warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski
warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski
warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Stanis<strong>ł</strong>aw Staszic (1755-1826), duchowny katolicki.<br />
By<strong>ł</strong> jednym z twórców Towarzystwa Warszawskiego<br />
Przyjació<strong>ł</strong> Nauk (1800) i jego prezesem w latach<br />
1808-1826 oraz jednym z organizatorów Królewskiego<br />
Uniwersytetu Warszawskiego, pomys<strong>ł</strong>odawcą<br />
powo<strong>ł</strong>ania pierwszej w kraju wyższej uczelni<br />
technicznej. By<strong>ł</strong> również fundatorem siedziby Towarzystwa<br />
w Warszawie (zw. pa<strong>ł</strong>acem jego imienia)<br />
oraz pomników: Miko<strong>ł</strong>aja Kopernika i księcia Józefa<br />
Poniatow skiego. Zapisy jego testamentu zasili<strong>ł</strong>y klika<br />
<strong>warszawski</strong>ch szpitali i przytu<strong>ł</strong>ków.<br />
Micha<strong>ł</strong> Walicki (1746-1828), kolekcjoner dzie<strong>ł</strong> sztuki,<br />
fi lantrop. Fortunę zbi<strong>ł</strong> na grze w bilard i karty w Krakowie,<br />
Wiedniu i Paryżu, gdzie występowa<strong>ł</strong> pod nazwiskiem<br />
Mickiewicz. Jako już cz<strong>ł</strong>owiek zamożny kupi<strong>ł</strong><br />
nazwisko Walicki z herbem i tytu<strong>ł</strong>ami: podstolego koronnego<br />
oraz hrabiego. Bywa<strong>ł</strong> i gra<strong>ł</strong> na dworze francuskim.<br />
Warszawę zadziwi<strong>ł</strong> zbiorami kamei, klejnotów<br />
i starożytności. Mieszka<strong>ł</strong> jeszcze później w Petersburgu<br />
i Wilnie. Wszędzie by<strong>ł</strong> hojny dla biednych, a nawet<br />
„rozrzutny”.<br />
Wojciech Bogus<strong>ł</strong>awski (1757-1829), aktor i reżyser,<br />
dyrektor teatru, zw. „ojcem teatru narodowego”.<br />
Organizator pierwszej w Polsce Szko<strong>ł</strong>y Dramatycznej<br />
w Warszawie (1811), autorem tekstu komedio-opery<br />
Krakowiacy i Górale i innych utworów scenicznych.<br />
Józef Jan Celiński (1779-1832), magister farmacji i dr<br />
fi lozofi i, pierwszy profesor chemii policyjnej w Królewskim<br />
Uniwersytecie Warszawskim (od 1817), autor<br />
podręcznika Farmacja (1811), wspó<strong>ł</strong>autor pierwszej<br />
polskiej farmakopei Pharmacopea Regni Poloniae<br />
(1817), w<strong>ł</strong>aściciel apteki. By<strong>ł</strong> asesorem farmacji w Radzie<br />
Ogólnej Lekarskiej i cz<strong>ł</strong>onkiem Towarzystwa Warszawskiego<br />
Przyjació<strong>ł</strong> Nauk oraz Towarzystwa Go<strong>spo</strong>darczo-Rolniczego.<br />
Karol Beniamin Lauber (1778-1835), duchowny wyznania<br />
ewangelicko-augsburskiego po studiach w Halle<br />
i Frankfurcie nad Odrą, początkowo nauczyciel we<br />
Wroc<strong>ł</strong>awiu. W 1805 r. powo<strong>ł</strong>any zosta<strong>ł</strong> na stanowisko<br />
drugiego, a w 1813 r. pierwszego pastora <strong>warszawski</strong>ej<br />
i praskiej parafi i ewangelicko-augsburskiej, równocześnie<br />
by<strong>ł</strong> rektorem szkó<strong>ł</strong> parafi alnych. Od 1828 r. aż do<br />
śmierci, pe<strong>ł</strong>ni<strong>ł</strong> funkcję superintendenta diecezji <strong>warszawski</strong>ej,<br />
ponadto cz<strong>ł</strong>onka Rady Administracyjnej Warszawskiego<br />
Towarzystwa Dobroczynności. Pos<strong>ł</strong>ugiwa<strong>ł</strong><br />
się językiem polskim, niemieckim i francuskim. W swoich<br />
kazaniach, z których część zosta<strong>ł</strong>a wydana drukiem,<br />
POCZET SPOŁECZNIKÓW<br />
nawiązywa<strong>ł</strong> do aktualnych wydarzeń politycznych<br />
w kraju. Podczas powstania listopadowego odprawia<strong>ł</strong><br />
nabożeństwa w intencji pomyślności polskiego wojska.<br />
Franciszek Antoni Ignacy Ludwik Brandt (1777-<br />
1837), doktor medycyny i chirurgii, za<strong>ł</strong>ożyciel Szko<strong>ł</strong>y Lekarskiej<br />
oraz Towarzystwa Warszawskiego Lekarskiego.<br />
By<strong>ł</strong> cz<strong>ł</strong>onkiem Towarzystwa Warszawskiego Przyjació<strong>ł</strong><br />
Nauk, a przede wszystkim – wielkim <strong>spo</strong><strong>ł</strong>ecznikiem.<br />
Jan Bernard Mile (1789-1839), doktor medycyny i chirurgii,<br />
profesor UW. By<strong>ł</strong> jednym z pierwszych cz<strong>ł</strong>onków<br />
Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, a od 1837 r.<br />
jego prezesem. Ponadto zasiada<strong>ł</strong> na stanowisku cz<strong>ł</strong>onka<br />
Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych oraz Rady<br />
Szko<strong>ł</strong>y Politechnicznej, cz<strong>ł</strong>onka Towarzystwa Warszawskiego<br />
Przyjació<strong>ł</strong> Nauk.<br />
Micha<strong>ł</strong> Grosse (1770-1840), przemys<strong>ł</strong>owiec bia<strong>ł</strong>oskórnik.<br />
Jako 16-latek wstąpi<strong>ł</strong> do wojska francuskiego<br />
i jako artylerzysta bra<strong>ł</strong> udzia<strong>ł</strong> w wyprawie na San<br />
Domingo, po demobilizacji bia<strong>ł</strong>oskórnik – w<strong>ł</strong>aściciel<br />
fabryki rękawiczek w pod Genewą. Ok. 1820 r. przyby<strong>ł</strong><br />
do Warszawy, gdzie za<strong>ł</strong>oży<strong>ł</strong> pierwszą w kraju fabrykę<br />
wyprawiania skór rękawiczniczych. W 1821 r. naby<strong>ł</strong><br />
z prawem wieczystej dzierżawy posesję z m<strong>ł</strong>ynem<br />
wodnym na Marymoncie, na terenie której zbudowa<strong>ł</strong><br />
domki letniskowe, wynajmowane na okres lata mieszkańcom<br />
Warszawy. Kolonia zyska<strong>ł</strong>a miano Grossowa,<br />
tam też z czasem przeniós<strong>ł</strong> swoją fabrykę. Synem<br />
jego by<strong>ł</strong> Micha<strong>ł</strong> (1817-1903), kontynuator tradycji<br />
bia<strong>ł</strong>oskórniczej.<br />
Teofi l Janikowski (1801-1840), kupiec, cz<strong>ł</strong>onek Warszawskiego<br />
Towarzystwa Dobroczynności, pomys<strong>ł</strong>odawca<br />
utworzenia Ochron dla Dzieci przy WTD.<br />
Wojciech Żywny (1756-1842), kompozytor pochodzenia<br />
czeskiego. W Warszawie (od 1800) zatrudniony<br />
zosta<strong>ł</strong> jako nauczyciel gry fortepianowej na<br />
dworze Kazimierza ks. Sapiehy. By<strong>ł</strong> pierwszym nauczycielem<br />
muzyki Fryderyka Chopina oraz aktywnym<br />
cz<strong>ł</strong>onkiem Towarzystwa Podupad<strong>ł</strong>ych Artystów<br />
Muzycznych w Warszawie.<br />
Ludwik Sauvan (1798-1843), dr medycyny. By<strong>ł</strong> za<strong>ł</strong>ożycielem<br />
zdrojowiska w Wierzbnie (ob. Mokotów), które<br />
na skutek trudności fi nansowych istnia<strong>ł</strong>o w latach<br />
1836-1870. Kolejnym w<strong>ł</strong>aścicielem zdrojowiska by<strong>ł</strong> dr<br />
med. Jan Matecki, którego daty urodzin i śmierci nie są<br />
znane. Obaj byli <strong>spo</strong><strong>ł</strong>ecznikami.<br />
101
Change language