Univerzitet Singidunum, Beograd

Rezimirajući psihometrijski pristup razvoju po
ključnim pitanjima razvojne psihologije, mogli
bismo reći sledeće:
• Zastupnici ovog pristupa prvenstveno se
zanimaju za individualne razlike, nastojeći
da utvrde broj, psihološku prirodu i strukturu
faktora koji uslovljavaju individualne razlike
na pojedinim uzrastima (stadijumima).
• Za psihometrijski orijentisane istraživače
pitanje „nasleđe ili sredina“ shvata se kao
pitanje o količini varijanse koja se može
objasniti individualnim razlikama u
genetskom potencijalu ili karakteristikama
sredine.
• U okviru psihometrijskog pristupa uglavnom
se govori o kvantitativnim promenama, ali
u smislu da deca sa uzrastom postaju
sposobna da reše sve veći broj zadataka.
U vezi sa poslednjom stavkom, koja se odnosi
na prirodu razvojnih promena, otvara se
pitanje da li iza sposobnosti rešavanja novih
zadataka zaista leži kvantitativna promena u
kognitivnom sistemu ili je to, pak, posledica
kvalitativnih promena.
Jedna od zamerki koja se često upućuje
psihometrijskom pristupu jeste upravo
zanemarivanje kognitivnih procesa i strategija
kojima deca rešavaju zadatke (Ivić i sar.,
1976). 7 Ako znamo da isto postignuće mogu
imati deca koja su do rešenja došla različitim
strategijama i procesima mišljenja, kao i da
različita postignuća mogu imati oni koji
primenjuju iste strategije i procese, jasno je da
psihometrijski pristup ima ozbiljna teorijskometodološka
ograničenja.
7 Ivić i sar. (1976). Razvoj i merenje inteligencije.
Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
Danas se psihometrijski pristup sve manje
koristi kao sredstvo formiranja teorija. Njegova
uloga je uglavnom eksplorativna (u domenima
gde ne postoji prethodno znanje ni izgrađene
teorije) ili konfirmativna (kada treba proveriti u
kojoj meri je neka teorijska hipoteza potvrđena
podacima).
60