RULLANDI FISKI- LOYVIR GEVA FÁMANNA- VELDI
RULLANDI FISKI- LOYVIR GEVA FÁMANNA- VELDI
RULLANDI FISKI- LOYVIR GEVA FÁMANNA- VELDI
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Nr. 46 · 5. mars 2012 INNANLANDS<br />
3<br />
sum er lagt saman við<br />
stóra forlagið Aschehoug.<br />
Hesi eru so aftur ein partur<br />
av Egmont samtakinum.<br />
Talan var tí um eina av<br />
stóru donsku fyritøkunum,<br />
sum vístu føroyska forritinum<br />
áhuga. Alinea hevur<br />
sum endamál at menna<br />
fak ligt og peda gogiskt<br />
und ir vísingartilfar við høgari<br />
dygd til danska fólkakúlan.<br />
Tað stóð ímillum at<br />
keypa rættin at brúka forritið<br />
uttanfyri Føroyar, ella<br />
at keypa seg inn í Auxilior.<br />
Tað endaði við, at Alinea<br />
keypti Orðabankan, sum í<br />
dag er millum tey forrit,<br />
sum Alinea lýsir við á síni<br />
heimasíðu. Á donskum<br />
nevnist forritið Ordbanken<br />
og kann brúkast á<br />
donskum, enskum, týskum<br />
og fronsk um máli.<br />
Almennir pengar<br />
Meðan føroyska skipanin<br />
er til stóra hjálp hjá<br />
donskum næmingum, so<br />
sleppa føroysku næmingarnir<br />
ikki at skipanina uttan í<br />
eini royndarútgávu.<br />
Gamli Skúlabókagrunnurin<br />
var veruliga við frá<br />
byrjan, og rindaði eisini<br />
275.000 krónur til fyrireik<br />
ingarnar. Tað var<br />
millum annað brúkt til at<br />
fáa før oysku taluna<br />
umvegis Grunnin Føroysk<br />
Teldu Tala at virka í nýggju<br />
skip anini.<br />
Tað liggur nógv arbeiði<br />
í skipanini, og tað kostar<br />
eisini eyka at fáa rættindini<br />
at brúka útlendskar orðagrunnar,<br />
millum annað til<br />
danskt, enskt og týskt.<br />
Sambært Tim Wentzlau<br />
fer tað samanlagt at kosta<br />
Sjúkur og sníkar á seyði<br />
Góð undirtøka er fyri<br />
skeiði um seyðahald,<br />
ið Búnaðarstovan og<br />
MBM leygardagin<br />
skipa fyri í Suðuroynni<br />
BEATE L. SAMUELSEN<br />
Skeið um seyðahald verður<br />
hildið í Suðuroynni í Miðnámsskúlanum<br />
har leygardagin.<br />
Hetta er fyrsta skeiðið<br />
um seyðahald, ið Búnað arstovan<br />
og MBM skipa fyri<br />
í felag, og er undirtøkan til<br />
skeiðið góð, upplýsir Kim<br />
Petersen á MBM, Mjólkarvirki<br />
Búnaðarmanna.<br />
At eini 40 fólk hava<br />
boðað frá luttøku má sigast<br />
at verða stór undirtøka, eftirsum<br />
hetta er fyrstu ferð,<br />
at hesir báðir stovn ar nir<br />
skipa fyri slíkum skeiði.<br />
Skeiðið í Suðuroy er ein<br />
liður í eini eftirútbúgving<br />
fyri tey, sum eru von við at<br />
fáast við seyð, ikki einans<br />
bøndur, men eisini onnur,<br />
sum hava seyð sum ítriv.<br />
Djóralækni greiðir frá<br />
Áhugin fyri seyðahaldi í<br />
Føroyum yvirhøvur er<br />
stórur. Tí er neyðugt at<br />
vita, hvussu slepst undan<br />
sjúkum og sníkum hjá<br />
seyði, og eisini hvussu farast<br />
skal um seyðin, um<br />
hann gerst sjúkur ella verður<br />
fongdur við sníkum.<br />
Í hesum sambandinum<br />
verður áhugavert at hoyra,<br />
hvat Lars Mohr Nielsen,<br />
djóralækni, fer at greiða frá<br />
um sjúkur og sníkar hjá<br />
seyði.<br />
Og so er tað fóðringin<br />
av seyði.<br />
Tað er ikki líkamikið,<br />
hvussu seyður verður fóðraður<br />
ella hvussu samsetingin<br />
av fóðrinum er.<br />
Sjálvandi ber væl til at<br />
fóðra hann á sama hátt<br />
sum familjan hevur gjørt<br />
gjøgnum fleiri ættarlið.<br />
Fóðringin<br />
týdningarmikil<br />
Hugsa vit um at spara á<br />
sama hátt sum vit spara<br />
streym ella olju, ber til at<br />
gera hetta á rættan hátt við<br />
at keypa gott fóður. Við<br />
eini rættari samanblanding<br />
av vitaminum og øðrum<br />
góðum innihaldi í røttum<br />
portiónum, ber til at fáa<br />
sum mest burturúr bæði<br />
fóðri og seyðahaldi.<br />
Tað lønar seg altíð best,<br />
tá samanum kemur.<br />
Á skeiðinum fáa skeiðsluttakararnir<br />
nógv at vita<br />
um fóðring av seyði.<br />
Tað verður Hjørdis H.<br />
Jensen, búfrøðikandidatur,<br />
ið á skeiðinum í Miðnámsskúlanum<br />
í Suðuroy leygardagin<br />
fer at greiða frá<br />
føroyska skúlaverkinum<br />
ein ar tvær milliónir krónur<br />
at keypa sær rættindini at<br />
brúka Orðabankan í øllum<br />
tí føroyska skúlaverkinum.<br />
fóðring av seyði.<br />
Eftir sum undirtøkan til<br />
skeiðið í Suðuroynni er so<br />
mikið stór, sum hon er,<br />
kann meiri enn so henda,<br />
Heimasíðan hjá danska<br />
Alinea hevur keypt rættin<br />
til føroyska forritið, og<br />
marknaðarførir tað móti<br />
donsku skúlamyndugleikunum -<br />
men tað er ikki nóg gott<br />
til føroyingar<br />
Av hesum skulu 50% rindast<br />
til føroyska grunnin<br />
fyri teldutalu, 33% skal<br />
rindast til Acapela (donsk,<br />
ensk, týsk og fronsk<br />
teldutala), meðan tey<br />
írestandi 27% skulu fara til<br />
Auxilior, sum hevur ment<br />
skipanina.<br />
Sambært Tim Wentzlau<br />
hava allir partar kýtt seg<br />
fyri at fáa prísin niður á<br />
eitt støði, sum Nám og<br />
Mentamálaráðið megna at<br />
bera. Uppskotið er eisini,<br />
at upphæddin kann rindast<br />
yvir seks ár - 500.000 fyrsta<br />
árið, og síðan fallandi<br />
inntil alt er goldið. Í hesum<br />
prísi eru eisini<br />
uppdateringar og hjálp.<br />
Men tað valdar bara<br />
tøgn, sambært Auxilior.<br />
- Eg vil bara hava eitt<br />
greitt svar, sigur Tim<br />
Wentzlau.<br />
Týdningamikið er at geva seyðinum røttu blandingina av fóðri Mynd: Eyðfinn Reyðberg<br />
at Búnaðarstovan og MBM<br />
fara at skipa fyri líknandi<br />
skeiði um seyðahald norðanfjørðs<br />
einaferð seinni.