Schemat oceniania - Zadania.info
Schemat oceniania - Zadania.info
Schemat oceniania - Zadania.info
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Materiały diagnostyczne z matematyki<br />
poziom podstawowy<br />
czerwiec 2011<br />
Klucz odpowiedzi do zadań zamkniętych<br />
oraz<br />
schemat <strong>oceniania</strong><br />
Materiały diagnostyczne przygotowała Agata Siwik we współpracy z nauczycielami<br />
matematyki szkół ponadgimnazjalnych:<br />
Ewa Ziętek<br />
Nauczyciel V Liceum Ogólnokształcącego im. Wspólnej Europy w Olsztynie<br />
Nauczyciel Technikum nr 6 w Zespole Szkół Elektronicznych i Telekomunikacyjnych w Olsztynie<br />
Irena Jakóbowska<br />
Nauczyciel VI Liceum Ogólnokształcącego im. G. Narutowicza w Olsztynie<br />
Wicedyrektor VI Liceum Ogólnokształcącego im. G. Narutowicza w Olsztynie<br />
Elżbieta Guziejko<br />
Nauczyciel Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kochanowskiego w Olecku<br />
Ewa Olszewska<br />
Nauczyciel Technikum w Zespole Szkół Handlowo-Ekonomicznych im. M. Kopernika w Białymstoku<br />
Dyrektor Liceum Ogólnokształcącego Wschodnioeuropejskiego Instytutu Gospodarki w Białymstoku<br />
Andrzej Gołota<br />
Nauczyciel Technikum w Zespole Szkół Mechanicznych w Elblągu<br />
Konsultant ds. matematyki Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Elblągu<br />
Jan Żukowski<br />
Nauczyciel I Liceum Ogólnokształcące im. M. Konopnickiej w Suwałkach<br />
Doradca metodyczny Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Ustawicznego w Suwałkach
Odpowiedzi do zadań zamkniętych<br />
Nr zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13<br />
odpowiedź A A D C B B B C C C A B B<br />
<strong>Schemat</strong> punktowania zadań otwartych<br />
Zadanie 14. (2 pkt)<br />
Dwa okręgi o środkach 1<br />
B<br />
C<br />
S i S 2 są styczne zewnętrznie w punkcie A. Poprowadzono prostą<br />
styczną do obu okręgów odpowiednio w punktach B i C (patrz rysunek). Wykaż, że kąt BAC<br />
jest prosty.<br />
I sposób rozwiązania<br />
Odcinki 1<br />
S 1<br />
2 S<br />
B<br />
A<br />
S 1<br />
2 S<br />
A<br />
S B i S2C są równoległe, bo styczna do obu okręgów jest prostopadła do promieni<br />
poprowadzonych do punktów styczności, stąd BS1A AS2C 180<br />
C<br />
.<br />
Miara kąta środkowego w okręgu jest dwukrotnie większa od miary kąta dopisanego opartego<br />
na tym samym łuku, więc<br />
1<br />
CBA BS1A oraz<br />
2<br />
1<br />
BCA CS2 A stąd wynika, że<br />
2<br />
CBA BCA 90.<br />
Suma miar kątów wewnętrznych trójkąta jest równa 180 , zatem BAC 90.<br />
2
<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> I sposób rozwiązania<br />
Zdający otrzymuje ……………………………………………………………………1 punkt<br />
gdy:<br />
zauważy, że odcinki 1 S B i S2C są równoległe oraz wykorzysta twierdzenie, że miara<br />
kąta środkowego w okręgu jest dwukrotnie większa od miary kąta dopisanego<br />
opartego na tym samym łuku. Wystarczy, że zapisze np.: BS1A AS2C 180<br />
1<br />
1<br />
CBA BS A oraz BCA CS2 A .<br />
2<br />
2<br />
i <br />
1<br />
B<br />
<br />
<br />
A<br />
<br />
C<br />
<br />
S 1<br />
2 S<br />
<br />
Zdający otrzymuje ………………………………………………………………......2 punkty<br />
gdy:<br />
przeprowadzi pełne rozumowanie np.: zapisze że, CBA BCA 90,<br />
więc<br />
BAC 90.<br />
II sposób rozwiązania<br />
Trójkąty BS1A i CS2 A są równoramienne. Zatem S1BA S1AB oraz<br />
CAS ACS .<br />
Odcinki 1<br />
2 2<br />
S B i S2C są prostopadłe do stycznej, stąd ABC 90<br />
<br />
, BCA 90<br />
.<br />
Niech BAC .<br />
Kąty ABC, BCA i BAC są kątami wewnętrznymi trójkąta BAC,<br />
więc 90 90 180<br />
, stąd .<br />
S AS jest półpełny, więc S1AS 2 180 , stąd 2 180 czyli<br />
Kąt 1 2<br />
BAC 90<br />
.<br />
3
<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> II sposób rozwiązania<br />
Zdający otrzymuje ……………………………………………………………………1 punkt<br />
gdy:<br />
zauważy, że odcinki 1 S B i 2 S C są prostopadłe do stycznej, trójkąty BS1A i CS2 A są<br />
równoramienne i zapisze zależność 90 90 180 .<br />
Zdający otrzymuje ………………………………………………………………......2 punkty<br />
gdy:<br />
zapisze, że 1 2 180<br />
III sposób rozwiązania<br />
S AS i obliczy miarę kąta BAC: BAC 90<br />
.<br />
B<br />
<br />
<br />
A<br />
<br />
C<br />
<br />
S 1<br />
2 S<br />
Trójkąty 1 S AB i AS2C są równoramienne. Zatem S1AB S1BA oraz<br />
S AC ACS .<br />
2 2<br />
Kąty S1AB, S1BA, BS1A są kątami wewnętrznymi trójkąta 1 S AB , więc BS1A 180 2<br />
.<br />
Czworokąt 1 2<br />
S S CB jest trapezem więc AS2C 2<br />
.<br />
Suma miar kątów trójkąta AS2C jest równa:<br />
AS2C S2 AC ACS2 2 180 , stąd 2 2 180<br />
, więc 90<br />
.<br />
Kąt 1 2<br />
S AS jest półpełny więc BAC 180<br />
, zatem BAC 90.<br />
4
<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> III sposób rozwiązania<br />
Zdający otrzymuje ……………………………………………………………………1 punkt<br />
gdy:<br />
zauważy, że trójkąty 1 S AB i AS2C są równoramienne, zapisze S1AB S1BA i S2 AC ACS2<br />
i BS1A 180 2<br />
trapezem więc 2 2<br />
AS C .<br />
oraz zauważy, że czworokąt 1 2<br />
S S CB jest<br />
Zdający otrzymuje ………………………………………………………………......2 punkty<br />
gdy:<br />
zapisze, że suma kątów trójkąta AS2C jest równa: 2 2 180<br />
, więc 90<br />
i kąt S1AS 2 jest półpełny więc , zatem BAC 90.<br />
5
Zadanie 15. (2 pkt)<br />
Trójkąt ABC jest prostokątny. W trójkącie tym miara kąta BAC jest równa 90 ,<br />
AB a 3, AC a 4, BC 2a 5 . Oblicz długości boków tego trójkąta.<br />
Rozwiązanie<br />
Z twierdzenia Pitagorasa otrzymujemy równanie<br />
a 3 a 4 2a 5<br />
Po przekształceniach otrzymujemy równanie<br />
Wtedy 1<br />
2 2 2<br />
i a 2,5<br />
2<br />
2a 34a 0 .<br />
a 0 (sprzeczne z założeniem) oraz a2 17 .<br />
Obliczamy długości boków tego trójkąta: AB 20 , AC 21,<br />
BC 29 .<br />
<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong><br />
Zdający otrzymuje ……………………………………………………………………1 punkt<br />
gdy:<br />
a 3 a 4 2a<br />
5 : a 17 i na tym poprzestanie lub<br />
rozwiąże równanie 2 2<br />
2<br />
dalej popełnia błędy.<br />
Zdający otrzymuje ………………………………………………………………......2 punkty<br />
gdy:<br />
C<br />
a 4<br />
A<br />
<br />
a 3<br />
2a 5<br />
obliczy długości boków AB 20 , AC 21,<br />
BC 29 .<br />
B<br />
Uwagi<br />
1. Jeżeli zdający popełni błąd rachunkowy przy rozwiązywaniu równania kwadratowego<br />
i konsekwentnie do popełnionego błędu obliczy długości boków tego trójkąta, to za całe<br />
rozwiązanie otrzymuje 1 punkt.<br />
2. Jeżeli zdający błędnie zapisze równanie kwadratowe, to za całe zadanie otrzymuje<br />
0 punktów.<br />
6
Zadanie 16. (2 pkt)<br />
Zbadaj, czy istnieje taki kąt ostry , dla którego<br />
uzasadnij.<br />
I sposób rozwiązania<br />
Rysujemy trójkąt prostokątny i wprowadzamy oznaczenia np.:<br />
2 6x - długość przyprostokątnej leżącej przy kącie <br />
7x - długość przeciwprostokątnej<br />
c - długość przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta <br />
c<br />
<br />
x<br />
<br />
7x<br />
2 6x<br />
2x<br />
c<br />
2 6<br />
cos<br />
i<br />
7<br />
2<br />
Z twierdzenia Pitagorasa otrzymujemy równanie: 2 6x c 7x <br />
<br />
2 2<br />
.<br />
<br />
1<br />
tg<br />
. Odpowiedź<br />
2<br />
Wtedy c 5x<br />
.<br />
Z definicji funkcji trygonometrycznych kąta ostrego w trójkącie prostokątnym otrzymujemy:<br />
5x 5<br />
tg<br />
.<br />
2 6x 2 6<br />
1<br />
Z treści zadania wynika, że tg<br />
.<br />
2<br />
Otrzymujemy sprzeczność, zatem nie istnieje taki kąt .<br />
II sposób rozwiązania<br />
Rysujemy trójkąt prostokątny i wprowadzamy oznaczenia np.:<br />
x - długość przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta <br />
2x - długość przyprostokątnej leżącej przy kącie <br />
c - długość przeciwprostokątnej<br />
7
Z twierdzenia Pitagorasa otrzymujemy równanie: 2 2 2<br />
2x x c<br />
. Wtedy c 5x<br />
.<br />
Z definicji funkcji trygonometrycznych kąta ostrego w trójkącie prostokątnym otrzymujemy:<br />
2x 2 5<br />
cos x <br />
5x<br />
5<br />
2 6<br />
Z treści zadania wynika, że cos x .<br />
7<br />
Otrzymaliśmy sprzeczność, zatem nie istnieje taki kąt .<br />
<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> I i II sposobu rozwiązania<br />
Zdający otrzymuje ……………………………………………………………………1 punkt<br />
gdy:<br />
Uwaga<br />
zaznaczy kąt w trójkącie prostokątnym i wyznaczy długości jego boków<br />
w zależności od współczynnika proporcjonalności np.: 5 x, 2 6 x, 7x<br />
lub<br />
x, 2 x, 5x<br />
i na tym poprzestanie lub dalej popełnia błędy.<br />
Zdający może przyjąć współczynnik proporcjonalności równy 1.<br />
Zdający otrzymuje ………………………………………………………………......2 punkty<br />
gdy:<br />
albo<br />
5<br />
obliczy tg<br />
, porówna z wartością podaną w treści zadania i stwierdzi, że<br />
2 6<br />
taki kąt nie istnieje.<br />
2 5<br />
obliczy cos<br />
, porówna z wartością podaną w treści zadania i stwierdzi, że<br />
5<br />
taki kąt nie istnieje.<br />
8
III sposób rozwiązania<br />
Korzystamy z tożsamości<br />
5<br />
sin<br />
. ( kąt ostry (sin 0 )).<br />
7<br />
2 2<br />
sin cos 1<br />
, otrzymujemy:<br />
2 6 <br />
<br />
7 <br />
<br />
2<br />
sin 1<br />
2<br />
, a stąd<br />
Korzystamy ze związku między funkcjami trygonometrycznymi tego samego kąta<br />
5<br />
sin<br />
5 5 6<br />
tg<br />
, otrzymujemy tg<br />
7 .<br />
cos<br />
2 6 2 6 12<br />
7<br />
Z treści zadania wynika, że<br />
1<br />
tg<br />
.<br />
2<br />
Otrzymujemy sprzeczność, zatem nie istnieje taki kąt .<br />
IV sposób rozwiązania<br />
Korzystamy ze związku między funkcjami trygonometrycznymi tego samego kąta<br />
sin<br />
6<br />
tg<br />
, otrzymujemy sin<br />
.<br />
cos<br />
7<br />
2 2<br />
2 2<br />
Korzystamy z tożsamości sin cos 1,<br />
otrzymujemy: <br />
Otrzymujemy sprzeczność, zatem nie istnieje taki kąt .<br />
6 <br />
<br />
7 <br />
<br />
2 6 <br />
<br />
7 <br />
<br />
30<br />
1.<br />
49<br />
<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> III i IV sposobu rozwiązania<br />
Zdający otrzymuje ……………………………………………………………………1 punkt<br />
gdy:<br />
albo<br />
5<br />
2 2<br />
obliczy wartość sin<br />
korzystając ze związku sin cos 1 i na tym<br />
7<br />
poprzestanie lub dalej popełnia błędy.<br />
obliczy wartość sin<br />
<br />
6<br />
sin<br />
korzystając ze związku tg<br />
i na tym<br />
7<br />
cos<br />
poprzestanie lub dalej popełnia błędy.<br />
9
Zdający otrzymuje ………………………………………………………………......2 punkty<br />
gdy:<br />
albo<br />
5<br />
5<br />
obliczy tg<br />
(gdy sin<br />
), porówna z wartością podaną w treści zadania<br />
2 6<br />
7<br />
i stwierdzi, że taki kąt nie istnieje.<br />
podstawi wartość sin<br />
<br />
kąt nie istnieje.<br />
6<br />
do związku<br />
7<br />
2 2<br />
sin cos 1<br />
i stwierdzi, że taki<br />
V sposób rozwiązania<br />
2 6<br />
Dla cos<br />
odczytujemy z tablic trygonometrycznych przybliżoną miarę kąta: 46<br />
7<br />
(akceptujemy 45).<br />
1<br />
Dla tg<br />
odczytujemy z tablic trygonometrycznych przybliżoną miarę kąta: 27<br />
2<br />
(akceptujemy 26).<br />
Otrzymane wyniki (różne miary kąta w tym samym trójkącie) pozwalają stwierdzić, że<br />
taki kąt nie istnieje.<br />
<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> V sposobu rozwiązania<br />
Zdający otrzymuje ……………………………………………………………………1 punkt<br />
gdy:<br />
albo<br />
2 6<br />
odczyta z tablic przybliżoną wartość kąta dla cos<br />
: 46<br />
(akceptujemy<br />
7<br />
45)<br />
i na tym zakończy lub dalej popełnia błędy<br />
1<br />
odczyta z tablic przybliżoną wartość kąta dla tg<br />
: 27<br />
(akceptujemy<br />
2<br />
26)<br />
i na tym zakończy lub dalej popełnia błędy.<br />
Zdający otrzymuje ………………………………………………………………......2 punkty<br />
gdy:<br />
albo<br />
2 6<br />
dla wyznaczonej wartości kąta (gdy cos<br />
) odczyta z tablic wartość<br />
7<br />
tg , porówna ją z wartością podaną w treści zadania i stwierdzi, że taki kąt nie<br />
istnieje.<br />
10
1<br />
dla wyznaczonej wartości kąta (gdy tg<br />
) odczyta z tablic wartość cos ,<br />
2<br />
porówna ją z wartością podaną w treści zadania i stwierdzi, że taki kąt nie istnieje.<br />
Uwagi<br />
1. Wszystkie rozwiązania, w których zdający błędnie zaznaczy kąt w przedstawionym<br />
przez siebie rysunku i z tego korzysta oceniamy na 0 punktów.<br />
2. Jeśli zdający narysuje dwa trójkąty prostokątne, oznaczy długości boków odpowiednio:<br />
5, 2 6, 7 i 1, 2, 5 (lub na jednym z nich zaznaczy długości boków obu trójkątów) bez<br />
współczynnika proporcjonalności i stwierdzi, że boki mają różną długość, zatem nie<br />
istnieje taki kąt, to otrzymuje 0 punktów. W takim przypadku wymagamy udowodnienia,<br />
że boki takich trójkątów nie są proporcjonalne.<br />
3. Jeśli zdający nie odrzuci odpowiedzi ujemnej, to otrzymuje 1 punkt.<br />
11
Zadanie 17. (2 pkt)<br />
Ciąg geometryczny <br />
n<br />
a określony jest wzorem<br />
sumę czterech początkowych wyrazów tego ciągu.<br />
Rozwiązanie<br />
Obliczamy iloraz ciągu a n :<br />
Obliczamy pierwszy wyraz ciągu <br />
n<br />
q<br />
a<br />
2 3<br />
n2<br />
n1<br />
n1<br />
an<br />
2 3<br />
<br />
a :<br />
an<br />
3<br />
2<br />
a1 2 3 18.<br />
1<br />
2 3 n<br />
. Oblicz iloraz tego ciągu oraz<br />
Obliczamy sumę czterech początkowych wyrazów tego ciągu wykorzystując wzór na sumę<br />
n<br />
1<br />
q<br />
n początkowych wyrazów ciągu geometrycznego Sn a1<br />
:<br />
1<br />
q<br />
S<br />
4<br />
4<br />
3 1<br />
18 18 40 720<br />
.<br />
3 1<br />
Uwaga<br />
Zdający może obliczyć sumę ciągu geometrycznego wykorzystując wzór:<br />
2 3 2 3<br />
S4 a1 a1 q a1 q a1 q 18 1 3 3 3 720 lub<br />
S4 a1 a2 a3 a4<br />
, gdzie<br />
5<br />
a4 2 3 486 .<br />
<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong><br />
<br />
2<br />
a1 2 3 18,<br />
3<br />
a2 2 3 54,<br />
4<br />
a3 2 3 162,<br />
Zdający otrzymuje ……………………………………………………………………1 punkt<br />
gdy:<br />
albo<br />
obliczy 1 18<br />
popełnia błędy.<br />
a i obliczy iloraz ciągu <br />
a : q 3 i na tym zakończy lub dalej<br />
obliczy a1 18 , a2 54 , a3 162 , a4 486 i na tym zakończy lub dalej<br />
popełnia błędy.<br />
Zdający otrzymuje ………………………………………………………………......2 punkty<br />
gdy:<br />
iloraz tego ciągu oraz sumę czterech początkowych wyrazów tego ciągu.<br />
Uwagi<br />
1. Jeżeli zdający popełni błąd rachunkowy przy obliczaniu pierwszego wyrazu lub<br />
ilorazu tego ciągu i konsekwentnie rozwiąże zadanie do końca, to za całe rozwiązanie<br />
otrzymuje 1 punkt.<br />
2. Jeżeli zdający popełni jeden błąd rachunkowy przy obliczaniu czterech pierwszych<br />
wyrazów tego ciągu i konsekwentnie rozwiąże zadanie do końca, to za całe<br />
rozwiązanie otrzymuje 1 punkt.<br />
n<br />
12
Zadanie 18. (4 pkt)<br />
Dany jest trójkąt równoboczny ABC, w którym wysokości przecinają się w punkcie<br />
1,3<br />
A 1,5 .<br />
o współrzędnych S . Jeden z wierzchołków tego trójkąta ma współrzędne <br />
Oblicz pole i obwód tego trójkąta.<br />
I sposób rozwiązania<br />
Rysujemy trójkąt równoboczny ABC i wprowadzamy oznaczenia np.:<br />
C<br />
D<br />
a<br />
A <br />
<br />
a<br />
B<br />
1, 5<br />
a<br />
h<br />
S <br />
1, 3<br />
2<br />
Korzystamy z własności trójkąta równobocznego i zapisujemy : AS AD ,<br />
3<br />
a 3<br />
AD h .<br />
2<br />
Obliczamy AS <br />
2<br />
( 1<br />
1)<br />
2<br />
( 3 5)<br />
8 2<br />
2 3<br />
2 , zatem 2<br />
3 2<br />
2<br />
a<br />
stąd a 2 6 .<br />
2<br />
3 ( 2<br />
Obliczamy pole trójkąta: <br />
4<br />
2<br />
6)<br />
4<br />
3<br />
6 3<br />
a<br />
P .<br />
Obliczamy obwód trójkąta: O 3a 3 2 6 6 6 .<br />
<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> I sposobu rozwiązania<br />
Rozwiązanie, w którym postęp jest wprawdzie niewielki, ale konieczny na drodze do<br />
całkowitego rozwiązania zadania………………………………………………….... 1 punkt<br />
obliczenie długości odcinka AS 2 2.<br />
Rozwiązanie, w którym jest istotny postęp…………………………………………2 punkty<br />
albo<br />
zauważenie, że<br />
2<br />
AS h i zapisanie równości<br />
3<br />
a 3<br />
obliczenie wysokości h 3 2 .<br />
2<br />
a 3<br />
2 2.<br />
3<br />
13
Pokonanie zasadniczych trudności zadania ………………………..……………...3 punkty<br />
obliczenie długości boku trójkąta równobocznego: a 2 6 .<br />
Rozwiązanie pełne ……………………………….…………………………………..4 punkty<br />
2<br />
3<br />
Obliczenie pola i obwodu trójkąta równobocznego: 6 3<br />
4<br />
a<br />
P , O 6 6 .<br />
II sposób rozwiązania<br />
D<br />
a<br />
30 <br />
A 1, 5 a F<br />
B<br />
<br />
a<br />
h<br />
C<br />
S <br />
Obliczamy długość odcinka AS 4 4 2 2 .<br />
1, 3<br />
AF<br />
Z trójkąta AFS obliczamy długość boku AF: cos30<br />
, stąd<br />
AS<br />
Obliczamy długość boku trójkąta: a 2 AF 2 6 .<br />
2<br />
3 ( 2<br />
Obliczamy pole trójkąta: <br />
4<br />
2<br />
6)<br />
4<br />
3<br />
6 3<br />
a<br />
P<br />
Obliczamy obwód trójkąta: O 3a 3 2 6 6 6 .<br />
<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> II sposobu rozwiązania<br />
3<br />
AF 2 2 6 .<br />
2<br />
Rozwiązanie, w którym postęp jest wprawdzie niewielki, ale konieczny na drodze do<br />
całkowitego rozwiązania zadania……………………………………………………..1punkt<br />
obliczenie długości odcinka AS 2 2 .<br />
Rozwiązanie, w którym jest istotny postęp………………………………………….2punkty<br />
AF<br />
zauważenie, że trójkąt SAF 30<br />
i zapisanie cos30<br />
.<br />
AS<br />
Pokonanie zasadniczych trudności zadania………………………………………...3punkty<br />
obliczenie długości boku trójkąta równobocznego: a 2 AF 2 6 .<br />
14
Rozwiązanie pełne……………………………………………………………………4 punkty<br />
2<br />
3<br />
Obliczenie pola i obwodu trójkąta równobocznego: 6 3<br />
4<br />
a<br />
P , O 6 6 .<br />
III sposób rozwiązania<br />
Punkt S jest środkiem okręgu opisanego na trójkącie równobocznym. Punkt A należy do tego<br />
okręgu.<br />
2 2 2<br />
11 5 3 r , stąd<br />
Korzystamy z równania okręgu i otrzymujemy: <br />
r 2 2 .<br />
2 2 a 3<br />
Obliczamy długość boku trójkąta: r AS h , zatem a 2 6 .<br />
3 3 2<br />
2<br />
2<br />
3 ( 2 6)<br />
3<br />
Obliczamy pole trójkąta: 6 3<br />
4 4<br />
a<br />
P .<br />
Obliczamy obwód trójkąta: O 3a 3 2 6 6 6 .<br />
2<br />
r 8 , zatem<br />
Uwaga<br />
Zdający może obliczyć wysokość trójkąta równobocznego h 3 2 , następnie obliczyć<br />
długość boku trójkąta z twierdzenia Pitagorasa lub z własności trójkąta prostokątnego<br />
o kątach ostrych 30 i 60.<br />
<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> III sposobu rozwiązania<br />
Rozwiązanie, w którym postęp jest wprawdzie niewielki, ale konieczny na drodze do<br />
całkowitego rozwiązania zadania……………………………………………………..1punkt<br />
Uwaga<br />
obliczenie długości promienia okręgu opisanego na trójkącie równobocznym:<br />
r 2 2 .<br />
<br />
60<br />
A a<br />
B<br />
1, 5<br />
Zdający może przedstawić wynik w postaci r 8 .<br />
a<br />
h<br />
C<br />
30<br />
S <br />
1, 3<br />
a<br />
15
Rozwiązanie, w którym jest istotny postęp………………………………………….2punkty<br />
Zauważenie, że<br />
2<br />
r h i zapisanie równości<br />
3<br />
a 3<br />
2 2.<br />
3<br />
Pokonanie zasadniczych trudności zadania………………………………………...3punkty<br />
Obliczenie długości boku trójkąta równobocznego: a 2 6.<br />
Rozwiązanie pełne……………………………………………………………………4 punkty<br />
2<br />
3<br />
Obliczenie pola i obwodu trójkąta równobocznego: 6 3<br />
4<br />
a<br />
P , O 6 6 .<br />
Uwagi<br />
1. Jeśli zdający popełni błąd rachunkowy i konsekwentnie do popełnionego błędu rozwiąże<br />
zadanie, to przyznajemy 3 punkty.<br />
2. Jeśli zdający przyjmie, że S jest środkiem wysokości trójkąta równobocznego<br />
1 <br />
AS h<br />
, to za całe rozwiązanie przyznajemy 1 punkt (za obliczenie AS ).<br />
2 <br />
16
Zadanie 19. (5 pkt)<br />
2<br />
Dwie prostokątne działki rekreacyjne mają taką samą powierzchnię równą 310m . Długość<br />
drugiej działki jest o 4,8 m krótsza od długości pierwszej, a szerokość o 3 m dłuższa od<br />
szerokości pierwszej. Podaj wymiary działki o mniejszym obwodzie.<br />
Rozwiązanie<br />
Przyjmujemy oznaczenia np.: x, y - wymiary I działki: x - długość, y – szerokość<br />
Zapisujemy układ równań:<br />
x y 310<br />
<br />
x 4,8 y 3 310<br />
Przekształcamy drugie równanie w sposób równoważny: x y 3x 4,8 y 14, 4 310 ,<br />
podstawiamy do tego równania x y 310 i wyznaczamy z tego równania niewiadomą x:<br />
x 1,6 y 4,8 .<br />
Wyznaczoną wartość x podstawiamy do pierwszego równania <br />
i doprowadzamy to równanie do postaci:<br />
1<br />
2<br />
1,6 y 4,8 y 310 0<br />
y 15,5 (nie spełnia warunków zadania) i y2 12,5 .<br />
1,6 y 4,8 y 310<br />
, które ma dwa rozwiązania<br />
Zatem, jeżeli y 12,5 , to x 24,8 i wtedy działka I ma wymiary: 24,8 m x 12,5 m , zaś<br />
działka II: 20 m x 15,5 m .<br />
Obliczamy obwód I działki: 2 24,8 212,5 74,6 m .<br />
Obliczamy obwód II działki: 2 20 215,5 71 m .<br />
Zapisujemy odpowiedź: Działka o mniejszym obwodzie ma wymiary: 20 m x 15,5 m .<br />
albo<br />
Przyjmujemy oznaczenia np.: x, y - wymiary II działki: x - długość, y – szerokość<br />
Zapisujemy układ równań:<br />
x y 310<br />
<br />
x 4,8 y 3 310<br />
Przekształcamy drugie równanie w sposób równoważny: x y 3x 4,8 y 14, 4 310 ,<br />
podstawiamy do tego równania x y 310 i wyznaczamy z tego równania niewiadomą x:<br />
x 1,6 y 4,8 .<br />
Wyznaczoną wartość x podstawiamy do pierwszego równania <br />
i doprowadzamy to równanie do postaci:<br />
2<br />
1,6 y 4,8 y 310 0<br />
15,5 y i y2 12,5 (nie spełnia warunków zadania).<br />
1<br />
1,6 y 4,8 y 310<br />
, które ma dwa rozwiązania<br />
Zatem, jeżeli y 15,5 , to x 20 i wtedy działka II ma wymiary: 20 m x 15,5 m , zaś działka<br />
II: 24,8 m x 12,5 m .<br />
Obliczamy obwód II działki: 2 20 215,5 71 m .<br />
Obliczamy obwód I działki: 2 24,8 212,5 74,6 m .<br />
Zapisujemy odpowiedź: Działka o mniejszym obwodzie ma wymiary: 20 m x 15,5 m .<br />
17
<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong><br />
Rozwiązanie, w którym postęp jest niewielki, ale konieczny na drodze do pełnego<br />
rozwiązania zadania .................................................................................................... 1 pkt<br />
albo<br />
Uwaga<br />
wprowadzenie oznaczeń, np.: x, y - wymiary I działki i zapisanie równania<br />
x y <br />
4,8 3 310 .<br />
wprowadzenie oznaczeń, np.: x, y - wymiary II działki i zapisanie równania<br />
x y <br />
4,8 3 310 .<br />
Nie wymagamy opisania oznaczeń literowych, jeżeli z rozwiązania można wywnioskować,<br />
że zdający poprawnie je stosuje.<br />
Rozwiązanie, w którym jest istotny postęp ................................................................. 2 pkt<br />
Zapisanie układu równań z niewiadomymi x i y , np.:<br />
albo<br />
Uwaga<br />
x y 310<br />
, gdzie x, y - wymiary I działki<br />
x 4,8 y 3 310<br />
x y 310<br />
, gdzie x, y - wymiary II działki<br />
x 4,8 y 3 310<br />
Zdający nie musi zapisywać układu równań, może od razu zapisać równanie z jedną<br />
niewiadomą.<br />
Pokonanie zasadniczych trudności zadania ................................................................. 3 pkt<br />
Zapisanie równania z jedną niewiadomą x lub y , np:<br />
albo<br />
albo<br />
albo<br />
2<br />
1,6 y 4,8 y 310 0<br />
, gdzie y – szerokość I działki<br />
2<br />
x 4,8x 496 0 , gdzie x, - długość I działki<br />
2<br />
1,6 y 4,8 y 310 0<br />
, gdzie y - szerokość II działki<br />
18
2<br />
x 4,8x 496 0 , gdzie x, - długość II działki<br />
Rozwiązanie prawie całkowite ..................................................................................... 4 pkt<br />
albo<br />
albo<br />
albo<br />
rozwiązanie równania kwadratowego z niewiadomą y: y 12,5 i obliczenie długości<br />
I działki: x 24,8 .<br />
rozwiązanie równania kwadratowego z niewiadomą x: x 24,8 i obliczenie szerokości<br />
I działki: y 12,5 .<br />
rozwiązanie równania kwadratowego z niewiadomą y: y 15,5 i obliczenie długości<br />
II działki: x 20 .<br />
rozwiązanie równania kwadratowego z niewiadomą x: x 20 i obliczenie szerokości<br />
II działki: y 15,5 .<br />
Rozwiązanie zadania do końca lecz z usterkami, które jednak nie przekreślają<br />
poprawności rozwiązania (np. błędy rachunkowe) .................................................... 4 pkt<br />
Rozwiązanie równania z niewiadomą x lub y z błędem rachunkowym i konsekwentne<br />
rozwiązanie zadania do końca.<br />
Rozwiązanie pełne ....................................................................................................... 5 pkt<br />
Podanie wymiarów działki o mniejszym obwodzie: 20 m x 15,5 m .<br />
Uwagi<br />
1. Jeżeli zdający podaje (bez obliczeń) odpowiedź: wymiary działki o mniejszym<br />
obwodzie, to: 20 m x 15,5 m , otrzymuje 0 punktów.<br />
2. Jeżeli zdający od razu zapisze i uzasadni, że obwód drugiej działki jest mniejszy i na<br />
tym poprzestanie, otrzymuje 1 punkt. np.:<br />
O1 2<br />
x y<br />
i O2 2 x 3 y 4,8 2 x y 1,8<br />
, zatem O1 O2<br />
.<br />
19