МОНГОЛÛН ЦЭÐГИÉН ШИНЭ×ЛЭЛ - АÐД×ИЛСАН ... - DCAF

ò¿¿õèé ýä ýêñïîðòëîã÷ õàâñàðãà îðîí áîëñîí. Ìàíàé ýäèéí
çàñãèéí ãîë ñàëáàð áîëñîí ìàë àæ àõóéí á¿òýýãäýõ¿¿í -
ìàëûí àðüñ, øèð, íîîñíû 70 îð÷èì õóâü, ñòðàòåãèéí ÷óõàë
ò¿¿õèé ýä áîëîõ ÿìààíû íîîëóóðûí 50 ãàðóé õóâèéã àæ
¿éëäâýðèéí ÿìàð íýã áîëîâñðóóëàëò õèéëã¿éãýýð ãàäàãø
ãàðãàæ áàéíà.
Óëñûí óðñãàë òºñâèéí àëäàãäàë ºñºõ, Ìîíãîë
Óëñûí ìºíãºí òýìäýãò-òºãðºãèéã õàìãààëàõ òºðèéí
áîäëîãî àëäàãäàõ àñóóäëààð:
Äîòîîäûí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿í (ÄÍÁ) áîëîí çàðèì ÷óõàë
ñàëáàðûí óíàëòûã çîãñîîæ, ºñºëò äýâøèë áóé áîëãîæ
÷àäàõã¿é õýâýýð áàéíà (1995 îíä ÄÍÁ-íèé áîäèò ºñºëò 6.3%
áàéñàí áîë 2001 îíä 1.1% áîëæ áóóðñàí, ÄÍÁ-íèé 30-40%èéã
ýçýëäýã õºäºº àæ àõóé, àí àãíóóð, îéí àæ àõóéí ñàëáàðûí
ºñºëò áàéíãà áóóð÷ áàéíà [21.41].
Ýêñïîðò, èìïîðòûí ¿ð àøèã áàãàòàé, àëäàãäàë, ýðñäýë
èõòýé á¿òýöòýé. Ãàäààä õóäàëäààíû áàëàíñûí àëäàãäàë
2000 îíä -148.4 ñàÿ àì.äîëëàð, 2001 îíä -169.6 ñàÿ àì.äîëëàð
áîëñîí [22.173]. Ýêñïîðòûí ãîë îðëîãûã çýñ, àëò, íîîëóóðûí
ýêñïîðò á¿ðä¿¿ëæ áàéãàà áºãººä ýäãýýð ò¿¿õèé ýäèéí
äýëõèéí çàõ çýýë äýýðõ ¿íèéí õýëáýëçëýýñ øàëòãààëæ
ýêñïîðòûí îðëîãûã ìàø èõ ýðñäýëä îðóóëæ áàéíà. Çýñ, àëò,
íîîëóóðûí ýêñïîðò 1997 îíä íèéò ýêñïîðòûí 63.2 õóâèéã
ýçýëæ áàéñàí áîë äýëõèéí çàõ çýýëèéí ò¿¿õèé ýäèéí ¿íèéí
áóóðàëòòàé õîëáîîòîéãîîð 1998 îíä 58.8%, 1999 îíä 57.5%,
2000 îíä 51.3%, 2001 îíä 56.0% áîëñîí, Ýêñïîðòëîñîí çýñèéí
áàÿæìàë 2001 îíä ºìíºõ îíûõòîé õàðüöóóëàõàä áèåò
õýìæýýãýýð 44.9 ìÿíãàí òîííîîð ºññºí áîëîâ÷, äóíäàæ íýãæ
¿íý íü 323.0 àì.äîëëàðààñ 273.4 àì.äîëëàðààð áóóð÷, íèéò
¿íý íü 12.4 ñàÿ àì.äîëëàðààð áóóðñàí áàéíà [23.6].
Èíôëÿöè ¿ñðýíã¿é íýìýãäýí òºãðºãèéí õàíø
óíàæ, àìüæèðãààíû äîîä òºâøèí㺺ñ äîîãóóð
îðëîãîòîé àéë ºðõèéí òîî îëøðîõ àñóóäëààð:
Òºãðºãèéí äîëëàðòàé õàðüöàõ õàíø áàéíãà óíàæ
áàéíà. 1 àìåðèêèéí äîëëàð 1995 îíä 474 òºãðºã, 1997 îíä 813
òºãðºã, 1999 îíä 1072 òºãðºã, 2002 îíä 1125 òºãðºã áîëñîí
137