46th Croatian & 6th International Symposium on Agriculture

Prinos sjemena i biomase zrnatog šćira (Amaranthus spp.) u ovisnosti o gustoći sklopa
Značajno najveću masu 1000 sjemenki u 2009. godini ostvarile su sorte Plainsman i 1008 koje pripadaju vrsti
A. hypochondriacus L., 0,718, odnosno 0,715 g, a u 2010. godini sorte Olpir (0,698 g) i 1008 (0,697 g), tablica
1. U prosjeku za sve tri godine istraživanja sorte se nisu razlikovale u masi 1000 sjemenki koja se kretala od
0,675 g kod sorte Plainsman do 0,680 g kod sorte 1008. Haban i sur. (2001) dobili su slične vrijednosti mase
1000 sjemenki kod različitih vrsta zrnatog šćira.
Gustoća sklopa nije imala utjecaja na masu 1000 sjemenki u nijednoj godini istraživanja, a u prosjeku za sve
tri godine se kretala od 0,671 g kod gustoće sklopa od 30 biljaka m -2 do 0,682 g kod 60 biljaka m -2 (tablica 1).
Tablica 1. Prinos sjemena i masa 1000 sjemenki istraživanih sorata zrnatog šćira kod različitih gustoća
sklopa, 2008.-2010. god.
Prinos sjemena (kg ha-1 Varijanta
) Masa 1000 sjemenki (g)
2008 2009 2010 Prosjek 2008 2009 2010 Prosjek
Sorta
Plainsman 1410 b 2423 a 1168 b 1667 b 0,636 0,718 a 0,673 b 0,675
Olpir 1562 a 2271 b 1323 a 1719 a 0,643 0,691 b 0,698 a 0,676
1008 1514 ab 2297 b 1215 ab 1675 c 0,620 0,715 a 0,697 a 0,680
Gustoća sklopa (bilj. m-2 )
30 1453 2531 a 1293 1759 a 0,633 0,701 0,680 0,671
60 1571 2243 b 1289 1701 ab 0,642 0,713 0,692 0,682
90 1486 2215 b 1131 1610 c 0,630 0,711 0,700 0,680
120 1471 2332 b 1229 1678 bc 0,627 0,707 0,686 0,674
Vrijednosti označene istim slovom nisu signifikantno različite kod P=5%
Najveći prinos zelene mase u žetvi u 2010. godini ostvarila je sorta Plainsman (81,1 t ha -1 ), a sorta 1008 je bila
u istom rangu s ostvarenih 75,4 t ha -1 (tablica 2.). Iste sorte su ostvarile i najveći prinos biomase na bazi suhe
tvari, 15,7 odnosno 13,9 t ha -1 . Dobiveni prinosi suhe tvari viši su u odnosu na prinose dobivene u
istraživanjima Johnsona i Hendersona (2002), a prinosi zelene mase su slični rezultatima dobivenim u
istraživanjima Peterke i Kalinove (2006).
Tablica 2. Prinos biomase u zriobi istraživanih sorata zrnatog šćira kod
različitih gustoća sklopa u 2010. godini, te sadržaj bjelančevina u sjemenu
Varijanta Prinos zelene mase
(t ha-1 Prinos suhe tvari
)
(t ha-1 Sadržaj bjelančevina
)
u sjemenu (g kg-1 Sorta
)
Plainsman 81,1 a 15,7 a 171,4 a
Olpir 70,5 b 13,3 b 166,7 b
1008
Gustoća sklopa (bilj. m
75,4 ab 13,9 ab 170,8 a
-2 )
30 76,1 14,8 172,1
60 74,3 13,4 168,1
90 75,5 14,1 169,4
120 76,8 14,8 168,9
Vrijednosti označene istim slovom nisu signifikantno različite kod P=5%
Sorte Plainsman i Olpir su u prosjeku za sve tri godine istraživanja ostvarile značajno najvišu stabljiku (182,
odnosno 183 cm) i duljinu cvata (51,6, odnosno 52,1 cm), tablica 3. Gustoća sklopa nije imala utjecaja na
visinu biljaka. U trogodišnjem prosjeku najveća duljina cvata ostvarena je kod gustoća sklopa od 30 i 60
biljaka m -2 što se pozitivno odrazilo i na visinu prinosa.
Section 5 . Field Crop Production 633