Rishikimi i Menaxhimit të Burimeve Njerëzore - Ministria e ...

Lidhur me Kosovën, ne mendojmë se sistemi i centralizuar do t’i shërbejë më mirë qëllimit për të
krijuar një administratë publike profesionale. Duke analizuar karakteristikat ne mund të
klasifikojmë Kosovën si e përshtatshme për sistemin e centralizuar. Mungesa e përvojës dhe
standardet e dobëta ekzistuese janë faktorë kryesorë që sugjerojnë një sistem më të centralizuar të
MBNj. Ne do të shqyrtojmë efektet e menaxhimit të decentralizuar me rastin e analizimit të instituteve
të veçanta të ligjit dhe kapacitetet në njësitë qendrore dhe periferike të MBNj.
5. Sistemet kryesore
Në pjesët në vazhdim do të analizojmë të gjitha institucionet e legjislacionit të shërbimit civil që
ndikojnë në menaxhimin e burimeve njerëzore në të gjitha institucionet e AP.
5.1 – Organizimi funksional i institucioneve
Korniza ligjore në Kosovë nuk e rregullon procesin e organizimit funksional të institucioneve të
administratës publike. Rregullat ekzistuese nuk përfshijnë as krijimin e ministrive të reja ose agjencive
ekzekutive dhe as organizimin e brendshëm të këtyre institucioneve. Këto janë proceset më të
decentralizuara lidhur me menaxhimin e BNj në AP. Gjithashtu, roli i njësisë qendrore lidhur me
organizimin e brendshëm të institucioneve mungon. Për sa i përket ministrive dhe agjencive të reja ne
kemi shprehur mendimin tonë në raportin e Rishikimit të Gjithë Qeverisë, ndërsa në këtë raport do të
kufizohemi në organizimin e brendshëm të institucioneve.
Organizimi funksional i institucioneve mbikqyret vetëm nga distanca. Mekanizmi i vetëm qendror
ekzistues është kufiri i përgjithshëm i numrit të punonjësve i vendosur nga Ministria e Ekonomisë dhe
Financave dhe mjetet korresponduese financiare të alokuara për institucionet që të mbulojnë pagat.
Ka pak shqetësim lidhur me organizimin e brendshëm të institucioneve, cilat janë nivelet e
menaxhimit, hapësira menaxhuese, njësitë e krijuara dhe shpërndarjen e funksioneve të këtyre
njësive.
Në praktikë ekzistojnë disa përpjekje për standardizimin e njësive organizative me funksione të njëjta,
si Departamenti i Administratës së Përgjithshme për shërbimet mbështetëse dhe Departamenti Ligjor
në ministri. Por këto iniciativa janë të izoluara dhe të promovuara sipas nevojave ad hoc. Standardet
në ndërtimin e një strukture mungojnë në legjislacion dhe, gjithashtu, nuk ekziston ndonjë njësi
qendrore që realisht kontrollon situatën, duke u përpjekur të shmangë dublifikimin e funksioneve dhe
aplikimin homogjen të standardeve.
Në institucionet e AP-së në Kosovë ne kemi vërejtur
një numër të madh të njësive organizative në të gjitha
institucionet. Këto njësi kanë një numër vogël të
nëpunësve civilë. Ashtu siç është vërejtur ekziston një
hapësirë e kufizuar e menaxhimit në nivelet e ulëta të
institucionit, duke filluar pozita e drejtorit të
departamentit. Për shembull, Divizioni i Sigurisë në
Ministrinë e Drejtësisë ka vetëm shefin, pa asnjë
vartës. Gjithashtu ekzistojnë raste të tjera kur kemi menaxhimin një me një ose një shef dhe vetëm dy
vartës (p.sh. divizioni i menaxhimit të RAP në MSHP). Ky organizim nuk është adekuat për
institucionet publike dhe duhet të përmirësohet. Nga sondazhi i bërë në Ministrinë e Energjisë dhe
Minierave, kemi vërejtur se 40% e stafit është në pozita menaxheriale dhe vetëm 60% është staf
ekzekutiv (zyrtare) 13 .
Në të njëjtën kohë, ka tendencë të miratohet struktura organizative nga institucionet pa pasur numrin
e nevojshëm të të punësuarve të miratuar nga MEF. Rezultatet janë disa diagrame virtuale
organizative, por me vende të zbraztë në realitet. Në praktikë kemi raste kur institucionet kanë një
strukturë të miratuar për disa vite, por në të vërtetë nuk kanë mundësi për ta zbatuar atë për shkak të
kufizimeve të imponuara nga shtrëngimet buxhetore (p.sh. IKAP ka një strukturë të miratuar për 21
nëpunës por në praktikë lejohet të rekrutojë dhe të paguajë vetëm 17 të nëpunës).
13 Në këto të dhëna ne nuk kemi llogaritur kabinetin e ministrit. Nëse do të llogaritej edhe kabineti proporcioni do të ishte
45% kundrejt 55%.
15
Në Slloveni mund të krijohet një
divizion kur janë të punësuar së paku 5
nëpunës civilë. Një departament mund
të krijohet kur janë të punësuar së
paku 15 nëpunës civilë.