Untitled
Untitled Untitled
1890 r. dobra Września łączyły folwarki we Wrześni, Poliku, Borowe, Nadol- niku. Ich powierzchnia obejmowała 2845 mórg. Września jako wieś liczyła osad 29, mórg 185. Wieś Polik (także - Pałik) - osad 30, mórg 179. Wieś Borowo - osad 19, mórg 177; wieś Ostrów - osad 5, mórg 134; osada Boguszyce - mórg 38. Folwarki istniały w Poliku (458 mórg), Borowie (387 mórg); tzw. „nomenklatura - Nadołnik” liczy ła 53 morgi powierzchni. (SGKP, XIV). 62. WYKNO Wieś i teren leżący ok. 3 km na południe od Bieżunia. Nazwa pochodzi od wyrazu wyka. Końcowe -no to bardzo produktywny i charakterystyczny przyrostek dła nazw topograficznych. Słowniki notują różne warianty wyrazu wyka: wyczka ptasza, świerzepia (dzika), żyto stokłosi, groch wy czy; wika, wikew (czeskie)170; wijka, wiejka, wyczka (deminutywne).171 Słowniki nazw geograficznych nie notują nazwy tej wsi prawdopodobnie ze względu na jej nietypowość. Notują natomiast nazwy podobne: Wykowo, Wy- krasy Wyków, Wykłów, Wykień, Wyki, Wykę, Wyk, Wyjkanie, Wiktów, Wiktówo, Wiknina, Wikno, Wików. Są to osady leśne, kolonie wiejskie i tzw. olędry.172 Nazwa Wyki - a nie jak w naszym przypadku, byłaby nazwą rodową od imienia jednoczłonowego Wyka. Niekiedy nazwy typu Wyki (pluralana), występująca już w XV w. zmieniała postać na Witki}13 Nazwa Wykno jako specyficzny typ budowy i etymologii nazewniczej kojarzy się dość wyraźnie z nazwami takimi, jak: Lipno. Górzno, Zbójno, Chełmno, Skrwilno, ze względu na charakterystyczny formant. 63. ZGLICZYN, ZGLICZYN KOŚCIELNY, ZGLICZYN POBODZY, ZGLICZYN WITOWY, ZGLICZYN SMOLNY Wieś położona nad rzeką Wkrą. Nazwa dotyczy nie tylko jednej wsi, analogicznie jak wieś Stawiszyn; Zgliczyn ma parę dodatkowych osad, w miarę jak rozrastała się. Nazwa główna wsi pochodzi z XVI wieku. Nie jest związana z formą rzeczownika zglicz (1. mnoga zglicze) oznaczającą ‘miejsce niskie, porosłe krzakami leszczyny lub tarniny’ (SW, VIII, 472). Znawca przedmiotu - K. Zierhoffer - wywodzi ją od nazwy osobowej *Żglica (żglić) (por. nazwę Pozga). Zapisy najstarsze nazwy to: in Sgliczyno (1502), Zgliczyno (1578), Zgli- czyno i Zgliczyn o Poboczne}14 225
Pierwotnie Zgliczyn dzielił się na mniejsze wsie: Zgliczyn Kościelny, Zgli- czyn Glinki, Zgliczyn Pobodzy, Zgliczyn Smolny, Zgliczyn Witowy. Wszystkie wymienione nazwy wsi omówię łącznie pod nazwą Zgliczyn dla jasności wywodu. Dwie z tych wsi: Glinki i Smólnia omawiam ponadto odrębnie w innych rozdziałach (por.: Glinki i Smólnia). A. Zgliczyn Kościelny Była to wieś nad rzeka Wkrą. Nazwę zapisano w dawnych dokumentach jako: Sgliczino (1491) i Zgliczino (SHGWP, 347-348). Była to siedziba parafii. Tu „kościół w kwadrat Piedim de functi nobiles Casimirus Zaborowski de villa Glinki et Josephus Zgliczyński de Zgliczyno-Pobodze oni że wystawili.”175 (tu też nazwiska: Joannus Zgliczeński, ImćP Antoni Zgliczyński, ImćP Jakub Krasiński, ImćP Stanisław Osiecki). Wieś w 1491 r. należała do parafii Szreńsk. Prafia Zgliczyn notowana jest w roku 1578. Od roku 1491 była własnością szlachecką. W tym to roku toczy ł się spór w sprawie wyposażenia kościoła parafialnego między plebanem z e Zgliczyna a Maciejem, dziedzicem ze Zgliczyna. Biskup płocki rozstrzygnął spór następująco: pleban będzie posiadał dochody płynące z kościoła i cmentarza, plebanię z ogrodem, będzie decydował o szkole i domach wikarych; przysługuje mu też 1 włóka chelm. z ogrodem jako „poświątne” (SHGWP, 347-348). W Zgliczynie Kościelnym w 1827 r. były 2 domy, 65 mieszkańców'. W roku 1880 było: 2 domy, 21 mieszkańców. Kościół obecnie nie istnieje. Inaczej także podzielono tereny pod względem parafialnej przynależności. B. Zgliczyn-Glinki Najstarsze zachowane zapisy to: Sgliczyno alia, Glynky (1497 r.); Szgly- czyno Glynky. Wieś w 1497 r. należała do powiatu Szreńsk, od 1578 r. parafia Zgliczyn Kościelny. Od początku była to własność szlachecka. W roku 1497 król Jan Olbracht darownje Jakubowi Zgliczyńskiemu skonfiskowane dobra Andrzeja de alia Sgliczynski (...) (por. nazwę Glinki). Nazwa Glinki jest rodowa. Według Brucknera pochodzi od prasłowa z pniem glei-. Ze względu na liczbę mnogą można ja zakwalifikować do nazw rodowych. Podobnie interpretuje nazwę H. Gómowicz. W 1827 r. było tu 12 domów, 103 mieszkańców7. Około roku 1880 - 19 domów, 216 mieszkańców', 963 morgi areału. Osobliwością tego miejsca jest zapis z roku 1578: „we wsi Zgliczyno-Glinki, w par. Zgliczyno byio 4,5 łanów kmiecych. 8 zagród z rolą. 1 zagroda bez roli, młyn, wyrób piwa” (SGKP, XIV). 226
- Page 14 and 15: Nazwa, którą za zgodną z rodowod
- Page 16 and 17: „surowym korzeniu”: jeden posia
- Page 18 and 19: Rękawki (pow. gostyński) (por. na
- Page 20 and 21: Z rodu Dębskich pochodziło wielu
- Page 22 and 23: W 1502 r. szlachcic Andrzej z Myśl
- Page 24 and 25: „Glinice” w pow. płockim (1576
- Page 26 and 27: Wyjaśnienie nazwy wsi przy pomocy
- Page 28 and 29: W 13 lat po oczynszowaniu w 1773 r.
- Page 30 and 31: Przytoczył ją J. Antoniewicz w sw
- Page 32 and 33: Wśród znawców przedmiotu istniej
- Page 34 and 35: Pokrewne tej nazwie są też formy
- Page 36 and 37: leż}' do nazw prymamych, rzeczowni
- Page 38 and 39: Wspomniany Prokop miał 2 córki: U
- Page 40 and 41: Wraz z wsiami: Poniatowo, Olszewo,
- Page 42 and 43: Opisem raczej historycznym zajmowa
- Page 44 and 45: W 1885 r. istniał tu także folwar
- Page 46 and 47: Wracając do osoby wspomnianego „
- Page 48 and 49: amą. W 1388 r. pisano: in szambori
- Page 50 and 51: 48. SICIARZ I SICIARZ PIEŃKI Nazwa
- Page 52 and 53: 50. SŁAWĘCIN Wieś położona w g
- Page 54 and 55: niu „zapadły kąt” oznacza mie
- Page 56 and 57: Z nazwą Zwalewo łączą się też
- Page 58 and 59: 56. SWOJĘCIN Wieś nad rzeką Wkr
- Page 60 and 61: Wieś Trzaski w gminie Bieżuń w 1
- Page 62 and 63: Jakub i Jan zasłużyli się dla do
- Page 66 and 67: C. Zgliczyn-Pobodzy Z góry należy
- Page 68 and 69: porozumienia z Michałem Zamoyskim,
- Page 70 and 71: Nazwę Żuromin Dębski wieś przyj
- Page 72 and 73: udzony wcześnie do pracy pianiem s
- Page 74 and 75: Pod względem słowotwórczym nazwy
- Page 76 and 77: 48. U Wesołka - nazwa lasu w połu
- Page 78 and 79: 7. Rozgardy - n. kulturowa; od rozg
- Page 80 and 81: „(...) Najmniejszy obszar zajmowa
- Page 82 and 83: czyli między sobą Ługowiacy. Okr
- Page 84 and 85: (A. Zamoyskiego - wyj. aut.), w mie
- Page 86 and 87: z niego dotychczas nie użytkuje, d
- Page 88 and 89: (...), gospodarstwo sześciopolowe.
- Page 90 and 91: ksiądz Stanisław z Siemiątkowa z
- Page 92 and 93: 83. T. Sławiński “Kretkowscy w
- Page 94 and 95: 153. K. Zierhoffer, op. cit.. s. 36
- Page 96 and 97: 14. „Rocznik Mazowiecki”, t. IV
Pierwotnie Zgliczyn dzielił się na mniejsze wsie: Zgliczyn Kościelny, Zgli-<br />
czyn Glinki, Zgliczyn Pobodzy, Zgliczyn Smolny, Zgliczyn Witowy.<br />
Wszystkie wymienione nazwy wsi omówię łącznie pod nazwą Zgliczyn<br />
dla jasności wywodu. Dwie z tych wsi: Glinki i Smólnia omawiam ponadto<br />
odrębnie w innych rozdziałach (por.: Glinki i Smólnia).<br />
A. Zgliczyn Kościelny<br />
Była to wieś nad rzeka Wkrą. Nazwę zapisano w dawnych dokumentach<br />
jako: Sgliczino (1491) i Zgliczino (SHGWP, 347-348). Była to siedziba parafii.<br />
Tu „kościół w kwadrat Piedim de functi nobiles Casimirus Zaborowski<br />
de villa Glinki et Josephus Zgliczyński de Zgliczyno-Pobodze oni że<br />
wystawili.”175 (tu też nazwiska: Joannus Zgliczeński, ImćP Antoni Zgliczyński,<br />
ImćP Jakub Krasiński, ImćP Stanisław Osiecki).<br />
Wieś w 1491 r. należała do parafii Szreńsk. Prafia Zgliczyn notowana<br />
jest w roku 1578.<br />
Od roku 1491 była własnością szlachecką. W tym to roku toczy ł się spór<br />
w sprawie wyposażenia kościoła parafialnego między plebanem z e Zgliczyna<br />
a Maciejem, dziedzicem ze Zgliczyna. Biskup płocki rozstrzygnął spór następująco:<br />
pleban będzie posiadał dochody płynące z kościoła i cmentarza, plebanię<br />
z ogrodem, będzie decydował o szkole i domach wikarych; przysługuje mu też<br />
1 włóka chelm. z ogrodem jako „poświątne” (SHGWP, 347-348).<br />
W Zgliczynie Kościelnym w 1827 r. były 2 domy, 65 mieszkańców'. W roku<br />
1880 było: 2 domy, 21 mieszkańców.<br />
Kościół obecnie nie istnieje. Inaczej także podzielono tereny pod względem<br />
parafialnej przynależności.<br />
B. Zgliczyn-Glinki<br />
Najstarsze zachowane zapisy to: Sgliczyno alia, Glynky (1497 r.); Szgly-<br />
czyno Glynky. Wieś w 1497 r. należała do powiatu Szreńsk, od 1578 r. parafia<br />
Zgliczyn Kościelny. Od początku była to własność szlachecka. W roku<br />
1497 król Jan Olbracht darownje Jakubowi Zgliczyńskiemu skonfiskowane<br />
dobra Andrzeja de alia Sgliczynski (...) (por. nazwę Glinki).<br />
Nazwa Glinki jest rodowa. Według Brucknera pochodzi od prasłowa<br />
z pniem glei-. Ze względu na liczbę mnogą można ja zakwalifikować do<br />
nazw rodowych. Podobnie interpretuje nazwę H. Gómowicz.<br />
W 1827 r. było tu 12 domów, 103 mieszkańców7. Około roku 1880 - 19<br />
domów, 216 mieszkańców', 963 morgi areału. Osobliwością tego miejsca jest<br />
zapis z roku 1578: „we wsi Zgliczyno-Glinki, w par. Zgliczyno byio 4,5 łanów<br />
kmiecych. 8 zagród z rolą. 1 zagroda bez roli, młyn, wyrób piwa” (SGKP, XIV).<br />
226
Change language