EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII

EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII

24.07.2013 Views

268 268 EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII POZIOM POZIOM ROZSZERZONY ROZSZERZONY ROZSZERZONY OCENIANIE ARKUSZA POZIOM ROZSZERZONY Nr zadania Punktowane elementy odpowiedzi Punktacja 1.1 Poprawne narysowanie i nazwanie wektorów sił działających na nurka Kartezjusza, gdy pozostaje nieruchomy pod wodą. ur g – siła grawitacji ur F F wyp – siła wyporu F = F g wyp Poprawne narysowanie i nazwanie wektorów sił działających na nurka Kartezjusza w momencie, gdy zaczyna tonąć. ur g – siła grawitacji ur F F wyp – siła wyporu F > F g wyp 1 2 1.2 Zauważenie, że mamy do czynienia z przemianą izotermiczną, i zapisanie prawa Boyle’a-Mariotte’a dla powietrza uwięzionego w nurku Kartezjusza: p V = p V 1 1 2 2 1 3 Ustalenie zależności na ciśnienie p = p + Δp i objętość V = V – ΔV oraz wyzna- 2 1 2 1 1 czenie wyrażenia na zmianę objętości powietrza ΔpV1 ΔV= p Δp 1 + Skorzystanie ze wzoru na objętość ΔV = SΔh i obliczenie zmiany wysokości słupa wody w nurku Kartezjusza Δh ≈ 1 cm 1.3 Wyrażenie temperatury powietrza w skali bezwzględnej T = 293 K 1 3 Zapisanie wyrażenia na ciśnienie powietrza w nurku Kartezjusza p = p 0 + p H , gdzie p 0 – ciśnienie atmosferyczne, p H = ρgh – ciśnienie hydrostatyczne Skorzystanie z równania Clapeyrona, wyznaczenie wyrażenia na liczbę moli gazu i obliczenie wartości ( ) 0 + p p V H n= , n = 0,207 · 10 RT –3 moli 1 1 1 1 1

EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII POZIOM POZIOM ROZSZERZONY ROZSZERZONY ROZSZERZONY Nr zadania Punktowane elementy odpowiedzi Punktacja 1.4 Podanie informacji: nurek wypłynie 1 2 Wraz ze wzrostem temperatury wzrasta objętość powietrza. Powoduje to wzrost siły wyporu (F wyp ~ V). Uczeń może się również odwołać do zjawiska rozszerzalności objętościowej cieczy. W tym przypadku ma ono jednak mniejszy wpływ na wartość siły wyporu. 1.5 Podanie informacji: swobodny koniec słomki opadnie w dół 1 2 Ciśnienie atmosferyczne jest mniejsze od ciśnienia pod membraną. Nastąpi więc jej odkształcenie – wybrzuszenie w górę, co spowoduje uniesienie zamocowanego końca słomki i jednoczesne opadnięcie swobodnego końca. 2.1 2 mv 1 4 Zapisanie równości F = F → = G Mm lub skorzystanie ze wzoru = d g 2 r r GM v r 2π i uwzględnienie związku między prędkością i okresem obiegu = r v T 2 Po uwzględnieniu zależności GM = gR wyznaczenie okresu obiegu satelity Z T =2 r 3 π 2 RZ g . Lub doprowadzenie do postaci T r r =2π R g . Obliczenie wartości okresu obiegu satelity uwzględniając że r = R Z + h r = 26 532 km T ≈ 43 017 s Przeliczenie na sekundy doby gwiazdowej T = 23 g 56 min 4 s = 86 164 s i porów- g nanie z okresem satelity Tg : Ts ≈ 2 Czas obiegu satelity stanowi 1 doby gwiazdowej 2 Z 2.2 Zastosowanie wzoru λ 1 2 1 = c L i obliczenie wartości λ = 0,19042 m = 19,042 cm L1 f Zastosowanie wzoru λ C A 1 = c f 2 i obliczenie wartości λ C A = 293,25 m 2.3 λ L1 jest to fala centymetrowa należąca do mikrofal 1 2 λ C A jest to fala należąca do fal radiowych średnich 2.4 Obliczenie odległości s = ct s = 23 400 km 1 1 2.5 Zastosowanie np.: nawigacja-określanie współrzędnych położenia. Pomiary kartograficzne, geodezja. Wymagane dwie poprawne odpowiedzi. Za każdą poprawną uczeń otrzymuje jeden punkt. 3.1 Zauważenie, że siła elektrodynamiczna w tym układzie działa w dół (zgodnie z regułą lewej ręki). Zauważenie, że gdy prąd nie płynie przez ramkę to siłomierz wskazuje ciężar ramki F g = 0,31 N i obliczanie wartości sił elektrodynamicznych z równania F elektr = F siłomierza – F g 1 1 1 1 1 1 1 2 2 1 3 1 269 269

<strong>EGZAMIN</strong> <strong>MATURALNY</strong> Z <strong>FIZYKI</strong> I <strong>ASTRONOMII</strong><br />

POZIOM POZIOM ROZSZERZONY<br />

ROZSZERZONY<br />

ROZSZERZONY<br />

Nr zadania Punktowane elementy odpowiedzi Punktacja<br />

1.4 Podanie informacji: nurek wypłynie 1 2<br />

Wraz ze wzrostem temperatury wzrasta objętość powietrza. Powoduje to wzrost<br />

siły wyporu (F wyp ~ V).<br />

Uczeń może się również odwołać do zjawiska rozszerzalności objętościowej cieczy.<br />

W tym przypadku ma ono jednak mniejszy wpływ na wartość siły wyporu.<br />

1.5 Podanie informacji: swobodny koniec słomki opadnie w dół 1 2<br />

Ciśnienie atmosferyczne jest mniejsze od ciśnienia pod membraną. Nastąpi więc<br />

jej odkształcenie – wybrzuszenie w górę, co spowoduje uniesienie zamocowanego<br />

końca słomki i jednoczesne opadnięcie swobodnego końca.<br />

2.1 2 mv 1 4<br />

Zapisanie równości F = F → = G<br />

Mm<br />

lub skorzystanie ze wzoru = d g 2<br />

r r<br />

GM<br />

v<br />

r<br />

2π<br />

i uwzględnienie związku między prędkością i okresem obiegu = r<br />

v<br />

T<br />

2 Po uwzględnieniu zależności GM = gR wyznaczenie okresu obiegu satelity<br />

Z<br />

T =2<br />

r<br />

3<br />

π 2 RZ<br />

g .<br />

Lub doprowadzenie do postaci T<br />

r r<br />

=2π<br />

R g .<br />

Obliczenie wartości okresu obiegu satelity uwzględniając że r = R Z + h<br />

r = 26 532 km<br />

T ≈ 43 017 s<br />

Przeliczenie na sekundy doby gwiazdowej T = 23 g 56 min 4 s = 86 164 s i porów-<br />

g<br />

nanie z okresem satelity<br />

Tg : Ts ≈ 2 Czas obiegu satelity stanowi 1<br />

doby gwiazdowej<br />

2<br />

Z<br />

2.2<br />

Zastosowanie wzoru λ<br />

1 2<br />

1 =<br />

c<br />

L i obliczenie wartości λ = 0,19042 m = 19,042 cm<br />

L1 f<br />

Zastosowanie wzoru λ<br />

C<br />

A<br />

1<br />

=<br />

c<br />

f<br />

2<br />

i obliczenie wartości λ C<br />

A<br />

= 293,25 m<br />

2.3 λ L1 jest to fala centymetrowa należąca do mikrofal 1 2<br />

λ C<br />

A<br />

jest to fala należąca do fal radiowych średnich<br />

2.4 Obliczenie odległości s = ct<br />

s = 23 400 km<br />

1 1<br />

2.5 Zastosowanie np.: nawigacja-określanie współrzędnych położenia.<br />

Pomiary kartograficzne, geodezja.<br />

Wymagane dwie poprawne odpowiedzi. Za każdą poprawną uczeń otrzymuje<br />

jeden punkt.<br />

3.1 Zauważenie, że siła elektrodynamiczna w tym układzie działa w dół (zgodnie z regułą<br />

lewej ręki).<br />

Zauważenie, że gdy prąd nie płynie przez ramkę to siłomierz wskazuje ciężar ramki<br />

F g = 0,31 N i obliczanie wartości sił elektrodynamicznych z równania<br />

F elektr = F siłomierza – F g<br />

1<br />

1<br />

1<br />

1<br />

1<br />

1<br />

1<br />

2 2<br />

1 3<br />

1<br />

269<br />

269

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!