Untitled

Untitled Untitled

mazowsze.hist.pl
from mazowsze.hist.pl More from this publisher
21.07.2013 Views

Wraz z wsiami: Poniatowo, Olszewo, Dębsk, Sadłowo, Kobyla Łąka, Dźwierzno -M yślino w roku 1773 należało do parafii Chamsk.88 Nazwę Myślin, jeśli chodzi o jej historię, należy rozpatrywać łącznie z nazwami: Myślin-Dźwierzno (por. „Dźwierzno”) i Myślin-Kocewo. W latach Królestwa Polskiego wieś Myślin liczyła 31 domów, 871 mórg gruntu ornego, 152 morgi nieużytków (SGKP, VI). Nazwy pokrewne: My- ślewo, Myślęcin, Myślibórz, Mysłicz, Myślniew, Mysliszów, Myślimierz. Nazwa Myślin w najnowszym wykazie miejscowości w Polsce występuje tylko 1 raz. % 37. OBRĄB Wieś na zachód od Bieżunia, gm. Bieżuń. Ślady powstawania nazwy odnajdujemy u Brucknera. Wyrazy: obrąb, obrąbek; obrąb, obrębiać < ‘rębać’; rąbek, rąbeczek pierwotnie oznaczały ‘kraj, brzeg płótna’ (obrębiać, obroba). Obrębianie najpiem oznaczało „ucinanie”, a to pierwotne znaczenie rąbu (rąbać, rąbnąć, rębacz, rąb acz). W języku cerkiewnym *rąb oznaczał odcięty obszar gruntów (Brtt, 372, 455). Podobne konteksty znajdujemy w innym słowniku: obrąb, obrębu, obręby, obręblo w przestarzałym znaczeniu ‘granica, kraniec, kres, brzeg’ (SW, III, 503). Sięgając do historii posiadania tej wsi, należy zauważyć, że nazwa wsi Obręb występuje już w roku 1447, kiedy to Piotr z Gulczewa przejął tę posiadłość na własność. W roku 1605 przejęli Obręb Kretkowscy od Jadwigi Wesslowej. Jako własność rodu Kretkowskich wieś pozostawała aż do roku 1695, kiedy to Andrzej Kretkowski (po śmierci Franciszka) przepisał ją w testamencie Tomaszowi Dzia- łyńskiemu - swemu ciotecznemu bratu (por. nazwy: Jonne, Elźbiecin).89 Później wieś i dobra należały do rodu Zamoyskich. W latach Królestwa Polskiego (1880) była to wieś i folwark w gminie Lutocin. Wieś miała 666 mórg ziemi włościańskiej (SGKP, VII, 348). Nazwa wsi jest bardzo stara. Może świadczyć o tym fakt, że starożytny wprost kościół w Czersku w roku 1666 otrzymał wiele nadań w postaci wsi. Jedną z nich był Obrąb.90 Czy był to ten sam Obrąb k. Bieżunia? Językowe wyjaśnienie nazwy jest dość oczywiste. Zarówno w kontekście słownikowym, semantycznym, jak również na podstawie prac naukowych należy uznać, że nazwa Obręb wywodzi się od położenia ziem, posiadłości „na skraju”, „na brzegu”, „na granicy”.91 201

Pod względem przynależności według klasyfikacji toponimicznej jest to nazwa prymama, takiej samej kategorii Jak: Grąd, Dział, Kąt, Płocha, Ruda, Zima (por. nazwę Zimolza). W nazwie „Obręb” wyraźnie występuje przedrostek ob- tworzący nazwy odczasownikowe. W naszym przypadku: ob + ręb(rąb). 38. PARLIN Wieś położona na północ od Lutocina. Słownik Brucknera nie wyjaśnia tej nazwy'. Podaje wyrazy pokrewne, jak: par ‘opary, mgły’, oparzeliska ‘ziemia „oparzysta”, tj. nigdy nie marznąca’; pochodzi od pnia *per92 Według „Słownika warszawskiego” parów (też: porów, porowa, parowa, korycizna) to ‘dół wybity przez wodę, rów niebezpieczny, jar, wąwóz, wądół’; oznacza również niebezpieczne, niedostępne wertepy.93 Ciekawe jest w tym źródle jeszcze jedno znaczenie czasownika „parlić ” - oznacza ‘siać, sadzić gęsto, byle jak uprawiać rolę’. W 1870 r. nazwę wsi zapisanojako Perlin94 Wtedy to „we wsi Perlime uwłaszczeni posiadają gruntów mórg 270 (...) Lasocki resztę ziemi sprzedał Kowalewskiemu”. W roku 1880 była to wieś włościańska, pow. sierpecki, gm. Bieżuń, par. Lutocin. Liczyła 17 domów, 109 mieszkańców, 276 mórg powierzchni. Nazwy pokrewne i identyczne to: Parlin (pow. Płońsk), Parlin (k. Mogilna), Parlin k. Pruszcza jako dobra rycerskie, Par linek, Parlinierckie Huby i in.95 Nazwa Parlin pochodzi od formy *Parla i jest utworzona od tego samego rdzenia, co nazwa osobowa Parnch i Parzech.96 Pod względem kategorii toponomastyczncj jest to nazwa dzierżawcza. Wskazu je na to sufiks -in(-ino). W pracach onomastycznych -występują też nazwy rodowe i patronimiczne typu: Parnie (od nazwy osobowej Panil), Paruchy (od nazwy osobowej Parudi)91 Nie jest to interesująca nas nazwa patronimiczna, ponieważ miałaby formę Parliny, Parulice, Parolice i wtedy pochodziłyby od nazwy osobowej Panda.9* 39. PONIATOWO Niegdyś miasto nad rzeką W krą położone na południe od Żuromina. Sama nazwa nie nastręcza trudności językowych. Jest ściśle związana z rodem Poniatowskich. Nazwa dzierżawcza utworzona została za pomocą charakterystycznego formantu nazewniczego -ov-, ponieważ poprzedzająca spółgłoska była twarda. Inna wersja tej nazwy to Poniaty. 202

Pod względem przynależności według klasyfikacji toponimicznej jest to<br />

nazwa prymama, takiej samej kategorii Jak: Grąd, Dział, Kąt, Płocha, Ruda,<br />

Zima (por. nazwę Zimolza).<br />

W nazwie „Obręb” wyraźnie występuje przedrostek ob- tworzący nazwy<br />

odczasownikowe. W naszym przypadku: ob + ręb(rąb).<br />

38. PARLIN<br />

Wieś położona na północ od Lutocina.<br />

Słownik Brucknera nie wyjaśnia tej nazwy'. Podaje wyrazy pokrewne,<br />

jak: par ‘opary, mgły’, oparzeliska ‘ziemia „oparzysta”, tj. nigdy nie marznąca’;<br />

pochodzi od pnia *per92<br />

Według „Słownika warszawskiego” parów (też: porów, porowa, parowa,<br />

korycizna) to ‘dół wybity przez wodę, rów niebezpieczny, jar, wąwóz, wądół’;<br />

oznacza również niebezpieczne, niedostępne wertepy.93 Ciekawe jest<br />

w tym źródle jeszcze jedno znaczenie czasownika „parlić ” - oznacza ‘siać,<br />

sadzić gęsto, byle jak uprawiać rolę’.<br />

W 1870 r. nazwę wsi zapisanojako Perlin94 Wtedy to „we wsi Perlime uwłaszczeni<br />

posiadają gruntów mórg 270 (...) Lasocki resztę ziemi sprzedał Kowalewskiemu”.<br />

W roku 1880 była to wieś włościańska, pow. sierpecki, gm. Bieżuń, par.<br />

Lutocin. Liczyła 17 domów, 109 mieszkańców, 276 mórg powierzchni. Nazwy<br />

pokrewne i identyczne to: Parlin (pow. Płońsk), Parlin (k. Mogilna),<br />

Parlin k. Pruszcza jako dobra rycerskie, Par linek, Parlinierckie Huby i in.95<br />

Nazwa Parlin pochodzi od formy *Parla i jest utworzona od tego samego<br />

rdzenia, co nazwa osobowa Parnch i Parzech.96<br />

Pod względem kategorii toponomastyczncj jest to nazwa dzierżawcza.<br />

Wskazu je na to sufiks -in(-ino).<br />

W pracach onomastycznych -występują też nazwy rodowe i patronimiczne typu:<br />

Parnie (od nazwy osobowej Panil), Paruchy (od nazwy osobowej Parudi)91<br />

Nie jest to interesująca nas nazwa patronimiczna, ponieważ miałaby formę<br />

Parliny, Parulice, Parolice i wtedy pochodziłyby od nazwy osobowej Panda.9*<br />

39. PONIATOWO<br />

Niegdyś miasto nad rzeką W krą położone na południe od Żuromina. Sama<br />

nazwa nie nastręcza trudności językowych. Jest ściśle związana z rodem<br />

Poniatowskich. Nazwa dzierżawcza utworzona została za pomocą charakterystycznego<br />

formantu nazewniczego -ov-, ponieważ poprzedzająca spółgłoska<br />

była twarda. Inna wersja tej nazwy to Poniaty.<br />

202

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!