Rishikimi i Menaxhimit të Burimeve Njerëzore - Ministria e ...

Një çështje tjetër që ka të bëjë me procesin e rekrutimit është periudha provuese. Në bazë të
rregullave periudha provuese zgjat tre muaj, pas së cilës nëpunësi civil mund të marrë konfirmimin
për të vazhduar punën apo jo. Deri më tash nuk ka rezultuar asnjë rast kur nëpunësit civil nuk i është
vazhduar kontrata e punës pas mbarimit të periudhës provuese.
Ne kemi ardhur në përfundim se periudha provuese është shumë e shkurtër, posaçërisht në pozitat
hyrëse ku kandidatët e rekrutuar kanë mungesë përvoje në shërbim. Tre muaj është zakonisht
periudha akomoduese dhe kandidati mezi arrin të kryejë ndonjë detyrë substanciale. Sipas
këndvështrimit tonë është shumë e vështirë për eprorin që të vendosë për një periudhë aq të shkurtër
lidhur me kapacitetet e kandidatit dhe potencialin e tij për pozitën e punës. Ne do t‟i rekomandonim
qeverisë të zgjasë periudhën provuese së paku në 6 muaj. Në rast të transferimeve mund të
përdoret një zgjidhje tjetër duke eliminuar fare periudhën provuese. Në vend të rasteve të ngritjes në
pozitë, nëse qeveria do të marrë parasysh aplikimin e disa nuancave të karrierës në sistem, mund të
caktohet një periudhë më e shkurtër provuese.
Përveç procedurës së zakonshme të rekrutimit, LSHC përcakton një sistem special të centralizuar të
rekrutimit për menaxherët e lartë, i kryer nga KELP-i. Duke gjykuar në bazë të anëtarësisë së tij,
KELP-i mund të cilësohet si një kompromis ndërmjet politikës dhe përzgjedhjes së pavarur.
Kombinimi i politikanëve profesionistë me përfaqësues të shoqërisë civile ka dëshmuar të jetë i
dobishëm, ndonëse ne mendojmë se përzgjedhja kryesisht është motivuar në baza politike. Ne
mbështesim mendimin tonë në faktin që një numër i madh i SP-ve është larguar nga puna për arsye
të ndryshme (aktualisht 7 SP janë zëvendësuar që nga ardhja në pushtet e qeverisë aktuale më pak
se një vit më parë) dhe në pikëpamjet e fundit të shprehura nga ministrat që pozita e SP të
transformohen në post politik.
Në rast se qeveria do të konsiderojë centralizimin e rekrutimit, ne do të rekomandonim një rishikim
të thellë të dispozitave që kanë të bëjnë me KELP dhe rekrutimin e menaxherëve të lartë.
Menaxherët e lartë mund të përzgjidhen në mënyrë efikase nëpërmjet procedurave normale të
rekrutimit (duke respektuar rëndësinë e pozitave në strukturën e testit), pa pasur nevojë për të shpikur
sisteme hibride që kanë dëshmuar të jenë të paefektshme.
Një çështje që ka të bëjë në përgjithësi me procesin e rekrutimit është instrumenti juridik i përdorur
për të krijuar marrëdhënien e punës ndërmjet institucioneve dhe nëpunësve civilë - kontrata.
Regjimi i shërbimit civil është në natyrën e tij esenciale një marrëdhënie administrative, e drejtuar në
përgjithësi nga ligji administrativ. Kontrata në përgjithësi është një instrument i përdorur në ligjin
privat, duke i dhënë të drejtë të dy palëve të ndikojnë në përmbajtjen e kontratës dhe për të
kushtëzuar klauzola të ndryshme. Kjo ka një konsekuencë të rëndësishme kur kemi të bëjmë me llojin
e gjykatës e autorizuar për të gjykuar rastet si dhe për procedurat dhe legjislacionin që duhet të
aplikohet. Një marrëdhënie tipike e shërbimit civil qeveriset nga ligji administrativ për shkak se akti i
emërimit është një vendim i një organi administrativ. Në anën tjetër, kushtet për punësim, të drejta
dhe obligimet në vendin e punës dhe përfitimet e tjera siç janë paga, pushimet dhe pensioni janë
vendosur për një kategori të madhe të të punësuarve në aktet ligjore të cilat nuk mund të ndryshohen
nga nëpunësi civil. Ai ka të vetmen mundësi që t‟iu përshtatet rregullave, duke pranuar që të jetë
pjesë e marrëdhënies së punës. Nënshkrimi i kontratës së punës nga nëpunësi civil është një akt
juridik i pakuptimtë që vetëm sa komplikon pasojat ligjore të marrëdhënies së punës. Kjo është
karakteristikë në sistemin ligjor kontinental në të cilin bën pjesë edhe Kosova.
Prandaj ne do të rekomandonim që pas rekrutimit, baza ligjore për fillimin e marrëdhënies së punës
duhet të jetë vendimi i autoritetit punëdhënës, qoftë institucioni individual ose njësia qendrore që
menaxhon shërbimin civil. Të gjitha dispozitat e kontratës duhet të jenë të përfshira në kuadrin ligjor
në fuqi.
5.6 – Menaxhimi i performancës dhe karrierës në shërbimin civil
Ashtu siç është shpjeguar në pjesën e mësipërme, sistemi i shërbimit civil, me vetëm një përjashtim
deri më tani (Shërbimi Policor i Kosovës) dhe një përjashtim i pritur (shërbimi diplomatik), ku
aplikohen sistemet e mbyllura të karrierës, bazohet në sistemin e pastër të pozitës. Kjo zgjedhje e
ligjvënësve ka ndikuar në mungesën e procedurave që kanë të bëjnë me menaxhimin e karrierës dhe
stimulimin e nëpunësve ekzistues civilë për përparimin në karrierë.
25