RULLANDI FISKI- LOYVIR GEVA FÁMANNA- VELDI

MEININGAR
MEININGAR
Nr. - · - 2010
Nr. 46 · 5. mars 2012 19
Latið okkum fáa
eina tjóðarsemju
um ogn Føroya fólks
Frank Davidsen
Fyrst og fremst eiga
vit at frásiga okkum,
at fiskatilfeingi er ogn
Føroya fólks
Harnæst eiga vit at frásiga
okkum, at evt. ríkidømi í
und irgrundini er ogn Føroya
fólks.
Sostatt takið eg hervið
hugsjónarliga og politiskt
undir við Fólkaflokkinum,
íð metir at tað er óðamannaverk
at vanligi føroyingurin
skal fáa nakran
ágóða hesum viðvíkjandi.
Hin vegin eigur ogn Føroya
fólks at vera lutað út soleiðis:
Punkt 1.
Teir føroysku reiðararnir
eiga ognarrættin yvir øllum
fiskatilfeingi. Teir skulu
eisi ni hava ognarættin yvirfyri
evt. fiskatilfeingi, ið
kem ur inn á føroyskt øki í
sam bandi við veð ur lagsbroyt
ingarnar, til dømis
tun fiskur o.a.
Tað er tí esini sjálvsagt,
at teir, sum hava investerað
í veiðitól, eisini skulu eiga
fiskiloyvi í óavmarkaða tíð,
eins og teir til eina og
hvørja tíð kunna selja fiskiloyvi
við vinningi tá teir
finna tað fyri gott.
Punkt 2.
Viðvíkjandi oljuríkidømi í
undirgrundini, so er tað
eisini sjálvsagt, at tá oljufeløg
hava gjørt milliarda
íløg ur í boriplattformar,
hjálp arskip og hvat veit eg,
so eiga oljufeløgini eisini
at hava allan ágóða, so
leingi sum olja kann útvinn
ast úr tí loyvi, teir hava
fingið tillutað. Tí sum
skila menn Fólkafloksins
greiða frá, so er tað sum
við fiskiskapi, soleiðis er
tað eisini við oljuni, tað
gongur upp og niður eisini
har.
Meira rættvíst kann tað
ikki verða, og aftaná at øll
hava fingið ein skattalætta,
so er tað ikki meira enn
rætt og rímiligt, at teir,
sum skapa virðini og harvið
fram burðin, ikki eiga at
skatt ast av vinninginum, tá
ið teir selja síni fiskiloyvi,
ella tá ið teir lutað út vinnings
býtið.
Viðmerking til búskapar
frá greið ingina
frá Búskaparráðnum
Elin Brimheim
Heinesen
Tað verður tosað og
tosað um at skapa
øktar inn tøku møguleikar
í Føroyum,
men sera fá tora at
royna nakað nýtt - og
tey, sum royna, fáa
lítla og onga
undirtøku
Eitt er vist. Halda vit fram
bara at gera tað sama, vit
altíð hava gjørt, hendir
eingin broyting.
Eg haldi, at tá hugsað
verður um ”tilfeingi” í
Før oyum, verður ofta
hugs að bara um nakað
ítøkiligt, ein kann hava í
hondunum (fisk, kjøt, ull).
Hetta er ein fat an, ið
virkar av mark an di.
Ofta verður gloymt, at
tilfeingi kann vera so nógv
annað eisini. Vitan og
kreativitetur t.d. eru gull
verd - ikki minst sett
saman við tí ítøkiliga. Ein
góð søga selur jú ítøkiligar
vør ur. Hon kann hava
risa stóra ávirkan á, um ein
vøra selur ella ikki.
Men tað er júst har, vit
halta aftaná. Her í
Føroyum verður tann
góða søgan ikki vird so
høgt, sum hon átti at
verið. Tíverri hava alt ov
nógvir føroyingar sama
sjónarmið sum ein ávís ur
tingmaður herfyri skeltaði
við at hava. Tað eru ov
mong - ikki minst
politikkarar - sum rætt og
Skuldarbinding hjá Tórshavnar Kommunu
Annfinn Brekkstein,
býráðslimur
Sambandsfloksins
Vísandi til grein hjá
undirritaða um at ansa
eftir við lántøku og
skuldbindingum hjá
Tórshavnar
Kommunu, verður av
borgarstjóranum tann
28. februar 2012,
afturvíst, at
avleiðingarnar av
lántøku til gjaldføri og
øktari skuld vil tyngja
privatbúskapin hjá
einstaka borgarunum í
kommununi
Borgarstjórin sær út til at
misskilja mínar metingar
við vilja, tí í greinini hjá
mær er boðskapurin greiður,
at økt skuld minkar um
møguleikarnar fyri at lækka
skattaprosentið, bæði uppá
styttri og longri sikt.
Tað hoyrir til vanliga
góða búskaparstýring, at
ein kommuna hevur eitt
hósk andi gjaldføri. Endamálið
við góðum gjaldføri
er m.a. at tryggja, at kommunan
til eina og hvørja tíð
heldur sínar fíggjarligu
skyld ur. Tað, sum er boðskapurin,
er, at tað átti at
verði óneyðugt at lánt seg
til gott gjaldføri nevnliga
tí, at kommunan hesi seinastu
árini hevur havt stórar
inntøkustreymar og átti at
planlagt eitt positivt cashflow.
Sannleikin er tann, at
kommunan á ófor svar ligan
hátt hevur ”brent av”
gjaldførið til rakstur og
íløgur og noyðist nú at
taka lán. Tað er nevnliga
óvanligt at ”brenna av”
neyðugt gjaldføri.
Í løtuni svara avdráttir
og rentur av verandi lánum
longu til eitt heilt kommunuskattaprosent
umleið
30 mió.kr. árliga – gjøld,
sum alternativt kundu
verði brúkt til at lækka
skatta prosentið. Aftur her
er boðskapurin, at tað átti
at verði óneyðugt við
teimum stóru inntøkum,
sum kommunan hevur havt
seinastu árini at upptaka
lán – hetta er ein spurningur
um at planleggja
rakstur og íløgur soleiðis,
at tað slepst undan lántøku.
Tað er ein katastrofa fyri
menningina av Tórshavnar
Kommunu, sum í løtuni
OKKARA GULU
Lætt og ómakaleyst umvegis dimma.fo
Nú taka vit bert ímóti lýsingum til Okkara Gulu, umvegis dimma.fo
WWW. DIMMA .FO
upp livir eina fólkaminking,
at útlit eru til høgt skattatrýst
og tí ein stramm an
privatbúskap.
Tað vil ongantíð verða
eitt endamál í sjálvum sær
at upptaka stór lán ella
spara nógv upp hjá einari
kommunu. Endamálið við
lántøku t.d. er at framskunda
eitt neyðugt forbrúk
vegna tað, at tann,
sum umbiður lán ikki hevur
eina lutfalsliga stóra
upphædd tøka her og nú
ella uppá stutt sikt. Avbjóðing
er væl altíð at
tryggja nakrar hóskandi
javn vágir í búskapinum.
Strategiska avbjóðingin
slætt ikki síggja týdningin
av tí óítøkiliga.
Síggja vit ikki tað, lyfta
vit okkum ikki uppum tað
’middelmådiga’ – og m.a.
tí duga vit ov illa at fáa
fleiri inntøkur burtur úr tí
av mark aða ítøkiliga tilfeinginum,
vit hava.
Tíð er at byrja at hugsa
minni siðbundið og viðurkenna
virðini í tí, sum tey,
ið duga at spinna góðar
søgur, kundu givið búskapi
num,tí vit hava ov
mikið av góðum, spennandi
søg um, ið kundu
styrkt um bú skaparstøðu
okkara, og sum vit í nógv
størri mun kundu sagt
øðrum frá úti í heimi. Vit
hava einki at smæðast um.
So hvat held ur okkum
aftur?
hjá Tórshavnar Kommunu
(hvussu yvirliva vit best
møgu ligt) eins og hjá øðrum
kommunum er m.a. at
reka kommununa bíliga og
effektivt og sostatt við so
lágum skattaprosenti sum
gjørligt. Tað er ikki minst
uppgávan at reka kommununa
stabilt – eitt nú við
stabilum skatta prosenti,
barnafrádrátti etc., soleiðis
at borgarin og vinnan veit,
hvørjar fortreytirnar eru
uppá sikt og kunnu trívast.
Tórshavn tann 1. mars
2012