Towarzystwa Naukowego w Płocku - Mazowieckie Czasopisma ...
Towarzystwa Naukowego w Płocku - Mazowieckie Czasopisma ... Towarzystwa Naukowego w Płocku - Mazowieckie Czasopisma ...
LATA 1945—1960 Wraz z wyzwoleniem Płocka w dniu 21 stycznia 1945 roku najpoważniejszym zadaniem członków TNP było zabezpieczenie zbiorów, a następnie uruchomienie biblioteki i muzeum. Wobec pogarszającego się stanu zdrowia prezesa Towarzystwa dr. Aleksandra Macieszy główny ciężar prac spadł na Bolesława Jędrzejewskiego, który w pierwszych dniach po wyzwoleniu otrzymał odpowiednie pełnomocnictwo od przedstawiciela PKWN. Niełatwe w owych czasach zadanie ochrony mienia, zwłaszcza zbiorów muzealnych, rozbitego organizacyjnie Towarzystwa, udało się wykonać ofiarną pracą kilku osób, m. in. mieszkających na miejscu Katarzyny Plocer i Franciszka Krydzińskiego oraz dzięki oddelegowaniu przez pierwszego Prezydenta Płocka, Franciszka Kozłowskiego, do dyspozycji Towarzystwa specjalnej grupy ochrony 33 . Zgodnie z planami zorganizowania w Płocku ośrodka kultury niemieckiej przywiezione zostały do Towarzystwa publikacje z XVI— XIX w., archiwalia i obrazy, głównie portrety, należące do Radziwiłłów z Połoneczki i Zegrza. Decyzją Marii Radziwiłłowej większość z tych obiektów została w Bibliotece Zielińskich i Muzeum. Spośród ofiarowanych dzieł sztuki, najczęściej miernej klasy XIX wiecznych portretów radziwiłłowskich, wyróżniał się specjalnie portret Camarii, żony Rusterna-Boszy, z XVI wieku. Odbudowa powojenna Muzeum przebiegała pod względem organizacyjnym podobnie jak to było przed 1939 rokiem tj. w dwóch działach: zabytkowym i przyrodniczo-ludoznawczym. Pierwszy z nich udało się uruchomić bardzo szybko, bo już na wiosnę 1945 roku. Opiekę nad nim sprawował Bolesław Jędrzejewski, pełniący od kwietnia 1945 roku (pierwsze Walne Zgromadzenie członków TNP) funkcję vice-prezesa Towarzystwa. Przewodnikiem po ekspozycji była pracownica biura Ludwika Ludwigowa. Organizacja działu przyrodniczo-ludoznawczego przebiegała znacznie wolniej. Początkowo trud usunięcia zniszczeń wojen- 29
nych przyjął na siebie inż. Kazimierz Rutkowski, a następnie dr Feliks Grabski 34 . Po śmierci Aleksandra Macieszy w październiku 1945 roku, kiedy prezesem TNP został Bolesław Jędrzejewski, funkcję nowego viceprezesa odpowiedzialnego za Muzeum objął malarz Czesław Idźkiewicz. Na okres jego działalności przypada cały szereg znaczących imprez wystawienniczych takich jak: „Caprichos Goyi", „Płock w malarstwie", „Sztuka płocczan", „Rękopis, autograf, książka w wieku XV—XX". Blisko roczne zabiegi Feliksa Grabskiego oraz ofiarna pomoc dr Krystyny Musianowicz prowadzącej pod Płockiem wykopaliska archeologiczne, przyniosły efekt w postaci uruchomienia działu przyrodniczoludoznawczego, posiadającego część archeologiczną. Poza Płockiem, w Nowogrodzie nad Narwią, reaktywowana została pod kierunkiem dr. Adama Chętnika Stacja Naukowa Badania Porzecza Narwi, przekształcona na wniosek Związku Muzeów w Muzeum Północno-Mazowieckie z siedzibą w Łomży 35 . Muzeum płockie spotykało się z życzliwą pomocą ze strony władz, środowiska naukowego i wielu osób. Świadczy o tym np. wieloletnia bezinteresowna praca przy porządkowaniu zbiorów historyka sztuki prof. Henryka Łagowskiego. Starostwo i Rejonowy Urząd Likwidacyjny przekazały do Muzeum wiele cennych eksponatów m. in. ciekawe przykłady sztuki Dalekiego Wschodu, lampy arabskie, meble i obrazy. Spośród wielu osób prywatnych przekazujących w darze eksponaty wymieńmy prof. Kazimierza Kaczorowskiego, rodem z Brwilna, który ofiarował dwa cenne obrazy na desce i polichromowaną płaskorzeźbę w drewnie z przedstawieniem Marcina Lutra 36 . Od pierwszych chwil po wyzwoleniu służyło więc Muzeum Mazowsza Płockiego swojemu społeczeństwu. Dzięki ofiarności ludzkiej potrafiło w tym niezwykle trudnym, ale obfitującym w liczne inicjatywy kulturalne okresie spełniać od razu funkcje dydaktyczne. Kiedy jednak minęła pierwsza fala radości z wyzwolenia, a warunki ekonomiczne były nadal trudne, Muzeum jak i inne placówki kulturalne w Płocku zaczęło coraz wyraźniej odczuwać trudności. Może nawet nie wiązały się one z kłopotami gospodarczymi, choć i one były bardzo wyraźne, lecz przede wszystkim wynikały z braku kadr. Działalność Muzeum opierała się bowiem na społecznej pracy jednostek, dość często zmieniających się i obarczonych zajęciami zawodowymi. Upaństwowione 9 grudnia 1949 roku decyzją Ministerstwa Kultury i Sztuki, Muzeum Mazowsza Płockiego, podobnie jak inne muzea regionalne, zostało przejęte przez Państwo „w zarząd i użytkowanie". Dokonano rozdziału majątku. Muzeum w Płocku, bo taką nazwę otrzymała upaństwowiona placówka, przejęło 14 sal wystawowych o łącznej po- 30
- Page 2 and 3: MARIAN SOŁTYSIAK S T O P I Ę Ć D
- Page 4 and 5: Muzea współczesne są nie tylko s
- Page 6 and 7: UCHWALA Nr XVII1/70/71 Miejskiej Ra
- Page 8 and 9: POCZĄTKI MUZEUM 1820—1830 Wśró
- Page 10 and 11: 5. Gmach Szkoły, w którym został
- Page 12 and 13: Wicenty Hipolit Gawarecki - czołow
- Page 15 and 16: *• Maria MaclesiJ ' na - ÄSXr
- Page 17 and 18: DZIAŁALNOŚĆ MUZEUM W LATACH 1909
- Page 19 and 20: 11. Halina Rutska — wieloletni ku
- Page 21 and 22: naturalnego dziś zyskała jeszcze
- Page 23 and 24: doki Płocka ze zbiorów własnych
- Page 25 and 26: z zakresu malarstwa (Heleny Jawnisz
- Page 27: i przyrodnicze zostały przez hitle
- Page 31 and 32: Prezentowano plastykę radziecką,
- Page 33 and 34: z dnia 31 października 1967 roku m
- Page 35 and 36: — Połączenie obchodów 150-leci
- Page 37 and 38: Komisja powołana w 1968 roku odby
- Page 39 and 40: Pion a d m i n i s t r a c y j n o
- Page 41 and 42: WYNIKI DZIAŁALNOŚCI W OSTATNIM DZ
- Page 43 and 44: sięciu" Władysława Broniewskiego
- Page 45 and 46: 17. Izba kurpiowska. Fragment wysta
- Page 47 and 48: 18. Wystawa o odkryciach archeologi
- Page 49 and 50: 20. Wręczenie nagród twórcom lud
- Page 51 and 52: ludową jest zorganizowanie kilku i
- Page 53 and 54: Inną grupę stanowiły zagadnienia
- Page 55 and 56: czy mazowiecką, a będące równoc
- Page 57 and 58: Archeologia, mająca zawsze swoje m
- Page 59 and 60: 27. Pierwsza wystawa sztuki secesyj
- Page 61 and 62: 29. Wystawa „Muzyka i taniec Afry
- Page 63 and 64: Wystawy objazdowe Najczęściej by
- Page 65 and 66: mierz Szafrański w pracy „Począ
- Page 67 and 68: konkurs zorganizowany w 1970 roku,
- Page 69 and 70: 32. Spotkanie w Muzeum prof. dra Lo
- Page 71 and 72: 15. Stanisław Mioduszewski „Sztu
- Page 73 and 74: 35. W ramach 32 spotkania przy lamp
- Page 75 and 76: działającymi na wsi. Wymieniona j
- Page 77 and 78: TABELA 1 oo E k s p o n a t y 1950*
LATA 1945—1960<br />
Wraz z wyzwoleniem Płocka w dniu 21 stycznia 1945 roku najpoważniejszym<br />
zadaniem członków TNP było zabezpieczenie zbiorów, a następnie<br />
uruchomienie biblioteki i muzeum. Wobec pogarszającego się<br />
stanu zdrowia prezesa <strong>Towarzystwa</strong> dr. Aleksandra Macieszy główny ciężar<br />
prac spadł na Bolesława Jędrzejewskiego, który w pierwszych dniach<br />
po wyzwoleniu otrzymał odpowiednie pełnomocnictwo od przedstawiciela<br />
PKWN. Niełatwe w owych czasach zadanie ochrony mienia,<br />
zwłaszcza zbiorów muzealnych, rozbitego organizacyjnie <strong>Towarzystwa</strong>,<br />
udało się wykonać ofiarną pracą kilku osób, m. in. mieszkających na<br />
miejscu Katarzyny Plocer i Franciszka Krydzińskiego oraz dzięki oddelegowaniu<br />
przez pierwszego Prezydenta Płocka, Franciszka Kozłowskiego,<br />
do dyspozycji <strong>Towarzystwa</strong> specjalnej grupy ochrony 33 .<br />
Zgodnie z planami zorganizowania w <strong>Płocku</strong> ośrodka kultury niemieckiej<br />
przywiezione zostały do <strong>Towarzystwa</strong> publikacje z XVI—<br />
XIX w., archiwalia i obrazy, głównie portrety, należące do Radziwiłłów<br />
z Połoneczki i Zegrza. Decyzją Marii Radziwiłłowej większość z tych<br />
obiektów została w Bibliotece Zielińskich i Muzeum. Spośród ofiarowanych<br />
dzieł sztuki, najczęściej miernej klasy XIX wiecznych portretów<br />
radziwiłłowskich, wyróżniał się specjalnie portret Camarii, żony Rusterna-Boszy,<br />
z XVI wieku.<br />
Odbudowa powojenna Muzeum przebiegała pod względem organizacyjnym<br />
podobnie jak to było przed 1939 rokiem tj. w dwóch działach:<br />
zabytkowym i przyrodniczo-ludoznawczym. Pierwszy z nich udało się<br />
uruchomić bardzo szybko, bo już na wiosnę 1945 roku. Opiekę nad nim<br />
sprawował Bolesław Jędrzejewski, pełniący od kwietnia 1945 roku<br />
(pierwsze Walne Zgromadzenie członków TNP) funkcję vice-prezesa <strong>Towarzystwa</strong>.<br />
Przewodnikiem po ekspozycji była pracownica biura Ludwika<br />
Ludwigowa. Organizacja działu przyrodniczo-ludoznawczego przebiegała<br />
znacznie wolniej. Początkowo trud usunięcia zniszczeń wojen-<br />
29
Change language