próbny egzamin maturalny z geografii kryteria punktacji zadań

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY
Z GEOGRAFII
Arkusze egzaminacyjne I i II
KRYTERIA PUNKTACJI ZADAŃ
Zasady oceniania
1. Za rozwiązanie zadań z arkusza I można uzyskać maksymalnie 40 punktów,
arkusza II 60, co stanowi odpowiednio 40% i 60% możliwych do uzyskania
punktów.
2. Kryteria poprawności odpowiedzi uwzględniają jej zakres merytoryczny,
a nie są ścisłym wzorcem sformułowania (należy uznać także równoważne
odpowiedzi spełniające wskazane kryterium).
3. Za odpowiedzi do poszczególnych zadań przyznaje się wyłącznie pełne
punkty.
4. Za zadania otwarte, za które można przyznać jeden punkt, przyznaje się
punkt wyłącznie za odpowiedź w pełni poprawną.
5. Za zadania otwarte, za które można przyznać więcej niż jeden punkt,
przyznaje się tyle punktów, ile prawidłowych elementów odpowiedzi
przedstawił zdający (zgodnie z wyszczególnieniem w kolumnie „Kryteria
punktacji”).
6. Jeżeli podano więcej odpowiedzi (argumentów, cech itp.) niż wynika to
z polecenia w zadaniu, a szczegółowe kryteria zaliczania nie stanowią
inaczej, ocenie podlega tyle kolejnych odpowiedzi (liczonych od pierwszej),
ile jest w poleceniu.
7. Jeżeli podane w odpowiedzi informacje świadczą o zupełnym braku
zrozumienia omawianego zagadnienia i zaprzeczają udzielonej prawidłowej
odpowiedzi, odpowiedź taką należy ocenić na zero punktów.
OKRĘGOWA
K O M I S J A
EGZAMINACYJNA
w KRAKOWIE
ARKUSZ I i II
MARZEC 2002
GEOGRAFIA

2 Próbny egzamin maturalny z geografii
Model odpowiedzi i schemat oceniania arkuszy egzaminacyjnych I i II
Nr
zad.
1
Kryteria punktacji zadań w arkuszu 1
Kryteria poprawności odpowiedzi Punkty Kryteria punktacji
a) stromy
b) w dół
c) zachód
d) wchodzisz do lasu
0 – 2
Trzy poprawne ...............1 p.
wszystkie poprawne .......2 p.
2 243 m 1 Poprawna odpowiedź ......1p.
3
4
5
6
7
8
9
a) Radunia
b) 573 m
c) Słupicką /lub d)/
d) Przemiłowską /lub c)/
e) Wieżyca
f) Stolna
Np.: - samotne skałki
- jaskinia
- lasy
- wały kultowe
Trasa łatwa: szlak czarny, trudna: szlak
żółty,
w uzasadnieniu uwzględni różnicę
wysokości jaką musi pokonać turysta np.:
szlak czarny jest łatwiejszy, ponieważ
biegnie wzdłuż poziomic; różnica
wysokości na całej trasie nie przekracza 200
m, natomiast szlak żółty jest trudniejszy,
ponieważ turysta ma do pokonania ponad
500 m różnicy wysokości
a) granit
b) serpentynity
c) gabro lub amfibolity
− wskaże na obecność skał magmowych
będących efektem czynników
wewnętrznych (ruchy górotwórcze)
− uwzględni intruzje magmy
− wskaże na lądolód i obecność osadowych
skał czwartorzędowych
800
700
600
500
400
300
200
Kierunki: N-S
W kolejności od lewej: B – A – C
0 – 2
0 – 2
0 – 3
0 – 3
0-3
1
0 – 2
Uzupełnienia
trzy poprawne ................1 p.
wszystkie poprawne .......2 p.
Wymieni dwa obiekty ....1 p.
trzy obiekty w tym obowiązkowo
wały kultowe ......2 p.
Określenie stopnia trudności
szlaków...........................1 p.
uzasadnienie ...................2 p.
Za każdy kamieniołom po
........................................1 p.
Za każdy element
odpowiedzi po ................1 p.
Za poprawne opisanie skali
pionowej ........................1 p.
Prawidłowo:
wpisane kierunki ...........1 p.
zaznaczone obiekty ........1 p.

10
11
12
13
14
15
16
Próbny egzamin maturalny z geografii 3
Model odpowiedzi i schemat oceniania arkuszy egzaminacyjnych I i II
Np.
Kryterium Granit Bazalt
miejsce
na powierzchni
w głębi Ziemi
powstania
Ziemi
typ genetyczny magmowa magmowa
stopień
jawnokrystaliczne skrytokrystaliczne
krystalizacji
barwa jasna ciemna
a) waryscyjskich /hercyńskich/
b) plutonizmu
c) batolit
d) lakolit /lakkolit/
e) żyły /dajki/
Np.
1. oblicz odległość rzeczywistą między
dwoma miejscowościami wybranymi na
barwnej mapie
2. porównaj ją z odległością między tymi
samymi miejscowościami na szkicu
3. ułóż proporcję i oblicz skalę mapy
odległość Sulistrowice-Sobótka = 6 km
na szkicu = 5 cm
5 cm – 6 km
1 cm – 120000 cm
1:120 000
(uznać ze względu na niedokładność
pomiarów skalę 1:110 000 do 1:130 000)
wys. n.p.m.: Winna Góra – 200 m
Ślęża – 718 m
różnica wysokości – 518 m
0,6°C – 100 m
różnica temperatury – 3,1°C
17°-3,1°= 13,9°C
(uwzględnić wynik 11,8° – 14,4°C)
Np.:bariera górska powoduje wznoszenie mas
powietrza, prądy wstępujące powodują
ochłodzenie powietrza, kondensację pary
wodnej, wzrost zachmurzenia i opady
a) łańcuchówka
b) owalnica
c) wielodrożnica
Np.:
Noclegi schronisko – Ślęża;
wycieczka 1 – trasa szlakiem żółtym do
schroniska „Pod Wieżycą”;
zwiedzamy: wały kultowe, samotne skały,
zabytkowe drzewa pod Wieżycą, amfiteatr
0 – 3
0 – 2
0-3
0 – 2
0 – 2
0 – 2
0 – 7
Za każdy poprawny wiersz
...................................po 1 p.
Wypełnione:
trzy luki...........................1 p.
cztery luki ......................2 p.
Podana skala ..................1 p.
logiczna instrukcja ......0-2 p.
Poprawnie odczytane wys.
n.p.m. .............................1 p.
podana temperatura ........1 p.
W zależności od stopnia
dokładności i precyzji
użytych terminów .......0-2 p.
Przyporządkowanie
jednego typu ...................1 p.
wszystkich ......................2 p.
Baza noclegowa spełniająca
warunki podane w poleceniu
........................................1 p.
za opis każdej wycieczki
spełniający warunki podane
w poleceniu po ...............2 p.

4 Próbny egzamin maturalny z geografii
Model odpowiedzi i schemat oceniania arkuszy egzaminacyjnych I i II
Nr
zad.
17
18
19
20
21
22
Kryteria punktacji zadań w arkuszu 2
Kryteria poprawności odpowiedzi Punkty Kryteria punktacji
Ruch obrotowy: a; d; e; f;
ruch obiegowy: b; c; g; h;
Uwzględnić nazwy form: ostaniec korazyjny
lub grzyb skalny, ostaniec, ostaniec skalny.
W wyjaśnieniu wskaże na działalność wiatru
lub nazwie proces jako powód zwężenia
w dolnej części poda większą ilość piasku
niesionego przy powierzchni ziemi
Właściwie przyporządkuje rodzaj lawy,
a w wyjaśnieniu wskaże na jej lepkość
(gęstość)
A – lawa obojętna, ponieważ jest uboga
w krzemionkę, ma małą lepkość
i rozlewa się szeroko;
B – lawa kwaśna, ponieważ zawiera dużo
krzemionki i odznacza się dużą
lepkością
Nazwa procesu – kaptaż
w wyjaśnieniu wskaże na erozję wgłębną
W wyjaśnieniu wykaże wpływ ciepłych
prądów (np. Północnopacyficznego,
Zatokowego, Alaski) na zwiększenie,
a zimnego Kalifornijskiego na zmniejszenie
rocznej sumy opadów.
Uwzględnio wpływ przebiegu Kordylierów
(płn-płd) na zatrzymywanie wilgoci
napływającej znad Pacyfiku
15,1 % – 2 700 000; 17,4 % = X;
X = (17,4 x 2 700 000): 15,1;
X = 3 111 258
(uwzględnić jako prawidłowe wyniki obarczone
błędem odczytania z wykresu do 0,2 %)
0 – 2
0 – 3
0 – 2
0 – 3
0 – 3
1
Poprawnie wypełnione:
po trzy luki .....................1 p.
wszystkie........................ 2 p.
Nazwa formy .................1 p.
Wyjaśnienie ................0-2 p.
Rodzaje lawy .................1 p.
wyjaśnienia.....................1 p.
Nazwa procesu ...............1 p.
wyjaśnienie .................0-2 p.
W zależności od dokładności
wyjaśnienia .................0-3 p.
Wynik w dopuszczalnych
granicach błędu ..............1 p.

23
24
25
26
Próbny egzamin maturalny z geografii 5
Model odpowiedzi i schemat oceniania arkuszy egzaminacyjnych I i II
Uwzględnić jak w podanych przykładach i inne
logiczne.
Np. Działania:
− obniżenie kosztów pracy, przedsiębiorcom nie
opłaca się zatrudniać nowych osób, gdyż ich
to za drogo kosztuje (składki ZUS,
ubezpieczenie zdrowotne, obowiązkowe
opłaty za badania lekarskie pracowników);
− obniżyć stawki minimalnego wynagrodzenia, gdyby
minimalne wynagrodzenie było niższe, to
pracodawcy byliby w stanie zatrudniać więcej osób;
− równoważenie finansów publicznych,
zmniejszenie deficytu budżetowego;
Rady:
− zwiększyć aktywność w poszukiwaniu pracy,
podejmować nawet taką, która nie do końca
odpowiada naszym kwalifikacjom, czy
wymaganiom;
− zdobywać bardziej wszechstronne kwalifikacje,
łączyć wiedzę z różnych dziedzin;
− być bardziej skłonnym do zmiany zawodu,
czy zmiany miejsca zamieszkania
Zinterpretuje właściwe wskaźniki (2, 4) np.:
a) wielkość zatrudnienia w rolnictwie jest
w Polsce, ponad 5-krotnie wyższa niż w UE
b) praca polskiego rolnika jest ponad 3-krotnie
mniej wydajna niż praca rolnika UE
Zinterpretuje właściwe wskaźniki (6, 7) np.
a) Polska ma korzystniejszą strukturę wieku
ludności na wsi
b) Polska ma rezerwy zasobów ziemi, dzięki
czemu można je wykorzystywać w sposób
ekstensywny, bardziej sprzyjający środowisku
Uwzględnić jak w podanych przykładach i inne
logiczne np.:
− tranzytowe położenie
− atrakcyjne ceny niektórych towarów i usług
(głównie dla naszych sąsiadów i Skandynawów)
− walory i atrakcje turystyczno-uzdrowiskowe
i rekreacyjne
− zabytki światowej klasy
− kultura, folklor
− odwiedzanie przez Polonię kraju swych
przodków
− ciekawość ojczyzny papieża
0 – 3
0 – 2
0 – 2
0 – 2
Działania i rady
w zależności od stopnia
trafności ......................0-3 p.
Jeden wniosek ................1 p.
dwa wnioski ...................2 p.
Jeden wniosek ................1 p.
dwa wnioski ...................2 p.
Cztery czynniki ..............1 p.
więcej czynników ..........2 p.
27 a, c, e. 1 Trzy prawidłowo ............1 p.
28 A – b; B – c; C – d; D – a; E – e; 0 – 2
Trzy przyporządkowania 1 p.
więcej..............................2 p.

6 Próbny egzamin maturalny z geografii
Model odpowiedzi i schemat oceniania arkuszy egzaminacyjnych I i II
29
30
31
32
33
34
a – śląskie
b – 103,8
c – śląskie
d – 8,37%
a – 11592
b –1401,9 tys.
c – 3406
Uwzględnić jak w podanych przykładach i inne
logiczne np.:
− środowiskowe – np. niekorzystne warunki
naturalne dla rozwoju osadnictwa i rolnictwa,
transportu (słabe gleby, stosunkowo chłodny
klimat, wysoki odsetek powierzchni leśnej, duża
jeziorność, urozmaicona rzeźba terenu, brak
surowców mineralnych);
− gospodarcze – np. słaby rozwój przemysłu,
transportu, brak dużych miast,
− społeczne – np. wysokie bezrobocie powodujące
odpływ ludności, brak perspektyw na
znalezienie pracy;
− historyczne – np. dawne ziemie odzyskane
zasiedlone ludnością repatriancką, znajdowały
się tu niegdyś wielkoobszarowe PGR
Sektory w kolejności od góry: sektor III, sektor II,
sektor I
przesłanki wskazujące na różny udział
poszczególnych sektorów w różnych etapach np.
kraje znajdujące się w I etapie rozwoju cechuje
bardzo duży udział zatrudnienia w rolnictwie,
a kraje z III etapu w usługach
I Etap – Indie, Niger, Bangladesz
II Etap – Polska, Portugalia, Rumunia
III Etap – Australia, Kanada, Szwecja
W wyjaśnieniu wskaże na możliwość zastąpienia
w produkcji przemysłowej pracy człowieka
nowoczesnymi liniami produkcyjnymi
(automatyzacja, robotyzacja) np. w hutnictwie czy
w największych firmach samochodowych
i zwiększenie wielkości produkcji przy
zmniejszonym zatrudnieniu;
w usługach przeciwnie, najczęściej człowieka nie da
się zastąpić maszyną np. w medycynie wprowadzenie
nowoczesnych urządzeń nie powoduje zmniejszenia
personelu medycznego, w szkolnictwie wręcz
przeciwnie postęp techniczny wymusza konieczność
zdobywania wyższych kwalifikacji i zwiększenie
ilości zatrudnienia nauczycieli a zwłaszcza
pracowników szkół wyższych
0 – 2
0 – 2
0 – 4
0 – 2
0 – 2
0 – 3
Trzy luki .........................1 p.
cztery luki ......................2 p.
Dwie odpowiedz ............1 p.
Trzy odpowiedzi ............2 p.
Za uwzględnienie każdej
z czterech grup przyczyn
...................................po 1 p.
Przyporządkowanie ........1 p.
przesłanki .......................1 p.
Poprawne przyporządkowanie
7 krajów....................1 p.
wszystkich krajów .........2 p.
Dostrzeżone tendencje
zmian w sektorze III i II .1 p.
wyjaśnienie .................0-2 p.

35
36
Próbny egzamin maturalny z geografii 7
Model odpowiedzi i schemat oceniania arkuszy egzaminacyjnych I i II
Uwzględnić jak w podanych przykładach i inne
logiczne np.:
− dostępność komunikacyjna
− odpowiednio duża powierzchnia działki
budowlanej
− możliwość budowy parkingu
− bliskość obszaru o dużej gęstości zaludnienia.
a) upadek Kandaharu
b) zdobycie fortyfikacji w Górach Białych wokół
Tora Bora
c) porozumienie podpisane na zamku
w Petersberg 5 grudnia 2001r.
0 – 2
2
Dwa czynniki .................1 p.
więcej czynników ..........2 p.
Podanie trzech wydarzeń
........................................2 p.
37 Pasztuni, Tadżycy, Hazarzy, Uzbecy 2 Wymieni trzy grupy........2 p.
38 Wskaże konflikt Palestyńsko Izraelski.
39
40
W wyjaśnieniu podkreśli niechęć ekstremalnych
organizacji świata arabskiego do Stanów
Zjednoczonych uznawanych za sprzymierzeńców
Izraela.
W wyjaśnieniu wskaże na to, że nie ustały
pierwotne przyczyny niechęci ekstremalnych
organizacji arabskich, konflikt Izraelsko-
Palestyński nadal pozostaje nierozwiązany,
bojownicy, którzy uciekli z Afganistanu będą
prawdopodobnie podejmować akty terroru.
Znaczna rolę może odegrać Irak od dawna zacięty
wróg Stanów Zjednoczonych.
Uwzględni podane przykładowe działania i inne
logiczne np.
− budowanie szerokiej antyterrorystycznej koalicji
− podjęcie działań zbrojnych w Afganistanie
− doprowadzenie do podpisania porozumienia
w Petersbergu tworzącego nowy ład polityczny
w Afganistanie
− zaostrzenie środków bezpieczeństwa (lotniska,
imprezy skupiające dużą liczbę osób)
0 – 3
Wskazanie konfliktu ......1 p.
wyjaśnienie .................0-2 p.
0 – 3 Wyjaśnienie ................0-3 p.
0 – 3
41 a) B; b) B; c) P; d) P; 0 – 2
Za każde z podanych działań
...................................po 1 p.
Dwa zdania poprawnie ..1 p.
cztery..............................2 p.

8 Próbny egzamin maturalny z geografii
Model odpowiedzi i schemat oceniania arkuszy egzaminacyjnych I i II
42
Uwzględnić jak w podanych przykładach i inne
logiczne np. Pozytywne strony np.:
− obszerniejszy rynek zbytu towarów i usług
− większy dostęp do kapitału
− szerszy dostęp do informacji i nowych
technologii
− wzrost inwestycji zagranicznych
− lepsze wykorzystanie siły roboczej
− wzrost efektywności, wydajności
− wzrost eksportu
− wzrost konkurencyjności
Negatywne strony np.:
− powstanie dużego rynku handlowego,
wpływającego niekorzystnie na rynki lokalne
− niszczenie własnych wzorców kulturowych
− niekontrolowany napływ kapitału zwłaszcza do
krajów biednych, powodujący nierzadko
kryzysy finansowe
− pogłębianie różnic finansowych między
zatrudnionymi w sektorach zależnych od
korporacji ze szkodą dla pracujących
w przedsiębiorstwach państwowych.
0 – 2
Przynajmniej dwa skutki
pozytywne ......................1 p.
Przynajmniej dwa skutki
negatywne ......................1 p.