warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski
warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski
warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
WARSZAWSKI RUCH SPOŁECZNIKOWSKI<br />
Szko<strong>ł</strong>a wzniesiona na rozleg<strong>ł</strong>ej parceli przy ul. Górczewskiej<br />
mia<strong>ł</strong>a kszta<strong>ł</strong>cić m<strong>ł</strong>odzież z niezamożnych<br />
rodzin w zawodach artystycznych. Posiada<strong>ł</strong>a boisko<br />
i ogród. Jej kuratorami byli przedstawiciele rodziny<br />
Szlenkierów i <strong>spo</strong>winowaceni z nią Wydżgowie<br />
i Chrzanowscy, wspó<strong>ł</strong>w<strong>ł</strong>aściciele fabryki fi ranek, tiulu<br />
i koronek w Warszawie.<br />
W dwudziestoleciu międzywojennym w budynku<br />
szko<strong>ł</strong>y Szlenkierów powsta<strong>ł</strong> Państwowy Instytut<br />
Robót Ręcznych w skrócie PIRR, na którego<br />
czele staną<strong>ł</strong> wybitny pedagog, W<strong>ł</strong>adys<strong>ł</strong>aw Przanowski<br />
(1880-1937), propagator tzw. slöjdu szwedzkiego<br />
(pracy ręcznej). Po Przanowskim funkcję dyrektora<br />
PIRR-u sprawowa<strong>ł</strong> Wiktor Ambroziewicz (1882-1968).<br />
Instytut, jako jedyny w kraju, kszta<strong>ł</strong>ci<strong>ł</strong> nauczycieli robót<br />
ręcznych, który to przedmiot na przestrzeni lat<br />
przechodzi<strong>ł</strong> metamorfozy nazewnicze, od robót, poprzez<br />
prace ręczne do zajęć praktyczno-technicznych.<br />
Przedmiot początkowo wszechobecny we wszystkich<br />
typach szkó<strong>ł</strong> na różnym poziomie, stopniowo wycofano<br />
z polskiej edukacji. Uczelnia przetrwa<strong>ł</strong>a do wybuchu<br />
II wojny światowej, po wojnie reaktywowana<br />
w Bielsku-Bia<strong>ł</strong>ej i w końcu zlikwidowana.<br />
Gmach Wychowawczy<br />
ul. Jagiellońska 28.<br />
Zosta<strong>ł</strong> wybudowany w latach 1911-1914<br />
dzięki inicjatywie prezesa gminy żydowskiej,<br />
Micha<strong>ł</strong>a Bergsona (1831-1919). Mieści<strong>ł</strong>y się tu:<br />
szko<strong>ł</strong>a, ochronka i przytu<strong>ł</strong>ek dla dzieci żydowskich,<br />
<strong>ł</strong>ącznie mogący przyjąć ponad 75 dzieci. W 1940 r.<br />
wszyscy zostali przesiedleni na drugą stronę Wis<strong>ł</strong>y,<br />
do getta <strong>warszawski</strong>ego. Po wojnie w budynku mieści<strong>ł</strong>y<br />
się placówki Wojewódzkiego Komitetu Żydów<br />
w Polsce, Teatr Lalek „Baj”, przedszkole, placówka<br />
me dyczna oraz mieszkania. Na elewacji zachowa<strong>ł</strong> się<br />
napis: Gmach Wychowawczy Warszawskiej Gminy<br />
Starozakonnych im. Micha<strong>ł</strong>a Bergsona.<br />
Warszawska Szko<strong>ł</strong>a Pielęgniarstwa<br />
ul. Koszykowa 1.<br />
Powsta<strong>ł</strong>a w 1921 r. z inicjatywy wielkiego<br />
kompozytora i wirtuoza, Ignacego Jana Paderewskiego<br />
(1860-1941). Początkowo mieści<strong>ł</strong>a się<br />
na Powiślu, w opuszczonej siedzibie Rosyjskiego<br />
Czerwonego Krzyża. W 1929 roku oddano do<br />
użytku gmach u zbiegu ulic Koszykowej i Tytusa<br />
58<br />
Cha<strong>ł</strong>ubńskiego, wybudowany między innymi z pieniędzy<br />
Fundacji Rockefellera. Budynek sta<strong>ł</strong> się jej<br />
siedzibą aż po wybuch II wojny światowej. Pierwszą<br />
jej dyrektorką zosta<strong>ł</strong>a Amerykanka, Hellen Bridge,<br />
a następną – Zofi a Szlenkierówna (1882-1939),<br />
absolwentka studiów w Bordeaux (Francja) i kursu<br />
w Szkole Pielęgniarstwa im. Florence Nightigale<br />
w Londynie. Z powodu choroby opuści<strong>ł</strong>a to stanowisko<br />
jeszcze przed wybuchem II wojny światowej,<br />
na którym zastąpi<strong>ł</strong>a ją przedstawicielka m<strong>ł</strong>odego<br />
pokolenia, Jadwiga Romanowska. Szko<strong>ł</strong>a przetrwa<strong>ł</strong>a<br />
do 1944 r. – po wojnie jej siedzibę zają<strong>ł</strong> szpital<br />
wojskowy.<br />
Ogniska „Dziadka” Lisieckiego<br />
W 1928 r. Kazimierz Lisiecki (1902-1976)<br />
zawiąza<strong>ł</strong> Towarzystwo Przyjació<strong>ł</strong> Dzieci Ulicy, które<br />
w latach 30-tych XX w. stworzy<strong>ł</strong>o 5 ognisk w Warszawie<br />
oraz kilka na terenie kraju. Zajmowa<strong>ł</strong>y się one<br />
dziećmi i m<strong>ł</strong>odzieżą ze środowisk biednych i patologicznych.<br />
Swoim zainteresowaniem obejmowa<strong>ł</strong>y<br />
zarówno postępy w nauce, organizowa<strong>ł</strong>y bezp<strong>ł</strong>atne<br />
korepetycje w razie trudności w przyswajaniu wiedzy,<br />
jak i sytuację materialną podopiecznych. Stara<strong>ł</strong>y<br />
się zająć dzieciom czas wolny, w miarę atrakcyjnie,<br />
godnie, z pożytkiem dla nich. Objęte tymi dzia<strong>ł</strong>aniami<br />
wyrasta<strong>ł</strong>y na wartościowych obywateli, kończy<strong>ł</strong>y<br />
szko<strong>ł</strong>y, zdobywa<strong>ł</strong>y pozycje w zawodach rzemieślniczych,<br />
a niektóre, dzięki dopingowi i presji samego<br />
wychowawcy i twórcy ca<strong>ł</strong>ego „<strong>ruch</strong>u”, kończy<strong>ł</strong>y nawet<br />
wyższe studia i stawa<strong>ł</strong>y się orędownikami podobnej<br />
pracy wychowawczej w swoim środowisku.
Change language