„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é - Mandhata Global

Paper 4 Unit 1 # 1
F4 4.1.1. yk„{ ðk[kyku.
ykøk{ ðk[Lkkyku yux÷u siLk Ä{oLkk Ä{o (ykøk{) økútÚkkuLkwt Mkthûký yLku MktðÄoLk.
¼økðkLk {nkðehu 11 økýÄhkuLku ykÃku÷e rºkÃkËeLkk rðMíkkhYÃk su Mk{økú îkËþktøke h[e, íku siLk ykøk{ku ,
yu siLk Ä{oLkku «ký økýkÞ Au. íku Mkðo ©wík¿kkLkLke ÃkhtÃkhk økwÁrþ»ÞkLkk {kæÞ{u ykøk¤ ðÄíke níke. íku fk÷u
÷u¾Lk-ðkt[Lkk îkhk ¿kkLk ykÃkðkLke «Úkk Lk níke. Ãkhtíkw íku ykøk{kuLku ÃkhMÃkh {w¾ÃkkX ({kUZu) íkeðú {u½k yLku Mk{úý
þÂõíkÚke ÞkË hk¾e fhíkkt níkkt.
Mk{Þ síkkt hkßÞ{kt çknw {kuxk Ëwfk¤ku ÃkzÞk yLku yk ©wík¿kkLkYÃke ykøk{ku rðM{]ík Úkðk ÷køÞkt íÞkhu
îkËþktøke siLk yk[kÞkuoyu Mkðo Mkt{r¥kÃkqðof siLk ykøk{kuLke ðk[Lkk (Mkqºkykøk{ ÃkkXLkk rð[kh-rðrLk{Þ yLku
ykËkLk-«ËkLk) îkhk WÃk÷çÄ ©wík¿kkLkLkwt Mkthûký fhkÞwt yLku íku ykøk{ ðk[Lkkyku íkhefu «rMkØ ÚkE.
jainuniversity.org
Ãkkxr÷Ãkwºk ðk[Lkk :
siLk ÃkhtÃkhkLkkt yLkwMkkh {nkðeh rLkðkoýLkk ÷øk¼øk 160 ð»ko ÃkAe (E.Mk. Ãkqðo ÷øk¼øk 367) [Lÿøkwó
{kiÞoLkk Mk{Þ{kt, {økÄ{kt ¼Þtfh Ëwfk¤ Ãkzâku. suLkkÚke yLkuf siLk r¼ûkwyku yu ¼ÿçkknwSLkk Lkuík]íð{kt Mk{wÿ
Ëuþku íkhV «MÚkkLk fhe økÞk. çkkfe hÌkkt íku MÚkq÷¼ÿSLkk Lkuík]íð{kt íÞkt s hÌkk. Ëw»fk¤ Mk{kó ÚkE sðk ÃkAe
MÚkq÷¼ÿSyu Ãkkxr÷Ãkwºk{kt siLk ©{ýkuLkwt yuf MkB{u÷Lk çkku÷kÔÞwt, su{kt ©wík¿kkLkLku ÔÞðÂMÚkík fhðk{kt ykÔÞwt yLku
yrøkÞkh ykøk{kuYÃke ykøk{ ytøkkuLkwt Mktf÷Lk fhðk{k ykÔÞwt, Ãkhtíkw íku{kt árüðkË yLku íku{kt yLíŠLkrník MkkrníÞLku
ÔÞðÂMÚkík Lk fhe þfkÞwt. fkhýfu íkuLkk rðrþü ¿kkíkk ¼ÿçkknwS íku Mk{Þu LkuÃkk¤{kt níkkt. Mkt½Lke rðþu»k «kÚkoLkkÚ ke
íku{ýu MÚkqr÷¼ÿ rðsÞ ykrË fux÷kf {wrLkykuLku ÃkqðoMkkrníÞLke ðk[Lkk ykÃkðkLkku Mðefkh fÞkuo. MÚkqr÷¼ÿS Ãký
ËMk Ãkqðkuo MkwÄeLkwt yæÞÞLk yÚko Mkrník fhe þfÞk yLku þu»k [kh ÃkqðkuoLkwt {kºk þkÂçËf ¿kkLk «kó fhe þõÞk.
yk «fkhu Ãkkxr÷ÃkwºkLke ðk[Lkk{kt îkËþ ytøkkuLku MkwÔÞðÂMÚkík fhðkLkku «ÞíLk fhðk{kt ykÔÞku yLku íku{kt
yrøkÞkh ytøkkuLku Mkwhrûkík fhe þfkÞkt.
{kÚkwhe ðk[Lkk :
{nkðeh rLkðkoýLkk ÷øk¼øk 827 fu 840 ð»ko ÃkAe (E.Mk. 300 Úke 313) ykøk{kuLku MkwÔÞðÂMÚkík YÃk
„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é
ykÃkðk {kxu ykÞoMfttrË÷Lkk Lkuík]íð{kt {Úkwhk{kt çkeswt Mkt{u÷Lk ÚkÞwt. yk Mk{Þu Ãký yuf {kuxku Ëw»fk¤ Ãkzâku, suLkkÚke
MkkÄwykuLku r¼ûkk {¤ðkLkwt frXLk ÚkE økÞwt. yLku ykøk{kuLkku yÇÞkMk Aqxe sðkÚke ykøk{ Lkü «kÞ: ÚkE økÞk
Ëw»fk¤ Mk{kó Úkðk Ãkh yk MkB{u÷Lk{kt suLku su ÞkË níkwt íkuLku fkr÷f ©wíkLkk YÃk{kt yufrºkík fhe ÷uðk{kt ykÔÞwt.
ykLku {kÚkwhe ðk[Lkk fnuðk{kt ykðu Au.
«Úk{ ðÕ÷¼e ðk[Lkk:
fux÷kf ÷kufkuLkwt fÚkLk Au fu Ëw»fk¤Lkk Mk{Þu ©wíkLkku Lkkþ Lk ÚkÞku, Ãkhtíkw ykÞoMfttrË÷ Lku AkuzeLku yLkuf
{wÏÞ {wÏÞ yLkwÞkuøkÄkhe MkkÄwykuLku yu ÃkkuíkkLkk SðLkÚke Ëqh Úkðwt Ãkzâwt. íku Mk{Þu LkkøkkswoLk MkqrhLkk Lkuík]íð{kt
ð÷¼e{kt yuf çkeswt Mkt{u÷Lk ¼hkÞwt, yu{kt su Mkqºkku rðM{]ík Úkíkkt níkkt íkuLkwt M{hý fheLku MkwÔÞðÂMÚkík fhðk{kt
ykÔÞkt. ykøk{kuLke yk ðk[LkkLku «Úk{ ð÷¼e ðk[Lkk fnu Au.
rîíkeÞ ðÕ÷¼e ðk[Lkk:
íÞkhçkkË ÷øk¼øk 150 ð»ko ÃkAe {nkðeh rLkðkoýLkk ÷øk¼øk 980 fu 993 ð»ko ÃkAe (E.Mk. 453 fu 466)
ð÷¼e{kt ËuðŠÄøkrý ûk{k©{ýLkk Lkuík]íð{kt [kuÚkwt MktB{u÷Lk çkku÷kððk{kt ykÔÞwt. yk Mkt½ Mk{ðkÞ{kt ykøk{kuLkk
rðrðÄ ÃkkXkLíkh yLku ðk[Lkk¼uË ykrËLkku Mk{LðÞ fheLku {kÚkwhe ðk[LkkLkk ykÄkhu 45 ykøk{kuLku Mktfr÷ík fhe
íkuLku r÷rÃkçkØ fhe Ëuðk{kt ykÔÞkt. Ãkhtíkw çkkh{wt ytøk árüðkË Ä{oøkútÚk WÃk÷çkØ Lk ÚkE þõÞku, ykÚke íkuLku Lkü
(÷wó) ½kur»kík fhðk{kt ykÔÞku.
www.jainuniversity.org

Paper 4 Unit 1 # 2
F4 4.1.2. ykøk{ …rh[Þ.
íkeÚko yux÷u îkËþktøke. íkeÚkOfh yux÷u îkËþktøkeLku («YÃkf) sýkðLkkhk.
íkeÚkOfh Ãkh{kí{k fuð¤¿kkLk «økxkðe Mknw «Úk{ Mk{ðMkhý{kt çkuMke çkkh»kk»koËk MkL{w¾ [íkw{wo¾u Ä{oËuþLkk
ykÃku Au.
çkes çkwrØLkkt rLkÄkLk yuðk ©e økýÄh ¼økðtíkku, íkeÚkOfhkuLkk {w¾{ktÚke Lkef¤u÷k ºkýMkqºkku ð[LkkuLku Äkhý
fhe þçË YÃku økwtÚku Au, yLku íkuLkus îkËþktøkeLke h[Lkk fnuðkÞ Au.
suLkk îkhk ðMíkw-ík¥ðLkwt ÃkrhÃkqýo ¿kkLk ÚkkÞ Au. Mkk[e rþûkk «kó ÚkkÞ Au. rðþu»k ¿kkLk WÃk÷çÄ ÚkkÞ Au
jainuniversity.org
íkuÚke;
søkík{kt yuðwt fkuE ©wík LkÚke, yuðwt fkuE ík¥ð LkÚke, yuðe fkuE rðãk LkÚke, yuðe fkuE ðMíkw LkÚke su {q¤
rsLk ykøk{{kt Lk nkuÞ.
yuf heíku òuEyu íkku, siLk Ä{oLkk MkkrníÞ søkík{kt nòhku -÷k¾ku ÃkwMíkfku Au. Ëhuf rð»kÞkuLkk LkirðæÞ
Mk¼h MkUfzku økútÚkku Ãký Au. Ãkhtíkw yk Ëhuf rð»kÞ økútÚkkuLkwt {q÷ ‘ykøk{ku’ økýkÞ Au. yk ykøk{ku siLk Ä{oLkk Ãkh{
Ãkrðºk yLku «{ký¼qík økýkÞ Au. íku ykøk{kuLke Mkt-Þk yuf fk¤u 84 níke Ãkhtíkw nk÷ 45 (ÃkeMíkk÷eþ) Au. íkuLke
¼k»kk yÄo{køkÄe Au. yk ÃkeMíkk÷eþ ykøk{ku{kt Mkðo «Úk{ ykøk{ yk[khtøk Mkqºk Au. su{kt MkkÄwykuLkk þwØ yk[kh
yLku rð[khku ðøkuhuLkwt Mkqû{ yLku Mkqºk{Þ ðýoLk Au. yLku 45 ykøk{ku Ãkife Ãkkt[{wt ©e rððknÃkÒkrík (©e ¼økðíkeSMkqºk)
ykøk{ MknwÚke çk]nËT {LkkÞ Au. Ëhuf ykøk{ku{kt [ku¬Mk rð»kÞkuLkk ðýoLkku Au. su{fu yk[khktøk yu Ãknu÷wt ytøk Au.
íku{kt ¿kkLk, ËþoLk, [krhºk, íkÃk, ðeÞo ðøkuhu yk[khku íkÚkk økku[he, rðLkÞ, rþûkk, ¼k»kk, y¼k»kk, MkËT ðíkoLk r¢Þk
ðýoLk Au. çkeswt ytøk Mkqºkf]íkktøk Au. yu{kt ÷kuf, y÷kuf, ÷kufk÷kuf Sð, Mk{Þ íkÚkk 80 r¢ÞkðkËe, 84 yr¢ÞkðkËe,
67 y¿kkLkðkËe íkÚkk 32 rðLkÞðkËe-yu{
㱟
363
¿¢¢Ý¢²
{íkkuLkwt ¾tzLk fhe yLkufkÂLíkf
|¢±¼é
{tíkÔÞ hsq fÞwO Au. MÚkkLkktøk Mkqºk{kt
Sð, Mk{Þ, ÷kuf íkÚkk ¼qøkku¤Lke MÚkkÃkLkk Au. Mk{ðkÞktøk Mkqºk{kt yufÚke ykht¼ 101 MktÏÞkðk¤k ÃkËkÚkkuoLkk
rLkýoÞLku íkÚkk îkËþktøkeLkwt MðYÃk çkíkkÔÞwt Au. ÔÞkÏÞk-«¿kró Mkqºk{kt SðkrËLkwt ík÷MÃkþeo rððu[Lk Au. ¿kkíkkÄ{ofÚkk{kt
Ëhuf fÚkkLkkÞfLkwt sL{¼qr{Úke {kuûk MkwÄeLkwt ðýoLk Au. WÃkkþfËþk{kt ©{ýkuÃkkMkfLkk SðLk[krhºkku Au. ytíkf]ËTþk{kt
{kuûkøkk{eykuLkkt SðLkku Au. «& ÔÞkfhý{kt ÃkwAkíkkt rðãk{tºkku, Lk ÃkwAkíkkt rðãk{tºkku, r{©ÃkwAkíkk rðãk{tºkku
ytøkqXkrËLkk «&ku, rðãkríkþÞku, Ëuðku MkkÚkuLkk Ëuðe MktðkËku Au. rðÃkkfMkqºk{kt Mkw¾ - Ëw:¾Lkkt fkhýkuLke [[ko Au.
çkkh{wt ytøk árüðkË Au, Ãký íku nk÷ Lkkþ ÃkkBÞwt Au.
yuf÷k MkwÄ{koMðk{eyu s çkÄk ykøk{ku ÷ÏÞk LkÚke. [kuÚkwt WÃkktøk «¿kkÃkLkk ©e ~Þk{k[kÞuo h[u÷wt Au. [íkw:
þhýMkqºk ©e ðeh¼ÿøkýeyu h[u÷wt Au. çkeò ÃkÞÒkk h[LkkhkLkk Lkk{ nswMkwÄe sýkÞk LkÚke. AuËMkqºkku{kt Ãknu÷kt çku
rMkðkÞ çkkfeLkk ¼ÿçkknw Mðk{eyu håÞkt Au. {nkrLkrþÚk {q¤ økýÄh ¼økðkLk MkwÄ{koMðk{eyu h[u÷wt, Ãký íkuLkku
WØkh ©e nrh¼ÿMkqrhyu fÞkuo Au. LktrËMkqºk ©e Ëuððk[føkrýyu håÞwt Au. Ëþðifkr÷fMkqºkÚke þÞt¼ðMkqrhyu håÞwt
Au. ®ÃkzrLkÞwoÂõík ©e ¼ÿçkknwMðk{eyu h[e Au.
yk{ ykøk{ þçË íkeÚkOfh {nkðehLkk «YÃku÷k rMkØktíkku ík¥ðku - WÃkËuþLkk rðrðÄ rð»kÞf ðýoLkkuLkk
MktøkúnYÃk ({q¤¼qík rºkÃkËeLkk rðMíkkhYÃk) Au. ¼økðkLk {nkðeh ‘WÃkÒkuEðk ÄwðuEðk rðøk{uEðk’yu ºký s þçË {kt
MktMkkhLkk Mk{økú ¿kkLkLkku Mkkh sýkÔÞku Au. †e çkk¤fku Ãký Mk{S þfu íkuðe (siLk) yÄo{køkÄe ¼k»kk{kt íkuyku
WÃkËuþ ykÃkíkk {wÏÞ rþ»Þku - økýÄhku ¼økðkLk {nkðehLkk yk WÃkËuþLku MkqºkYÃku økkuXðu Au yLku çkeò íkuLkku
{w¾ÃkkX fhe ÷u Au.
www.jainuniversity.org

Paper 4 Unit 1 # 3
F4 4.1.3. ykøk{kutw ð„eofhý.
SðLkLkku ykÄkh ÃkðLk-Ãkkýe-«fkþ-yknkh rðøkuhu økýkÞ Au. íku{ Ëhuf Ä{oLkku ykÄkh {q¤¼qík þk†økútÚkkuLke
Mk{]rØ íkÚkk rþÕÃkði¼ð rðøkuhu økýkÞ Au.
rnLËwyku{kt ðuË-økeíkk, r¾úMíkeyku{kt çkkEçk÷, {wÂM÷{ku{kt fwhkLku þheV, çkkiØku{kt rºkrÃkxf su{ {wÏÞ þk†
økútÚk økýkÞ Au. íku{ siLkku{kt ykøk{ku {q¤- Ãkrðºk økútÚk økýkÞ Au.
íku ykøk{ku ÃkeMíkk÷eþ (45) Au. yk 45 ykøk{ku 6 rð¼køk{kt ðnU[kÞu÷k Au.
45 (ÃkeMíkk÷eþ) ykøk{ku
1. 11 ytøk 2. 12 WÃkktøk
3. 10 ÃkÞÒkk 4. 6 AuËMkqºk
jainuniversity.org
4. 2 Mkqºk yLku 6. 4 {q¤Mkqºk
11 ytøk
1. yk[khktøk 2. Mkqºkf]íkktøk
3. Xkýktøk 4. Mk{ðkÞktøk
5. rððkn«¿kró
yÚkðk ¼økðíkeS
6. ¿kkíkkË{ofÚkk
7. WÃkkMkfËþk 8. ytíkf]íkËþk
9. yLkw¥khkiÃkÃkkríkf Ëþk 10. «& ÔÞkfhý
11. rðÃkkfMkqºk yLku 12. árüðkË
çkkh{wt ytøk rðåAuË sðkÚke nk÷ 11 ytøkku s {¤e þfu Au.
12 WÃkktøk
1. ykiÃkÃkkríkf 2. hks«&eÞ
3. SðkSðkr¼øk{ 4. «¿kkÃkLkk
5. stçkwîeÃk «¿kró 6. [tÿ«¿kró
7. MkqÞo«¿kró 8. rLkhÞkðr÷Þk
9. fÕÃkkðíktrMkfk 10. Ãkw»Ãkfku
11. Ãkw»Ãk[qr÷fk 12. ð]»ýËþk
10 ÃkÞÒkk
„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é
1. [íkw:þhý 2. MktMíkkh
3. ykíkwh«íÞkÏÞkLk 4. ¼õík Ãkrh¿kk
5. íktËw÷ðiÞkr÷Þ 6. [tËkrðsÞ
7. ËuðuLÿMíð 8. økrýrðãk
9. {nk«íÞkÏÞkLk 10. ðehMíkð
6 AuËMkqºk
1. rLkrþÚk Mkqºk 2. {nkrLkrþÚkMkqºk
3. ÔÞðnkhMkqºk 4. Ëþk©wíkMftÄMkqºk
5. çk]nífÕÃkMkqºk 6. SíkfÕÃkMkqºk
2 Mkqºk
1. LktËeMkqºk 2. yLkwÞkuøkîkh
4 {q¤Mkqºk
1. ykð~Þf-ykuÄrLkÞwÂõíkMkqºk 2. Ëþðifkr÷fMkqºk
3. ykuÄ-rLkÞwoÂõík 4. W¥khkæÞÞLkMkqºk
www.jainuniversity.org

1) ytøk : ©e yk[khktøk, Xkýktøk rðøkuhu 11 {q¤¼qík økútÚkku Au. fw÷ 12 ytøkku níkktt Ãký 12{wt árüðkË
Lkk{Lkwt ytøk «kÞ: 1500 ð»ko Ãkqðuo Lkkþ ÃkkBÞwt Auu. íkuÚke nk÷ íku 11 Au. íkuLku îkËþktøke Ãký
fnu Au.
2) WÃkktøk : ©e ykiÃkÃkkríkf Mkqºk, ©e hks«&eÞ rðøkuhu 12 økútÚkku Au. íku {q¤ ytøkLkk rðMíkkhYÃk
WÃkktøkku Au.
3) {q÷Mkqºk : ©e Ëþðifkr÷f Mkqºk, ©e W¥khkæÞÞLk Mkqºk rðøkuhu 4 Mkqºkku Au. íku {q¤ ytøk-WÃkktøkLkkt Mkqºkku
Au.
4) AuËMkqºk: ©e rLkrþÚk- ©e {nkrLkrþÞ rðøkuhu 6 AuËMkqºkku Au. íku ykøk{kuLkk ÞkuøÞ-økt¼eh Mkqºkku Au.
íku MkkÄw {kxu s Au. siLk þkMkLkLkk Mkðo økútÚkku MÞkËTðkË{Þ Au. yux÷u WíMkøko yLku yÃkðkËLku
Ãký MÚkkLk yÃkkÞwt nkuÞ s íku{kt yÃkðkË {køkoLku sýkðíkkt yk 6 AuËMkqºkku Au. su MkwÞkuøÞ
MkkÄw rMkðkÞ fkuELku yrÄfkh økýkÔÞku LkÚke.
5) ÃkÞÒkk : ©e Ëu®ðËÚkÞ, ©e íktËw÷rðÞkr÷Þ rðøkuhu 10 «feýof Mkqºkku Au. íku «¼wðehLkk ©wíkLku yLkwMkheLku
Paper 4 Unit 1 # 4
jainuniversity.org
çkLkkðu÷k Au.
6) [qr÷fk : ©e LktËeMkqºk, ©e yLkwÞkuøkîkh Mkqºk Lkk{ Lke çku s [qr÷fk Mkqºkku Au. yLku íku ÿÔÞkLkwÞkuøkLkk
«fkhku WÃk«fkhku MðÁÃk ¿kkLkkrË Ãkkt[ «fkhkuLkk rðþu»k rððhý YÃk Au.
yk 45 ykøk{kuLku ykÞohrûkík MkqrhSLkk{Lkk yk[kÞuo 4 yLkwÞkuøk{kt rð¼krsík fhu÷k Au. yLku íkuLkk Lkk{
1) ÿÔÞkLkwÞkuøk, 2) økrýíkkLkwÞkuøk, 3) [hý-fhýkLkwÞkuøk, íkÚkk 4) Ä{ofÚkkLkwÞkuøk.
1) Mkqºk, 2) rLkÞwoÂõík, 3) ¼k»Þ, 4) [qŠý, 5) xefk økútÚkku Mkrník 45 ykøk{ku çkíkkÔÞkt Au.
ykøk{ ÃkhtÃkhk{kt rËøktçkhkuLke {kLÞíkk «{kýu, yufÃký {q¤¼qík ykøk{ WÃk÷çÄ LkÚke íkuÚke íku{Lkk {íku
çkÄwt rðåAuË ÚkÞwt Au. MÚkkLkfðkMkeyku 32 ykøk{ku Mðefkhu Au. ßÞkhu ïuíkktçkhku 45 ykøk{ku Mðefkhu Au yLku
Ãkqðuo 84 ykøk{ku níkk íkuðwt Ãký {kLku Au.
„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é
www.jainuniversity.org

Paper 4 Unit 1 # 5
F4 4.1.4. yk„{kue W…Þku„e rðþu»kíkkyku.
siLkkøk{ SðLkLkk ûkuºk{kt Lkðku Mðh, Lkðku Mkks yLku Lkðwt rþÕÃk ÷ELku ykðu Au. ykí{kLke þkïík
Mk¥kkLkwt rLkÁÃký íku{kt òuðk {¤u Au.
siLk þkMkLkLke MÚkkÃkLkk rsLk ykøk{Lke MÚkkÃkLkk îkhk ÚkkÞ Au., yLku siLk þkMkLkLku 21 nòh ð»ko
MkwÄe [k÷w hk¾ðk{kt ykøk{kuLkku s ®Mkn Vk¤ku hnuðkLkku Au. siLk MkkÄw MktMÚkkLke ykt¾, yk ykøk{ s Au.
ïkMk økýku-«ký økýku fu MkðoMð økýku yk ykøk{ s rsLk þkMkLkLke SðkËkuhe Au. yux÷u s MktMkkh Mkkøkh
íkhðkLkk çku {køko Ãkife yuf rsLk®çkçk yLku çkeòwt rsLkkøk{ økýkÔÞwt Au.
rsLk ykøk{Lkk nkËoLku Mk{sðk {kxu LkÞ, rLkûkuÃk, «{ký Mkó¼tøke yLku ©wík rMkØktíkLkku yÇÞkMk fhðku
sYhe Au.
jainuniversity.org
rsLk ykøk{kuLkku yÇÞkMk fhLkkhLku yð~Þ «íkerík Úkþu fu sz-[uíkLk ÿÔÞkuLkwt ykðwt MðYÃk çkíkkðLkkh
Mkðo¿k-MkðoËþeo rMkðkÞ yLÞ fkuE Mkt¼ðe Lk þfu.
rsLk ykøk{ yuf {nkMkkøkh Au. íku rðþk¤, yLktík yÚkkuoÚke ¼hu÷ku, hnMÞ{Þ, ŸzkýÞwõík yLku yíÞtík
økt¼eh Au.
yk ykøk{ku{kt rðïLke Mkth[Lkk, fwËhíkLkwt yf¤ økrýík yLku hnMÞku, økrýík-¼qøkku¤-¾økku¤fk¤Lkwt
Mkqû{ MðÁÃk, rð¿kkLkLkk {q¤¼qík rMkØktíkku, ÔÞkfhý, rþÕÃk, Mktøkeík, Lkkxâ, Lk]íÞ, ßÞkurík»k, ðiËf,
Sðþk†, f{oLke Mk[kuxrV÷kuMkkuVe, [kiËhks÷kufLke Mkqû{ rðøkíkku, ©kðf Ä{o MkkÄw Ä{o-Ëuþ «u{, MðkËTðkË,
LkÞ, rLkûkuÃk, «{ký, MkUfzku ÿ»xktíkku, [rhºkku íkÚkk MktÃkqýo søkíkLkk Mkkðorºkf fÕÞký yLku Mkw¾Lkk Mkk[k
hMíkkyku rðøkuhu Ãkw»f¤ rð»kÞkuLkwt MkrðMíkkh ðýoLk {¤u Au.
siLk Ä{oLkk yk[kh-rð[kh-rðnkhLkk {q¤¼qík †kuíkku y®n «kó ÚkkÞ Au. yýwðúík, {nkðúík, fXkuh
íkÃkLke ykhkÄLkk, yü f{o ykrËLkwt rðþË ËþoLk ÚkkÞ Au. ykí{-MkkÄLkkLkwt ði¿kkrLkf yLku {kLkrMkfíkkLkwt
¢{çkØ ðýoLk WÃk÷çÄ ÚkkÞ Au. çkúñðkË yLku ykæÞkÂí{f rð[khýkLkwt ËkþorLkf {níð çkíkkððk{kt ykÔÞwt
Au. íku{s yLkuf yiríknkrMkf MkíÞ ½xLkkyku Ãký WÃk÷çÄ ÚkkÞ Au. yk heíku ykøk{ku{kt MktMf]rík, EríknkMk,
ËþoLk, MkkrníÞ-þk†, f¤k, {Lkkurð¿kkLk, «kýeþk†, ðLkMÃkrík rð¿kkLk, ¼kiríkf þk†, ykrË rð»kÞkuLke
rðþu»k ÁÃku òýfkhe «kó ÚkkÞ Au.
„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é
yk{ søkíkçkkuÄ, SðLkçkkuÄ, rËþkçkkuÄ, Mkqû{¿kkLk, Mkk{kLÞ¿kkLk fu {kir÷f¿kkLkLke øktøkk yk ykøk{økútÚkku
økýkÞ Au. yLku yk s íkuLke rðþu»kíkk Au.{kxu 1444 økútÚkLkk MksLkonkh ÃkqsÞÃkkË ©e nrh¼ÿMkqrh {. Mkknuçku fÌkwt
Au.... Ëq»k{fk¤Lkk Ëku»kkuÚke Ëqr»kík ÚkÞu÷k y{khk suðk yLkkÚk SðkuLkwt þwt Úkkík, òu rsLkkøk{ Lk nkuík íkku....?
www.jainuniversity.org