warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski
warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski
warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
od niego op<strong>ł</strong>at podejmowano leczenie, a nawet<br />
zabiegi chirurgiczne pokrywane z funduszy zdeponowanych<br />
w banku na rzecz takiego „<strong>ł</strong>óżka”. Ten system<br />
istnieje w dalszym ciągu w krajach protestanckich,<br />
w Anglii, Szwecji, Norwegii, Danii, Holandii,<br />
Stanach Zjednoczonych Ameryki i innych. W<strong>ł</strong>aśnie<br />
we w<strong>spo</strong>mnianym wyżej szpitalu, w 1847 roku,<br />
dr Koehler wykona<strong>ł</strong> pierwszą w tej części Europy<br />
operację w uśpieniu eterowym, co otworzy<strong>ł</strong>o nowy<br />
rozdzia<strong>ł</strong> chirurgii polskiej.<br />
Praga oko<strong>ł</strong>o 1915 roku.<br />
Centrum życia<br />
<strong>spo</strong><strong>ł</strong>ecznego<br />
i kulturalnego<br />
praskich Żydów<br />
– w lewym górnym rogu<br />
Gmach Wychowawczy<br />
przy dzisiejszej<br />
Jagiellońskiej i obok<br />
nieistniejąca już synagoga<br />
(przy Szerokiej).<br />
Ze zbiorów<br />
R. Chwiszczuka.<br />
Dążąc do pozyskania pieniędzy z coraz nowych<br />
źróde<strong>ł</strong>, Kośció<strong>ł</strong> luterański w dwudziestoleciu<br />
międzywojennym, w porozumieniu z Ministrem<br />
Skarbu, rozpisa<strong>ł</strong> obligacje, których sprzedaż pozwala<strong>ł</strong>a<br />
na zgromadzenie rezerw na kontach licznych<br />
instytucji dobroczynnych. W 1930 r. powsta<strong>ł</strong> Bank<br />
Ewangelicki z siedzibą przy pl. Mirowskim.<br />
Nie chcąc pozostawać w tyle za sferami burżuazyjnymi,<br />
przedstawiciele rodzimej arystokracji,<br />
mający swoje rezydencje miejskie w Warszawie,<br />
również organizowali pomoc. Koncentrowa<strong>ł</strong>a się<br />
ona na tworzeniu mocnych, prężnie dzia<strong>ł</strong>ających<br />
organizacji, począwszy od instytucji wiodącej,<br />
CZYM JEST DOBROCZYNNOŚĆ<br />
przewodzącej niejako większości organizacji – <strong>warszawski</strong>emu<br />
Towarzystwu Dobroczynności, przy<br />
wsparciu Kościo<strong>ł</strong>a rzymskokatolickiego, w oparciu<br />
o istniejące klasztory i zakony, bądź zak<strong>ł</strong>adając samodzielne<br />
fundacje, niezależne od Kościo<strong>ł</strong>a, subsydiowane<br />
ze zbiórek lub darowizn, czy zapisów testamentowych.<br />
To w żadnej mierze nie wyklucza<strong>ł</strong>o hojności<br />
na rzecz w<strong>ł</strong>asnych kościo<strong>ł</strong>ów. Wśród tej grupy rodzin<br />
wysuwa<strong>ł</strong>y się na czo<strong>ł</strong>o rodziny ks. Lubomirskich, Radziwi<strong>ł</strong><strong>ł</strong>ów,<br />
Czartoryskich, Czetwertyńskich i hrabiów<br />
Potockich, Skarbków. Wymienione wprost prześciga<strong>ł</strong>y<br />
się w pomys<strong>ł</strong>ach i wysokości kwot <strong>ł</strong>ożonych<br />
na ulżenie doli biednym i potrzebującym. Ten fakt<br />
należy podkreślić i dziś, kiedy potomkowie wymienionych<br />
rodzin, pozbawieni przez w<strong>ł</strong>adzę ludową,<br />
w wyniku przeprowadzonej w 1945 r. nacjonalizacji,<br />
potężnych majątków ziemskich i przedsiębiorstw<br />
dzia<strong>ł</strong>ających w oparciu o nie – są wspó<strong>ł</strong>cześnie znowu<br />
w czo<strong>ł</strong>ówce prowadzenia zbiórek na cele charytatywne.<br />
Stanowią absolutne przeciwieństwo w stosunku<br />
do wcale już niema<strong>ł</strong>ej rzeszy nowej generacji<br />
klas posiadających, których fortuny często wyros<strong>ł</strong>y<br />
na bazie uw<strong>ł</strong>aszczeniowej, nie zawsze legalnie.<br />
11
Change language