Untitled
Untitled Untitled
7. Rozgardy - n. kulturowa; od rozgard ‘łąka’, ‘pastwisko wspólne’ 8. Środkowe - n. topograficzna; od położenia 9. Wąskie - n. topograficzna; od wymiarów F. Nazwy terenowe w pobliżu wsi Slawęcin (wg mapy z 1935 r.): 1. Manjaki (Maniaki) - n. topograficzna; od bezdroże, miejsce dalekie 2. Parcele - n. kulturowa; od parcelować ‘dzielić na parcele’ 3. Podgołuszyn - n. topograficzna; od pod Goluszyn(em) 4. Szkółka - n. kulturowa; od rzecz, szkółka (leśna) G. Nazwy terenowe w pobliżu wsi Dębsk: 1. Czteroprętowe - n. kulturowa; od wielkości pola 2. Do Uwrocia - n. topograficzna; od wrót, cerk. wratiti ‘wrócić’ (od zakrętu) 3. Poprzeczne - n. topograficzna; grunt położony poprzecznie 4. Przecze - n. topograficzna; grunt położony poprzecznie 5. Za Półwlóczki - n. kulturowa; od miejsca położenia i jednostki gruntu włóka H. Nazwy terenowe w pobliżu wsi Stawiszyn-Zwalewo (wg mapy z 1930 r ): 1. Białe Błota - n. topograficzna; od charakteru gleby 2. Bilka - n. topograficzna; od gwarowej formy bil ‘biel’, biały; od char. gleby 3. Glinówki - n. topograficzna; od charakteru gleby - glina 4. Grudzie - n. topograficzna; od gruda', charakter gleby 5. Kąty - n. kulturowa; od rzecz, kąt (por. Sokołowy Kąt) 6. Łańskie Bagno - n. kulturowa; od rzecz, łan (na Mazowszu mierzono pola we włókach nie w łanach) 7. Łysa Górka - n. topograficzna; wzniesienie bielicowe, trudne do uprawy 8. Pasieka - n. kulturowa; od miejsca, gdzie las posieczono ‘wycięto’; karczowisko; także łąka otoczona drzewami 9. Peły - n. dzierżawcza (por. nazwę Pełki) 10. Piece - n. kulturowa; od miejsca z gliną gdzie wypalano cegły 11. Płósy - n. kulturowa; od plos ‘błonie’, łąka 12. Pod Górą - n. topograficzna; od położenia 13. Pod Sadłowem - n. topograficzna; od położenia pola 14. Przy Figurze - n. topograficzna; od położenia 15. Przyce - n. kulturowa; związana z uprawą lnu 16. Przygon - n. topograficzna; od gonić bydło, przyganiać (gwarowe) 17. Smrodynia - duże pole; n. kulturowa; od bagien wydzielających odór 18. Trzcina - n. topograficzna; od charakteru roślinności 19. U Brodu - n. topograficzna; od bród ‘strumyk’ 239
20. Za Lasem - n. topograficzna; od położenia 21. Za Szosą - n. topograficzna; od położenia 22. Za Wądołami - n. topograficzna; od wądoły ‘doły, zagłębienia’ I. Nazwy terenowe w pobliżu wsi Dzieczewo: 1. Borki - n. topograficzna; od porastających lasków 2. Borowe - n. topograficzna; od położenia 3. Brzezina - n. topograficzna; od lasu brzozowego 4. Chrapoń - n. topograficzna; od charakteru gleby (chrapy ‘błota’) 5. Glinówki - n. topograficzna; od charakteru gleby 6. Górki - n. topograficzna; od ukształtowania terenu 7. Gródź - n. topograficzna; od charakteru gleby 8. Kąty - n. topograficzna (por. nazwę Sokołowy Kąt) 9. Kurciuny - n. kulturowa; od poła długiego, lecz wąskiego (lub od przezwiskowej formy kurcjanie ‘szlachta’ (Arct) 10. Mączki - n. dzierżawcza; od nazwiska Mączka (Mączek) II. Nowiny - n. kulturowa; od “nowego pola” uzyskanego po karczowisku 12. Pieńki - n. dzierżawcza (por. nazwę Siciarz Pieńki) 13. Plan - n. kulturowa; od posiadania planu - dokumentu własności 14. Po Ugorze - n. topograficzna; od ugór: od położenia 15. Pod Chmielem - n. topograficzna; od nazwy osoby Chmiel 16. Pólko - n. topograficzna; od pole (deminutiva) 17. Rowy - n. topograficzna; od występujących zagłębień, dołów 18. Smólnia - n. kulturowa (por. nazwę Smólnia) 19. Suwaki - n. kulturowa; prawtfopod. od suwać chleb do pieca 20. Tabułki - n. kulturowa; od tabelka (tabułka) ‘małe pola’ 21. Wygon - n. kulturowa; od gonić (bydło) J. Nazwy terenowe w okolicy wsi Ługi: Podrozdział ten zasługuje na omówienie oddzielne. Okazało się bowiem, że nazwami wsi oraz nazwami terenowymi zainteresował się dawno temu Tadeusz Kuligowski (por. nazwę Ługi). On to na łamach przedwojennej gazety “Echo Powiatu Sierpeckiego” (1933, nr 9) próbował zarówno zebrać skrupulatnie nazwy, jak też je interpretować. W dość długim artykule wydrukowanym w odcinkach można zauważyć erudycję autora oraz doskonałe wyczulenie językowe amatora-badacza. Aby oddać honor autorowi, przytaczam większą część wspomnianego artykułu. Warto zwrócić uwagę na ludowe, gwarowe niektóre formy nazw terenowych i próby (dość trafne) ich etymologii. Oto ten cenny fragment z zachowaniem ówczesnej pisowni. 240
- Page 28 and 29: W 13 lat po oczynszowaniu w 1773 r.
- Page 30 and 31: Przytoczył ją J. Antoniewicz w sw
- Page 32 and 33: Wśród znawców przedmiotu istniej
- Page 34 and 35: Pokrewne tej nazwie są też formy
- Page 36 and 37: leż}' do nazw prymamych, rzeczowni
- Page 38 and 39: Wspomniany Prokop miał 2 córki: U
- Page 40 and 41: Wraz z wsiami: Poniatowo, Olszewo,
- Page 42 and 43: Opisem raczej historycznym zajmowa
- Page 44 and 45: W 1885 r. istniał tu także folwar
- Page 46 and 47: Wracając do osoby wspomnianego „
- Page 48 and 49: amą. W 1388 r. pisano: in szambori
- Page 50 and 51: 48. SICIARZ I SICIARZ PIEŃKI Nazwa
- Page 52 and 53: 50. SŁAWĘCIN Wieś położona w g
- Page 54 and 55: niu „zapadły kąt” oznacza mie
- Page 56 and 57: Z nazwą Zwalewo łączą się też
- Page 58 and 59: 56. SWOJĘCIN Wieś nad rzeką Wkr
- Page 60 and 61: Wieś Trzaski w gminie Bieżuń w 1
- Page 62 and 63: Jakub i Jan zasłużyli się dla do
- Page 64 and 65: 1890 r. dobra Września łączyły
- Page 66 and 67: C. Zgliczyn-Pobodzy Z góry należy
- Page 68 and 69: porozumienia z Michałem Zamoyskim,
- Page 70 and 71: Nazwę Żuromin Dębski wieś przyj
- Page 72 and 73: udzony wcześnie do pracy pianiem s
- Page 74 and 75: Pod względem słowotwórczym nazwy
- Page 76 and 77: 48. U Wesołka - nazwa lasu w połu
- Page 80 and 81: „(...) Najmniejszy obszar zajmowa
- Page 82 and 83: czyli między sobą Ługowiacy. Okr
- Page 84 and 85: (A. Zamoyskiego - wyj. aut.), w mie
- Page 86 and 87: z niego dotychczas nie użytkuje, d
- Page 88 and 89: (...), gospodarstwo sześciopolowe.
- Page 90 and 91: ksiądz Stanisław z Siemiątkowa z
- Page 92 and 93: 83. T. Sławiński “Kretkowscy w
- Page 94 and 95: 153. K. Zierhoffer, op. cit.. s. 36
- Page 96 and 97: 14. „Rocznik Mazowiecki”, t. IV
7. Rozgardy - n. kulturowa; od rozgard ‘łąka’, ‘pastwisko wspólne’<br />
8. Środkowe - n. topograficzna; od położenia<br />
9. Wąskie - n. topograficzna; od wymiarów<br />
F. Nazwy terenowe w pobliżu wsi Slawęcin (wg mapy z 1935 r.):<br />
1. Manjaki (Maniaki) - n. topograficzna; od bezdroże, miejsce dalekie<br />
2. Parcele - n. kulturowa; od parcelować ‘dzielić na parcele’<br />
3. Podgołuszyn - n. topograficzna; od pod Goluszyn(em)<br />
4. Szkółka - n. kulturowa; od rzecz, szkółka (leśna)<br />
G. Nazwy terenowe w pobliżu wsi Dębsk:<br />
1. Czteroprętowe - n. kulturowa; od wielkości pola<br />
2. Do Uwrocia - n. topograficzna; od wrót, cerk. wratiti ‘wrócić’ (od zakrętu)<br />
3. Poprzeczne - n. topograficzna; grunt położony poprzecznie<br />
4. Przecze - n. topograficzna; grunt położony poprzecznie<br />
5. Za Półwlóczki - n. kulturowa; od miejsca położenia i jednostki gruntu<br />
włóka<br />
H. Nazwy terenowe w pobliżu wsi Stawiszyn-Zwalewo (wg mapy z 1930 r ):<br />
1. Białe Błota - n. topograficzna; od charakteru gleby<br />
2. Bilka - n. topograficzna; od gwarowej formy bil ‘biel’, biały; od char. gleby<br />
3. Glinówki - n. topograficzna; od charakteru gleby - glina<br />
4. Grudzie - n. topograficzna; od gruda', charakter gleby<br />
5. Kąty - n. kulturowa; od rzecz, kąt (por. Sokołowy Kąt)<br />
6. Łańskie Bagno - n. kulturowa; od rzecz, łan (na Mazowszu mierzono<br />
pola we włókach nie w łanach)<br />
7. Łysa Górka - n. topograficzna; wzniesienie bielicowe, trudne do uprawy<br />
8. Pasieka - n. kulturowa; od miejsca, gdzie las posieczono ‘wycięto’;<br />
karczowisko; także łąka otoczona drzewami<br />
9. Peły - n. dzierżawcza (por. nazwę Pełki)<br />
10. Piece - n. kulturowa; od miejsca z gliną gdzie wypalano cegły<br />
11. Płósy - n. kulturowa; od plos ‘błonie’, łąka<br />
12. Pod Górą - n. topograficzna; od położenia<br />
13. Pod Sadłowem - n. topograficzna; od położenia pola<br />
14. Przy Figurze - n. topograficzna; od położenia<br />
15. Przyce - n. kulturowa; związana z uprawą lnu<br />
16. Przygon - n. topograficzna; od gonić bydło, przyganiać (gwarowe)<br />
17. Smrodynia - duże pole; n. kulturowa; od bagien wydzielających odór<br />
18. Trzcina - n. topograficzna; od charakteru roślinności<br />
19. U Brodu - n. topograficzna; od bród ‘strumyk’<br />
239
Change language