Untitled

Dla porównania nazw ługowskich z nazwami innej wsi przytaczam
nazwy Wróblewa (gm. Mostowo, powiat mławski), ograniczając się
tylko do prostego wyliczenia: Ogrody, Nowiny, Za Górą, Kliny, Łąki,
Paśniki, Wendoły, Kanałek, Za Kopcem, Pod Szreńskiem, Za Rowem,
Kapuśnik, Łączka, Bagno, Glinówki, Spalonki, Zafigurą, Parcie, Gródź,
Sołtyska, Półkosy Pluski (Płużki), Zagony i Zawadki.
Pomocnikami moimy przy zbieraniu nazw byli: w Ługach - Stanisław
(lat 57) i Maija (lat 53) Kuligowscy, a we Wróblewie - Kazimierz
(lat 11) i jego ojciec, Bronisław (lat 42), Bramorscy oraz Helena
(lat 13) i jej starzy rodzice Bramorscy.”
K. Nazwy terenowe wymagające szerszego omówienia:
1. Cerkwina
Jest to nazwa obszaru leśnego leżącego na południe od Bieżunia w pobliżu
Władysławowa. Nazwa miejsca jest bardzo archaiczna.
Jest to las podmokły, mieszany, porośnięty olchami i brzeziną. Najstarsza
polska postać tego rzeczownika to *czyrśl. Została poświadczona w użyciu
apelatywnym tylko na Mazowszu. W zapisie z roku 1407 brzmi: czirsl i oznacza
nazwę czynności czyrslenye (1427) polegającej na najczęstszym w średniowieczu
sposobie pozyskiwania w lasach gruntów uprawnych poprzez
wycinanie ci osią pasa kory wraz z miazgą wokół pnia najstarszych drzew,
by łatwiej uschły. Stąd pochodzi nazwra ukraińska tzw. „nowiny” (pod uprawy)
w lesie - ćerteż. W języku prasłowiańskim: *ćrslb < od czas. crtiti (nacinać).
Nazwy w Małopolsce powstawały od tego samego źródła słownikowego.
Brzmią one: Cyrchla, Cyrkla, Cyrla, Cerkla, Cerla.
Inne modyfikacje nazwy to: Cyrśla (k. Opola), Czyrzla (na Podlasiu),
Cyrchle (k. Wielunia), Cerklina - nazwa pola koło Pajęczna.
Nazwa Cerkwina nie jest reliktem staromazowieckim, lecz przejęta została
na Mazowsze z dialektu staromałopolskiego, kiedy to w XIII w. osadnicy
z Małopolski kolonizowali puszcze mazowieckie.
Powyższy wywód językoznawczy pochodzi z prac prof. dr. hab. B. Krei
z Uniwersytetu Gdańskiego.189
Wracając do terenu lasów w okolicach Bieżunia, warto przytoczyć fragment
dokumentu z roku 1870 ze względu na inne jeszcze nazwy miejsc:
„Lasy pod nazwą leśnictwo Bieżuń, mające rozległości około morgów
2300, podzielone są na cztery rewiry zwane: Ostrów, Mak, Jonne i Zimolza,
obejmują drzewo sosnowe, dębowe, brzozowe, jodłowe i olszowe, w lasach
tych są łąki, mianowicie zwanym Bąk, około morg 156 w posiadaniu dworu
244