warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski
warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski
warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
XI. POCZET SPOŁECZNIKÓW<br />
Księżna Anna Mazowiecka (zm. 1458) – by<strong>ł</strong>a żoną<br />
Boles<strong>ł</strong>awa. Najbardziej związana z Warszawą – z tytu<strong>ł</strong>u<br />
dożywocia należa<strong>ł</strong>a do niej ziemia warszawska.<br />
By<strong>ł</strong>a za<strong>ł</strong>ożycielką szpitala św. Ducha przy kościele<br />
św. Marcina, dobrodziejką kolegiaty św. Jana,<br />
fundatorką klasztoru Bernardynów, których sprowadzi<strong>ł</strong>a<br />
z Krakowa.<br />
Baryczkowie (XVI-XVII w.) byli rodem mieszczan Starej<br />
Warszawy, zajmowali się kupiectwem. Bracia Stanis<strong>ł</strong>aw,<br />
Wojciech i Jan Baryczkowie doszli do znacznej<br />
zamożności i dostojeństw miejskich, godności dworskich<br />
i ziemskich, a w 1658 r. otrzymali szlachectwo.<br />
Do najwybitniejszych postaci należeli: Jerzy, inaczej<br />
Jurga (zm. 1527), kupiec i burmistrz Starej Warszawy<br />
– sprowadzi<strong>ł</strong> do stolicy „cudowny” krucyfi ks do dziś<br />
przechowywany w katedrze św. Jana, Jacek (zm.<br />
1650), dominikanin, przeor konwentu <strong>warszawski</strong>ego<br />
– po<strong>ł</strong>oży<strong>ł</strong> duże zas<strong>ł</strong>ugi dla organizacji zakonu,<br />
budowy klasztoru i kościo<strong>ł</strong>a Dominikanów przy ulicy<br />
Freta, a w 1646 r. ufundowa<strong>ł</strong> przy klasztorze szko<strong>ł</strong>ę<br />
zw. Studium Baricianum oraz pomnoży<strong>ł</strong> bibliotekę<br />
zakonną, dalej – Stanis<strong>ł</strong>aw (zm. 1682), bratanek Jacka,<br />
wieloletni burmistrz i wójt <strong>warszawski</strong>. Przez 39 lat<br />
sprawowa<strong>ł</strong> urząd prze<strong>ł</strong>ożonego stajni królewskich,<br />
by<strong>ł</strong> również sekretarzem królewskim. Wybudowa<strong>ł</strong><br />
POCZET SPOŁECZNIKÓW<br />
bibliotekę dla klasztoru Dominikanów i uzupe<strong>ł</strong>ni<strong>ł</strong> jej<br />
zbiory. Należa<strong>ł</strong>a do niego s<strong>ł</strong>ynna kamienica nazywana<br />
Baryczkowską – Rynek Starego Miasta 32.<br />
Anna Jagiellonka (1523-1596), królowa polska,<br />
córka Zygmunta I Starego, odegra<strong>ł</strong>a wybitną rolę<br />
polityczną podczas kolejnych trzech bezkrólewi,<br />
szczególnie po śmierci Zygmunta Augusta. Podczas<br />
elekcji w 1575 r., po ucieczce Henryka Walezego,<br />
uznana zosta<strong>ł</strong>a królową z dynastii Piastów. W 1576 r.<br />
poślubi<strong>ł</strong>a Stefana Batorego. Popiera<strong>ł</strong>a rozwój sztuki<br />
i architektury. By<strong>ł</strong>a opiekunką Akademii Krakowskiej.<br />
Przez znaczną część życia mieszka<strong>ł</strong>a na Zamku<br />
Królewskim w Warszawie. W 1573 r. ukończy<strong>ł</strong>a<br />
budowę pierwszego mostu w Warszawie, rozpoczętą<br />
przez Zygmunta Starego.<br />
Piotr Skarga (1536-1612), w<strong>ł</strong>aściwie Piotr Pawęski,<br />
jezuita, teolog katolicki, pisarz polityczny i kaznodzieja,<br />
organizator kolegiów jezuickich w Polsce<br />
(m.in. w Warszawie). W latach 1588-1612 by<strong>ł</strong><br />
nadwornym kaznodzieją Zygmunta III Wazy. Jego<br />
dzia<strong>ł</strong>alność charytatywna znana by<strong>ł</strong>a g<strong>ł</strong>ównie<br />
w Krakowie, w którym za<strong>ł</strong>oży<strong>ł</strong> m.in. Bank Pobożny<br />
dla ochrony ludzi przed lichwą, czyli lombard dla<br />
ubogich (Mons pietatis). W 1590 r. powo<strong>ł</strong>a<strong>ł</strong> Bractwo<br />
Mi<strong>ł</strong>osierdzia w Warszawie wraz ze szpitalem<br />
św. Łazarza przy ul. Mostowej.<br />
Łukasz Drewno (zm. 1652), aptekarz, burmistrz<br />
Starej Warszawy. Zas<strong>ł</strong>uży<strong>ł</strong> się dla miasta w latach<br />
wielkiej zarazy 1624-1625, jako burmistrz powietrzny.<br />
„By<strong>ł</strong> to cz<strong>ł</strong>owiek żelaznej pracy, wielkiego<br />
poświęcenia i niestrudzonej energii, a trudno by<strong>ł</strong>o<br />
rzeczywiście lepszy zrobić wybór, rozpatrując się zaś<br />
dzisiaj w jego dzia<strong>ł</strong>alności, nie<strong>ł</strong>atwo nam przychodzi<br />
pojąć, jakim <strong>spo</strong>sobem taka osobistość mog<strong>ł</strong>a zupe<strong>ł</strong>nie<br />
u nas popaść w zapomnienie” – tak po wiekach<br />
w<strong>spo</strong>mina<strong>ł</strong> go Wiktor Feliks Szokalski na <strong>ł</strong>amach<br />
Gazety Lekarskiej.<br />
Maria Kazimiera de la Grange d’Arquien Sobieska<br />
(1641-1716), początkowo dama dworu królowej<br />
Marii Ludwiki, żona Jana Zamoyskiego, a następnie<br />
króla Jana III Sobieskiego, zw. Marysieńką. By<strong>ł</strong>a fundatorką<br />
kościo<strong>ł</strong>a Sakramentek na Nowym Mieście<br />
Stanis<strong>ł</strong>aw Baryczka (zm. 1682).<br />
Ze zbiorów Tadeusza W. Świątka.<br />
93
Change language