Shkarko - Gazeta Express

More documents

Recommendations

Info

20 ARTE Dy sheshet që po ndërtohen në qendër të Prishtinës janë në prag të përfundimit, ndërsa ende nuk dihet se si do të duken monumentet e Ibrahim Rugovës dhe Zahir Pajazitit. Për shtatoren e heroit ka mendime se do t’i hiqet arma nga duart e në vend të saj do t’i vihet libri. Skulptori Ismet Jonuzi thotë se shtatorja ndërlidhet me veprimtarinë e atij të cilit i dedikohet. Sipas tij, as arma e as libri nuk janë garanci e cilësisë së një monumenti. Alfred Beka alfred.beka@gazetaexpress.com Prishtinë, 29 tetor – Skulptorët kosovarë kanë mundësi ta tregojnë vetën gjatë ditëve në vijim. Dy sheshet që po ndërtohen në qendër të Prishtinës do të kenë edhe përmendoret e dy njerëzve, emrat e të cilëve i mbajnë sheshet. Në sheshin ‘Ibrahim Rugova’ do të vendoset busti i ish Presidentit të Kosovës, ndërsa për sheshin ‘Zahir Pajaziti’ ende nuk dihet a do ta ketë shtatoren aktuale apo do të vendoset një shtatore e re. Asdren Osaj, zëdhënës në Komunën e Prishtinës, tregoi për Express se Komuna është duke përgatitur kushtet e konkursit për bustin e Ibrahim Rugovës. Ai tha se ende nuk është vendosur se çfarë forme do të ketë konkursi, a do të jetë kombëtar apo ndërkombëtar. Ndërkaq, lidhur me shtatoren e Zahir Pajazitit, Osaj tregoi se Komuna e ka zhvendosur atë nga vendi ku ka qenë derisa të ndërtohet sheshi. “Shtatorja është duke u ruajtur në objektin e ri të komunës”, tha Osaj. Muaj më parë ka qarkulluar ideja që shtatores së Zahir Pajazitit t’i hiqet arma nga duart dhe në vend të saj t’i vendoset një libër. Osaj tha se nuk ka pasur asnjë iniciativë nga Komuna për ndryshimin e bustit të heroit Zahir Pajaziti. Ai tha se një gjë e tillë mund të bëhet nëse e kërkojnë shoqatat e dala nga lufta apo familjarët e heroit. “Nëse këtë e kërkojnë shoqatat e dala nga lufta apo familjarët e heroit komuna është e gatshme që të fi nancojë punimin e një busti të ri për heroin kombëtar”, tha Osaj. Ndryshe nga Osaj, lidhur me Saldana si Nina Simone Aktorja, Zoe Saldana, do të interpretojë rolin e këngëtares legjendare të muzikës jazz, Nina Simone, në fi lmin që mban titullin “Nina”. Aktorja 34-vjeçare zgjoi polemika posa u njoftua se asaj i është besuar roli i Simone, këtë ide u shpreh Luljeta Çeku-Sokoli, ish-drejtoreshë e Urbanizmit në Komunën e Prishtinës. Ajo tha se është një ide që të paraqitet një skulpturë pak më bashkëkohore. “Tash ta shohim si do ta konceptojnë skulptorët”, u shpreh Çeku-Sokoli. Ajo shtoi se do të për shkak se kritikët pohonin se Zoe nuk kishte ngjyrë të mjaftueshme për interpretimin e këngëtares. Edhe vajza e këngëtares, Simone Kelly, ishte ndër kritikët më të ashpër. Në profi lin e saj në Facebook, Kelly shkroi se, po të shikohet mbetet shtatorja aktuale e heroit Zahir Pajaziti nëse nuk paraqitet në konkurs ndonjë punim më i mirë. “Në qoftë se nuk do të kemi rezultat më të mirë me siguri se ndoshta do të mbetet ajo aktuale si variant, por unë shpresoj që do të ketë punime të mira, të cilat do pamja e saj e jashtme, Zoe Saldana nuk ishte as afër përzgjedhjes së duhur. Por, në xhirime doli krejt e kundërta. Gjatë xhirimit të skenave, Saldana u shfaq me një hundë artifi ciale dhe me ngjyrë lëkure më të errët se të të paraqiten në bocete”, tha Çeku- Sokoli, duke shtuar se secili skulptor është i lirë që ta shprehë profesionalizmin në aspektin artistik. Skulptori Ismet Jonuzi thotë se shtatorja apo busti i një personaliteti ndërlidhet me veprimtarinë e atij. “Një luftëtar nëse portre- E martë, 30 tetor 2012 sajën. Ndryshe fi lmi do të bëjë fj alë për jetën e jazz këngëtares dhe pianistes, përfshirë këtu lidhjen e të dashurisë me menaxherin, Clifton Henderson. Filmi “Nina” pritet të dalë në kinema në vitin 2013. Arma apo li tizohet dominon shprehja heroike dhe s’do të kishte aspak kuptim të identifi kohet me diçka tjetër që nuk ndërlidhet me veprimtarinë e atij dëshmori, heroi apo veprimtari, të cilit i dedikohet ai monument. Nuk do të kishte kuptim aspak nëse Migjenit apo Naimit t’i vihet një kobure apo armë gjë që do të dilte qesharake dhe e pakuptimtë apo Adem Jasharit, që me heroizmin e tij është shndërruar në një legjendë, që përmes armës simbolizon rezistencën e heroit dhe jo libri apo gazeta apo diç tjetër”, tha Jonuzi për Express. Por, sipas tij, ndërhyrjet e porositësit jo rrallë tek ne janë evidente, gjë që ndikon në fi zionominë dhe qasjen artistike të skulptorit. Për Jonuzin s’ka shumë rëndësi çfarë mban në duar sa ka rëndësi shprehja dhe qasja skulpturale dhe liria e shprehjes se skulptorit, që ai të gjejë një zgjedhje që do të simbolizonte personalitetin që i dedikohet monumenti. Sipas tij, libri apo arma as nuk ia ulin vlerën veprës as nuk ia shtojnë. Ai tha se ka shumë elemente tjera që kanë rëndësinë e një vlere të një monumenti sesa ajo çfarë mban në dorë. “Nëse veprimtaria e Zahir Pajazitit ka të bëjë më shumë me librin se me pushkën pse të mos bëhet me libër, por libri nuk është garanci e vlerës se një monumenti e as pushka. Por qasja mbi të cilën ndërtohet një monument”, tha Jonuzi. Shumica e shtatoreve që janë bërë pas luftës kanë një qasje socrealiste. Për Jonuzin është shumë normale që një monument i bërë nga artistët që janë shkolluar në sistemin monist dhe kanë vepruar në kohën e socrealizmit të posedojë elemente socrealiste, gjë që, sipas tij, duket shumë qartë. Ai shtoi se në shkollën socrealiste skulptorëve nuk u është lejuar të hyjnë në psikologjinë e personalitetit që skalitet por thjesht janë bazuar në tri parime që, sipas tij, janë proporcionaliteti, monumentaliteti dhe heroizmi socrealist. “Mendoj se këto elemente i posedon ky monument dhe diku nja 50 përqind e monumenteve të pasluftës.Nuk mund të kërkosh një skulpturë ndryshe nga skulptorët që tërë jetën kanë vepruar në atë frymë që edhe është një shkollë
E martë, 30 tetor 2012 bri e fortë ruse me saktësi dhe monumetalitet për kohën që është vepruar”, tha ai. Sipas Jonuzit, nëse duam një monument modern duhet të kërkojmë skulpturë moderne nga skulptorë modern. “Nëse duam një monument real duhet të kërkojmë skulptorë realist, nëse duam monument simbolik duhet të kërkojmë skulptorë që merren me simbolizmin. Nëse duam skulpturë tradicionale duhet të kërkojmë skulptorë që kanë shprehje tradicionale. D.m.th. varet shumë nga kërkesat çfarë duam për të ditur çfarë dhe si të bëjmë”, tha ai. Ndërsa kur fl itet për bustin e ish Presidentit Ibrahim Rugova, Jonuzi tha se ai ka qenë një politikan i moderuar dhe meriton një monument modern, pse jo edhe postmodern. “Ka shumë monumente në botë të liderëve që nuk kanë asgjë në duar as armë dhe as libër dhe kjo nuk i pengon askujt por është me rëndësi në besimin që i besohet një skulptori për të realizuar një vepër monumentale”, tha Jonuzi. Ai shtoi se do të ishte mirë që konkursi të jetë ndërkombëtar si dhe juria të jetë ndërkombëtare dhe pa ndikim lokal. Sipas tij, konkurset janë relative dhe jo rrallë janë orkestruar paraprakisht dhe kjo zbeh seriozitetin e artistëve. Një gjë tjetër që e shqetëson Jonuzin është fakti se shumë shpejt po vendoset për një monument. Ai tha se monumenti nuk hiqet aq shpesh dhe nuk vihet shpesh, ndoshta njëherë në 50 apo 100 vjet. “Monumenti ‘Qytetarët nga Kalea’ i Rodenit ka zgjatur me vite. Një fi gurë është punuar diku rreth 4 vjet dhe janë 6 fi gura që simbolizojnë stoicizmin dhe rezistencën. Çdo fi gurë ka një rrëfi m në vete, një histori në vete. Pse mos të merret seriozisht edhe tek ne një formë e tillë e ngritjes se një monumenti. Tek atëherë do të shihet rezultati i një vepre të vërtetë artistike. Kam përshtypjen se gjithë po na ngutet kur është rasti i ngritjes se një monumenti”, tha Jonuzi. Ai shtoi se është skeptik nëse do të merrte pjesë në ndonjërin prej konkurseve. Cruise xhiron ‘Mission Impossible 5” Në një intervistë për ‘Total Film’, Tom Cruise ka zbuluar se i ka fi lluar negociatat për xhirimin e pjesës së pestë të sagës fi lmike “ Mission Impossible”. “Është emocionuese kur të shohësh reagimet e publikut në premierë. Përderisa ato të jenë pozitive do të vazhdojë të xhiroj ‘Misionin e Prishtinë, 29 tetor – Koncerti i grupit Laibach, i cili vjen për herë të parë në Kosovë, është pjesë e programit vjetor të Qendrës për Art Bashkëkohor -Stacion, në vitin kur ky grup slloven realizoi turneun e madh evropian. Në kuadër të turneut grupi u karakterizua me një interpretim tejet mbresëlënës në Muzeun Tate Modern, në Londër. Ndryshe, në vitin 2012 Laibach realizoi albumin “Iron Sky OST”, i cili përmban muzikën origjinale të grupit, të krijuar për filmin “Iron Sky”, të regjisorit Timo Vuorensola. “Iron Sky” është një film i zhanrit aksion fantastikoshkencor dhe i komedisë së zezë. Filmi bazohet në një tregim për nazistët, të cilët rikthehen në vitin 2018 për të sulmuar Tokëm, pra shumë vjet pasi që, në vitin 1945, ishin arratisur në anën e errët të Hënës. Premiera e filmit “Iron Sky” u shfaq në festivalit e sivjetmë të Berlinales. Grupi Laibach kultivon muzikën e zhanrit Neue Slowenische Kunst (NSK). Grupi është themeluar në vitin 1984, në qytetin minator slloven Trbovlje. emrin e mori sipas emrit të Lubjanës në kohën e okupimit të Jugosllavisë gjatë Luftën e Dytë Botërore. Qysh në paraqitjen e parë multimediale «Red District», qëllimi i grupit ishte provokimi i strukturave të atëhershme politike. Por, interpretimi i Laibach u Pamundur’”, sqaroi ai, por pa dashur të tregojë lokacionet e xhirimit të pjesë së pestë. Filmi i parë i “Mission Impossible’ është xhiruar më 1996, me një buxhet prej 80 milionë dollarëve, që e bënte atë fi lmin më të shtrenjtë deri atëherë, megjithëse edhe fi timi prej 460 mili- Laibach në Prishtinë Të hënën, në Hotel Swiss Diamond, në Prishtinë, Qendra për Art Bashkëkohor - Stacion, mbajti një konferencë për shtyp lidhur me koncertin e paralajmëruar të grupit të njohur Laibach. ndalua para se të ndodhte, për shkak të, siç thuhej, përdorimit “të pavend dhe të papërgjegjshëm” të kryqit të Malevic si simbol i pllakatit të ngjarjes, gjë që shkaktoi reagime të shumta negative në media dhe në opinionin publik të asaj kohe. Që nga themelimi, nga aspekti vizual Laibach kryesisht është fokusuar në ikonografinë e minatorëve, edhe pse - me kalimin e kohës - grupi përvetësoi edhe simbole tjera, si Trigllavin, brirët e drerit, kryqin i Malevic... Sipas ligjëruesit të audios dhe videos, Richard Wolfson, metodat e përdorura nga Laibach janë të thjeshta, efektive dhe skajshmërisht të hapura për keqinterpretim. “Ata, së pari, i përvetësojnë sjelljet e armikut, duke i përvetësuar të gjitha shenjat dhe simbolet e fuqisë së shtetit, e pastaj i ekzagjerojnë të gjitha, duke çuar gjithçka në kufi të parodisë… Mes tjerash, ata kanë në shënjestër çështje goxha të ndjeshme, si frikën e Perëndimit nga imigrantët e Europës Lindore, lojërat me fuqinë e BE’së, analogjitë ndërmjet demokracisë perëndimore dhe totalitarizmit, etj”, thekson ai. Koncerti i grupit Laibach në Prishtinë do të mbahet me 16 nëntor. Koncerti është pjesë e projektit të Qendrës për Art Bashkëkohor Prishtinë – Stacion, “Identity Restoration Reloaded”. onë dollarëve i theu të gjitha rekordet e atëhershme. Më 2011 u xhiruar fi lmi i katërt i serialit, me një buxhet prej 145 milionë dollarëve, dhe me një fi tim prej 692 milionë dollarëve, andaj edhe nuk habit fakti që Cruise dëshiron të xhirojë edhe një pjesë të re të fi lmit. RETROSPEKTIVË PËR 10-VJETOR Express Prishtinë, 29 tetor – Sipas drejtorit të GAK, Erzen Shkololli, retrospektiva ka për qëllim shënimin e 10-vjetorit të ekspozitës Çmimi Artistët e së Nesërmes. Sipas kuratores së ekspozitës retrospektive, Eriola Pira, ky është çmimi i vetëm i këtij lloji, që a rmon artistët e rinj në llim të karrierës dhe u mundëson atyre për timin e një rezidence gjashtëjavëshe në Studion Ndërkombëtare dhe Programin Kuratorial në New York - ku ata njihen me skenën e artit bashkëkohor atje dhe me mundësitë që ofron ai. Fituese e edicionit të 10’të të Çmimi Artistët e së Nesërmes, më 16 tetor u shpall Majlinda Hoxha. Sipas Pirës, gjatë kohës sa Hoxha do të qëndrojë në rezidencën në New York, “ajo do të ketë rast të njihet me të ARTE VATIKANI SEFTE NË BIENALE Në fakt, ideja për pjesëmarrje në Bienalen e Venecias është e vitit 2009, por vetëm tani u mor vendimi përfundimtar që Vatikani të marrë pjesë në këtë ngjarje në vitin 2013. Drejtori i muzeve të Vatikanit, Antonio Paolucc, nuk ka dashur që zbulojë për media se çfarë plani kon Vatikani të ekspozojë në paraqitjen e tij të parë në Bienale, megjithëse, sipas gazetës italiane ‘La Stampa’, paraqitja e parë e Vatikanit do të jetë e inspiruar nga Libri i Zana llës. Ndryshe, në edicionin e vitit të ardhshëm të Bienales së Venecias për herë të parë do të prezantohen edhe Kosova, Bahrejni, Kuvajti, Nigeria, Paraguai, Bahamet dhe Bregu i Fildishtë. 21 gjithë artistët që janë pjesë e Programit Studio Ndërkombëtare dhe Programit Kuratorial, të bashkëpunojë me ta, dhe të takoj kuratorë të shumtë”. “Kjo ekspozitë na jep mundësinë që të shohim si është zhvilluar çmimi nga viti në vit, por edhe na ofron një pamje të asaj se çka ka ndodhur në artin bashkëkohor në Kosovë gjatë dhjetë viteve të fundit», theksoi mes tjerash Pira. Retrospektiva Çmimi Artistët e së Nesërmes hapet sot (e marte), në GAK, në orën 19, dhe mbetet e hapur deri më 16 nëntor. Artistët pjesëmarrës janë Majlinda Hoxha (2012), Astrit Ismaili (2011), Loreta Ukshini (2010), Miranda Thaçi (2009), Bekim Gllogu (2008), Fitore Isu – Koja (2006), Kader Muzaqi (2005), Jakup Ferri (2003) dhe Tahar Alemdar (2002). Bienalja e Artit Bashkëkohor në Venecie do të mbahet nga data 1 qershor, deri më 24 nëntor 2013. Kosova ende nuk ka bërë të ditur se cila do të jetë tema e pavijonit të saj. Nga ana tjetër, kuratori i Bienales, Massimiliano Gioni, ka njoftuar se temë e përgjithshme e ekspozitës më të madhe botërore të artit bashkëkohor do të jetë “Pallati Enciklopedia”. Koncepti i saj është inspiruar nga vepra “Palazzo Encicplopedico”, e artistit, Marino Auritio, i cili në vitin 1955 krijoi një muze imagjinar, i cili në një vend tubon të gjitha dituritë dhe zbulimet e botës, që nga rrota e deri te sateliti.
Page 1 and 2: FOTO: JETMIR IDRIZI BOTA: RINGJALLJ
Page 3 and 4: Agim Neza E martë, 30 tetor 2012 V
Page 5 and 6: E martë, 30 tetor 2012 Të enjten
Page 7 and 8: E martë, 30 tetor 2012 NACIONALE 7
Page 9 and 10: E martë, 30 tetor 2012 Përfi tojn
Page 11 and 12: E martë, 30 tetor 2012 Hapet panai
Page 13 and 14: E martë, 30 tetor 2012 BOTA 13 Ura
Page 15 and 16: E martë, 30 tetor 2012 Rënia e na
Page 17 and 18: E martë, 30 tetor 2012 MARKETING 1
Page 19: E martë, 30 tetor 2012 arté Redak
Page 23 and 24: Madonna në vend të parë Po shijo
Page 25 and 26: E martë, 30 tetor 2012 Fjalët e B
Page 27 and 28: PALUAJTSHMËRI E martë, 30 tetor 2
Page 29 and 30: E martë, 30 tetor 2012 Xhaka e kë
Page 31 and 32: E martë, 30 tetor 2012 Man City nu

Shkarko - Gazeta Express

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?