Traktat dëshirash shqiptare - 01-05-2013 - Xhemal AHMETI
Traktat dëshirash shqiptare - 01-05-2013 - Xhemal AHMETI
Traktat dëshirash shqiptare - 01-05-2013 - Xhemal AHMETI
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Traktat</strong> <strong>dëshirash</strong> <strong>shqiptare</strong> - <strong>01</strong>-<strong>05</strong>-2<strong>01</strong>3<br />
Nga <strong>Xhemal</strong> <strong>AHMETI</strong> - http://xhemal-ahmeti.org<br />
<strong>Traktat</strong> <strong>dëshirash</strong> <strong>shqiptare</strong><br />
«Nenikékamen» (fituam) bërtiti korrieri që kishte vrapuar nga Maratona në Athinë për ta sjell<br />
lajmin për «fitoren» e grekëve ndaj persëve dhe ra përtokë, vdiq. Kështu duket shqiptari që nga<br />
dita e rënies së komunizmit; që nga dita e çlirimit të Kosovës.<br />
Kohë bilancesh. Jo në stilin broshuresk të Sami Frashërit «ç’kemi qenë, ç’jemi e ç’do të bëhemi», por<br />
më shumë ç’sjanë e çka dëshirojnë shqiptarët; ata nuk janë dashnor të realitetit që kanë. E urrejnë atë. E<br />
çmontojnë përditë, madje e kishin këmbyer edhe me sekuencat më banale virtuale. Dëshirojnë më të<br />
mirin pushtet në botë pa u obliguar për një pushtet më të mirë ndaj vetes, në shtëpi, në mentalitetin<br />
individual, familjar, grupor. Mendësi paradoksale. Kërkojnë të pamundurën? Jo, dëshirojnë minimalen e<br />
së mundshmes që në qytetin real të të urtit amerikan David K. Lewis (Plurality of Worlds 1986,<br />
Blackwell) janë praktikë jo vetëm filozofike; atë copë lirie që kanë duan të jetë e dinjitetshme. Dhe siç<br />
thoshte shkrimtari gjerman Peter Bamm (Adami dhe majmuni, 1969) «një dëshirë s’ka ç’ humb përveç<br />
vetes kur realizohet». Sa reale janë dëshirat <strong>shqiptare</strong>? Mbase nuk i kuptojmë dot ëndrrat pa realitetin: Si<br />
duket ai?<br />
Nga njëra anë – përparimet!<br />
Në krahasim me shoqëritë përreth inteligjencia e përfillur nga mediat debaton suksesshëm çdo tabu; as<br />
përballë çështjeve seksuale nuk druhet më. Historia e humbi virgjëritetin e saj sakral dhe diskutohet<br />
racionalisht si në gjithë atë botën e çliruar nga lugetërit e nëntokave muzeale. Denoncohen pafrikshëm<br />
politikanët afektivë bashkë me mushkarët e tyre në terren. Mediat kosovare (kryesoret së paku) nuk<br />
page 1 / 3
<strong>Traktat</strong> <strong>dëshirash</strong> <strong>shqiptare</strong> - <strong>01</strong>-<strong>05</strong>-2<strong>01</strong>3<br />
Nga <strong>Xhemal</strong> <strong>AHMETI</strong> - http://xhemal-ahmeti.org<br />
heshtin më para krimit as atëherë kur kryepatriarku i fisit më të madh të vendit kërcënon me gisht<br />
revolverashi. Shkrimtarë, poetë, piktorë dhe krijues të zhanreve të ndryshme deri dje të modës kanë<br />
pensionuar «vullnetarisht» lapsat e tyre për ta sabotuar traditën monotone socrealiste, kështu duke u hapur<br />
rrugë atyre pak autorëve që i kemi të rrallë e përmallë. E ata tash e kanë fjalën: me veprat e tyre do -<br />
Beqë Cufaj si shembull konkret – qësot kanë përlarë e shpuar këndej e përtej murrët e «Europa<br />
universalis» – it me mesazhe estetike të origjinës <strong>shqiptare</strong>. Në klubet e ajkave nuk hyhet më vetëm me<br />
pasaportë klanesh por edhe me individualitet. Grykësve u është zënë fyti me tarifën që morën nga masat;<br />
iu tha manifestueshëm se nuk gëzojnë asnjë privilegj më shumë se sa i vdekshmi, i zakonshmi tjetër pa<br />
asnjë qindarkë në xhep.<br />
Nga ana tjetër – dështimet!<br />
«Nenikékamen» (fituam) bërtiti korrieri që kishte vrapuar nga Maratona në Athinë për ta sjell lajmin për<br />
«fitoren» e grekëve ndaj persëve dhe ra përtokë, vdiq. Kështu na duket shqiptari që nga dita e rënies së<br />
komunizmit; që nga dita e çlirimit të Kosovës. Ai fitoi lirinë për të vdekur çdo ditë nga mjerimi, nga<br />
keqtrajtimi, nga ngulfatja politike. Demokracia ecë si një adaxhio në ato gramafonat defektuoz, zëprishur<br />
të paraluftës së dytë. Politikani dhe gazetari bëjnë lojën e maces me miun: njëri maskon, tjetri demaskon,<br />
i treti plaçkit i fundit ulërinë dhe humb zërin pa e dëgjuar kush. Ka edhe politikanë të pafajshëm që<br />
distancohen nga fabrika mizantropike pushtetare, të atillë që harrojnë të bëhen të sinqertë deri në fund<br />
duke pranuar se janë dekor, trumpakët ushtarë të po atij legjioni ditëvrasës si të tjerët.<br />
Qytetari me fytyrë të përplasur për ndonjë rrëpire ta çon mallin e atyre artefakteve arkeologjike që<br />
besojmë të na i kenë lënë dinozaurët me plisa testament: në portretin e tij e shohim historinë e nesërme të<br />
pushteteve të sotme. Shkrimtarët, intelektualët, akademitë nuk arrijnë ta gjejnë përgjigjen ndaj psesë<br />
ontologjike; pse janë pikërisht në këtë epokë? Nuk dinë dhe nuk e pranojnë që iu mungon kapaciteti të<br />
dekodojnë realitetin. E kur nuk pranon, nuk ndryshon, nuk mëson, ke jetuar dhe vdes kot.<br />
Në thellësia e frymës – dëshirat!<br />
Të përshkruash anatominë e dëshirave është e njëjte sikur të bëhesh autor i «Uchronia: The Alternate<br />
History List» të motivuar nga psikanalitiku Immanuel Velikovsky (1895–1979). Kjo metodë<br />
kontrafaktike tashmë e adaptuar, qëllimisht akronike është bërë seminar permanent akademik për<br />
diagnostikët e kohës, sidomos atyre që duan të lexojnë dëshirat (edhe historike) e masave. Në thelb<br />
qëndron pyetja; si do të ishte sikur? Me këtë pyetje ia nisim maratonës së spekulimeve: Si do të ishte<br />
sikur shqiptarët ta bënin vetëkritikën parim të reflektimit të tyre; çka do të ndodhte nëse mediat e Tiranës<br />
do t’i lejonin opinionet vetëm si shoqëruese hulumtimesh faktike – si bëhet në ca pjesë të botës – duke<br />
mos luajtur më rolin e prokurorit që shpif ose maskon. Si do të ishte nëse mediat e Prishtinës kohë pas<br />
kohe do të përjashtonin vullnetarisht edhe snobizmin e ca opinionistëve të tyre nga epiqendra, sikur me të<br />
drejtë ua bënë politikanëve në numrat e tyre festiv – qoftë edhe për hir të regjenerimit intelektual, moral<br />
ose së paku duke i përshkruar lexuesit krimin me fakte në vend të bërtitjes tashmë neveritëse «Ja<br />
krimineli, kapeni, vritnja, mbytnja». A do t’iu emigronte letra gazetave të Shkupit sikur ta sabotonin<br />
vijën mendore njëdimensionale, qoftë ajo edhe më e përkryera? A do të rrëzohej kryeministri kosovar nga<br />
froni i tij bodrumor nëse do ta fillonte një debat të drejtpërdrejte e tradicional me kritikët e tij më të<br />
rreptë? A do tua përlyenin laraskat kollaret ministrave nëse ata do të uleshin me grupet e shoqërisë civile<br />
për të kërkuar zgjidhjen e problemeve të shumta, madje edhe të atyre që nga padija i fabrikojnë për çdo<br />
ditë vetë? Do të mëplakej kryeministri i Shqipërisë nëse në institucione kërkon mendjet produktive,<br />
page 2 / 3
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)<br />
<strong>Traktat</strong> <strong>dëshirash</strong> <strong>shqiptare</strong> - <strong>01</strong>-<strong>05</strong>-2<strong>01</strong>3<br />
Nga <strong>Xhemal</strong> <strong>AHMETI</strong> - http://xhemal-ahmeti.org<br />
integruese në vend të suflerëve, servilëve dhe mbarsëve të infantilitetit politik? Çka do të humbte<br />
shqiptari nëse dëshirën nuk e mat me xhepin personal por edhe me nevojën e skamnorit pranë? Çka do të<br />
kishte ndodhur sikur shqiptarët ta pensiononin krenarinë e tyre për ca vite dhe të pranonin pa smirë të<br />
mësojnë nga të suksesshmit, jo të përkryerit që nuk ekzistojnë, por nga ata që nuk kanë ende probleme të<br />
kuptojnë se si instalohet demokracia, si gëzohet liria dhe si respektohet tjetri.<br />
Apeli si shteg i vetëm<br />
Në fakt lista e dëshirave lartë duhet të jetë programi moral jo vetëm i pushteteve, por edhe i të gjithëve.<br />
Madje njerëzit normal, ata me skrupull në pozitat me përgjegjësi do të ishin djegur në kokë nga skuqja,<br />
nga turpi, sepse të pretendosh të jesh anëtar i klubit të të zgjedhurve dhe të mos dish të lexosh as dëshirat<br />
më elementare të shoqërisë (të çdo shoqërie) është më shumë se sa shkas për tu shporrur qëandej, nga<br />
posti e kemi fjalën.<br />
page 3 / 3