DREKE PER KONSENSUS - Gazeta Express

More documents

Recommendations

Info

24 shkurteshqip Shkurt e shqip / e-mail: shkurteshqip@gazetaexpress.com tel: 038 76 76 76, fax: 038 76 76 78 adresa: Dardania 1/1 , Prishtinë E premte, 22 tetor 2010 Fëmijët parashkollorë dhe televizioni Në Kosovë nuk kemi ndonjë të dhënë se sa kohë kalojnë fëmijët duke parë TV-në. Kjo është tejet shqetësuese. Kadrie Asllani Zhvillimi i teknikës dhe i teknologjisë ka bërë që jeta dhe puna e njeriut të ndryshojë shumë. Në kuadër të zhvillimeve dhe përsosjes së teknologjisë në përgjithësi, asaj informative në veçanti, bën pjesë edhe televizioni. Televizioni është bashkimi i fotografisë, zërit, lëvizjeve dhe ngjyrave. Ky kombinim e bën shumë më interesant dhe më tërheqës për fëmijët, por edhe për të rriturit. Ngjyra dhe lëvizja, si dhe përmbajtjet që jepen, tërheqin shumë vëmendjen e fëmijës. Ndikimi në të tri sferat e pranimit të informatës - dëgjimi, pamja dhe efektet lëvizjes, janë formë më e lehtë që të shikohet dhe më lehtë të pranohet nga ana e fëmijëve. Shpesh, edhe nëse nuk kuptohet gjuha në të cilën emitohet një emision, ai kuptohet nga ana e fëmijëve. Me përjashtim të emisioneve të veçanta edukative e arsimore, në kuptimin e zhvillimit të kreativitetit, fëmijët marrin përgjigjet e gatshme. Këtu edhe mund të themi se televizioni ka bërë shumë ndryshime në jetën e njeriut, na bën më të lehtë marrjen e informatave të shumta dhe interesante. Por, shtrohet pyetja se çfarë është ndikimi i televizionit në moshat parashkollore dhe cilat janë efektet e tij në shëndetin e fëmijës? A po keqpërdoret TV dhe a jemi sa duhet të kujdesshëm me të kur është fjala për qëndrimin e fëmijëve para tij? A është më mirë të mos shikohet fare nga fëmijët apo të vendosim rregulla për shikimin e tij? Televizioni, pa mëdyshje, ushtron ndikim pozitiv dhe negativ në fëmijët e vegjël. Ana pozitive e televizionit mund të jetë ajo argëtuese, edukative dhe mund të hapë dritare të reja informimi për fëmijët, duke u mundësuar atyre për të udhëtuar edhe atje ku nuk mund të jenë për momentin, të mësojnë leximin dhe shkrimin, gjuhë të tjera, dukuritë e natyrës, kulturat e popujve të ndryshëm, të përcjellin emisione të ndryshme edukative, të mësojnë për ato gjëra në të cilat ata nuk kanë qenë pjesëmarrës, për kafshët që nuk i kanë parë, etj. Përzgjedhja e programeve dhe përmbajtjeve Te ne ende nuk është ndërtuar kultura për përcjelljen e programit televiziv. Nuk kemi vënë kritere në familje, për përzgjedhjen e programeve të cilat janë të përshtatshme edhe për fëmijët. Me shumë rëndësi është që të përzgjidhen programet që u përgjigjen moshës së fëmijës. Emisionet në TV duhet të jenë në përshtatshmëri me moshën kalendarike të fëmijës. Çdo shmangie nga kjo mund të ketë më shumë efekte të dëmshme sesa pozitive. Në këtë mënyrë, fëmijët parashkollorë (por edhe të tjerët), mund të mësojnë gjëra të dobishme dhe të padobishme të cilat ndihmojnë ta zhvillojnë imagjinatën e tyre. Nuk ka dyshim se televizioni mund të jetë një mësues i shkëlqyer dhe argëtues. Efekti parësor i tij qëndron në faktin se ai ndikon në sferën e perceptimin vizuel dhe dëgjimor. Pamja vizuele ushtron ndikim të lartë tërheqës për fëmijët dhe të rriturit, për të gjitha moshat. Këtë fëmijët e përcjellin pa kurrfarë shtytje nga të tjerët, shtytje të cilën në shumë raste ata mund ta marrin si imponim. TV-në e shikojnë me dëshirë dhe me kureshtje të lartë. Por, a janë të gjitha emisionet me përmbajtje pozitive apo negative për fëmijët? Si ndikojnë këto përmbajtje të televizioni te fëmijët parashkollorë? Është shumë e vërtetë që sot shumica e fëmijëve parashkollorë kalojnë kohë të gjatë para televizionit. Sipas Fondacionit Kaiser Family (KFF): të vegjëlve shikojnë në TV me një mesatare prej 2 orësh në ditë. htëvjeçare mesatarisht shikojnë rreth 2 orë në ditë në ekran, kryesisht TV, video ose DVD. moshës 8 – 18 vjeçare shpenzojnë gati 4 orë në ditë para ekranit televiziv dhe gati 2 orë shtesë në kompjuter duke luajtur video lojëra. Por, çfarë statistike kemi ne në Kosovë, kur nuk kemi ndonjë të dhënë se sa kohë kalojnë fëmijët duke parë TV-në? Kjo është shqetësuese kur kemi parasysh kohën që fëmijët e kalojnë para TV-së, por edhe kur e dimë se çfarë janë llojet e programeve ndaj të cilave janë të ekspozuar fëmijët parashkollorë. Qëndrimi i gjatë para ekranit shkakton varësi të fëmijëve ndaj televizionit. Sidomos kjo varësi mund të shprehet te fëmijët parashkollorë, të cilët qëndrojnë gjatë para televizorit kur dihet se personaliteti i tyre është në formim e sipër. Në shumë raste, në realitetin kosovar fëmijët jetojnë në familjet ku televizioni është gjithmonë, apo në pjesën më të madhe të kohës, i ndezur edhe pse nuk është duke e shikuar askush. Fatkeqësisht, në këto raste, “kontribuojnë” edhe prindërit, në mënyrë të pavetëdijshme, në mungesë të informimit apo të kulturës për përcjelljen e televizionit. Prindërit shpesh, në mungesë të kohës që t’u përkushtohen fëmijëve, si mjet për t’i qetësuar ata zgjedhin televizorin si “kujdestar-edukator“. Fëmijët parashkollorë kanë nevojë të hulumtojnë rrethin, të lëvizin, manipulojnë dhe të mësojnë duke qenë në kontakt të drejtpërdrejtë dhe duke i prekur gjërat që i rrethojnë. Por, duke shikuar televizor, ata mbërthehen për vendin ku janë ulur dhe nuk shprehin interesim apo vëmendje në gjëra të tjera, nuk krijojnë raporte sociale, por edhe nuk i nxisin aftësitë e tyre krijuese. Në këtë fazë të zhvillimit, ata janë imitues - atë që e shohin edhe e shfaqin duke imituar. Mbjella e ndjenjës së dhunës nga TV-të Kur shikimi i TV-së bëhet pa një përzgjedhje të emisioneve dhe kanaleve, ka mundësi që fëmija të shohë edhe raste të paraqitjes të skenave të dhunës. Kësi kanalesh ka me bollëk nëpër TV. Qysh nga filmat e ndryshëm aksion, etj., deri te dokumentarët ose emisionet e veçanta. Ekspozimi i dhunës në TV rrit nivelin e rrezikut për sjellje agresive edhe të fëmijës dhe tendencë për t’u frikësuar nga bota që i rrethon. Te fëmija krijohet, ose ngulitet bindja, se ajo që shfaqet në ekran është reale dhe se mund të ndodhë edhe në realitet. Dihet se fëmijët e moshës parashkollore janë në fazën e zhvillimit emocional dhe se ndikimet e jashtme mbi ta janë të fuqishme, por edhe shpesh me pasoja për të ardhmen emocionale të tyre. Këtu duhet të kemi kujdes të shtuar, sepse ndikimi negativ i TV-së mund të jetë i pashmangshëm kur dihet se shumë fëmijë nuk kanë kapacitet mendor për të dalluar realitetin nga fantazia. Ata gjithashtu shikojnë filma vizatimorë, shumë të dashur për fëmijët, video muzikore e shumë të tjera, të cilat nuk janë reale, por imagjinatë apo trillime të kreatorëve të tyre. Për shkak të mungesës së përvojës jetësore e mendore, ata thjesht nuk mund ta dallojnë botën reale dhe përmbajtjen që u shfaqet përmes ekranit të TV-së. Për këtë arsye, fëmijët mund të bëhen më pak krijues dhe imagjinativë, nëse përmbajtjet e emisioneve që i shohin nuk përkojnë me moshën dhe kapacitetet absorbuese të tyre. Ky është një problem shqetësues, sepse ka implikime shëndetësore. Qëndrimi i gjatë i fëmijëve para ekranit të TV-së bën që ata të mos jenë aktivë në aktivitete fizike dhe të mos kërkojnë aktivitete të reja në të cilat do të ishin më aktivë dhe në lëvizje më të gjatë. Kështu ata konsumojnë ushqim, por nuk bëjnë lëvizje me të cilat do t’i shpenzonin kaloritë e tepërta. Sipas hulumtimeve, një gjendje e këtillë ka shkaktuar edhe problemin e paraqitjes së mbipeshës në mosha të reja. Në TV-të tona shpesh kemi edhe reklama e paraqitje të skenave në të cilat akterët konsumojnë duhan, alkool, drogë e të ngjashme, por edhe sjellje të tjera të rrezikshme e të pahijshme, të cilat po nuk u biseduan e sqaruan me fëmijët mund të merren si diçka që edhe ai duhet t’i bëjë, t’i provojë ose edhe të merren si diçka që aktori apo personazhi i tyre i bën, prandaj edhe ai duhet ta imitojë atë. Mund të përfundojmë se zhvillimi i teknikës dhe i teknologjisë ka çuar para zhvillimin njerëzor. Ka lehtësuar shumë punën e tij dhe ka shkurtuar rrugën e ardhjes deri te informata. Përparimi që është bërë në fushën e zhvillimit të mjeteve audiovizuele ka ndikuar që ato të bëhen pjesë e jetës së përditshme të njeriut. Ky hap kaq i madh për njeriun ka edhe pjesën tjetër, e cila nuk është e mirë. Kjo ka ndikuar që njeriu në një farë mënyre të bëhet rob i teknologjisë. Në këtë mes, viktimat më të mëdha janë fëmijët të cilët po rriten me teknologjinë audiovizuele elektronike. Ky nuk do të ishte ndonjë problem i madh sikur të vendosej ndonjë kontroll mbi pjesën e programeve të cilat ndikojnë keq në zhvillimin e fëmijës. Pasojat e këtyre ndikimeve sot janë bërë objekt i hulumtimeve të shumta në botë. Sidomos brengosëse është vartësia e fëmijëve nga ekrani, qoftë ai i TV-së ose
E premte, 22 tetor 2010 25 kompjuterit. Kjo sindromë është duke prekur me të madhe, ndoshta edhe më me vrull, edhe familjen kosovare dhe fëmijët. Prandaj, do të ishte e rrugës që të parandalojmë ndikimin negativ të TV-së, duke u përkujdesur për kohën e qëndrimit të fëmijëve para televizorit dhe lojërave elektronike. Prindërit, por edhe edukatorët, janë faktorë kryesorë në këtë drejtim. Prindërit duhet t’i ndihmojnë fëmijët e tyre në aspektin pozitiv, duke u përfshirë në shikimin e përbashkët të TV-së, duke përzgjedhur programet dhe së bashku me fëmijët duke diskutuar për atë çfarë shohin - për të mirat, por edhe për anët e këqija. Ata duhet të përcaktojnë rregullat në raport me shikimin dhe kohën e qëndrimit para televizorit, si dhe ambientet ku qëndrojnë fëmijët kryesisht të ketë libra, revista të fëmijëve, lodra të ndryshme, etj. Por, assesi që në dhomat e gjumit të ketë TV dhe gjatë ngrënies të shikohet ai. Në qoftë se fëmijët duan të shohin TV-në, sugjeroni fëmijëve ndonjë lojë, shëtitje të vogël, lexoni së bashku me ta, le të vizatojnë ose të kenë ndonjë aktivitet që fëmijët kanë dëshirë të bëjnë, e pse jo edhe të dëgjoni muzikë e të vallëzoni së bashku me ta, etj. Pra, përdorni taktikën e orientimit pozitiv të dëshirave dhe të kërkesave të fëmijës. Samiu ynë i madh pat thënë: ”Fëmijës duhet dhënë atë që i duhet, jo atë që e kërkon”. Duhet shmangur situatën kur ne biem në pozitën e fëmijës, e fëmija në pozitën e prindit. Nëse ata përfitojnë ndjenjat dhe emocionet tona dhe në një mënyrë marrin frenat e komandimit në dorë, ndërsa ne si prindër vetëm plotësojmë dëshirat e tyre, nuk do të arrijmë që të ndërtojmë personalitete të përshtatshme për shoqërinë. Me këtë nuk do të nënkuptonim tutorizmin ose ndonjë formë të kontrollit të përhershëm mbi ta, por një zhvillim normal, mjedis kreativ dhe mbjellje të ndjenjës së përgjegjësisë në varësi me pozitën që zë fëmija në familje, kopsht, shkollë, e më vonë në rrethin e gjerë shoqëror. Jeta pa rregulla dhe papërgjegjësi nuk garanton ndërtimin e brezit të shëndoshë. Këtu bën pjesë patjetër edhe krijimi i mjedisit pedagogjik në raport me mjetet audiovizuele si dhe raportin e tyre me fëmijët, kohën e qëndrimit para ekranit, llojin dhe cilësinë e emisionit çfarë bën dhe nuk bën të jetë material edukativ për fëmijët. Edhe pse nganjëherë gjërat teorike është vështirë të zbatohen në praktikë nuk do të thotë se nuk është e domosdoshme të punojmë, të përpiqemi që të gjejmë rrugë, të debatojmë e të diskutojmë që ta ndërtojmë një urë, duke ndihmuar fëmijët që në këtë drejtim të zhvillojnë aftësitë dhe predispozitat e tyre. Një histori shqiptaro-europiane Leart Kola Së fundi, nga një sondazh i bërë në Ballkan për të matur mbështetjen që popujt kanë për integrimin në strukturat e BE-së, rezultoi që shqiptarët ishin më lart në përqindje se cilido vend tjetër. Aq i lartë është entuziazmi, saqë mund të themi se në Shqipëri nuk bëhet më fjalë për mbështetje, se kjo do të implikonte një lloj racionaliteti logjik. Mbështetje do të thotë që ti e ke të qartë projektin, e di se çfarë humb e çfarë fiton, e në fund vendos ta mbështesësh apo jo këtë projekt, që në rastin tonë është ai i Bashkimit Europian. Në Shqipëri bëhet fjalë për dashuri pa kushte, për një lloj magjepsjeje, e cila nëse do e dekonstruktonte në terma socialekonomikë projektin europian do ia prishte magjinë dashurisë. Kështu që shqiptarët vendosin që Bashkimin Europian ta dashurojnë pa kushte prej 20 vjetësh, pavarësisht se jo gjithmonë kanë marrë shenja reciproke nga vetë Bashkimi. Kjo sjellje politike në botën shqiptare nuk është e re, në fillim donim jugosllavët, madje dhe pse sot mund të duket e pamundur, në një intervistë për “Nju Jork Tajms” në vitin ‘45 Enver Hoxha i quante jugosllavët vëllezër të një gjaku me shqiptarët. Më pas pasoi dashuria pa kushte me Bashkimin e madh Sovjetik, e për ta mbyllur romancë maoiste, nën tam-tamet e vëllazërisë mes popullit shqiptar dhe atij kinez. Sheshi që qëndron në mes të Tiranës, që quhet “Skënderbej”, ka pritur e përcjellë turma të mëdha njerëzish e liderë popujsh që janë adhuruar me të njëjtën dashuri e janë sulmuar me të njëjtën urrejtje. Gjithë kjo ka ndodhur në një hapësirë kohore jo më shumë se 60-vjeçare. Pra nëse përdorim një shembull simbolik, një shqiptar me jetëgjatësi mesatare është stacionuar në atë shesh sistematikisht për të urryer apo dashuruar popuj, kultura e politika që përfaqësoheshin nga vende të ndryshme, pa e kuptuar realisht as pse po i dashuronte e as pse po i urrente. Pas viteve ’90, i vetmi diell që ndriçonte fytyrat e mendjet e shqiptarëve ishte Perëndimi. E ashtu si dhe me parë, diskutimi politik u mbush me shprehje për dashurinë ndaj Perëndimit, duke i konsideruar europianët e Brukselit si miqtë shekullorë të Shqipërisë!!! Në diskursin politik shqiptar të këtyre 20 vjetëve pluralizëm, jo vetëm që nuk ekziston ndonjë rrymë euroskepticizmi, jo vetëm që nuk ka një debat teknik mbi kushtet e integrimit në BE, por situata tashmë ka dalë nga kontrolli, duke u zhvendosur nga rrafshi logjik në atë metafizik. Liderët shqiptarë akuzojnë sot njëri-tjetrin për mungesë dashurie për Europën e Amerikën. Socialistët deklarojnë që ishin ata që e nisën procesin e asocimstabilizimit, pra janë ata dashuria ontologjike e Perëndimit, ndërsa liderët e Partisë Demokratike deklarojnë që janë ata që Perëndimi do më shumë, sepse në mandatin e tyre po jepet liberalizimi i vizave. Situata precipitoi aq shumë, sa pati festa e gëzime edhe në kohën e pranimit të aderimit të Shqipërisë në NATO, një institucion i një sikleti të domosdoshëm edhe për vetë europianët, që në thelb promovojnë vlera të paqes dhe humanizmit, pra u gëzuam edhe kur u bëmë pjesë e institucionit më paradoksal perëndimor. Pikërisht aderimi në këtë institucion në Tiranë u prit me festë e hare, koncerte që organizoheshin nga të katër anët e Shqipërisë. Një gosti gjigante për hyrjen në një koalicion ushtarak që eventualisht do të bëjë luftëra. Pra ne jo vetëm dashurojmë pa kushte Perëndimin dhe vlerat që ai propagandon, por dhe paradokset e tij. Kjo situatë orgjie ekzaltuese dashurie pro-perëndimore i shërben shumë lidershipit të sotëm politik në Shqipëri që nëpërmjet kartës së Bashkimit Europian krijon hegjemoninë e domosdoshme jo vetëm për të shtypur çdo lloj debati apo diskutimi për politikat që ata ndërmarrin (zakonisht justifikimi i politikave që nxjerrin në rrugë mijëra njerëz, mbyllin vendet e punës, apo shkatërrimin e pronës publike e quajnë kusht nga Bashkimi Europian). Shpeshherë kjo eurofili përdoret si mburojë e mirë për aferat jo shumë legjitime që zhvillon politika në pushtet, që nuk druhet të lakojë lehtazi direktivat e BE-së. Një shembull klasik për këtë është rasti i Gërdecit. Në një nga direktivat e NATO-s, kërkohej që Shqipëria të shkatërrojë armatimet e saj të vjetra. Menjëherë ministri i Mbrojtjes ia dha këtë të drejtë një kompanie shqiptare me bashkëpunëtorë amerikanë. Një prej fabrikave të demontimit shpërtheu duke vrarë 26 njerëz e duke plagosur qindra të tjerë vetëm pak km nga Tirana. Fabrika ishte e ndërtuar në një vend të banuar, pa asnjë kusht sigurie, ndërsa demontimi bëhej nga fshatarët e zonës, të cilët ishin të paspecializuar. Kjo sillte përfitime për politikanët në Shqipëri dhe bashkëpunëtorët e tyre amerikanë. Ministri i Mbrojtjes e justifikoi shpejtësinë me të cilën e dha këtë licencë, me kushtet që, sipas tij, paskësh vendosur NATO, duke ia veshur kështu me një shpullë perëndimore fytyrës së atyre që vendosën të vinin në diskutim një iniciativë të tillë. Fshati shqiptar sot është në një degradim total, prodhimet bujqësore shqiptare nuk e arrijnë dot tregun. Që pas marrëveshjes së imponuar të heqjes së tarifave doganore fqinjët tanë, por dhe vende të tjera të BE-së, zaptojnë çdo lloj tregu. Shqipërisë i ndalohet subvencionimi apo ndihma për fshatarët, gjë që nuk ndodh në vende të tjera. Në këto kushte, bujqësia shqiptare, një prej kolonave të pakta ende funksionale të ekonomisë sonë, është në një kolaps total. Gjendja po e shtyn fshatarin drejt një varfërimi ekstrem. Megjithatë, ajo që e rëndon situatën është perversiteti i imponimit të kësaj ideologjie në kushte gati utopike. Rregullat e BE-së nuk diskutohen, ata e kanë dashur këtë e ne nuk kemi rrugë tjetër veçse t’ua japim. Pra, fshatari shqiptar jo vetëm që nuk ndërhyn dot përballë kësaj hegjemonie, në mënyrë që të ndryshojë termat ekonomikë për të garantuar mbijetesën, por as që mundet t’i diskutojë ato në rrafsh publik. Ditët e fundit, nga Parlamenti Europian u hap drita jeshile për liberalizimin e vizave për Shqipërinë. Shpresa e fundit që po gatuhet në tryezat bosh të shqiptarëve është fakti që eventualisht në një të ardhme shqiptarët do të jenë pjesë e një tregu të madh pune, e kjo do të mund ta amortizojë plagën 20-vjeçare të shqiptarëve, atë të papunësisë. Ky “plan”, jo vetëm deklarohet nga politika zyrtare, por ka gjithashtu një mbështetje të madhe në popull. Në mendje mbahet ende Europa e pasur që do të pasurojë këdo që është në të. Mirëpo ky plan për punësimin është i kotë, jo vetëm kur shkojnë shqiptarët jashtë, por edhe kur vijnë të huajt këtu, për të investuar. Një shembull është eksperienca e kompanisë “Bechtel” në Shqipëri, kompani e kontraktuar nga shteti për të ndërtuar veprën më të madhe që pas rënies së komunizmit. Një rrugë që lidh Tiranën me skajin verior të vendit, kufirin me Kosovën dhe eventualisht me Prishtinën. Në ndërtimin e kësaj vepre kompania u detyrua të eksportonte forcë punëtore nga Turqia, edhe pse zona në të cilën po ndërtohej është më e varfra në Shqipëri, me nivelin më të lartë të papunësisë, 25 deri në 30%. Por kompania nuk mund t’i punësonte vendasit, sepse rezulton që ata nuk kanë asnjë aftësi. Janë vetëm të papunë dhe kaq, totalisht të patrajnuar për t’u përshtatur me cilëndo industri moderne. Shqiptarët e papunë nuk dinë të përdorin asnjë mjet teknologjik e në shumicën e rasteve nuk kanë as patentë për drejtimin e makinës. Janë punëtorë krahu, si në Mesjetë. Kështu që në tregun e modernizuar europian kjo klasë e lënë në mëshirë të fatit nga shteti shqiptar, pa asnjë aftësi, do të rezultonte sërish e papunë dhe pse kësaj here e integruar në një territor gjeografik më të madh. Nuk ka asnjë dyshim nga ana tjetër, që Perëndimi, me vlerat e tij politike, sociale dhe kulturore, është sot rruga e vetme për t’u ndjekur nga shqiptarët. Nocioni modernist që propozon Perëndimi dhe filozofia përfaqësuese e tij është në thelb emancipimi dhe progresi shoqëror. Por në kushtet e gjendura, Shqipëria, siç do thoshte Stiglitz, është një varkë letre që përpiqet të kalojë oqeanin. Mbytja është e sigurt. Në këto kushte, shteti shqiptar, por mbi të gjitha institucionet europiane që janë ndërtuar për zhvillimin e këtij projekti, duhet domosdoshmërish ta zhvendosin vëmendjen prej diskursit thjesht legjislativ e të shkojnë në propozimet konkrete në terren. Programe trajnimi që do të krijonin aftësi për klasën punëtore shqiptare që të përshtatet me tregun e ri në të cilin po futet. Duhet synuar zhvillimi i kësaj klase jo vetëm në aspektin teknik, por dhe atë politik, nëpërmjet përfaqësimit sindikal. Kjo do të thotë që Europa duhet ta shohë urgjentisht përqasjen e saj neo-liberale të tregut të lirë, kur flitet për Shqipërinë. Kjo përqasje, nëse me vende të zhvilluara ka sjellë probleme, me vendin tonë do të ishte tragjike. Integrimi i Ballkanit në këto kushte do të sillte një amplifikim të rastit rumun në shumë celula të tjera, të cilat eventualisht do të sillnin një atmosferë të pakëndshme në Europë e do të shtynin drejt pushtetit parti të ekstremit të djathtë, një “luks” që Europa sot nuk ia lejon dot vetes. Pasionimi ynë me tregun e lirë e me politikat neoliberale mund të sjellë në afatshkurtër një përfitim për ekonominë e shteteve të zhvilluara europiane, por asgjë të qëndrueshme dhe afatgjatë. Nëse Ballkani nuk transformon ekonominë e tij, nga një ekonomi magazinimi dhe konsumi në një ekonomi prodhuese, atëherë do të krijohet një peshë që Europa nuk e mban dot, e Ballkani do jetë gjithmonë i paqëndrueshëm. Për këtë arsye, më shumë sesa krijimi i një tregu të madh europian, do të duhej që vështrimi të hidhej në krijimin e tregjeve të vogla europiane të partikulariteteve për çdo vend. Shqipëria në Bashkimin Europian do të thotë një vend për njerëzit që punojnë dhe ndërtojnë këtu, e jo një mundësi arratisje nga vendi i tyre. E për fat të keq, ky proces nga mënyra se si trajtohet sot nga politikat neoliberale europiane në raport me Ballkanin e posaçërisht Shqipërinë, po e transformon nga një problem lokal në një problem global, si në aspektin social, ashtu dhe në atë kulturor e politik.
Page 1 and 2: FOTO: ATDHE MULLA EKONOMI: SHANTAZH
Page 3 and 4: E premte, 22 tetor 2010 Të nderuar
Page 5 and 6: E premte, 22 tetor 2010 Mohojnë kr
Page 7 and 8: E premte, 22 tetor 2010 7 N E & Pas
Page 9 and 10: E premte, 22 tetor 2010 NACIONALE &
Page 11 and 12: E premte, 22 tetor 2010 NACIONALE &
Page 13 and 14: E premte, 22 tetor 2010 BALLKAN EXP
Page 15 and 16: E premte, 22 tetor 2010 15 Bota red
Page 17 and 18: E premte, 22 tetor 2010 R epublika
Page 19 and 20: E premte, 22 tetor 2010 BOTA 19 Ara
Page 21 and 22: E premte, 22 tetor 2010 ZYRA E KRYE
Page 23: E premte, 22 tetor 2010 drejtim, ma
Page 27 and 28: E premte, 22 tetor 2010 PALUAJTSHM
Page 29 and 30: E premte, 22 tetor 2010 SPORT 29 Ba
Page 31 and 32: E premte, 22 tetor 2010 SPORT 31 Ti

DREKE PER KONSENSUS - Gazeta Express

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?