Podstawy bezpieczeństwa instalacji przemysłowych - MANHAZ
Podstawy bezpieczeństwa instalacji przemysłowych - MANHAZ
Podstawy bezpieczeństwa instalacji przemysłowych - MANHAZ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Podstawy</strong> <strong>bezpieczeństwa</strong><br />
<strong>instalacji</strong> <strong>przemysłowych</strong><br />
Mieczysław Borysiewicz<br />
CD „<strong>MANHAZ</strong>”
Spis zagadnień<br />
Cele <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa i koncepcje <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa <strong>instalacji</strong><br />
<strong>przemysłowych</strong><br />
przemys owych<br />
Podstawowe zasady <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa <strong>instalacji</strong> <strong>przemysłowych</strong><br />
przemys owych<br />
Podstawowe wymagania techniczne<br />
Strategie Strategie głę głębokiej<br />
bokiej obrony obrony<br />
Przykład Przyk ad warstw zabezpieczeń zabezpiecze realizujących realizuj cych strategię strategi głę łębokiej bokiej obrony<br />
Zapobieganie awariom<br />
Łagodzenie agodzenie skutków skutk<br />
Podstawowe założenia za enia projektowe projektow<br />
Awarie projektowe<br />
Poważne Powa ne awarie<br />
Systemy kontroli przebiegu procesów proces w i <strong>bezpieczeństwa</strong><br />
bezpiecze stwa<br />
Obszary <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa <strong>instalacji</strong><br />
Bezpieczeństwo Bezpiecze stwo funkcjonalne<br />
Ocena <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa i weryfikacja stosowanych rozwiąza rozwi zań<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Cele <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa i koncepcje<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa <strong>instalacji</strong> przemysłowyc<br />
przemys owych<br />
Trzy podstawowe grupy celów cel w <strong>bezpieczeństwa</strong><br />
bezpiecze stwa<br />
<strong>instalacji</strong> <strong>przemysłowych</strong>:<br />
przemys owych:<br />
1. Ogólne lne cele <strong>bezpieczeństwa</strong>;<br />
bezpiecze stwa;<br />
2. Ochrona chrona przed narażeniem nara eniem;<br />
3. Cele ele <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa technicznego.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
1. Ogólne Og lne cele <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa <strong>instalacji</strong><br />
przemysłowyc<br />
przemys owych<br />
Ochrona chrona społecze spo eczeństwa stwa i środowiska rodowiska przez ustalenie i<br />
utrzymanie w zakładach zak adach efektywnych rozwiąza rozwi zań<br />
ochrony przed zagrożeniami zagro eniami chemicznymi,<br />
radiologicznymi i uwolnieniami awaryjnymi energii.<br />
energii<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
2. Ochrona przed narażeniami<br />
nara eniami<br />
Zapewnienie apewnienie warunków warunk w normalnej eksploatacji<br />
<strong>instalacji</strong>, tak aby narażenie nara enie w obszarze <strong>instalacji</strong> w<br />
wyniku uwolnień uwolnie substancji chemicznych,<br />
radioaktywnych lub energii, związanych zwi zanych z<br />
eksploatacją eksploatacj tej <strong>instalacji</strong> było by o tak niskie jak to<br />
praktycznie możliwe mo liwe przy uwzględnieniu uwzgl dnieniu czynników czynnik w<br />
ekonomicznych i społecznych spo ecznych.<br />
Ograniczenie graniczenie narażenia nara enia w wyniku możliwych mo liwych<br />
awarii <strong>instalacji</strong>.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
3. Cele Cel <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa technicznego<br />
Zastosowanie wszystkich wszystkich<br />
praktycznie możliw mo liwych ych<br />
rozwiąza rozwi zań inżynieryjn in ynieryjnych ych i proceduralnych<br />
proceduralnych,<br />
, aby dla<br />
wszystkich awarii wziętych wzi tych pod uwagę uwag przy projektowaniu<br />
<strong>instalacji</strong> skutki były by y małe. ma<br />
Zapewni apewnienie enie niezmiernie niskiego prawdopodobieństw<br />
prawdopodobie stwa<br />
poważnych powa nych awarii ze znacznymi skutkami.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Cele Cel bezpiecze ezpieczeństwa stwa technicznego techniczneg c.d.<br />
Dla osiągni osi gnięcia cia wszystkich trzech grup celów cel w<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong>, bezpiecze stwa, w projekcie <strong>instalacji</strong> konieczne jest: jest<br />
przeprowadzenie analiz <strong>bezpieczeństwa</strong><br />
bezpiecze stwa dla<br />
identyfikacji wszystkich możliwych mo liwych źróde deł zagrożeń zagro<br />
oraz<br />
oszacowanie poziomów poziom w narażenia nara enia obsługi, obs ugi,<br />
społecze spo eczeństwa stwa i środowiska. rodowiska.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Cele Cel bezpiecze ezpieczeństwa stwa technicznego techniczneg c.d.<br />
Analizy <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa obejmują: obejmuj<br />
wszystkie planowane stany eksploatacyjne <strong>instalacji</strong>;<br />
zachowanie się si <strong>instalacji</strong> w czasie wystąpienia wyst pienia<br />
przewidywanych zdarzeń zdarze eksploatacyjnych;<br />
awarie projektowe;<br />
ciągi ci gi zdarzeń zdarze awaryjnych, które kt re mogą mog prowadzić prowadzi do<br />
poważnych powa nych awarii.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Cele Cel bezpiecze ezpieczeństwa stwa technicznego techniczneg c.d.<br />
Takie analizy określaj okre lają, , czy przyjęte przyj te rozwiązania rozwi zania w<br />
projekcie wystarczają wystarczaj dla efektywnego zwalczania<br />
postulowanych zdarzeń zdarze inicjujących inicjuj cych i awarii. Dotyczy<br />
to także tak e oceny efektywnego działania dzia ania systemów system w<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa i innych systemów system w ważnych wa nych dla<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa w odniesieniu do poszczególnych poszczeg lnych grup<br />
awarii.<br />
awarii<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Podstawowe zasady <strong>bezpieczeństwa</strong><br />
bezpiecze stwa<br />
<strong>instalacji</strong> przemysłowyc<br />
przemys owych<br />
Aktualnie uznaje się si trzy fundamentalne zasady<br />
zarządzania zarz dzania bezpieczeństwem.<br />
bezpiecze stwem.<br />
Dotyczą Dotycz one: one<br />
1. wdrożenia wdro enia kultury <strong>bezpieczeństwa</strong>,<br />
bezpiecze stwa,<br />
2. odpowiednich zakresów zakres w odpowiedzialności<br />
odpowiedzialno ci<br />
organizacji eksploatujących eksploatuj cych instalację instalacj oraz<br />
3. zapewnienia kontroli dozorowej i systematycznego<br />
weryfikowania działalno dzia alności ci ważnej wa nej dla<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong>.<br />
bezpiecze stwa.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Kultura bezpieczeństw<br />
bezpiecze stwa<br />
Kultura <strong>bezpieczeństwa</strong><br />
bezpiecze stwa – odpowiedzialność<br />
odpowiedzialność<br />
i stopień stopie<br />
zaangażowania zaanga owania we wszystkie działania dzia ania dotyczące dotycz<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa <strong>instalacji</strong>.<br />
Punktem wyjścia wyj cia jest odpowiednie traktowanie zagadnień zagadnie<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa przez zarząd zarz d przedsiębiorstwa, przedsi biorstwa, gdzie<br />
opracowywana jest i wdrażana wdra ana polityka w zakresie<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong>, bezpiecze stwa, uwzględniaj uwzgl dniająca ca fakt, że e waga zagadnień zagadnie<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa nie tylko związana zwi zana jest z praktycznymi<br />
działaniami, dzia aniami, ale także tak e z odpowiednim klimatem<br />
wpływaj wp ywającym cym na poziom świadomo wiadomości ci pracowników.<br />
pracownik w.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Kultura bezpieczeństw<br />
bezpiecze stwa c.d.<br />
Przy tym ustala się: si<br />
obszary odpowiedzialności<br />
odpowiedzialno ci;<br />
kana anały y komunikowania się; si<br />
odpowiedzialne jednostki organizacyjne dysponujące dysponuj ce<br />
odpowiednimi zasobami. zasobami<br />
oraz<br />
przygotowuje się si odpowiednie procedury,<br />
przeprowadza się si przeglądy przegl dy czynności czynno ci ważnych wa nych dla<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong>, bezpiecze stwa, a nade wszystko szkolenie i trening<br />
personelu.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Kultura <strong>bezpieczeństwa</strong><br />
bezpiecze stwa<br />
Wymagania Wymagania na na poziomie poziomie polityki polityki bezpieczeństw<br />
bezpiecze stwaa<br />
Najwyższy Najwy szy poziom - poziom regulacji prawnych, prawnych,<br />
dla których kt rych<br />
ustala się si narodową narodow bazę baz w zakresie kultury <strong>bezpieczeństwa</strong>.<br />
bezpiecze stwa.<br />
Na poziomie organizacji, organizacji,<br />
której kt rej działania dzia ania mają maj wpływ wp yw na<br />
bezpieczeństwo bezpiecze stwo <strong>instalacji</strong> opracowuje się si dokument dotyczący dotycz cy<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong><br />
bezpiecze stwa przedstawiający<br />
przedstawiaj cy: :<br />
zasady polityki <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa i zakresy odpowiedzialności<br />
odpowiedzialno ci<br />
dla jej realizacji (zazwyczaj<br />
wymagania dotyczące dotycz ce zarządzaj zarz dzających cych i personelu, a także tak e<br />
deklaracje odnośnie odno nie celów cel w do osiągni osi gnięcia cia w zakresie<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong>).<br />
bezpiecze stwa).<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Odpowiedzialność<br />
Odpowiedzialność<br />
organizacji<br />
eksploatującej eksploatuj cej instalację instalacj<br />
Ostateczną Ostateczn odpowiedzialność<br />
odpowiedzialność<br />
za bezpieczeństwo<br />
bezpiecze stwo<br />
<strong>instalacji</strong> ponosi organizacja eksploatująca eksploatuj ca instalację. instalacj .<br />
Działania Dzia ania takiej organizacji w zakresie<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa są s uzupełnieniem uzupe nieniem odpowiedzialności<br />
odpowiedzialno ci<br />
projektantów, projektant w, dostawców dostawc w sprzętu, sprz tu, podwykonawców,<br />
podwykonawc w,<br />
budujących buduj cych instalację instalacj i ciał cia dozorowych.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Odpowiedzialność<br />
Odpowiedzialność<br />
organizacji<br />
eksploatującej eksploatuj cej instalację instalacj c.d.<br />
Organizacja eksploatująca eksploatuj ca instalację: instalacj<br />
ustala politykę polityk w zgodności zgodno ci z wymaganiami<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong>,<br />
bezpiecze stwa,<br />
ustala procedury kontroli <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa we<br />
wszystkich stanach <strong>instalacji</strong> włą włączaj<br />
czając c w to<br />
konserwacje i testy, a także tak<br />
utrzymuje odpowiednio wysokie kompetencje w pełni pe ni<br />
przeszkolonego personelu.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Kontrole przeprowadzane przez ciała cia a<br />
dozorowe i niezależne niezale ne weryfikacje weryfikacj<br />
Rząd Rz ustala ramy prawne dla <strong>instalacji</strong> przemysłowej, przemys owej, w<br />
szczególno szczeg lności ci dla <strong>instalacji</strong> jądrowej j drowej i powołuje powo uje niezależne niezale ne<br />
organizacje dozorowe odpowiedzialne za licencjonowanie,<br />
przeprowadzanie kontroli i wdrażanie wdra anie obowiązuj obowi zujących cych<br />
przepisów. przepis w.<br />
Ciała Cia a dozorowe powinny działać dzia niezależnie niezale nie od<br />
projektantów, projektant w, konstruktorów konstruktor w i operatorów operator w <strong>instalacji</strong>.<br />
Ciała Cia a dozorowe powinny posiadać posiada szeroki zakres wiedzy w<br />
zakresie <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa <strong>instalacji</strong>.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Podstawowe wymagania techniczne<br />
Strategie Strategie głę głębokiej<br />
bokiej obronyy obron<br />
W celu efektywnego zwalczania skutków skutk w potencjalnych<br />
uszkodzeń uszkodze mechanicznych i błę błędów<br />
w ludzkich wprowadza<br />
się si pojęcie poj cie strategii głę głębokiej<br />
bokiej obrony, związanej zwi zanej z kilkoma<br />
warstwami zabezpieczeń zabezpiecze (barier) chroniących chroni cych przed<br />
uwolnieniami substancji chemicznych, radioaktywnych lub<br />
energii do otoczenia.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Przykład Przyk ad warstw zabezpieczeń zabezpiecze realizujących<br />
realizuj cych<br />
strategię strategi głę łębokiej bokiej obrony<br />
Warstwy<br />
Warstwa 1<br />
Warstwa 2<br />
Warstwa 3<br />
Cel<br />
Zapobieganie<br />
nieprawidłowym<br />
nieprawid owym<br />
operacjom i<br />
uszkodzeniom<br />
Kontrolowanie<br />
nieprawidłowych<br />
nieprawid owych<br />
operacji i wykrywanie<br />
uszkodzeń uszkodze<br />
Kontrolowanie<br />
wypadków wypadk w z zakresu<br />
projektowego<br />
Podstawowe środki<br />
realizacji bariery<br />
Konserwatywne założenia za enia<br />
projektowe i wysoka jakość jakość<br />
budowy <strong>instalacji</strong> i eksploatacji<br />
<strong>instalacji</strong><br />
Systemu kontrolne,<br />
ograniczające ograniczaj ce i<br />
zabezpieczające zabezpieczaj ce i inne środki rodki<br />
monitorowania i nadzoru<br />
Inżynieryjne In ynieryjne systemy<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa i procedury<br />
awaryjne<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Warstwy<br />
Warstwa 4<br />
Warstwa 5<br />
Przykład Przyk ad warstw zabezpieczeń zabezpiecze realizujących<br />
realizuj cych<br />
strategię strategi głę łębokiej bokiej obrony obron c.d.<br />
Cel<br />
Kontrolowanie groźnych gro nych<br />
stanów stan w <strong>instalacji</strong><br />
włą łączaj czając c w to<br />
zapobieganie poważnych powa nych<br />
awarii i unikanie ich<br />
skutków skutk w<br />
Ograniczanie skutków skutk w<br />
dla człowieka cz owieka i<br />
środowiska rodowiska znacznych<br />
uwolnień uwolnie<br />
niebezpiecznych<br />
substancji lub energii<br />
Podstawowe środki<br />
realizacji bariery<br />
Dodatkowe inżynieryjne in ynieryjne<br />
środki rodki <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa i<br />
system zarządzania zarz dzania<br />
awariami<br />
Zewnętrzne Zewn trzne plany<br />
reagowania awaryjnego<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Warstwowy model zabezpieczeń zabezpiecze procesu<br />
chemicznego<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Powiązania Powi zania warstw zabezpieczeń zabezpiecze i barier w<br />
przypadku elektrowni jądrowych j drowych<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Zapobieganie awariom awario<br />
Podstawowym środkiem rodkiem dla osiągni osi gnięcia cia <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa jest<br />
zapobieganie awariom zwłaszcza zw aszcza tym, które kt re mogą mog<br />
prowadzić prowadzi do poważnych powa nych skutków. skutk w. Przy tym podstawowym<br />
środkiem rodkiem zapobiegania awariom jest zapewnienie wysokiej<br />
jakości jako ci w projektowaniu <strong>instalacji</strong> oraz uwzględnienie uwzgl dnienie tego,<br />
aby odchylenia od przyjętych przyj tych normalnych stanów stan w<br />
eksploatacji nie były by y częste. cz ste.<br />
Dodatkowe systemy <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa są s używane ywane jako<br />
środek rodek wsparcia normalnej kontroli przebiegu procesu dla<br />
zapewnienia, żeby eby takie odchylenia nie przerodziły przerodzi y się si w<br />
stany awaryjne.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Zapobieganie awariom awario c.d.<br />
Warunki anormalne, anormalne,<br />
wpływaj wp ywające ce na<br />
bezpieczeństwo bezpiecze stwo są s zwykle wykrywane przez<br />
systemy monitorowania, monitorowania,<br />
które kt re podnoszą podnosz alarmy i<br />
często cz sto inicjują inicjuj automatycznie działania dzia ania naprawcze.<br />
Innym sposobem zapobiegania awariom jest<br />
szkolenie operatorów, operator , aby sprawie wykrywali<br />
powstanie sytuacji awaryjnej i odpowiednio na nią ni<br />
reagowali.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Łagodzenie agodzenie skutków skutk<br />
Przygotowuje się si środki rodki łagodzenia agodzenia awaryjnych<br />
skutków skutk w uwolnień uwolnie niebezpiecznych substancji i energii<br />
w obszarze <strong>instalacji</strong> i poza tym obszarem.<br />
Istnieją Istniej trzy rodzaje środk rodków w łagodzenia agodzenia skutków: skutk w:<br />
zarządzanie zarz dzanie sytuacją sytuacj awaryjną, awaryjn<br />
inżynieryjne in ynieryjne środki rodki <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa i<br />
tzw. zewn ewnętrzne trzne środki rodki przeciwdziałania przeciwdzia ania skutkom<br />
(poza obszarem <strong>instalacji</strong>).<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Łagodzenie agodzenie skutków skutk c.d.<br />
Zarządzanie Zarz dzanie awariami obejmuje działania dzia ania planowane i<br />
podejmowane ad hoc w sytuacjach, w których kt rych są s<br />
wyspecyfikowane w projekcie parametry <strong>instalacji</strong> przy<br />
optymalnym wykorzystaniu istniejącego istniej cego sprzętu sprz tu w<br />
sposób spos b przewidywalny i niestandardowy dla<br />
przywrócenia przywr cenia kontroli nad na pracą prac <strong>instalacji</strong>.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Podstawowe założenia za enia projektowe projektow<br />
Instalacja jest projektowana, aby poradzić poradzi sobie z wybranym zbiorem<br />
zdarzeń zdarze podczas normalnej eksploatacji, przewidywanymi,<br />
anormalnymi zdarzeniami eksploatacyjnymi, ekstremalnymi<br />
zdarzeniami zewnętrznymi zewn trznymi i warunkami awaryjnymi.<br />
Do tych celów: cel<br />
W projekcie ustala się si wymagania projektowe, uwzględniaj uwzgl dniające ce<br />
odpowiednie marginesy <strong>bezpieczeństwa</strong>.<br />
bezpiecze stwa.<br />
Wykonuje się si zaawansowane analizy dla zachowania się si <strong>instalacji</strong> w<br />
całości ca ci i w poszczególnych poszczeg lnych jej częś częściach<br />
ciach składowych sk adowych.<br />
Róż óżne ne zdarzenia, zdarzenia,<br />
z którymi kt rymi instalacja musi się si<br />
klasyfikowane wg prawdopodobieństwa prawdopodobie stwa ich wystąpienia wyst pienia.<br />
uporać upora są<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Kategorie stanów stan w <strong>instalacji</strong><br />
Wszystkie stany <strong>instalacji</strong> można mo na podzielić podzieli na kilka kategorii,<br />
zgodnie z wielkości wielko cią prawdopodobieństwa prawdopodobie stwa ich wystąpienia.<br />
wyst pienia.<br />
Zwykle kategorie to:<br />
normalna eksploatacja,<br />
przewidywane rzewidywane zdarzenia eksploatacyjne,<br />
awarie warie projektowe i<br />
powa oważne ne awarie poza projektowe.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Kategorie stanów stan w <strong>instalacji</strong> instalacj c.d.<br />
Kryteria akceptacji powinny być by zdefiniowane dla<br />
każdej ka dej kategorii, które kt re biorą bior pod uwagę uwag wymagania aby<br />
postulowane zdarzenia inicjujące inicjuj ce (PZI) o dużym du ym<br />
prawdopodobieństwie prawdopodobie stwie wystąpienia wyst pienia charakteryzowały charakteryzowa y się si<br />
minimalnymi skutkami dla zdrowia człowieka, cz owieka,<br />
środowiska rodowiska i <strong>instalacji</strong>, a zdarzenia o poważnych powa nych<br />
skutkach miały mia y bardzo niskie prawdopodobieństwo<br />
prawdopodobie stwo<br />
wystąpienia wyst pienia.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Postulowane zdarzenia inicjujące inicjuj ce (PZI)<br />
W projekcie <strong>instalacji</strong> należy nale y uwzględni uwzgl dnić, , że e mogą mog<br />
wystąpi wyst pić zdarzenia naruszające naruszaj ce integralność integralność<br />
wszystkich<br />
warstw zabezpieczeń<br />
zabezpieczeń<br />
(barier) i w związku zwi zku z tym należy nale y<br />
określi okre lić środki rodki (rozwiązania (rozwi zania inżynieryjno<br />
in ynieryjno-organizacyjne)<br />
organizacyjne)<br />
aby niezbędne niezb dne funkcje <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa były by y spełnione spe nione i<br />
osiągni osi gnięte te cele <strong>bezpieczeństwa</strong>.<br />
bezpiecze stwa.<br />
Wyróż Wyróżnia<br />
nia się si dwie grupy gr py podstawowych zdarzeń zdarze<br />
inicjujących: inicjuj cych:<br />
zdarzenia wewnętrzne wewn trzne i<br />
zdarzenia zewnętrzne. zewn trzne.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Stany eksploatacyjne<br />
Rozwiązania Rozwi zania projektowe muszą musz być by takie, aby odpowiedź odpowied<br />
<strong>instalacji</strong> na szeroki zakres przewidywanych zdarzeń zdarze<br />
eksploatacyjnych pozwalała pozwala a na: na<br />
bezpieczne prowadzenie dalszej eksploatacji lub<br />
wyłączenie czenie bez konieczności konieczno ci wykorzystania rozwiąza rozwi zań<br />
poza pierwszą pierwsz warstwą warstw zabezpieczeń zabezpiecze a co najwyżej najwy ej<br />
wykorzystanie rozwiąza rozwi zań w drugiej takiej warstwie.<br />
wy<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Stany eksploatacyjne c.d.<br />
W projekcie powinien być by określony okre lony zbiór zbi r wymagań wymaga i ograniczeń ogranicze<br />
dla bezpiecznej eksploatacji. Obejmuje to:<br />
warto artości ci nastaw systemu <strong>bezpieczeństwa</strong>;<br />
bezpiecze stwa;<br />
systemy kontrolno-pomiarowe kontrolno pomiarowe i ograniczenia na wartości warto ci<br />
zmiennych procesowych i innych ważnych wa nych parametrów; parametr w;<br />
wymagania odnośnie odno nie konserwacji, testowania i inspekcji <strong>instalacji</strong><br />
dla zapewnienia, aby struktury, systemy i komponenty<br />
funkcjonowały funkcjonowa y tak jak to założono za ono w projekcie, przy<br />
uwzględnieniu uwzgl dnieniu zasady ALARA;<br />
jasno asno zdefiniowane konfiguracje systemów system w łącznie łącznie<br />
z<br />
ograniczeniami eksploatacyjnymi w przypadku wyłą wyłączenia<br />
czenia<br />
systemu <strong>bezpieczeństwa</strong>.<br />
bezpiecze stwa.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Awarie projektowe<br />
Zbiór Zbi r awarii projektowych powinien być by ustalony w<br />
oparciu o listę list zdarzeń zdarze postulowanych, którym kt rym muszą musz<br />
sprostać sprosta struktury, systemy i elementy ważne wa ne dla<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong>, bezpiecze stwa, tak aby uszkodzenia <strong>instalacji</strong> oraz<br />
uwolnienia substancji szkodliwych lub energii pozostały pozosta y w<br />
autoryzowanych granicach.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Poważne Powa ne awarie<br />
Pewne wywołane wywo ane awariami poza projektowymi stany<br />
<strong>instalacji</strong> o niskim prawdopodobieństwie prawdopodobie stwie wystąpienia wyst pienia<br />
mogą mog powstać powsta w wyniku wielokrotnych uszkodzeń uszkodze<br />
systemów system w <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa prowadzących prowadz cych do znaczącej znacz cej<br />
degradacji <strong>instalacji</strong>, mogą mog naruszyć naruszy integralność integralność<br />
wielu lub<br />
wszystkich warstw zabezpieczeń zabezpiecze i prowadzić prowadzi do dużych du ych<br />
uwolnień uwolnie substancji i energii do otoczenia.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Systemy kontroli przebiegu procesów proces w i<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong><br />
bezpiecze stwa<br />
Systemy <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa<br />
Systemy <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa są s przeznaczone do realizacji<br />
funkcji <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa w tym do automatycznego<br />
wyłączenia wy czenia <strong>instalacji</strong> i utrzymania jej w bezpiecznym<br />
stanie oraz do ograniczania możliwych mo liwych uwolnień uwolnie<br />
substancji niebezpiecznych lub energii do otoczenia,<br />
jeżeli je eli aktualne parametry eksploatacji przekroczyły<br />
przekroczy y<br />
punkty nastaw.<br />
nastaw<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Systemy wspomagające<br />
wspomagaj ce<br />
Systemy, które kt re wspomagają wspomagaj działanie dzia anie systemów system w i<br />
elementów element w ważnych wa nych dla <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa należy nale y zaliczyć zaliczy do<br />
elementów element w ważnych wa nych dla <strong>bezpieczeństwa</strong>.<br />
bezpiecze stwa.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Obszary <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa <strong>instalacji</strong><br />
Bezpieczna eksploatacja zależy zale y zarówno zar wno od personelu tak i od<br />
sprzętu, sprz tu, z w związku zwi zku z tym ograniczenia ograniczenia<br />
i warunki warunk eksploatacji eksploatacji<br />
(OWE OWE) powinny odnosić odnosi się si do działań dzia podejmowanych przez<br />
operatorów operator w i ograniczeń ogranicze nałożonych na onych na te działania. dzia ania. OWE<br />
obejmują obejmuj następuj nast pujące ce grupy zagadnień: zagadnie :<br />
ograniczenia/ ograniczenia/<br />
granice <strong>bezpieczeństwa</strong>;<br />
bezpiecze stwa;<br />
nastawy systemów system w <strong>bezpieczeństwa</strong>;<br />
bezpiecze stwa;<br />
ograniczenie i warunki dla normalnej eksploatacji;<br />
wymagania nadzoru.<br />
działania dzia ania do podjęcia podj cia w przypadku odstępstw odst pstw od OWE.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Granice <strong>bezpieczeństwa</strong><br />
bezpiecze stwa<br />
Ustal stalenie enie granic <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa mają maj na celu zapewnienie<br />
integralności integralno ci pewnych barier fizycznych, fizycznych,<br />
które kt re chronią chroni przed<br />
niekontrolowanym uwolnieniem substancji szkodliwych lub<br />
energii.<br />
Granice <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa powinny być by ustalane za pomocą pomoc<br />
konserwatywnego podejścia podej cia w celu zapewnienia, zapewnienia,<br />
że e wszystkie<br />
niepewności niepewno ci analiz <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa zostały zosta y uwzględni uwzgl dnione ne. .<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Nastawy ograniczające<br />
ograniczaj ce<br />
Dla całego ca ego szeregu parametrów parametr w kontrolowanych przez<br />
systemy <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa istnieją istniej odpowiednie nastawy<br />
ograniczające.<br />
ograniczaj ce.<br />
Są to parametry związane zwi zane z ograniczeniami <strong>bezpieczeństwa</strong><br />
bezpiecze stwa<br />
lub też te inne parametry i ich kombinacje, które kt re określaj okre lają stany<br />
przejściowe przej ciowe parametrów parametr w <strong>instalacji</strong> takich jak np. ciśnienia ci nienia i<br />
temperatury.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Nastawy ograniczające<br />
ograniczaj ce c.d.<br />
Przekroczenie punktów punkt w nastaw spowoduje wyłą wyłączenie<br />
czenie<br />
odpowiedniego systemu lub <strong>instalacji</strong> w celu zlikwidowania<br />
stanu przejściowego. przej ciowego. Przekroczenie innych punktów punkt w nastaw<br />
może mo e spowodować spowodowa automatyczne zadziałania zadzia ania systemów system w w celu<br />
zapewnienia, aby granice <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa nie zostały zosta y<br />
przekroczone.<br />
Inne nastawy systemów system w <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa mają maj na celu<br />
zainicjowanie działań dzia inżynieryjnych in ynieryjnych systemów system w<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong><br />
bezpiecze stwa.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Nastawy ograniczające<br />
ograniczaj ce c.d.<br />
Te systemy ograniczają ograniczaj rozwój rozw j przewidywanych zdarzeń zdarze<br />
eksploatacyjnych w ten sposób, spos b, że e albo ograniczenia<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa nie są s przekroczone lub skutki<br />
postulowanych awarii są s łagodzone. agodzone.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Związki Zwi zki pomiędzy pomi dzy granicami <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa a<br />
nastawami systemów system w <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa i<br />
ograniczeniami eksploatacyjnymi.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Związki Zwi zki pomiędzy pomi dzy granicami <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa a<br />
nastawami systemów system w <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa i<br />
ograniczeniami eksploatacyjnymi c.d.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Bezpieczeństwo Bezpiecze stwo funkcjonalne<br />
W większo wi kszości ci sytuacji bezpieczeństwo bezpiecze stwo osiąga osi ga się si przez<br />
zastosowanie zasad <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa naturalnego, tam<br />
gdzie to jest praktycznie możliwe mo liwe i jeżeli je eli to konieczne –<br />
szeregu systemów system w zabezpieczających, zabezpieczaj cych, opartych o róż różne<br />
ne<br />
rozwiązania rozwi zania technologiczne (chemiczne, mechaniczne,<br />
hydrauliczne, pneumatyczne, elektryczne, elektroniczne,<br />
programowalne elektronicznie). Niektóre Niekt re mają maj na celu<br />
redukcję redukcj zidentyfikowanego ryzyka rezydualnego.<br />
rezydualnego<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Bezpieczeństwo Bezpiecze stwo funkcjonalne c.d.<br />
Każda Ka da strategia w zakresie <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa powinna<br />
rozważać rozwa poszczególne<br />
poszczeg lne Systemy Awaryjnych<br />
Zabezpiecze abezpieczeń (SAZ SAZ) w kontekście kontek cie innych systemów system w<br />
ochrony.<br />
Wiąże Wiąże<br />
się si to z pojęciem poj ciem <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa funkcjonalnego.<br />
Bezpieczeństwo Bezpiecze stwo funkcjonalne jest częś części<br />
cią ogólnego og lnego<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong>, bezpiecze stwa, które kt re zależy zale y od poprawności poprawno ci działania dzia ania<br />
systemu lub sprzętu sprz tu w odpowiedzi na dane przekazywane<br />
na ich wejście. wej cie.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Podstawowe grupy działań dzia dla<br />
zmniejszenia ryzyka<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Bezpieczeństwo Bezpiecze stwo funkcjonalne c.d.<br />
Dla efektywnego zrealizowania takiego podejścia podej cia konieczne jest:<br />
przeprowadzenie ocen zagrożeń zagro i ryzyka dla zidentyfikowania<br />
ogólnych og lnych wymagań wymaga w zakresie <strong>bezpieczeństwa</strong>;<br />
bezpiecze stwa;<br />
przyporządkowanie dkowanie wymagań wymaga w zakresie <strong>bezpieczeństwa</strong><br />
bezpiecze stwa<br />
poszczególnym poszczeg lnym systemom zabezpieczeń;<br />
zabezpiecze ;<br />
przyporz<br />
ocena czy zostało zosta o osiągni osi gnięte te bezpieczeństwo bezpiecze stwo funkcjonalne;<br />
wprowadzenie dodatkowych działań dzia takich jak zarządzanie zarz dzanie<br />
bezpieczeństwem, bezpiecze stwem, które kt re mogą mog być by zastosowane do<br />
osiągni osi gnięcia cia <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa funkcjonalnego.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Ocena <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa i weryfikacja<br />
stosowanych rozwiąza rozwi zań<br />
Oceny <strong>bezpieczeństwa</strong>:<br />
bezpiecze stwa:<br />
powinny owinny być by wykonywane przez konstrukcją konstrukcj i rozpoczęciem<br />
rozpocz ciem<br />
eksploatacji <strong>instalacji</strong> a także tak e przy ważnych wa nych zmianach konstrukcji i<br />
warunków warunk w eksploatacji <strong>instalacji</strong> lub dla uwzględnienia uwzgl dnienia nowych<br />
wyników wynik w badań bada w zakresie <strong>bezpieczeństwa</strong>.<br />
bezpiecze stwa.<br />
powinny być by odpowiednio udokumentowane i poddane niezależnych niezale nych<br />
przeglądom. przegl dom.<br />
obejmują systematyczne przeglądy przegl dy krytyczne wszystkich sposobów sposob w<br />
uszkodzeń uszkodze struktur, systemów system w i elementów element w systemów system w a także tak e<br />
identyfikują identyfikuj skutki takich uszkodzeń. uszkodze .<br />
obejmuj<br />
są podejmowane dla wykrycia wszystkich istotnych słabo s abości ci rozwiąza rozwi zań<br />
projektowych.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Ocena <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa i weryfikacja<br />
stosowanych rozwiąza rozwi zań c.d.<br />
Wyniki powinny być by udokumentowane w szczegół szczegółach,<br />
ach,<br />
żeby eby umożliwi umo liwić niezależne niezale ne audyty zakresu głę głęboko<br />
bokości ci<br />
analiz i wyciąganych wyci ganych wniosków. wniosk w.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Ocena <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa i weryfikacja<br />
stosowanych rozwiąza rozwi zań c.d.<br />
Raporty <strong>bezpieczeństwa</strong><br />
bezpiecze stwa przygotowane dla celów cel w licencyjnych<br />
zawierają zawieraj opis <strong>instalacji</strong> wystarczający wystarczaj cy dla niezależnych niezale nych ocen i<br />
cech <strong>bezpieczeństwa</strong>,<br />
bezpiecze stwa, łącznie cznie z informacjami o miejscu<br />
lokalizacji i samych rozwiązaniach rozwi zaniach inżynieryjnych.<br />
in ynieryjnych.<br />
Zawierają Zawiera one on szczegółowe szczeg owe informacje o głównych g wnych cechach<br />
systemu <strong>instalacji</strong> szczególnie szczeg lnie tych ważnych wa nych dla<br />
<strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa w szczególno szczeg lności ci o przyjętych przyj tych<br />
środkach/systemach rodkach/systemach <strong>bezpieczeństwa</strong>.<br />
bezpiecze stwa.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Ocena <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa i weryfikacja<br />
stosowanych rozwiąza rozwi zań c.d.<br />
Raport <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa dostarcza także tak e uzasadnień uzasadnie co do<br />
wyboru zbioru awarii projektowych.<br />
W analizach <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa wykorzystywanych na<br />
potrzeby ocen <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa wykorzystuje się si dwie<br />
komplementarne metody: deterministyczną deterministyczn i<br />
probabilistyczną.<br />
probabilistyczn .<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Ocena <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa i weryfikacja<br />
stosowanych rozwiąza rozwi zań c.d.<br />
Analizy <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa powinny wspierać wspiera dobór dob r<br />
rozwiąza rozwi zań projektowych <strong>instalacji</strong>.<br />
Powinny równie r wnież wskazywać, wskazywa , że e instalacja wykonana<br />
zgodnie z projektem jest zdolna spełni spe nić wszystkie<br />
wymagania <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa założone za one w tym projekcie<br />
włą łączaj czając c w to poziomy zagrożeń zagro człowieka cz owieka i<br />
środowiska rodowiska związane zwi zane z różnymi r nymi możliwymi mo liwymi stanami<br />
eksploatacyjnymi i awaryjnymi <strong>instalacji</strong>.<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Ocena <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa i weryfikacja<br />
stosowanych rozwiąza rozwi zań c.d.<br />
W analizach <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa stosuje się si podejścia podej cia<br />
deterministyczne i probabilistyczne.<br />
Stosowane w analizach <strong>bezpieczeństwa</strong> bezpiecze stwa programy<br />
komputerowe i modele obliczeniowe powinny być by<br />
zweryfikowane i poddane walidacji. Przy tym,<br />
uzyskiwane wyniki analiz powinny być by wsparte<br />
oszacowaniami niepewności niepewno ci i ocen błę błędów<br />
w<br />
modelowania i obliczeń. oblicze .<br />
Szkoła Tematyczna „Zarządzanie Zagrożeniami dla Zdrowia i Środowiska”
Change language