warszawski ruch spo ł ecznikowski warszawski ruch spo ł ecznikowski

WARSZAWSKI RUCH SPOŁECZNIKOWSKI
Przebywający w nim mogli wychodzić na
miasto, pod warunkiem powrotu na godz. 10-tą
wieczorem. Uczestniczyli oni w życiu religijnym
poprzez udział w nabożeństwach w kościele Panny
Marii. Trzykrotne upomnienie pozbawiało możliwości
przebywania w placówce, powodowało utratę
wniesionej opłaty.
Na początku XX w. Dom był już pod zarządem
miejskim. Funkcję kuratora pełnił radca stanu,
Mikołaj Wohak, intendenta – Bolesław Żejma, a lekarza
opiekującego się placówką – dr Władysław
Świątecki. Kapitał zakładowy wynosił 175.102 rb.,
a wartość nieruchomości przy ulicach Przyrynek
i Samborskiej – łącznie – 64.489 rb. Przytułek dysponował
140 miejscami, na które wydatkowano rocznie
ok. 8.780 rb. Placówka przyjmowała wyłącznie
wyznawców katolicyzmu, nie posiadających rodziny
i majątku, mających najmniej ukończone 52 lata.
Każdy pensjonariusz musiał się wylegitymować
świadectwem „dobrego prowadzenia” przez osta -
tnie 10 lat, „pełnią władz umysłowych”, oraz wnieść
żądaną opłatę i dowieść, że przez ostatnie lata zajmował
się pożyteczną pracą i mieszkał w Warszawie.
Szpital św. Łazarza
ul. Książęca 2.
Szpital św. Łazarza powstał najpewniej
w 1595 r. w wynajętym domu na Nowym Mieście
przy ul. Mostowej 7/9. Inicjatorem jego założenia
był ksiądz Piotr Skarga (1536-1612), który przeznaczył
go „dla osób wstydzących się żebrać”. Marszałek
Franciszek Bieliński (1683-1766), przeznaczył go
dla chorych wenerycznie. W 1832 r. został przeniesiony
na pl. Św. Aleksandra 1588/9 (ob. pl. Trzech
Krzyży), w roku 1842 znalazł się w budynku przy
ulicy Książęcej, w którym przetrwał aż do wybuchu
II wojny światowej we wrześniu 1939 r.
Posiadał następujące oddziały: chorób wenerycznych,
skórnych (dermatologiczny) i rakowy.
Każdy z oddziałów dzielił się na kategorie: ogólną,
półpensjonarzy (przetrzymywanych okresowo) oraz
pensjonarzy (przewlekle chorych). Łącznie dysponował
300 łóżkami, w tym 118 męskimi i 182 kobiecymi.
Przy szpitalu działała klinika wenerologiczna
oraz chorób skórnych.
Na czele administracji stał kurator – inż.
J. Skibiński, intendent, radca dworu, N. Cydzik,
sekretarz – L. Mroczkowski i kasjer – L. Skwarecki.
Personel: radca stanu, dr med. Ks. Watraszewski
36
i ordynatorzy: J. Diehl, F. Żera, dr med. W. Kopytowski,
T. Trzciński, J. Wojciechowski, Fr. Giedroyć, dr
med. A. Kozerski i R. Bernhardt. Lekarzem dyżurnym
był dr J. Krysiński, asystentami: J. Pstrokoński,
M. Sawicki, K. Dobrowolski, M. Dobrzyński i K. Chomenko.
Ambulatorium obsługiwali: D. Sachs, J. Widawski
i aptekarz, K. Zawadzki. Według szacunków
z 1902 r. w szpitalu leczyło się 3.916 chorych, a porad
w ramach ambulatorium udzielono 23.127 pacjentom.
Szpital posiadał 32.532 rb. kapitału zapasowego,
nieruchomość obejmującą 185.930 łokci kw.
Jego dochód kształtował się na wysokości 53.400 rb.
rocznie, a wydatki sięgały ponad 60.000 rb. – wpływy
z leczenia i innych tytułów to kwota 60.215 rb.
Szpital św. Jana Bożego
ul. Bonifraterska 12.
Powstał w 1660 r. dzięki staraniom braci bonifratów
na Lesznie, przy zabudowaniach klasztornych.
Na początku dysponował 8 łóżkami i przyjmował
wyłącznie umysłowo chorych. Następnie został
przeniesiony na teren obecnego Ogrodu Saskiego,
a od ok. 1715 r. mieścił się już przy ul. Bonifraterskiej.
Posiadał 3 oddziały: pensyonarzy, czyli stałych
pensjonariuszy, niespokojnych chorych oraz ogólny.
Łączna liczba łóżek wynosiła 200. Według statystyk
w 1900 r. leczyło się w nim 397 pacjentów. Dochody
w następnym roku wyniosły 42.651 rb. Wśród
wymaganych formalności przyjęcia wymieniano
akt kwalifi kacji (w dzisiejszym rozumieniu skierowanie)
wypisany przez lekarza miejskiego i deklaracja
dla zabezpieczenia kosztów kuracyjnych. Na czele
administracji stał kurator – W. Zaremba, intendent
– J. Leśniakowski i sekretarz – F. Gumiński, rezydujący
w gmachu szpitala. Personel lekarski w tym czasie
składał się z lekarza naczelnego – był nim J. Sabasznikow,
oraz ordynatorzy: Br. Taczanowski, A. Rosental,
K. Rychliński i T. Łapiński, asystenci: G. Steff en
i L. Kulski. Zniszczony w 1944 r. nie został odbudowany
po działaniach wojennych.
Szpital św. Rocha
ul. Krakowskie Przedmieście 24.
Założony został w 1707 r. przez braci miłosierdzia
przy ul. Ordynackiej, a od 1710 r. przy Krakowskim
Przedmieściu 24. Na początku XX w. dysponował
ogółem 100 łóżkami, 18 nadetatowymi (czyli