warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski
warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski
warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Zak<strong>ł</strong>ad Sierot dla Dziewcząt<br />
w Mokotowie<br />
ul. Rakowiecka 21.<br />
Wzniesiony zosta<strong>ł</strong> w 1901 r. z funduszy<br />
m.in. Edwarda Czabana (1819-1897), kupca i znanego<br />
fi lantropa, dla sierot – początkowo wy<strong>ł</strong>ącznie<br />
dziewcząt. Jeszcze przed wybuchem I wojny światowej<br />
przejęty przez <strong>warszawski</strong>e Towarzystwo<br />
Dobroczynności. Przetrwa<strong>ł</strong> dwie wojny i powstanie<br />
1944 roku. Odbudowany s<strong>ł</strong>uży dzieciom do chwili<br />
obecnej jako Państwowy Dom Dziecka. Ostatnio<br />
zapad<strong>ł</strong>y decyzje o zmianie jego funkcji, względnie<br />
nawet wyburzeniu.<br />
Dom Pracy dla Ch<strong>ł</strong>opców<br />
im. Wac<strong>ł</strong>awa Mańkowskiego<br />
ul. Wileńska 69.<br />
Powsta<strong>ł</strong> na Pradze w 1903 r. z fundacji ziemian<br />
– ma<strong>ł</strong>żonków Jadwigi i Wac<strong>ł</strong>awa Mańkowskich z Moij<br />
na Podolu. Zgodnie ze swym statutem przyjmowa<strong>ł</strong><br />
wy<strong>ł</strong>ącznie ch<strong>ł</strong>opców wyznania rzymsko-katolickiego<br />
w wieku od 7-14 lat, w celu przygotowania do „bogobojnego<br />
życia” w modlitwie i pracy. Od 1917 r. na<br />
czele jego administracji w randze dyrektora, sta<strong>ł</strong> ks.<br />
rektor W<strong>ł</strong>adys<strong>ł</strong>aw Łysik (1890-1964), cz<strong>ł</strong>onek zgromadzenia<br />
księży Marianów, równocześnie duszpasterz<br />
praskiej biedoty. W tym czasie przebywa<strong>ł</strong>o w nim<br />
100 ch<strong>ł</strong>opców. Zak<strong>ł</strong>ad ten przetrwa<strong>ł</strong> wojnę i okupację<br />
hitlerowską i istnieje do chwili obecnej.<br />
PLACÓWKI WYCHOWAWCZE I OPIEKUŃCZE<br />
Ż<strong>ł</strong>obek Zboru<br />
Ewangelicko-Augsburskiego<br />
ul. Górczewska 11, nast. ul. Karolkowa 77.<br />
Za<strong>ł</strong>ożony w 1905 r. w gmachu Tanich Mieszkań<br />
im. Wawelberga przy ul. Górczewskiej staraniem<br />
żon znanych <strong>warszawski</strong>ch przemys<strong>ł</strong>owców: Haliny<br />
z Scholtzów Hennebergowej (1874-1939), Natalii ze<br />
Schlicków Scholtzowej (1845-1926) i Emilii Temlerowej<br />
(1836-1925). Placówka zosta<strong>ł</strong>a przygotowana na<br />
przyjęcie 20 niemowląt, wyposażona w stosowne<br />
meble, <strong>ł</strong>óżeczka, sto<strong>ł</strong>y do przewijania, kojce, zabawki<br />
i różne niezbędne akcesoria.<br />
W 1909 r. staraniem tego samego gremium,<br />
przy wsparciu zboru <strong>warszawski</strong>ego, wybudowano<br />
piętrową siedzibę ż<strong>ł</strong>obka i szwalni przy ul. Karolkowej<br />
77, na ty<strong>ł</strong>ach wzniesionego wcześniej Domu<br />
Sierot, prowadzonego przez zbór. Pomieszczenie<br />
ż<strong>ł</strong>obka sk<strong>ł</strong>ada<strong>ł</strong>o się z dwóch sal, z których jedna<br />
przeznaczona by<strong>ł</strong>a do zabaw dla dzieci, a druga na<br />
sypialnię. Prócz tego by<strong>ł</strong>a <strong>ł</strong>azienka z trzema wanienkami<br />
do kąpieli dzieci, pokoje dla s<strong>ł</strong>użby i dozoru.<br />
Budynek otacza<strong>ł</strong> ogródek obsadzony krzewami<br />
i kwiatami, gdzie dzieci mog<strong>ł</strong>y bezpiecznie się bawić<br />
pod dozorem.<br />
Dzięki sta<strong>ł</strong>ej opiece i staraniu rodziny Hennebegów,<br />
w<strong>ł</strong>aścicieli znanej fabryki platerów, ż<strong>ł</strong>obek<br />
dotrwa<strong>ł</strong> do wybuchu Powstania Warszawskiego, kiedy<br />
ostatecznie zosta<strong>ł</strong> zniszczony.<br />
Miejska Szko<strong>ł</strong>a Rzemios<strong>ł</strong><br />
ul. Górczewska 8.<br />
Powsta<strong>ł</strong>a w 1911 r. z fundacji Karola Szlenkiera<br />
(1839-1900), przemys<strong>ł</strong>owca branży garbarskiej,<br />
jednego z największych fi lantropów swojej epoki,<br />
przedstawiciela rodziny, która istnienie w Warszawie<br />
zaznaczy<strong>ł</strong>a nie tylko znaczącymi dla stolicy i kraju<br />
przedsiębiorstwami, ale chyba nade wszystko<br />
zapisami fundacyjnymi i pokaźnymi legatami na<br />
rzecz instytucji dobroczynnych. Wykonawczynią<br />
testamentu by<strong>ł</strong>a wdowa po nim, Maria Zenobia<br />
z Grosserów Szlenkierowa (1850-1913), opiekunka<br />
ochrony dla dzieci (przedszkola) przy ulicy Oboźnej.<br />
Sierociniec Mańkowskich na Pradze.<br />
Ze zbiorów Tadeusza W. Świątka.<br />
57
Change language