Commentarii ad Homeri Iliadem i.pdf

ἀρητὴρ ἔπαθεν ἐκ τῶν ἀρνῶνγενόμενος ἀπελεύσει τοῦ νῦ. (ῃ. 97) Ὅτι τὸ «οὐδ' ὅ γε
λοιμοῖο χεῖρας ἀφέξει»διχῶς νοεῖται· ἢ γὰρ ὅτι οὐκ ἂν ὁ Φοῖβος τοῦ καθ' ἡμῶν λοιμοῦ
τὰς ἑαυτοῦχεῖρας ἀπόσχῃ ἢ ὅτι οὐκ ἂν τὰς τοῦ ἀποτροπαίου θεοῦ Λοιμοῦ χεῖρας
ἀποκωλύσῃἡμῶν. γίνεται δὲ ὁ λοιμὸς ἐκ τοῦ λέλειμμαι, δι' οὗ δηλαδὴ λείπουσι τὰ
ζῶντα.ἐκεῖθεν δὲ καὶ ὁ διὰ τοῦ ἰῶτα λιμός, ὡς ἀλλαχοῦ φανεῖται.] Ὅτι ὁπηνίκα τὸ
πρὶνδὶς ἐν λόγῳ ποιητικῷ παραλαμβάνεται, τὸ μὲν ἓν νοεῖται ἀντὶ τοῦ πρότερον
καὶοὐδὲ ἔχει ὡρισμένην τὴν σύνταξιν, τὸ δὲ ἕτερον μετὰ ἀπαρεμφάτου
ῥήματοςσυντάσσεται ταὐτὸν ὂν τῷ πρὸ τοῦ γενέσθαι τόδε τι· οἷον «οὐ πρὶν
Ἀπόλλωνλοιμοῦ χεῖρας ἀφέξει πρὶν ἀποδοῦναι» ἤγουν πρὸ τοῦ ἀποδοῦναι τῷ
Χρύσῃτὴν παῖδα· καὶ «ἄνυσις οὐκ ἔσεται, πρὶν Ἄργοσδε ἰέναι πρὶν γνῶναι τὴν
∆ιὸςβουλήν». καὶ «μή τις πρὶν οἶκόνδε ἐπειγέσθω πρὶν πὰρ Τρώων ἀλόχῳ
κατακοιμηθῆναι». (ῃ. 98 ς.) Ἰστέον δὲ ὅτι δοῦναι μὲν ἐπὶ ἁπλῶς ἑκουσίου δόσεως,
ὅθενκαὶ τὸ δῶρον, ἀποδοῦναι δὲ ἐπὶ τῶν χρεωστικῶς διδομένων, ὡς καὶ ὁ ∆ημοσθένης
οἶδε, καθὰ εἰρήσεται. καὶ οὕτως ἀποδόμεναι ὁ βασιλεὺς λέγεται τὴνἑλικώπιδα κόρην,
οὐχ' ἑκὼν δηλαδή, ἀπριάτην, ἀνάποινον. ἐπιδιδόναι δέἐστι τὸ ἐπέκεινα τῶν
προϋπαρχόντων δοῦναί τι. τὸ δὲ ἀπριάτην, ἀνάποινον,ἐπιρρήματά φασιν οἱ παλαιοὶ
ἀντὶ τοῦ ἀπριάδην καὶ ἀναποίνως ἤγουν δίχα τοῦπρίασθαι καὶ δίχα ἀποίνων. Τὸ δὲ
ἀποδόμεναι δηλοῖ μὲν τὸ ἀποδοῦναι καὶγίνεται ἐπενθέσει τῆς ˉμˉε συλλαβῆς. πῶς δὲ
διασκευάζεται, ῥηθήσεται ἐν τοῖςἑξῆς. Ὅτι ἑλίκωπες μὲν Ἀχαιοὶ οἱ τὰς κώπας
ἑλίσσοντες ἤγουν ναυτικοί· ἤ, ὡς καὶ ἀλλαχοῦ δηλοῦται, οἱ πρὸς τὴν Ἑλίκην, τὸ
ἄστρον, τὴν καὶ μεγάληνἄρκτον λεγομένην, τοὺς ὦπας ἔχοντες καὶ ἀφορῶντες καὶ πρὸς
ἐκείνην πλέοντες·ἢ οἱ ἀξιοθέατοι καὶ ἑλίσσοντες τοὺς ὦπας τῶν βλεπόντων εἰς
ἑαυτούς. κούρηδὲ ἑλικῶπις καὶ διὰ τοῦτο μὲν τὸ ὕστερον ἡ ἀξιοθέατος δηλαδὴ καὶ τοὺς
ἐραστὰς 1.91 ἐφελκομένη· οὐ μὴν δὲ ἀλλὰ καὶ ἡ αἰδήμων καί, ὥς φασιν οἱ παλαιοί, ἡ
οὐκἀτενὴς τὴν θέαν ἀλλὰ εἰς ἑαυτὴν ἑλίσσουσα· ἢ καὶ ἡ μελανόφθαλμος καὶ
οὕτωςεὐπρεπὴς διὰ τὸ ἑλικούς, ὅ ἐστι μέλανας, ἔχειν τοὺς ὦπας. ἡ δὲ τοιαύτη
καὶἑλικοβλέφαρος λέγεται. ὅτι δὲ τὸ μέλαν ἑλικὸν λέγεται, δηλοῖ καὶ ὁ εἰπὼντὸν
Αἴσηπον ποταμόν «ἑλικώτατον ὕδωρ». Ἰστέον δὲ ὅτι τε κόρην τὴν Χρυσηΐδαλέγει οὐχ'
ὡς παρθένον–ψευδὲς γὰρ νῦν τοῦτο–ἀλλ' ὡς ἁπλῶς νεάνιδα.τοῦτο δὲ καὶ ἐν τοῖς ἑξῆς
εὑρεθήσεται παρὰ τῷ ποιητῇ. καὶ ὅτι Λιταῖς ἀπειθήσαςὁ βασιλεύς, αἳ δίχα τῶν ἄλλων
σεμνῶν καὶ δώροις ἐδεξιοῦντο αὐτόν, ὕστερονοὐ μόνον ἀπριάτην ἀποδώσει τὴν
ζητηθεῖσαν, ὡς εἴρηται, ἀλλὰ καὶ ἑκατόμβηνπροσεπιθήσει· ἐν δὲ τοῖς ἑξῆς καὶ Ἄτη
ἐπελεύσεται αὐτῷ, ὡς μὴ αἰδεσαμένῳτὰς τοῦ ∆ιὸς θυγατέρας Λιτάς. τοιαύτη γὰρ ἡ τῶν
Λιτῶν φύσις, ὡς ἐν τῇ ἰῶταῥαψῳδίᾳ ῥηθήσεται. καὶ Ἀχιλλεὺς δὲ τὰς τοῦ βασιλέως μετὰ
ταῦτα λιτὰςπαρωσάμενος βλαβήσεται. (ῃ. 99) Ἐνταῦθα δὲ τοῦ ἄγειν ἐπὶ ἐμψύχων
ῥηθέντοςἐν τῷ «ἄγειν θ' ἱερὴν ἑκατόμβην» ἰστέον ὅτι διαφορά ἐστι τοῦ ἄγειν καὶ
τοῦφέρειν, ὡς φανερὸν ἔσται καὶ ὅπου λέγει τις παρὰ τῷ ποιητῇ μηδὲν ἔχειν ἐν Τροίᾳ,
ὅπερ ἂν ἄγοιεν ἢ φέροιεν οἱ ἐχθροί, τοῦτο δὲ δηλοῦται καὶ ἐν τῷ»ἄγομαι, φέρομαι, τὰ
χρήματ' ἐνεχυράζομαι». καί φασί τινες τὸ μὲν ἄγειν ἐπὶἐμψύχων λέγεσθαι καὶ τὸ
ἄγεσθαι, τὸ δὲ φέρεσθαι καὶ φέρειν ἐπὶ ἀψύχων·ὅθεν καὶ φορεῖον καὶ φοράδην
ἐπίρρημα καὶ φέρτρον ἡ νεκροφόρος κλίνη καὶφορεῖν σκῆπτρον ἤτοι φέρειν, ὃ καὶ
φοραίνειν ὁ ποιητὴς λέγεσθαι οἶδεν, ὡς ἐκτοῦ φορῆναι φαίνεται. ἕτεροι δὲ ὁρῶντες
τοῦτο πολλαχοῦ ἀληθῶς διαφωνοῦνφασιν, ὅτι ἄγειν λέγεται τὸ ἐπὶ νηὸς ἢ ἅρματος. οἳ
τί ἂν εἴποιεν πρὸς τὸ «βοῦνἀγέτην κεράων» καὶ πρὸς τὰ ὅμοια; κάλλιον οὖν λέγουσιν οἱ
πρῶτοι πλὴν ἐκ τοῦπλεονάζοντος καὶ αὐτοί. εἰ γὰρ καὶ φανερῶς διαφέρει τὰ ῥηθέντα,
Ερευνητικό έργο: ∆ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Εργαστήριο ∆ιαχείρισης Πολιτισµικής Κληρονοµιάς, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab.
Χρηµατοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ETΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Τµήµα Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006.
Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού µε αναφορά στην πηγή προέλευσής του.
58