Gruntowy, żwirowy wymiennik ciepła – same korzyści - img1.oferia.pl
Gruntowy, żwirowy wymiennik ciepła – same korzyści - img1.oferia.pl
Gruntowy, żwirowy wymiennik ciepła – same korzyści - img1.oferia.pl
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Gruntowy</strong>, <strong>żwirowy</strong> <strong>wymiennik</strong> <strong>ciepła</strong><br />
<strong>–</strong> <strong>same</strong> <strong>korzyści</strong><br />
<strong>Gruntowy</strong> <strong>żwirowy</strong> <strong>wymiennik</strong> <strong>ciepła</strong> jest to urządzenie współpracujące z<br />
systemem wentylacji mechanicznej budynku, za pomocą, którego z niewielkiej<br />
głębokości gruntu można pozyskać naturalną, odnawialną energię (ciepło zimą, a<br />
chłód latem). Idea działania urządzenia oparta jest na fakcie istnienia na głębokości<br />
1÷4 m prawie stałej temperatury gruntu w ciągu całego roku. W naszej strefie<br />
klimatycznej na tej głębokości temperatura gruntu wynosi ok. +10 o C (+/-1,5 o C).<br />
Praktycznie żwir w GWC jest posadowiony bardzo płytko, czasami nawet ponad<br />
teren (nad wodami gruntowymi <strong>–</strong> GWC wypiętrzone). Jednak dzięki dobrej izolacji<br />
termicznej umiejscowionej nad złożem GWC symuluje się jego posadowienie na<br />
głębokości 4÷5m pod powierzchnią ziemi.<br />
Wyniki wieloletniej eks<strong>pl</strong>oatacji potwierdzają, iż powietrze zewnętrzne przepływając<br />
przez złoże żwirowe posadowione na tej głębokości podgrzewa się w szczytach<br />
zimowych np. z -20 o C do 0 o C, (czyli o 20 o C), zaś latem ulega ochłodzeniu o ok.<br />
10 o C, np. z +30 o C do +20 o C. Pozwala to pozyskać taką ilość chłodu, która całkowicie<br />
pokryje zapotrzebowanie budynku do celów klimatyzacji. W zimie, podgrzewając<br />
wstępnie powietrze, obniża zużycie opału o 25 do 40% (im cięższa zima, tym więcej).<br />
Średni efekt cie<strong>pl</strong>ny złoża wynosi 1kW/m3 a w szczytach letnich i zimowych dochodzi<br />
nawet do 2kW z 1m 3 złoża.<br />
Poprawia się również wilgotność świeżego powietrza. W zimie powietrze jest<br />
nawilżane. Natomiast latem powietrze jest osuszane, co eliminuje odczucie<br />
duszności w pomieszczeniach.<br />
GWC <strong>żwirowy</strong> cały rok skutecznie filtruje powietrze oczyszczając je z bakterii,<br />
grzybów i alergenów. Badania Sanepidu potwierdzają, że powietrze po przejściu<br />
przez <strong>żwirowy</strong> <strong>wymiennik</strong> <strong>ciepła</strong> zawiera wielokrotnie mniej komórek drobnoustrojów i<br />
alergenów niż przy wlocie. Po 15 latach eks<strong>pl</strong>oatacji Wojewódzka Stacja Sanitarno<br />
Epidemiologiczna z Wrocławia wykonała badania porównawcze powietrza<br />
zewnętrznego "wchodzącego" do GWC i powietrza "wychodzącego" z GWC. Po<br />
zakończeniu badań wydano ekspertyzę o następującej treści: "W wyniku<br />
przeprowadzonego badania stwierdzono, iż powietrze po przejściu przez <strong>wymiennik</strong><br />
<strong>ciepła</strong> zawiera wielokrotnie mniej komórek drobnoustrojów, alergenów niż przy<br />
wlocie".
GWC <strong>żwirowy</strong> jest <strong>wymiennik</strong>iem tzw. bezprzeponowym. Bezpośredni kontakt<br />
żwiru z otaczającym gruntem powoduje szybką regenerację złoża. Pozwala to<br />
zachować niezmienne parametry powietrza na wyjściu z <strong>wymiennik</strong>a w długim<br />
okresie czasu. Współczynnik efektywności <strong>wymiennik</strong>a osiąga wartość 1:35 (podczas<br />
gdy np. pompa <strong>ciepła</strong> 1:4).<br />
Ze względu na dużą bezwładność GWC żwirowego stan powietrza na wyjściu<br />
z <strong>wymiennik</strong>a jest w dużym stopniu niezależny od wahań powietrza zewnętrznego na<br />
wejściu do <strong>wymiennik</strong>a - jego parametry są w długim okresie czasu stabilne i nie<br />
wymagają bieżącej regulacji. Parametry powietrza opuszczającego złoże<br />
charakteryzują się bardzo powolnymi zmianami w czasie i są zauważalne dopiero w<br />
cyklu kilkumiesięcznym. Niwelowane są wszelkie skoki temperatury powietrza<br />
zewnętrznego występującego w ciągu doby, jak również w kolejnych, następujących<br />
po sobie dniach, gdy występują gwałtowne ochłodzenia i ocie<strong>pl</strong>enia. W okresie<br />
zimowym GWC pozwala na oszczędność nawet do 50% energii potrzebnej na<br />
podgrzanie powietrza wentylacyjnego. Najlepsze efekty energetyczne uzyskuje się w<br />
okresach występowania ekstremalnych warunków pogodowych, tzn. przy niskich<br />
temperaturach powietrza zewnętrznego zimą i wysokich temperaturach<br />
zewnętrznych latem.<br />
Koszty eks<strong>pl</strong>oatacji GWC to tylko koszty przesyłu powietrza przez złoże<br />
żwirowe a nie jego grzanie lub chłodzenie.<br />
GWC LATO<br />
GWC ZIMA<br />
<strong>Gruntowy</strong> <strong>żwirowy</strong> <strong>wymiennik</strong> <strong>ciepła</strong> stanowi złoże czystego, kilkakrotnie<br />
płukanego żwiru, o odpowiednio dobranej granulacji umieszczonego w gruncie. Żwir<br />
jest materiałem o kształcie obłym, nienasiąkliwym i nie "spiaszczonym" - nie<br />
powoduje, więc (w czasie przepływu powietrza) tzw. turbulencji a dzięki temu nie<br />
zwiększa oporów przepływu powietrza. Nadaje się do tego celu każdy materiał<br />
mineralny, który ma dobrą przewodność termiczną i jest higienicznie czysty.<br />
Przepływające przez żwir powietrze jest ochładzane, osuszane, podgrzewane<br />
lub nawilżane, w zależności od pory roku, a także filtrowane. Bezpośredni kontakt<br />
złoża z otaczającym gruntem rodzimym ułatwia jego szybką regenerację.<br />
GWC <strong>żwirowy</strong> nie wymaga obsługi i konserwacji (najstarsza instalacja pracuje<br />
nieprzerwanie od 23 lat). Nie ma potrzeby odprowadzania kondensatu (jak to ma<br />
miejsce w przypadku GWC rurowego). Skro<strong>pl</strong>ona para wodna samoczynnie spływa<br />
do GWC i wsiąka przez żwir do gruntu rodzimego. Ta przepływająca woda<br />
dodatkowo płucze złoże z zanieczyszczeń, które osiadły w nim w czasie przepływu<br />
powietrza zewnętrznego.
Każde GWC również to wykonane w oparciu o złoże żwiru nie może pracować<br />
przez cały czas: tryb pracy należy podzielić zazwyczaj na 12-godzinne korzystanie z<br />
GWC oraz 12-godzinną "relaksację" złoża żwirowego. Odnowienie to polega na<br />
ponownym uzyskaniu przez złoże temperatury otaczającej je ziemi.<br />
System wentylacyjny wyposażony w GWC musi bezwzględnie posiadać dodatkową<br />
czerpnię ścienną. Jest ona niezbędnym elementem umożliwiającym przede<br />
wszystkim skuteczną regenerację gruntowego <strong>wymiennik</strong>a <strong>ciepła</strong> zimą i latem oraz<br />
pozwalającym na korzystanie z systemu wentylacyjnego z pominięciem GWC.<br />
Porównanie dwóch najpopularniejszych GWC <strong>–</strong> rurowego i żwirowego<br />
GWC ŻWIROWE<br />
GWC bezprzeponowy <strong>–</strong>bezpośredni kontakt<br />
powietrza ze żwirem, bez pośrednictwa izolacji<br />
<strong>pl</strong>astikowej rury<br />
Powierzchnia wymiany energii pomiędzy<br />
powietrzem a sumaryczną powierzchnią 30t<br />
żwiru <strong>–</strong> ok. 690 m2<br />
Szybkość przepływu powietrza przez złoże<br />
żwiru ok.0,1 m/s, czyli bardzo długi czas<br />
kontaktu, a co za tym idzie wysoka sprawność<br />
Zazwyczaj stosowany jest dodatkowy<br />
wentylator o niewielkiej wydajności. Pozwala<br />
on na dokładne zrównoważenie systemu<br />
wentylacji zimą, natomiast latem umożliwia<br />
zwiększenie poboru powietrza z GWC w celu<br />
lepszej klimatyzacji domu.<br />
Zyski energetyczne przy eks<strong>pl</strong>oatacji<br />
przeciętnego złoża żwiru ok. 25-30t.<br />
Ogrzanie powietrza zimą<br />
z temp. -20 st.C do ok.+2 st.C<br />
Schłodzenie powietrza latem<br />
z temp. +35 st.C do ok. +18 st.C<br />
Podane parametry uzyskano przy strumieniu<br />
powietrza 700 m³/h<br />
Mała powierzchnia zabudowy (ok. 10m2).<br />
Złoże zakopuje się na głębokości ok. 1,5m pod<br />
poziomem gruntu. Nad złożem żwiru stosuje<br />
się 10 cm warstwę styropianu, co symuluje<br />
zagłębienie złoża na ok. 4-5 m pod ziemią.<br />
GWC RUROWE<br />
GWC przeponowy <strong>–</strong> kontakt powietrza z<br />
gruntem poprzez <strong>pl</strong>astikową rurę - przeponę<br />
Powierzchnia wymiany energii pomiędzy<br />
powietrzem a <strong>pl</strong>astikową powierzchnią rury dla<br />
40mb rury ø200 <strong>–</strong> ok. 25m2<br />
Szybkość przepływu powietrza ok. 2 m/s.<br />
Przy długości rury ø200 ok. 40 mb i prędkości<br />
przepływu ok. 2 m/s otrzymujemy bardzo<br />
niewielkie zyski energetyczne.<br />
Zimą przy niewielkim poborze powietrza z<br />
GWC nie trzeba stosować dodatkowego<br />
wentylatora. Latem przy większych<br />
wydajnościach znaczący opór stwarzają filtry<br />
zainstalowane na czerpni powietrza. Wówczas<br />
trzeba stosować dodatkowy wentylator.<br />
Zyski energetyczne przy eks<strong>pl</strong>oatacji<br />
przeciętnego GWC rurowego <strong>–</strong> rura ø200<br />
o długości 40 mb.<br />
Ogrzanie powietrza zimą<br />
z temp. -20 st.C do -5 st.C przy strumieniu<br />
powietrza 200 m³/h<br />
Schłodzenie powietrza latem<br />
z temp. +35 st.C do 24 st.C przy strumieniu<br />
powietrza 400 m³/h<br />
Zyski energetyczne z korzystania z GWC<br />
rurowego można poprawić poprzez wydłużanie<br />
rury i zwiększanie jej przekroju.<br />
Niestety znacznie podnosi to koszt wykonania<br />
urządzenia.<br />
Długość wykopu ok. 40 mb. Rura umieszczona<br />
na głębokości ok. 1,5 m. Bez izolacji<br />
styropianem jest to bardzo blisko strefy<br />
przemarzania gruntu.
Może być wykonywany w obrębie ścian<br />
fundamentowych, pod podjazdem, pod<br />
tarasem lub w ogrodzie.<br />
Przy wysokim stanie wód gruntowych ( mniej<br />
niż 1 m) można wykonać GWC wypiętrzone<br />
ponad teren (powstałą górkę można<br />
zagospodarować np. na ogródek skalny).<br />
Przy braku zgody inwestora na wypiętrzenie<br />
można wykonać GWC pod budynkiem, jeśli<br />
wysokość ścian fundamentowych na to<br />
pozwala.<br />
Odprowadzanie kondensatu z GWC<br />
żwirowego jest bezobsługowe <strong>–</strong> skro<strong>pl</strong>ona<br />
para wodna spływa do złoża ( po drodze je<br />
spłukując) a następnie do gruntu rodzimego.<br />
Wykonując GWC żwirowe na wierzchu złoża<br />
rozkładana jest instalacja zraszająca. Pozwala<br />
ona na regulowanie wilgotności powietrza, co<br />
jest szczególnie ważne w okresie grzewczym,<br />
gdy powietrze w pomieszczeniach jest<br />
przesuszone<br />
Złoże żwirowe jest bardzo dobrym,<br />
samoczyszczącym filtrem. Złoże <strong>wymiennik</strong>a<br />
filtruje powietrze z zanieczyszczeń<br />
biologicznych. Badania Sanepidu<br />
potwierdzają, że powietrze po przejściu przez<br />
<strong>wymiennik</strong> <strong>ciepła</strong> zawiera wielokrotnie mniej<br />
komórek drobnoustrojów i alergenów niż przy<br />
wlocie. W związku z tym nie ma konieczności<br />
stosowania żadnych wymiennych filtrów na<br />
czerpni powietrza.<br />
Może być wykonywany w obrębie ścian<br />
fundamentowych, pod podjazdem, pod<br />
tarasem lub w ogrodzie. W przypadku<br />
wykonywania na ograniczonej powierzchni np.<br />
w obrębie fundamentów należy zwrócić uwagę<br />
na zachowanie odpowiedniej odległości<br />
pomiędzy rurami. Ułożenie rur równoległych<br />
zbyt blisko siebie może spowodować<br />
oddziaływanie <strong>ciepła</strong> jednej rury na drugą, a w<br />
efekcie zmniejszenie skuteczności<br />
<strong>wymiennik</strong>a.<br />
Przy wysokim stanie wód gruntowych (mniej<br />
niż 1m)zastosowanie GWC rurowego ma<br />
przewagę nad GWC <strong>żwirowy</strong>m.<br />
Jednak niezależnie od głębokości wód<br />
gruntowych należy zainstalować studzienki do<br />
odprowadzania kondensatu i na bieżąco go<br />
wypompowywać w ilości ok. 75 -150 litrów na<br />
miesiąc.<br />
Nie ma możliwości regulacji wilgotności<br />
powietrza.<br />
Należy stosować specjalne czerpnie<br />
powietrza, w których są zainstalowane<br />
wysokiej klasy filtry wstępne oraz wyłapujące<br />
kurz gruboziarnisty. Filtry wymagają okresowej<br />
kontroli i wymiany.<br />
Powyższe porównanie zostało wykonane, aby pomóc przyszłym inwestorom w podjęciu decyzji.<br />
Każdy <strong>pl</strong>anujący budowę GWC powinien przeanalizować oba rozwiązania i wybrać to, które lepiej<br />
będzie zaspokajało jego wymagania.<br />
Tak jak w tytule tego rozdziału napisano, dobrze zaprojektowane i wykonane<br />
GWC żwirowe to dla użytkownika <strong>same</strong> <strong>korzyści</strong>:<br />
1. Znaczne ograniczenie kosztów ogrzewania dzięki wstępnemu podgrzaniu<br />
powietrza<br />
2. Optymalna praca urządzeń do odzysku <strong>ciepła</strong> bez konieczności stosowania<br />
grzałek w <strong>wymiennik</strong>ach o niższej sprawności
3. Zapobieganie nadmiernej suchości powietrza zimą. Dzięki systemowi<br />
zraszającemu mamy możliwość podnieść wilgotność powietrza poprzez<br />
nawilżenie złoża.<br />
4. Zapewnienie pożądanego chłodu w porze letnich upałów oraz osuszenie powietrza<br />
z nadmiaru wilgoci latem. Na skutek różnicy temperatur nadmiar wilgoci z<br />
gorącego, letniego powietrza wykra<strong>pl</strong>a się na chłodnym żwirze i do budynku<br />
wędruje powietrze osuszone.<br />
5. Ciągła filtracja powietrza z kurzu, pyłu, komórek drobnoustrojów i alergenów.<br />
<strong>Gruntowy</strong>, <strong>żwirowy</strong> <strong>wymiennik</strong> <strong>ciepła</strong> <strong>–</strong> jak go wykonujemy<br />
Więcej informacji i zdjęć z realizacji na<br />
www.linkair.<strong>pl</strong>
18<br />
miesi´cznik informacyjno - techniczny nr 2 (90), luty 2006<br />
<strong>Gruntowy</strong> <strong>wymiennik</strong> ciep∏a<br />
Mikrobiologiczna<br />
czystoÊç<br />
Ze wzgl´du na swoje walory higieniczne i ekonomiczne, ˝wirowe<br />
gruntowe <strong>wymiennik</strong>i ciep∏a, stosowane we wst´pnym<br />
zagrzaniu powietrza do rekuperatorów, sà bardzo cz´sto<br />
u˝ywanymi elementami wentylacji i pe∏nowartoÊciowej klimatyzacji<br />
dowolnych obiektów u˝ytecznoÊci publicznej i domów<br />
jedno- i wielorodzinnych.<br />
Rosnàce koszty eks<strong>pl</strong>oatacji urzàdzeƒ<br />
klimatyzacyjnych i ogrzewania<br />
zmuszajà inwestorów do poszukiwania<br />
tanich i czystych êróde∏ energii<br />
odnawialnej, której koszty mo˝na<br />
obni˝yç nawet 10-krotnie w stosunku<br />
do klimatyzacji konwencjonalnej.<br />
Przyk∏adem tak taniego<br />
êród∏a ch∏odu klimatyzacyjnego<br />
sà gruntowe <strong>wymiennik</strong>i -<br />
„nie p∏acimy“ za ch∏odzenie lub<br />
grzanie powietrza, ponosimy tylko<br />
koszt przesy∏u powietrza<br />
przez z∏o˝e GWC.<br />
<strong>Gruntowy</strong> <strong>wymiennik</strong> ciep∏a dostarcza<br />
do instalacji wentylacyjnej<br />
powietrze, które podlega w nim<br />
wst´pnej obróbce polegajàcej na<br />
ogrzaniu zimà i och∏odzeniu latem<br />
oraz nawil˝eniu zimà, zaÊ latem -<br />
osuszeniu. Jest to mo˝liwe dzi´ki naturalnemu<br />
zjawisku wyst´pujàcemu<br />
w gruncie na g∏´bokoÊci 1 <strong>–</strong> 4 m - sta-<br />
∏ej Êredniej temperatury rocznej,<br />
która w naszym, Êrodkowoeuropejskim<br />
klimacie wynosi +10 (±1,5)°C.<br />
Obróbka ta polega na powolnym<br />
przep∏ywie powietrza przez kilkumetrowà<br />
warstw´ ˝wiru.<br />
Zastosowanie ˝wiru<br />
jest najbardziej racjonalne, gdy˝<br />
jest to materia∏ o kszta∏cie ob∏ym,<br />
nienasiàkliwy i niezapiaszczony. Zast´pczo<br />
mo˝na zastosowaç równie˝<br />
∏om granitowy lub kamienny. Do<br />
GWC nadaje si´ w zasadzie ka˝dy<br />
materia∏ mineralny, który ma dobrà<br />
przewodnoÊç termicznà, jest nienasiàkliwy<br />
i higienicznie czysty. Ob∏y<br />
kszta∏t nie sprzyja turbulencjom powietrza<br />
w czasie przep∏ywu, przez co<br />
nie zwi´ksza si´ opór powietrza. Paƒstwowy<br />
Zak∏ad Higieny, wydajàc ocen´<br />
higienicznà GWC, wymaga zwykle<br />
dostarczenia sk∏adu petrograficznego<br />
zastosowanego materia∏u.<br />
Analiza powietrza<br />
i z∏o˝a<br />
Urzàdzenie GWC wykorzystywane<br />
do klimatyzacji pomieszczeƒ<br />
zbudowane jest wed∏ug schematu<br />
„wlot powietrza zewn´trznego - z∏o-<br />
˝e kamienne/˝wirowe - wylot powietrza<br />
do pomieszczenia“. Powie-<br />
www.instalator.<strong>pl</strong><br />
trze dostarczane musi spe∏niaç kryteria<br />
czystoÊci mikrobiologicznej. W<br />
celu okreÊlenia ewentualnego zanieczyszczenia<br />
powietrza w czasie<br />
transportu przez z∏o˝e kamienne/˝wirowe<br />
do pomieszczenia zosta∏y<br />
przeprowadzone analizy, w wyniku<br />
których okreÊlono stan mikrobiologiczny<br />
powietrza oraz <strong>same</strong>go<br />
z∏o˝a kamiennego/˝wirowego, na<br />
którym podczas trwania eks<strong>pl</strong>oatacji<br />
osadzajà si´ py∏y i czàstki organiczne,<br />
w tym organizmy ˝ywe. Badania<br />
obejmowa∏y analizy powietrza,<br />
tj. czàstek zatrzymywanych<br />
na filtrach za∏o˝onych na<br />
wlocie i wylocie GWC oraz analizy<br />
osadów (depozytów) na samym<br />
z∏o˝u kamiennym/˝wirowym,<br />
u˝ytkowanym bez ingerencji<br />
obs∏ugujàcych przez<br />
ostatnie 13 lat.<br />
Pierwsze badania przeprowadzone<br />
przez Sanepid w 1994 r. wykaza∏y,<br />
˝e: „powietrze po przejÊciu<br />
przez <strong>wymiennik</strong> ciep∏a (filtr ˝wirowy)<br />
zawiera mniej komórek drobnoustrojów<br />
ni˝ przy wlocie“. Analiza<br />
wykonana na podstawie (wymienionych<br />
w orzeczeniu) norm PKNMiJ,<br />
obejmowa∏a ogólnà liczb´ bakterii,<br />
liczb´ wybranych grup bakterii, rutynowo<br />
charakteryzowanych w badaniu<br />
mikrobiologicznym powietrza<br />
(promieniowce, Pseudomonas fluorescens,<br />
gronkowce hemolizujàce<br />
oraz liczb´ grzybów. Wszystkie dane<br />
dotyczy∏y ˝ywych drobnoustrojów i<br />
podane zosta∏y w jednostkach jtk<br />
(jednostkach tworzàcych kolonie)<br />
w m 3 powietrza.<br />
W uzupe∏nieniu tych badaƒ wykonano<br />
w 2004 r. analiz´ markerów<br />
By∏o minus 30 stopni? By∏o! P´ka∏y szyny? P´ka∏y! Silniki? Pada∏y!<br />
No a Ba∏tyk, co z naszym Ba∏tykiem? Spokornia∏ - lodowisko.<br />
A „Magazyn Instalatora“? Eee, Panie, to jasne - on to jest wieczny, to˝ to opoka!!!<br />
www.instalator.<strong>pl</strong>
miesi´cznik informacyjno - techniczny nr 2 (90), luty 2006<br />
drobnoustrojów w powietrzu<br />
opuszczajàcym gruntowy <strong>wymiennik</strong><br />
ciep∏a i wchodzàcym do pomieszczenia<br />
oraz w osadach (depozytach)<br />
czàsteczkowych w z∏o˝u<br />
kamiennym/˝wirowym. Istotà tego<br />
badania jest oznaczenie ca∏kowitej<br />
iloÊci bakterii i grzybów, tj. zarówno<br />
˝ywych (rosnàcych w warunkach laboratoryjnych),<br />
jak i martwych, co<br />
jest bardzo istotne, gdy˝ ˝ywe bakterie<br />
i grzyby stanowià zaledwie ok.<br />
10% ca∏kowitej masy drobnoustrojów<br />
w powietrzu. Z tego wzgl´du<br />
precyzja pomiaru mikroorganizmów<br />
w pomieszczeniach zamkni´tych<br />
jest szczególnie istotna i pe∏niejsza,<br />
gdy obejmuje ca∏kowità biomas´<br />
bakterii, grzybów <strong>pl</strong>eÊniowych, ich<br />
zarodników oraz fragmenty Êcian<br />
komórkowych, zawierajàce aktywne<br />
biologicznie makroczàsteczki<br />
pochodzenia bakteryjnego, w tym<br />
endotoksyny bakteryjne.<br />
PodejÊciem umo˝liwiajàcym spe∏nienie<br />
tych wymagaƒ jest analityczne<br />
oznaczanie chemicznych marke-<br />
rów mikroorganizmów - unikatowych<br />
substancji niewyst´pujàcych<br />
nigdzie indziej w przyrodzie. Pozwala<br />
to na badanie drobnoustrojów w<br />
powietrzu wewnàtrz pomieszczeƒ, z<br />
uwzgl´dnieniem komórek ˝ywych,<br />
martwych oraz ich szczàtków.<br />
ZawartoÊç markera grzybów i ich<br />
zarodników - ergosterolu - w osadzie<br />
na z∏o˝u kamiennym ˝wirowym<br />
obni˝y∏a si´ z poczàtkowej<br />
wartoÊci 10,8 pg/mg zarejestrowanej<br />
przy wlocie GWC do 0,3<br />
pg/1mg przy wylocie do budynku, a<br />
wi´c ponad 30-krotnie. Podobnie<br />
zachowa∏y si´ markery bakterii<br />
Gram-ujemnych i endotoksyn: z<br />
0,147 nmol/mg przy czerpni jego<br />
zawartoÊç w osadzie zmniejszy∏a si´<br />
do 0,010 nmol/mg, a wi´c niemal<br />
15-krotnie, przy wylocie powietrza<br />
do budynku.<br />
Wnioski<br />
Przedstawione wyniki pozostajà<br />
w zgodnoÊci i uzupe∏niajà poprzed-<br />
nie badania GWC dotyczàce mo˝liwoÊci<br />
rozwoju drobnoustrojów<br />
(grzybów i bakterii) w z∏o˝u i powietrzu<br />
przechodzàcym przez<br />
GWC. We wszystkich badaniach<br />
stwierdzono nik∏e iloÊci mikroorganizmów<br />
w powietrzu wychodzàcym<br />
z GWC do pomieszczenia. Co wi´cej,<br />
zarówno iloÊci wyhodowanych<br />
˝ywych bakterii i grzybów, jak te˝<br />
chemicznych markerów tych mikroorganizmów<br />
wykrytych metodà<br />
analitycznà by∏y znacznie ni˝sze<br />
ni˝ w powietrzu/z∏o˝u na wlocie<br />
(czerpni) do GWC. PoÊwiadcza to<br />
lepszà mikrobiologicznie jakoÊç powietrza<br />
po przejÊciu przez GWC<br />
wzgl´dem powietrza zewn´trznego,<br />
a wi´c filtrujàce w∏aÊciwoÊci<br />
urzàdzenia i zatrzymywanie drobnoustrojów.<br />
Nie stwierdzono<br />
wzmo˝onego wzrostu bakterii ani<br />
grzybów na powierzchni z∏o˝a<br />
GWC.<br />
Bogumi∏a Szponar<br />
Marta Iwanicka