warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski
Share Embed Flag
Download ePaper

warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski

warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski

cultus.nazwa.pl
from cultus.nazwa.pl More from this publisher
29.07.2013 Views

Kościół Ewangelicko-Reformowany ul. Leszno 16 (ob. al. Solidarności 74). Gmina kalwińska długie wieki nie posiadała własnej świątyni w Warszawie. Starania o jej wybudowanie stały się nieskuteczne. W 1776 r. w obrębie jurydyki Leszno dokonano rejestracji parafi i ewangelicko-reformowanej, a w roku następnym poświęcono pierwszy kościół ewangelicko-reformowany w stolicy (dziś mieści się tam Warszawska Opera Kameralna). Architekt, Szymon Bogumił Zug (1733-1807), zbudował obok istniejącą do chwili obecnej plebanię. Ostatecznie do budowy okazałej świątyni ze składek wiernych przystąpiono 30 października 1866 r. Autorem projektu był członek miejscowego zboru, arch. Adolf Adam Loewe (1811-1885). Kościół, utrzymany w stylu neogotyckim, z żeliw nymi fi larami we wnętrzu, dokończył syn budowniczego, również architekt – Kazimierz Lowe (1845-1924). Poświęcenie miało miejsce 24 października 1880 r. Synagoga Nożyków ul. Twarda 6. To dzisiaj jedyna zachowana i czynna przedwojenna warszawska bożnica, podniesiona do rangi synagogi, spośród ok. 400 synagog, bożnic i domów modlitwy istniejących przed II wojną światową w Warszawie. Działkę pod jej budowę (nr hip. 1098) nabył Zelman Nożyk w roku 1893 z zamiarem wystawienia na niej bożnicy, a następnie przekazania jej Gminie Żydowskiej. Prace rozpoczęte wiosną 1898, zakończone zostały na początku 1902 r. Uroczysta inauguracja nastąpiła 26 maja 1902 roku w obecności przedstawicieli Gminy Starozakonnych, komitetu Synagogi, delegacji stowarzyszeń żydowskich oraz tłumnie zgromadzonej publiczności. Fundator specjalnym aktem przekazał nieodpłatnie świątynię do użytku publicznego, pod warunkiem, iż po wsze czasy będzie nosiła imiona fundatorów: Zelmana i Rywki małżonków Nożyk, a podczas świąt będzie w ich intencji odmawiana modlitwa w języku hebrajskim: El male rachamin, co w języku polskim oznacza: Boże pełen miłosierdzia. Warszawska Gmina Starozakonnych została zobowiązana do utrzymania Kościół Ewangelicko-Reformowany pod koniec XIX wieku. Ze zbiorów R. Chwiszczuka. PRZYKŁADY UFUNDOWANYCH ŚWIĄTYŃ świątyni z przeznaczonych na ten cel środków fi nansowych złożonych w banku. Innym sposobem na jej utrzymanie miały być opłaty pobierane od wiernych, a ich wysokość miała być uzależniona od zajmowanego miejsca w synagodze, czyli odległości od Aron ha-Kodesz, tzw. „świętej skrzyni’. Pierwsze prace remontowe w tej świątyni rozpoczęto po 1923 r., miały one na celu przede wszystkim odświeżenie jej wnętrza. Na początku II wojny światowej została zamknięta, a we wrześniu 1941 roku, kiedy Niemcy pozwolili na wznowienie publicznych form kultu, została ponownie otwarta i działała jako jedna z trzech synagog w Warszawie. Podczas okupacji wygłaszał w niej kazania m.in. historyk – prof. Majer Bałaban (dziadek długoletniej prezenterki TVP – Ireny Dziedzic). W lipcu 1942 roku została na rozkaz władz hitlerowskich ponownie zamknięta, po czym przekształcono ją w stajnię i magazyny. Dewastacji dopełniło Powstanie Warszawskie. Po wyzwoleniu, prowizorycznie zabezpieczona, pełniła rolę domu modlitwy. Gruntowny remont przeszła dopiero w latach 1977-1983 i wówczas została podniesiona do rangi synagogi z uwagi na zniszczenie głównej synagogi na Tłomackiem. Pomimo skromnych rozmiarów, Synagoga Nożyków jest budowlą monumentalną mogącą pomieścić około 600 osób. 87

WARSZAWSKI RUCH SPOŁECZNIKOWSKI Cerkiew św. Jana Klimaka ul. Wolska 138/140. Powstała w 1903 r. z fundacji prywatnej prawosławnego arcybiskupa warszawskiego i nadwiślańskiego Hieronima (zm.1905). Miała pełnić funkcję świątyni pomocniczej wobec cerkwi Włodzimierskiej Ikony Matki Bożej, urządzonej w odebranym katolikom po powstaniu listopadowym kościele św. Wawrzyńca. Jednak bezpośrednim celem budowy było upamiętnienie zmarłego w sierpniu 1902 r. w Piatigorsku syna arcybiskupa – Iwana Iljicza Egzemplarskiego. W tym celu hierarcha zakupił za 4.275 rb. plac przy wschodnim murze cmentarza na Woli. Projekt świątyni – wpisanej w obrzeże cmentarza Prawosławnego założonego w 1841 r. – sporządził rosyjski architekt, Władimir Pokrowski, autor szeregu zrealizowanych nie tylko na terytorium rosyjskim cerkwi i soborów, m.in. w Berlinie. Budynek był gotowy w czerwcu 1905 r., jednak jego konsekracja, również przeprowadzona przez arcybiskupa Hieronima, nastąpiła dopiero 15 października 1905 r. Dwa tygodnie później arcybiskup zmarł i zgodnie ze swoim życzeniem został pochowany obok syna. Przy cerkwi powstał cmentarz Prawosławny. 88 Cerkiew na Woli w trudnych dla Warszawy chwilach – wkroczenie wojsk niemieckich na początku II wojny światowej. Ze zbiorów R. Chwiszczuka. W 1915 r. w związku z ewakuacją wszystkich kapłanów rosyjskich cerkiew zamknięto, otwarta została dopiero w 1919 r. po objęciu jej przez popa sprowadzonego specjalnie do Warszawy. W 1931 r. przy świątyni wzniesiono dzwonnicę, której wcześniej nie było. Cerkiew przetrwała do współczesności i służy społeczności wyznania prawosławnego.

WARSZAWSKI RUCH SPOŁECZNIKOWSKI<br />

Cerkiew św. Jana Klimaka<br />

ul. Wolska 138/140.<br />

Powsta<strong>ł</strong>a w 1903 r. z fundacji prywatnej<br />

prawos<strong>ł</strong>awnego arcybiskupa <strong>warszawski</strong>ego i nadwiślańskiego<br />

Hieronima (zm.1905). Mia<strong>ł</strong>a pe<strong>ł</strong>nić<br />

funkcję świątyni pomocniczej wobec cerkwi W<strong>ł</strong>odzimierskiej<br />

Ikony Matki Bożej, urządzonej w odebranym<br />

katolikom po powstaniu listopadowym kościele<br />

św. Wawrzyńca. Jednak bezpośrednim celem<br />

budowy by<strong>ł</strong>o upamiętnienie zmar<strong>ł</strong>ego w sierpniu<br />

1902 r. w Piatigorsku syna arcybiskupa – Iwana Iljicza<br />

Egzemplarskiego. W tym celu hierarcha zakupi<strong>ł</strong> za<br />

4.275 rb. plac przy wschodnim murze cmentarza na<br />

Woli. Projekt świątyni – wpisanej w obrzeże cmentarza<br />

Prawos<strong>ł</strong>awnego za<strong>ł</strong>ożonego w 1841 r. – <strong>spo</strong>rządzi<strong>ł</strong><br />

rosyjski architekt, W<strong>ł</strong>adimir Pokrowski, autor<br />

szeregu zrealizowanych nie tylko na terytorium rosyjskim<br />

cerkwi i soborów, m.in. w Berlinie. Budynek<br />

by<strong>ł</strong> gotowy w czerwcu 1905 r., jednak jego konsekracja,<br />

również przeprowadzona przez arcybiskupa<br />

Hieronima, nastąpi<strong>ł</strong>a dopiero 15 października 1905 r.<br />

Dwa tygodnie później arcybiskup zmar<strong>ł</strong> i zgodnie<br />

ze swoim życzeniem zosta<strong>ł</strong> pochowany obok syna.<br />

Przy cerkwi powsta<strong>ł</strong> cmentarz Prawos<strong>ł</strong>awny.<br />

88<br />

Cerkiew na Woli w trudnych dla Warszawy<br />

chwilach – wkroczenie wojsk niemieckich<br />

na początku II wojny światowej.<br />

Ze zbiorów R. Chwiszczuka.<br />

W 1915 r. w związku z ewakuacją wszystkich<br />

kap<strong>ł</strong>anów rosyjskich cerkiew zamknięto, otwarta<br />

zosta<strong>ł</strong>a dopiero w 1919 r. po objęciu jej przez popa<br />

sprowadzonego specjalnie do Warszawy. W 1931 r.<br />

przy świątyni wzniesiono dzwonnicę, której wcześniej<br />

nie by<strong>ł</strong>o. Cerkiew przetrwa<strong>ł</strong>a do wspó<strong>ł</strong>czesności<br />

i s<strong>ł</strong>uży <strong>spo</strong><strong>ł</strong>eczności wyznania prawos<strong>ł</strong>awnego.

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!