Untitled

Nazwa, którą za zgodną z rodowodem od bieżeć (bieżeńcy) przytaczał
S. Gołębiowski za Brucknerem, wiąże się raczej z nazwami rodowymi. Mają
one raczej formę liczby mnogiej. Stąd prof. H. Gómowicz nie umieścił
w swej dużej pracy o nazwach rodowych Bieżunia jako nazwy.
Niektóre jednak nazwy rodowe, jak: Bieżejewice (Bierzewice), Biezeie-
wice na Mazowszu wg niego pochodzą od nazwy osobowej *Bieżej.
„Na możliwość istnienia nazwy osobowej *Bieżej wskazuje (prócz nazwy
Bieżejewice) szereg nazw miejscowych i osobowych utworzonych od
pierwiastka bieg- II bież-, np. nazwa miejscowa Bieżanów (n. os. *Bieżan),
Bieżuń (od n. os. *Bieżun); nazwa osobowa Biegasz (Stanislaum Byegasch
1420 r.); Biegosz (1228 r.) i Biegun (Jacobus Begun 1393 r.).16
Nazwę Bieżuń co do jej rodowodu wyjaśnił ostatecznie prof. W. Taszycki
w pracy „Patronimiczne nazwy miejscowe na Mazowszu''(Wrocław 1951).17
Posługując się tą pracą badacz terenu M. Przedpełski pisał:
„Już sama nazwa patronimiczna (od „pater”- ojciec) - Bieżuń jest tak
stara jak: Poznań, Toruń, Wieluń itd. Małe plemię Bieżuńczan nad rzeczką
Bierawą (systemat Odry) wchodziło w7 skład Polan (...)”
Nazwę „Bieżuń” wywodzono od przemarszów i koncentracji wojsk, jako
pochodzącą od wyrazu „biegać-bieżać” (np. ku nieprzyjacielowi). To znów
nazwa miała oznaczać miejsce dogodne dla uciekinierów, którzy z ekspansji
kujawskiej (Skrwa - rzeka na północno-zachodnim Mazowszu) w X wieku w
tym miejscu bardzo bliskiej przez błota i lasy „uciekać” (biegać?) musieli
niezadowoleni z jakichś ciężarów (ucisk książąt, panowanie obce?) nad rze-
kęWkrę do wolnych Mazurów. W każdym bądź razie Bieżuń znajdował się
przy starożytnym trakcie, który prowadził przez Wojnówkę, Bogurzyn, Miączyn
Wielki do Szreńska, Bieżunia, Sierpca i do Płocka, którym docierała do
niego cywilizacja, wojna i handel.
Dlatego też z małego osiedla rozwinął się stopniowo Bieżuń w osadę rybacką,
która zapewne istniała już w XIII wieku. Później, leżąc w niewielkiej odległości
od granicy pruskiej i zarazem przy granicy ziemi zawkrzeńskiej, która
często była w rękach krzyżackich, niejednokrotnie był Bieżuń narażony na ataki
ze strony tych ostatnich i był świadkiem przemarszów wojsk krzyżackich i polskich
(por. informacje o marszu Wł. Jagiełły pod Grunwald w „Bieżuńskich
Zeszytach Historycznych”).18 Skąd M. Przedpełski wywodzi nazwę plemienia
Bieżunczan, nie wiadomo.
Już za czasów Kazimierza Wielkiego Bieżuń należał do punktów7 obronnych
na Mazowszu obok Raciąża, Radzanowa, Szreńska.
175