je sprzedający, 

chyba że wyraźnie inaczej uzgodniono w kontrakcie handlowym. 

• DDP reprezentuje maksimum obowiązków sprzedającego. 



SPEDYCJA 

Charakterystyka formuły DDP Incoterms® 2010 (4) 







przeznaczenia i poniesienie kosztów wyładunku. Jedynie w 

przypadku, gdy koszty wyładunku ujęte były w opłacie za przewóz 

przy zawarciu umowy przewozu, obciążają one sprzedającego i nie 

może on zadać ich zwrotu od kupującego, chyba że strony umowy 

sprzedaży uzgodniły inaczej. 



SPEDYCJA 


• Przy zastosowaniu formuły DDP, podobnie jak w DAP, 

sprzedający nie ma obowiązku wyładunku towaru ze 

środka transportu w miejscu przeznaczenia; jego 

obowiązkiem jest tylko postawienie towaru do dyspozycji 

kupującego na środku transportu, gotowego do 

wyładunku. 



SPEDYCJA 

SPEDYCJA 

koniec wykładu 04. 

Dziękuję za uwagę ... 

... i zapraszam na kolejne 

zajęcia … To już będzie 

kolokwium zaliczeniowe

Spedycja

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?