24.07.2013 Views

Schemat oceniania - Zadania.info

Schemat oceniania - Zadania.info

Schemat oceniania - Zadania.info

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Materiały diagnostyczne z matematyki<br />

poziom podstawowy<br />

czerwiec 2011<br />

Klucz odpowiedzi do zadań zamkniętych<br />

oraz<br />

schemat <strong>oceniania</strong><br />

Materiały diagnostyczne przygotowała Agata Siwik we współpracy z nauczycielami<br />

matematyki szkół ponadgimnazjalnych:<br />

Ewa Ziętek<br />

Nauczyciel V Liceum Ogólnokształcącego im. Wspólnej Europy w Olsztynie<br />

Nauczyciel Technikum nr 6 w Zespole Szkół Elektronicznych i Telekomunikacyjnych w Olsztynie<br />

Irena Jakóbowska<br />

Nauczyciel VI Liceum Ogólnokształcącego im. G. Narutowicza w Olsztynie<br />

Wicedyrektor VI Liceum Ogólnokształcącego im. G. Narutowicza w Olsztynie<br />

Elżbieta Guziejko<br />

Nauczyciel Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kochanowskiego w Olecku<br />

Ewa Olszewska<br />

Nauczyciel Technikum w Zespole Szkół Handlowo-Ekonomicznych im. M. Kopernika w Białymstoku<br />

Dyrektor Liceum Ogólnokształcącego Wschodnioeuropejskiego Instytutu Gospodarki w Białymstoku<br />

Andrzej Gołota<br />

Nauczyciel Technikum w Zespole Szkół Mechanicznych w Elblągu<br />

Konsultant ds. matematyki Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Elblągu<br />

Jan Żukowski<br />

Nauczyciel I Liceum Ogólnokształcące im. M. Konopnickiej w Suwałkach<br />

Doradca metodyczny Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Ustawicznego w Suwałkach


Odpowiedzi do zadań zamkniętych<br />

Nr zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13<br />

odpowiedź A A D C B B B C C C A B B<br />

<strong>Schemat</strong> punktowania zadań otwartych<br />

Zadanie 14. (2 pkt)<br />

Dwa okręgi o środkach 1<br />

B<br />

C<br />

S i S 2 są styczne zewnętrznie w punkcie A. Poprowadzono prostą<br />

styczną do obu okręgów odpowiednio w punktach B i C (patrz rysunek). Wykaż, że kąt BAC<br />

jest prosty.<br />

I sposób rozwiązania<br />

Odcinki 1<br />

S 1<br />

2 S<br />

B<br />

A<br />

S 1<br />

2 S<br />

A<br />

S B i S2C są równoległe, bo styczna do obu okręgów jest prostopadła do promieni<br />

poprowadzonych do punktów styczności, stąd BS1A AS2C 180<br />

C<br />

.<br />

Miara kąta środkowego w okręgu jest dwukrotnie większa od miary kąta dopisanego opartego<br />

na tym samym łuku, więc<br />

1<br />

CBA BS1A oraz<br />

2<br />

1<br />

BCA CS2 A stąd wynika, że<br />

2<br />

CBA BCA 90.<br />

Suma miar kątów wewnętrznych trójkąta jest równa 180 , zatem BAC 90.<br />

2


<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> I sposób rozwiązania<br />

Zdający otrzymuje ……………………………………………………………………1 punkt<br />

gdy:<br />

zauważy, że odcinki 1 S B i S2C są równoległe oraz wykorzysta twierdzenie, że miara<br />

kąta środkowego w okręgu jest dwukrotnie większa od miary kąta dopisanego<br />

opartego na tym samym łuku. Wystarczy, że zapisze np.: BS1A AS2C 180<br />

1<br />

1<br />

CBA BS A oraz BCA CS2 A .<br />

2<br />

2<br />

i <br />

1<br />

B<br />

<br />

<br />

A<br />

<br />

C<br />

<br />

S 1<br />

2 S<br />

<br />

Zdający otrzymuje ………………………………………………………………......2 punkty<br />

gdy:<br />

przeprowadzi pełne rozumowanie np.: zapisze że, CBA BCA 90,<br />

więc<br />

BAC 90.<br />

II sposób rozwiązania<br />

Trójkąty BS1A i CS2 A są równoramienne. Zatem S1BA S1AB oraz<br />

CAS ACS .<br />

Odcinki 1<br />

2 2<br />

S B i S2C są prostopadłe do stycznej, stąd ABC 90<br />

<br />

, BCA 90<br />

.<br />

Niech BAC .<br />

Kąty ABC, BCA i BAC są kątami wewnętrznymi trójkąta BAC,<br />

więc 90 90 180<br />

, stąd .<br />

S AS jest półpełny, więc S1AS 2 180 , stąd 2 180 czyli<br />

Kąt 1 2<br />

BAC 90<br />

.<br />

3


<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> II sposób rozwiązania<br />

Zdający otrzymuje ……………………………………………………………………1 punkt<br />

gdy:<br />

zauważy, że odcinki 1 S B i 2 S C są prostopadłe do stycznej, trójkąty BS1A i CS2 A są<br />

równoramienne i zapisze zależność 90 90 180 .<br />

Zdający otrzymuje ………………………………………………………………......2 punkty<br />

gdy:<br />

zapisze, że 1 2 180<br />

III sposób rozwiązania<br />

S AS i obliczy miarę kąta BAC: BAC 90<br />

.<br />

B<br />

<br />

<br />

A<br />

<br />

C<br />

<br />

S 1<br />

2 S<br />

Trójkąty 1 S AB i AS2C są równoramienne. Zatem S1AB S1BA oraz<br />

S AC ACS .<br />

2 2<br />

Kąty S1AB, S1BA, BS1A są kątami wewnętrznymi trójkąta 1 S AB , więc BS1A 180 2<br />

.<br />

Czworokąt 1 2<br />

S S CB jest trapezem więc AS2C 2<br />

.<br />

Suma miar kątów trójkąta AS2C jest równa:<br />

AS2C S2 AC ACS2 2 180 , stąd 2 2 180<br />

, więc 90<br />

.<br />

Kąt 1 2<br />

S AS jest półpełny więc BAC 180<br />

, zatem BAC 90.<br />

4


<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> III sposób rozwiązania<br />

Zdający otrzymuje ……………………………………………………………………1 punkt<br />

gdy:<br />

zauważy, że trójkąty 1 S AB i AS2C są równoramienne, zapisze S1AB S1BA i S2 AC ACS2<br />

i BS1A 180 2<br />

trapezem więc 2 2<br />

AS C .<br />

oraz zauważy, że czworokąt 1 2<br />

S S CB jest<br />

Zdający otrzymuje ………………………………………………………………......2 punkty<br />

gdy:<br />

zapisze, że suma kątów trójkąta AS2C jest równa: 2 2 180<br />

, więc 90<br />

i kąt S1AS 2 jest półpełny więc , zatem BAC 90.<br />

5


Zadanie 15. (2 pkt)<br />

Trójkąt ABC jest prostokątny. W trójkącie tym miara kąta BAC jest równa 90 ,<br />

AB a 3, AC a 4, BC 2a 5 . Oblicz długości boków tego trójkąta.<br />

Rozwiązanie<br />

Z twierdzenia Pitagorasa otrzymujemy równanie<br />

a 3 a 4 2a 5<br />

Po przekształceniach otrzymujemy równanie<br />

Wtedy 1<br />

2 2 2<br />

i a 2,5<br />

2<br />

2a 34a 0 .<br />

a 0 (sprzeczne z założeniem) oraz a2 17 .<br />

Obliczamy długości boków tego trójkąta: AB 20 , AC 21,<br />

BC 29 .<br />

<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong><br />

Zdający otrzymuje ……………………………………………………………………1 punkt<br />

gdy:<br />

a 3 a 4 2a<br />

5 : a 17 i na tym poprzestanie lub<br />

rozwiąże równanie 2 2<br />

2<br />

dalej popełnia błędy.<br />

Zdający otrzymuje ………………………………………………………………......2 punkty<br />

gdy:<br />

C<br />

a 4<br />

A<br />

<br />

a 3<br />

2a 5<br />

obliczy długości boków AB 20 , AC 21,<br />

BC 29 .<br />

B<br />

Uwagi<br />

1. Jeżeli zdający popełni błąd rachunkowy przy rozwiązywaniu równania kwadratowego<br />

i konsekwentnie do popełnionego błędu obliczy długości boków tego trójkąta, to za całe<br />

rozwiązanie otrzymuje 1 punkt.<br />

2. Jeżeli zdający błędnie zapisze równanie kwadratowe, to za całe zadanie otrzymuje<br />

0 punktów.<br />

6


Zadanie 16. (2 pkt)<br />

Zbadaj, czy istnieje taki kąt ostry , dla którego<br />

uzasadnij.<br />

I sposób rozwiązania<br />

Rysujemy trójkąt prostokątny i wprowadzamy oznaczenia np.:<br />

2 6x - długość przyprostokątnej leżącej przy kącie <br />

7x - długość przeciwprostokątnej<br />

c - długość przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta <br />

c<br />

<br />

x<br />

<br />

7x<br />

2 6x<br />

2x<br />

c<br />

2 6<br />

cos<br />

i<br />

7<br />

2<br />

Z twierdzenia Pitagorasa otrzymujemy równanie: 2 6x c 7x <br />

<br />

2 2<br />

.<br />

<br />

1<br />

tg<br />

. Odpowiedź<br />

2<br />

Wtedy c 5x<br />

.<br />

Z definicji funkcji trygonometrycznych kąta ostrego w trójkącie prostokątnym otrzymujemy:<br />

5x 5<br />

tg<br />

.<br />

2 6x 2 6<br />

1<br />

Z treści zadania wynika, że tg<br />

.<br />

2<br />

Otrzymujemy sprzeczność, zatem nie istnieje taki kąt .<br />

II sposób rozwiązania<br />

Rysujemy trójkąt prostokątny i wprowadzamy oznaczenia np.:<br />

x - długość przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta <br />

2x - długość przyprostokątnej leżącej przy kącie <br />

c - długość przeciwprostokątnej<br />

7


Z twierdzenia Pitagorasa otrzymujemy równanie: 2 2 2<br />

2x x c<br />

. Wtedy c 5x<br />

.<br />

Z definicji funkcji trygonometrycznych kąta ostrego w trójkącie prostokątnym otrzymujemy:<br />

2x 2 5<br />

cos x <br />

5x<br />

5<br />

2 6<br />

Z treści zadania wynika, że cos x .<br />

7<br />

Otrzymaliśmy sprzeczność, zatem nie istnieje taki kąt .<br />

<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> I i II sposobu rozwiązania<br />

Zdający otrzymuje ……………………………………………………………………1 punkt<br />

gdy:<br />

Uwaga<br />

zaznaczy kąt w trójkącie prostokątnym i wyznaczy długości jego boków<br />

w zależności od współczynnika proporcjonalności np.: 5 x, 2 6 x, 7x<br />

lub<br />

x, 2 x, 5x<br />

i na tym poprzestanie lub dalej popełnia błędy.<br />

Zdający może przyjąć współczynnik proporcjonalności równy 1.<br />

Zdający otrzymuje ………………………………………………………………......2 punkty<br />

gdy:<br />

albo<br />

5<br />

obliczy tg<br />

, porówna z wartością podaną w treści zadania i stwierdzi, że<br />

2 6<br />

taki kąt nie istnieje.<br />

2 5<br />

obliczy cos<br />

, porówna z wartością podaną w treści zadania i stwierdzi, że<br />

5<br />

taki kąt nie istnieje.<br />

8


III sposób rozwiązania<br />

Korzystamy z tożsamości<br />

5<br />

sin<br />

. ( kąt ostry (sin 0 )).<br />

7<br />

2 2<br />

sin cos 1<br />

, otrzymujemy:<br />

2 6 <br />

<br />

7 <br />

<br />

2<br />

sin 1<br />

2<br />

, a stąd<br />

Korzystamy ze związku między funkcjami trygonometrycznymi tego samego kąta<br />

5<br />

sin<br />

5 5 6<br />

tg<br />

, otrzymujemy tg<br />

7 .<br />

cos<br />

2 6 2 6 12<br />

7<br />

Z treści zadania wynika, że<br />

1<br />

tg<br />

.<br />

2<br />

Otrzymujemy sprzeczność, zatem nie istnieje taki kąt .<br />

IV sposób rozwiązania<br />

Korzystamy ze związku między funkcjami trygonometrycznymi tego samego kąta<br />

sin<br />

6<br />

tg<br />

, otrzymujemy sin<br />

.<br />

cos<br />

7<br />

2 2<br />

2 2<br />

Korzystamy z tożsamości sin cos 1,<br />

otrzymujemy: <br />

Otrzymujemy sprzeczność, zatem nie istnieje taki kąt .<br />

6 <br />

<br />

7 <br />

<br />

2 6 <br />

<br />

7 <br />

<br />

30<br />

1.<br />

49<br />

<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> III i IV sposobu rozwiązania<br />

Zdający otrzymuje ……………………………………………………………………1 punkt<br />

gdy:<br />

albo<br />

5<br />

2 2<br />

obliczy wartość sin<br />

korzystając ze związku sin cos 1 i na tym<br />

7<br />

poprzestanie lub dalej popełnia błędy.<br />

obliczy wartość sin<br />

<br />

6<br />

sin<br />

korzystając ze związku tg<br />

i na tym<br />

7<br />

cos<br />

poprzestanie lub dalej popełnia błędy.<br />

9


Zdający otrzymuje ………………………………………………………………......2 punkty<br />

gdy:<br />

albo<br />

5<br />

5<br />

obliczy tg<br />

(gdy sin<br />

), porówna z wartością podaną w treści zadania<br />

2 6<br />

7<br />

i stwierdzi, że taki kąt nie istnieje.<br />

podstawi wartość sin<br />

<br />

kąt nie istnieje.<br />

6<br />

do związku<br />

7<br />

2 2<br />

sin cos 1<br />

i stwierdzi, że taki<br />

V sposób rozwiązania<br />

2 6<br />

Dla cos<br />

odczytujemy z tablic trygonometrycznych przybliżoną miarę kąta: 46<br />

7<br />

(akceptujemy 45).<br />

1<br />

Dla tg<br />

odczytujemy z tablic trygonometrycznych przybliżoną miarę kąta: 27<br />

2<br />

(akceptujemy 26).<br />

Otrzymane wyniki (różne miary kąta w tym samym trójkącie) pozwalają stwierdzić, że<br />

taki kąt nie istnieje.<br />

<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> V sposobu rozwiązania<br />

Zdający otrzymuje ……………………………………………………………………1 punkt<br />

gdy:<br />

albo<br />

2 6<br />

odczyta z tablic przybliżoną wartość kąta dla cos<br />

: 46<br />

(akceptujemy<br />

7<br />

45)<br />

i na tym zakończy lub dalej popełnia błędy<br />

1<br />

odczyta z tablic przybliżoną wartość kąta dla tg<br />

: 27<br />

(akceptujemy<br />

2<br />

26)<br />

i na tym zakończy lub dalej popełnia błędy.<br />

Zdający otrzymuje ………………………………………………………………......2 punkty<br />

gdy:<br />

albo<br />

2 6<br />

dla wyznaczonej wartości kąta (gdy cos<br />

) odczyta z tablic wartość<br />

7<br />

tg , porówna ją z wartością podaną w treści zadania i stwierdzi, że taki kąt nie<br />

istnieje.<br />

10


1<br />

dla wyznaczonej wartości kąta (gdy tg<br />

) odczyta z tablic wartość cos ,<br />

2<br />

porówna ją z wartością podaną w treści zadania i stwierdzi, że taki kąt nie istnieje.<br />

Uwagi<br />

1. Wszystkie rozwiązania, w których zdający błędnie zaznaczy kąt w przedstawionym<br />

przez siebie rysunku i z tego korzysta oceniamy na 0 punktów.<br />

2. Jeśli zdający narysuje dwa trójkąty prostokątne, oznaczy długości boków odpowiednio:<br />

5, 2 6, 7 i 1, 2, 5 (lub na jednym z nich zaznaczy długości boków obu trójkątów) bez<br />

współczynnika proporcjonalności i stwierdzi, że boki mają różną długość, zatem nie<br />

istnieje taki kąt, to otrzymuje 0 punktów. W takim przypadku wymagamy udowodnienia,<br />

że boki takich trójkątów nie są proporcjonalne.<br />

3. Jeśli zdający nie odrzuci odpowiedzi ujemnej, to otrzymuje 1 punkt.<br />

11


Zadanie 17. (2 pkt)<br />

Ciąg geometryczny <br />

n<br />

a określony jest wzorem<br />

sumę czterech początkowych wyrazów tego ciągu.<br />

Rozwiązanie<br />

Obliczamy iloraz ciągu a n :<br />

Obliczamy pierwszy wyraz ciągu <br />

n<br />

q<br />

a<br />

2 3<br />

n2<br />

n1<br />

n1<br />

an<br />

2 3<br />

<br />

a :<br />

an<br />

3<br />

2<br />

a1 2 3 18.<br />

1<br />

2 3 n<br />

. Oblicz iloraz tego ciągu oraz<br />

Obliczamy sumę czterech początkowych wyrazów tego ciągu wykorzystując wzór na sumę<br />

n<br />

1<br />

q<br />

n początkowych wyrazów ciągu geometrycznego Sn a1<br />

:<br />

1<br />

q<br />

S<br />

4<br />

4<br />

3 1<br />

18 18 40 720<br />

.<br />

3 1<br />

Uwaga<br />

Zdający może obliczyć sumę ciągu geometrycznego wykorzystując wzór:<br />

2 3 2 3<br />

S4 a1 a1 q a1 q a1 q 18 1 3 3 3 720 lub<br />

S4 a1 a2 a3 a4<br />

, gdzie<br />

5<br />

a4 2 3 486 .<br />

<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong><br />

<br />

2<br />

a1 2 3 18,<br />

3<br />

a2 2 3 54,<br />

4<br />

a3 2 3 162,<br />

Zdający otrzymuje ……………………………………………………………………1 punkt<br />

gdy:<br />

albo<br />

obliczy 1 18<br />

popełnia błędy.<br />

a i obliczy iloraz ciągu <br />

a : q 3 i na tym zakończy lub dalej<br />

obliczy a1 18 , a2 54 , a3 162 , a4 486 i na tym zakończy lub dalej<br />

popełnia błędy.<br />

Zdający otrzymuje ………………………………………………………………......2 punkty<br />

gdy:<br />

iloraz tego ciągu oraz sumę czterech początkowych wyrazów tego ciągu.<br />

Uwagi<br />

1. Jeżeli zdający popełni błąd rachunkowy przy obliczaniu pierwszego wyrazu lub<br />

ilorazu tego ciągu i konsekwentnie rozwiąże zadanie do końca, to za całe rozwiązanie<br />

otrzymuje 1 punkt.<br />

2. Jeżeli zdający popełni jeden błąd rachunkowy przy obliczaniu czterech pierwszych<br />

wyrazów tego ciągu i konsekwentnie rozwiąże zadanie do końca, to za całe<br />

rozwiązanie otrzymuje 1 punkt.<br />

n<br />

12


Zadanie 18. (4 pkt)<br />

Dany jest trójkąt równoboczny ABC, w którym wysokości przecinają się w punkcie<br />

1,3<br />

A 1,5 .<br />

o współrzędnych S . Jeden z wierzchołków tego trójkąta ma współrzędne <br />

Oblicz pole i obwód tego trójkąta.<br />

I sposób rozwiązania<br />

Rysujemy trójkąt równoboczny ABC i wprowadzamy oznaczenia np.:<br />

C<br />

D<br />

a<br />

A <br />

<br />

a<br />

B<br />

1, 5<br />

a<br />

h<br />

S <br />

1, 3<br />

2<br />

Korzystamy z własności trójkąta równobocznego i zapisujemy : AS AD ,<br />

3<br />

a 3<br />

AD h .<br />

2<br />

Obliczamy AS <br />

2<br />

( 1<br />

1)<br />

2<br />

( 3 5)<br />

8 2<br />

2 3<br />

2 , zatem 2<br />

3 2<br />

2<br />

a<br />

stąd a 2 6 .<br />

2<br />

3 ( 2<br />

Obliczamy pole trójkąta: <br />

4<br />

2<br />

6)<br />

4<br />

3<br />

6 3<br />

a<br />

P .<br />

Obliczamy obwód trójkąta: O 3a 3 2 6 6 6 .<br />

<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> I sposobu rozwiązania<br />

Rozwiązanie, w którym postęp jest wprawdzie niewielki, ale konieczny na drodze do<br />

całkowitego rozwiązania zadania………………………………………………….... 1 punkt<br />

obliczenie długości odcinka AS 2 2.<br />

Rozwiązanie, w którym jest istotny postęp…………………………………………2 punkty<br />

albo<br />

zauważenie, że<br />

2<br />

AS h i zapisanie równości<br />

3<br />

a 3<br />

obliczenie wysokości h 3 2 .<br />

2<br />

a 3<br />

2 2.<br />

3<br />

13


Pokonanie zasadniczych trudności zadania ………………………..……………...3 punkty<br />

obliczenie długości boku trójkąta równobocznego: a 2 6 .<br />

Rozwiązanie pełne ……………………………….…………………………………..4 punkty<br />

2<br />

3<br />

Obliczenie pola i obwodu trójkąta równobocznego: 6 3<br />

4<br />

a<br />

P , O 6 6 .<br />

II sposób rozwiązania<br />

D<br />

a<br />

30 <br />

A 1, 5 a F<br />

B<br />

<br />

a<br />

h<br />

C<br />

S <br />

Obliczamy długość odcinka AS 4 4 2 2 .<br />

1, 3<br />

AF<br />

Z trójkąta AFS obliczamy długość boku AF: cos30<br />

, stąd<br />

AS<br />

Obliczamy długość boku trójkąta: a 2 AF 2 6 .<br />

2<br />

3 ( 2<br />

Obliczamy pole trójkąta: <br />

4<br />

2<br />

6)<br />

4<br />

3<br />

6 3<br />

a<br />

P<br />

Obliczamy obwód trójkąta: O 3a 3 2 6 6 6 .<br />

<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> II sposobu rozwiązania<br />

3<br />

AF 2 2 6 .<br />

2<br />

Rozwiązanie, w którym postęp jest wprawdzie niewielki, ale konieczny na drodze do<br />

całkowitego rozwiązania zadania……………………………………………………..1punkt<br />

obliczenie długości odcinka AS 2 2 .<br />

Rozwiązanie, w którym jest istotny postęp………………………………………….2punkty<br />

AF<br />

zauważenie, że trójkąt SAF 30<br />

i zapisanie cos30<br />

.<br />

AS<br />

Pokonanie zasadniczych trudności zadania………………………………………...3punkty<br />

obliczenie długości boku trójkąta równobocznego: a 2 AF 2 6 .<br />

14


Rozwiązanie pełne……………………………………………………………………4 punkty<br />

2<br />

3<br />

Obliczenie pola i obwodu trójkąta równobocznego: 6 3<br />

4<br />

a<br />

P , O 6 6 .<br />

III sposób rozwiązania<br />

Punkt S jest środkiem okręgu opisanego na trójkącie równobocznym. Punkt A należy do tego<br />

okręgu.<br />

2 2 2<br />

11 5 3 r , stąd<br />

Korzystamy z równania okręgu i otrzymujemy: <br />

r 2 2 .<br />

2 2 a 3<br />

Obliczamy długość boku trójkąta: r AS h , zatem a 2 6 .<br />

3 3 2<br />

2<br />

2<br />

3 ( 2 6)<br />

3<br />

Obliczamy pole trójkąta: 6 3<br />

4 4<br />

a<br />

P .<br />

Obliczamy obwód trójkąta: O 3a 3 2 6 6 6 .<br />

2<br />

r 8 , zatem<br />

Uwaga<br />

Zdający może obliczyć wysokość trójkąta równobocznego h 3 2 , następnie obliczyć<br />

długość boku trójkąta z twierdzenia Pitagorasa lub z własności trójkąta prostokątnego<br />

o kątach ostrych 30 i 60.<br />

<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong> III sposobu rozwiązania<br />

Rozwiązanie, w którym postęp jest wprawdzie niewielki, ale konieczny na drodze do<br />

całkowitego rozwiązania zadania……………………………………………………..1punkt<br />

Uwaga<br />

obliczenie długości promienia okręgu opisanego na trójkącie równobocznym:<br />

r 2 2 .<br />

<br />

60<br />

A a<br />

B<br />

1, 5<br />

Zdający może przedstawić wynik w postaci r 8 .<br />

a<br />

h<br />

C<br />

30<br />

S <br />

1, 3<br />

a<br />

15


Rozwiązanie, w którym jest istotny postęp………………………………………….2punkty<br />

Zauważenie, że<br />

2<br />

r h i zapisanie równości<br />

3<br />

a 3<br />

2 2.<br />

3<br />

Pokonanie zasadniczych trudności zadania………………………………………...3punkty<br />

Obliczenie długości boku trójkąta równobocznego: a 2 6.<br />

Rozwiązanie pełne……………………………………………………………………4 punkty<br />

2<br />

3<br />

Obliczenie pola i obwodu trójkąta równobocznego: 6 3<br />

4<br />

a<br />

P , O 6 6 .<br />

Uwagi<br />

1. Jeśli zdający popełni błąd rachunkowy i konsekwentnie do popełnionego błędu rozwiąże<br />

zadanie, to przyznajemy 3 punkty.<br />

2. Jeśli zdający przyjmie, że S jest środkiem wysokości trójkąta równobocznego<br />

1 <br />

AS h<br />

, to za całe rozwiązanie przyznajemy 1 punkt (za obliczenie AS ).<br />

2 <br />

16


Zadanie 19. (5 pkt)<br />

2<br />

Dwie prostokątne działki rekreacyjne mają taką samą powierzchnię równą 310m . Długość<br />

drugiej działki jest o 4,8 m krótsza od długości pierwszej, a szerokość o 3 m dłuższa od<br />

szerokości pierwszej. Podaj wymiary działki o mniejszym obwodzie.<br />

Rozwiązanie<br />

Przyjmujemy oznaczenia np.: x, y - wymiary I działki: x - długość, y – szerokość<br />

Zapisujemy układ równań:<br />

x y 310<br />

<br />

x 4,8 y 3 310<br />

Przekształcamy drugie równanie w sposób równoważny: x y 3x 4,8 y 14, 4 310 ,<br />

podstawiamy do tego równania x y 310 i wyznaczamy z tego równania niewiadomą x:<br />

x 1,6 y 4,8 .<br />

Wyznaczoną wartość x podstawiamy do pierwszego równania <br />

i doprowadzamy to równanie do postaci:<br />

1<br />

2<br />

1,6 y 4,8 y 310 0<br />

y 15,5 (nie spełnia warunków zadania) i y2 12,5 .<br />

1,6 y 4,8 y 310<br />

, które ma dwa rozwiązania<br />

Zatem, jeżeli y 12,5 , to x 24,8 i wtedy działka I ma wymiary: 24,8 m x 12,5 m , zaś<br />

działka II: 20 m x 15,5 m .<br />

Obliczamy obwód I działki: 2 24,8 212,5 74,6 m .<br />

Obliczamy obwód II działki: 2 20 215,5 71 m .<br />

Zapisujemy odpowiedź: Działka o mniejszym obwodzie ma wymiary: 20 m x 15,5 m .<br />

albo<br />

Przyjmujemy oznaczenia np.: x, y - wymiary II działki: x - długość, y – szerokość<br />

Zapisujemy układ równań:<br />

x y 310<br />

<br />

x 4,8 y 3 310<br />

Przekształcamy drugie równanie w sposób równoważny: x y 3x 4,8 y 14, 4 310 ,<br />

podstawiamy do tego równania x y 310 i wyznaczamy z tego równania niewiadomą x:<br />

x 1,6 y 4,8 .<br />

Wyznaczoną wartość x podstawiamy do pierwszego równania <br />

i doprowadzamy to równanie do postaci:<br />

2<br />

1,6 y 4,8 y 310 0<br />

15,5 y i y2 12,5 (nie spełnia warunków zadania).<br />

1<br />

1,6 y 4,8 y 310<br />

, które ma dwa rozwiązania<br />

Zatem, jeżeli y 15,5 , to x 20 i wtedy działka II ma wymiary: 20 m x 15,5 m , zaś działka<br />

II: 24,8 m x 12,5 m .<br />

Obliczamy obwód II działki: 2 20 215,5 71 m .<br />

Obliczamy obwód I działki: 2 24,8 212,5 74,6 m .<br />

Zapisujemy odpowiedź: Działka o mniejszym obwodzie ma wymiary: 20 m x 15,5 m .<br />

17


<strong>Schemat</strong> <strong>oceniania</strong><br />

Rozwiązanie, w którym postęp jest niewielki, ale konieczny na drodze do pełnego<br />

rozwiązania zadania .................................................................................................... 1 pkt<br />

albo<br />

Uwaga<br />

wprowadzenie oznaczeń, np.: x, y - wymiary I działki i zapisanie równania<br />

x y <br />

4,8 3 310 .<br />

wprowadzenie oznaczeń, np.: x, y - wymiary II działki i zapisanie równania<br />

x y <br />

4,8 3 310 .<br />

Nie wymagamy opisania oznaczeń literowych, jeżeli z rozwiązania można wywnioskować,<br />

że zdający poprawnie je stosuje.<br />

Rozwiązanie, w którym jest istotny postęp ................................................................. 2 pkt<br />

Zapisanie układu równań z niewiadomymi x i y , np.:<br />

albo<br />

Uwaga<br />

x y 310<br />

, gdzie x, y - wymiary I działki<br />

x 4,8 y 3 310<br />

x y 310<br />

, gdzie x, y - wymiary II działki<br />

x 4,8 y 3 310<br />

Zdający nie musi zapisywać układu równań, może od razu zapisać równanie z jedną<br />

niewiadomą.<br />

Pokonanie zasadniczych trudności zadania ................................................................. 3 pkt<br />

Zapisanie równania z jedną niewiadomą x lub y , np:<br />

albo<br />

albo<br />

albo<br />

2<br />

1,6 y 4,8 y 310 0<br />

, gdzie y – szerokość I działki<br />

2<br />

x 4,8x 496 0 , gdzie x, - długość I działki<br />

2<br />

1,6 y 4,8 y 310 0<br />

, gdzie y - szerokość II działki<br />

18


2<br />

x 4,8x 496 0 , gdzie x, - długość II działki<br />

Rozwiązanie prawie całkowite ..................................................................................... 4 pkt<br />

albo<br />

albo<br />

albo<br />

rozwiązanie równania kwadratowego z niewiadomą y: y 12,5 i obliczenie długości<br />

I działki: x 24,8 .<br />

rozwiązanie równania kwadratowego z niewiadomą x: x 24,8 i obliczenie szerokości<br />

I działki: y 12,5 .<br />

rozwiązanie równania kwadratowego z niewiadomą y: y 15,5 i obliczenie długości<br />

II działki: x 20 .<br />

rozwiązanie równania kwadratowego z niewiadomą x: x 20 i obliczenie szerokości<br />

II działki: y 15,5 .<br />

Rozwiązanie zadania do końca lecz z usterkami, które jednak nie przekreślają<br />

poprawności rozwiązania (np. błędy rachunkowe) .................................................... 4 pkt<br />

Rozwiązanie równania z niewiadomą x lub y z błędem rachunkowym i konsekwentne<br />

rozwiązanie zadania do końca.<br />

Rozwiązanie pełne ....................................................................................................... 5 pkt<br />

Podanie wymiarów działki o mniejszym obwodzie: 20 m x 15,5 m .<br />

Uwagi<br />

1. Jeżeli zdający podaje (bez obliczeń) odpowiedź: wymiary działki o mniejszym<br />

obwodzie, to: 20 m x 15,5 m , otrzymuje 0 punktów.<br />

2. Jeżeli zdający od razu zapisze i uzasadni, że obwód drugiej działki jest mniejszy i na<br />

tym poprzestanie, otrzymuje 1 punkt. np.:<br />

O1 2<br />

x y<br />

i O2 2 x 3 y 4,8 2 x y 1,8<br />

, zatem O1 O2<br />

.<br />

19

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!