Commentarii ad Homeri Iliadem i.pdf
Commentarii ad Homeri Iliadem i.pdf
Commentarii ad Homeri Iliadem i.pdf
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ἔρις ἄμοτον μεμαυῖα, Ἄρεος ἀνδροφόνοιο κασιγνήτη ἑτάρη τε». [(ῃ. 440)1.784 Ἰστέον<br />
δέ, ὅτι, καθὰ ὁ φίλος καὶ ὁ δαήρ καὶ ἄλλα διάφορα, οὕτω καὶ ὁ Ἄρης ἀλογίστῳ συστολῇ<br />
κατὰ τοὺς παλαιοὺς ὑποπίπτει, ὡς δῆλον μάλιστα ἐκ τοῦ»Ἆρες Ἄρες βροτολοιγέ», ὃ καὶ<br />
ἐν Ὀδυσσείᾳ δηλοῦται.] καὶ ὅτι, εἰ καί τινεςἵππους Ἄρεος τὸν ∆εῖμόν φασι καὶ τὸν<br />
Φόβον, ἀλλ' ἐνταῦθα θεράποντεςαὐτοὶ καὶ ὀπαδοὶ φαίνονται Ἄρεος. ἔστι δὲ δεῖμος μὲν<br />
τὸ δεδιέναι, φόβος δὲἡ φυγή. Ἄμοτον δὲ ὅτι τὸ τέλειον λέγεται καὶ πλῆρες ὡς ἐκ<br />
μεταφορᾶς τραυμάτων μηκέτι δεομένων μότου, πολλαχοῦ περιλαλεῖται. (ῃ. 441–5) Ὅτι<br />
τὴνἜριν, ἣν κασιγνήτην Ἄρεος ἔφη καὶ ἑταίραν τά τε ἄλλα καί, διότι δὲ ὡς τὰ πολλὰ ἡ<br />
Ἔρις ἐπιταθεῖσα εἰς πόλεμον καταστρέφει, πλάττει καὶ ὡς δαιμόνιόντι τεράστιον,<br />
λέγων ὡς «ὀλίγη μὲν πρῶτα κορύσσεται, αὐτὰρ ἔπειτα» προσαυξανομένη «οὐρανῷ<br />
ἐστήριξε κάρη καὶ ἐπὶ χθονὶ βαίνει». Αἰνίττεται δὲ διὰτούτων τὸ τῆς ἔριδος ἴδιον. μικρᾶς<br />
γὰρ πολλάκις εἰς ἔριν προϋπαρξάσης αἰτίας,ἀκρίδος τυχὸν ἢ πέρδικος κατὰ τὰς ἱστορίας<br />
(γυναικὸς γὰρ εἰπεῖν ἢ τοιούτουτινὸς πλείων ὁ λόγος) μέγιστος ἐκεῖθεν ἐκκορυφοῦται<br />
αὐξόμενος πόλεμος καί,κατὰ τὸν ποιητὴν εἰπεῖν, «ὀφέλλει στόνον ἀνδρῶν», ὅτε δὴ οἱ<br />
μὲν μαχόμενοι ἐπὶγῆς εἰσιν, ἡ βοὴ δὲ οὐρανὸν ἷκεν. ὁ γοῦν Τρωϊκὸς πόλεμος ἀφορμὴν<br />
μὲν ἔχειμικράν, τὴν Ἑλένην, αὐτὸς δὲ ἡλίκος γέγονεν, οὐδεὶς ἀγνοεῖ. (ῃ. 441) Τὸ<br />
δέ»κασιγνήτη ἑτάρη τε» διδάσκει μὴ ἀεὶ τοὺς ἀδελφοὺς ἐξ ἀνάγκης καὶ φίλουςεἶναι.<br />
ἐπίτασις γοῦν ἀδελφικῆς φιλίας καὶ ὁμονοίας τὸ ἑταῖρος. (ῃ. 443) Τὸ δέ «οὐρανῷ<br />
ἐστήριξε κάρη» στρυφνῶς πέφρασται ἀντὶ τοῦ «ἕως εἰς οὐρανὸνἐλθοῦσα οὐ δύναται<br />
ὑπεραναβῆναι». Ἰστέον δέ, ὅτι Ὅμηρος μὲν εἰπών, ὡς Ἔριςοὐρανῷ ἐστήριξε κάρη,<br />
ἐντελῶς ἅμα καὶ ἀσφαλῶς ἔφρασεν. Εὐριπίδης δὲ ἐν τῷ»κῦμα οὐρανῷ στηρίζον»<br />
ὑπερβολικῶς τε ἔφη κατὰ ἀφέλειαν τοῦ λαλοῦντοςπροσώπου καὶ οὐδὲ ἀνελλιπῶς, εἰ μή<br />
τις τὸ στηρίζον ἀντὶ τοῦ ἐγγίζον εἴπῃ καὶστηριζόμενον. [∆ῆλον δ' ὅτι ἡ Ἔρις οὐρανῷ<br />
στηρίζει κάρη ἤ, ὅτε ἡ κατ' 1.785 αὐτὴν ἀϋτὴ οὐρανὸν ἵκει καθ' Ὅμηρον, ἢ καὶ ἄλλως<br />
ἀλληγορικῶς οἱ ἐρίζοντεςεἰς οὐρανὸν ἀφορῶσι καὶ τὰς ἐκεῖ διοσημίας ἐπισκοποῦνται<br />
καὶ τὰ ἐκ ∆ιὸς τέρατα.] (ῃ. 444) Ὅτι τὸ ἔργον τῆς εἰρημένης κατὰ πόλεμον Ἔριδος<br />
ὑποδηλῶν φησιν· «ἣ καὶ τότε νεῖκος ὁμοίϊον ἔμβαλε μέσσῳ ἐρχομένη καθ' ὅμιλον,<br />
ὀφέλλουσαστόνον ἀνδρῶν». ὅτι δὲ τὸ ὁμοίϊον ἐπὶ κακοῦ κεῖται, προγέγραπται. (ῃ. 446–<br />
51)Ὅτι ἐκφράζων ὁ ποιητὴς συμβολὴν πολέμου λέγει· «οἳ δ' ὅτε δὴ ἐς χῶρονἕνα<br />
ξυνιόντες ἵκοντο, σύν ῥ' ἔβαλον ῥινούς, σὺν δ' ἔγχεα καὶ μένε' ἀνδρῶνχαλκεοθωρήκων,<br />
ἀτὰρ ἀσπίδες ὀμφαλόεσσαι ἔπληντ' ἀλλήλλῃσι, πολὺς δ'ὀρυμαγδὸς ὀρώρει. ἔνθα δ' ἅμ'<br />
οἰμωγή τε καὶ εὐχωλὴ πέλεν ἀνδρῶν ὀλλύντων τεκαὶ ὀλλυμένων», ὃ καὶ ἀλλαχοῦ<br />
κεῖται, «ῥέε δ' αἵματι γαῖα», ἀντὶ τοῦ ἐρρέετο,ἢ καὶ ἄλλως, ἐνεργητικῶς πρὸς ὁμοιότητα<br />
τοῦ «ἔρρεε δακρύοις ὁ ὀφθαλμός», ὅπερ ἐν τῷ Περὶ προνοίας φησὶν Αἰλιανός. ἔχει δέ τι<br />
ὅμοιον τοῦτο καὶπρὸς τὸ λέγειν ἀνακεχωρηκότα τόπον τὸν ἔρημον καὶ ἥσυχον. ὡς γὰρ<br />
τόπος ἀναχωρεῖν λέγεται, οὕτω καὶ γῆ ῥέειν, ἄμφω δηλαδὴ οὐ καθ' αὑτό, ἀλλὰ δι'<br />
ἕτερον.ἔτι δὲ ὁμοιοῦταί πως καὶ πρὸς τὸ κινεῖσθαι τὸ λήϊον ἀσταχύεσι καὶ φρίσσειντὴν<br />
μάχην δόρασι. (ῃ. 449) Σημείωσαι δέ, ὅτι τὸ «ἀσπίδες ἔπληντο ἀλλήλαις», τουτέστιν<br />
ἐπλησίασαν, ἐφερμηνευτικόν ἐστι τοῦ συνέβαλον ῥινούς.ἐκεῖνο γὰρ ἀσαφὲς ἦν, ἐκ δὲ<br />
τούτου ἐνάγεταί τις νοεῖν, ὅτι καὶ τὸ συνέβαλονἔγχεα καὶ μένεα ἀνδρῶν τὴν ἐγγύτητα<br />
δηλοῖ τῶν ἐγχέων καὶ τῶν ἀνδρῶν, οἳπερὶ ἕνα τόπον, συνῆλθον. (ῃ. 447) Μένεα γὰρ<br />
ἀνδρῶν νῦν οἱ ἄνδρες κατὰ περίφρασιν. ἐκ δὲ τοῦ συνέβαλον ἡ πολεμικὴ παρῆκται<br />
συμβολή. Ῥινοὺς δὲ τὰςἀσπίδας εἶπεν ἐκ μέρους, ἐπεὶ οὐκ ἔστιν ἀσπὶς ῥινοῦ ἄνευ, ὅ ἐστι<br />
δέρματος, εἰμὴ ἄρα τις τὰς πλεκτὰς ἢ τὰς λινέας ἢ τὴν τοῦ Ἀχιλλέως ἐρεῖ. [Ὅρα δέ, ὅτι<br />
ἐν μὲν τῷ «σύν ῥ' ἔβαλον ῥινούς» ἀναγκαίως κεῖται ὁ ˉῥˉα σύνδεσμος, ἵνα ἡκεφαλὴ<br />
Ερευνητικό έργο: ∆ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Εργαστήριο ∆ιαχείρισης Πολιτισµικής Κληρονοµιάς, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab.<br />
Χρηµατοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ETΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Τµήµα Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006.<br />
Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού µε αναφορά στην πηγή προέλευσής του.<br />
474