18.07.2013 Views

Commentarii ad Homeri Iliadem i.pdf

Commentarii ad Homeri Iliadem i.pdf

Commentarii ad Homeri Iliadem i.pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Ἔρις ἄμοτον μεμαυῖα, Ἄρεος ἀνδροφόνοιο κασιγνήτη ἑτάρη τε». [(ῃ. 440)1.784 Ἰστέον<br />

δέ, ὅτι, καθὰ ὁ φίλος καὶ ὁ δαήρ καὶ ἄλλα διάφορα, οὕτω καὶ ὁ Ἄρης ἀλογίστῳ συστολῇ<br />

κατὰ τοὺς παλαιοὺς ὑποπίπτει, ὡς δῆλον μάλιστα ἐκ τοῦ»Ἆρες Ἄρες βροτολοιγέ», ὃ καὶ<br />

ἐν Ὀδυσσείᾳ δηλοῦται.] καὶ ὅτι, εἰ καί τινεςἵππους Ἄρεος τὸν ∆εῖμόν φασι καὶ τὸν<br />

Φόβον, ἀλλ' ἐνταῦθα θεράποντεςαὐτοὶ καὶ ὀπαδοὶ φαίνονται Ἄρεος. ἔστι δὲ δεῖμος μὲν<br />

τὸ δεδιέναι, φόβος δὲἡ φυγή. Ἄμοτον δὲ ὅτι τὸ τέλειον λέγεται καὶ πλῆρες ὡς ἐκ<br />

μεταφορᾶς τραυμάτων μηκέτι δεομένων μότου, πολλαχοῦ περιλαλεῖται. (ῃ. 441–5) Ὅτι<br />

τὴνἜριν, ἣν κασιγνήτην Ἄρεος ἔφη καὶ ἑταίραν τά τε ἄλλα καί, διότι δὲ ὡς τὰ πολλὰ ἡ<br />

Ἔρις ἐπιταθεῖσα εἰς πόλεμον καταστρέφει, πλάττει καὶ ὡς δαιμόνιόντι τεράστιον,<br />

λέγων ὡς «ὀλίγη μὲν πρῶτα κορύσσεται, αὐτὰρ ἔπειτα» προσαυξανομένη «οὐρανῷ<br />

ἐστήριξε κάρη καὶ ἐπὶ χθονὶ βαίνει». Αἰνίττεται δὲ διὰτούτων τὸ τῆς ἔριδος ἴδιον. μικρᾶς<br />

γὰρ πολλάκις εἰς ἔριν προϋπαρξάσης αἰτίας,ἀκρίδος τυχὸν ἢ πέρδικος κατὰ τὰς ἱστορίας<br />

(γυναικὸς γὰρ εἰπεῖν ἢ τοιούτουτινὸς πλείων ὁ λόγος) μέγιστος ἐκεῖθεν ἐκκορυφοῦται<br />

αὐξόμενος πόλεμος καί,κατὰ τὸν ποιητὴν εἰπεῖν, «ὀφέλλει στόνον ἀνδρῶν», ὅτε δὴ οἱ<br />

μὲν μαχόμενοι ἐπὶγῆς εἰσιν, ἡ βοὴ δὲ οὐρανὸν ἷκεν. ὁ γοῦν Τρωϊκὸς πόλεμος ἀφορμὴν<br />

μὲν ἔχειμικράν, τὴν Ἑλένην, αὐτὸς δὲ ἡλίκος γέγονεν, οὐδεὶς ἀγνοεῖ. (ῃ. 441) Τὸ<br />

δέ»κασιγνήτη ἑτάρη τε» διδάσκει μὴ ἀεὶ τοὺς ἀδελφοὺς ἐξ ἀνάγκης καὶ φίλουςεἶναι.<br />

ἐπίτασις γοῦν ἀδελφικῆς φιλίας καὶ ὁμονοίας τὸ ἑταῖρος. (ῃ. 443) Τὸ δέ «οὐρανῷ<br />

ἐστήριξε κάρη» στρυφνῶς πέφρασται ἀντὶ τοῦ «ἕως εἰς οὐρανὸνἐλθοῦσα οὐ δύναται<br />

ὑπεραναβῆναι». Ἰστέον δέ, ὅτι Ὅμηρος μὲν εἰπών, ὡς Ἔριςοὐρανῷ ἐστήριξε κάρη,<br />

ἐντελῶς ἅμα καὶ ἀσφαλῶς ἔφρασεν. Εὐριπίδης δὲ ἐν τῷ»κῦμα οὐρανῷ στηρίζον»<br />

ὑπερβολικῶς τε ἔφη κατὰ ἀφέλειαν τοῦ λαλοῦντοςπροσώπου καὶ οὐδὲ ἀνελλιπῶς, εἰ μή<br />

τις τὸ στηρίζον ἀντὶ τοῦ ἐγγίζον εἴπῃ καὶστηριζόμενον. [∆ῆλον δ' ὅτι ἡ Ἔρις οὐρανῷ<br />

στηρίζει κάρη ἤ, ὅτε ἡ κατ' 1.785 αὐτὴν ἀϋτὴ οὐρανὸν ἵκει καθ' Ὅμηρον, ἢ καὶ ἄλλως<br />

ἀλληγορικῶς οἱ ἐρίζοντεςεἰς οὐρανὸν ἀφορῶσι καὶ τὰς ἐκεῖ διοσημίας ἐπισκοποῦνται<br />

καὶ τὰ ἐκ ∆ιὸς τέρατα.] (ῃ. 444) Ὅτι τὸ ἔργον τῆς εἰρημένης κατὰ πόλεμον Ἔριδος<br />

ὑποδηλῶν φησιν· «ἣ καὶ τότε νεῖκος ὁμοίϊον ἔμβαλε μέσσῳ ἐρχομένη καθ' ὅμιλον,<br />

ὀφέλλουσαστόνον ἀνδρῶν». ὅτι δὲ τὸ ὁμοίϊον ἐπὶ κακοῦ κεῖται, προγέγραπται. (ῃ. 446–<br />

51)Ὅτι ἐκφράζων ὁ ποιητὴς συμβολὴν πολέμου λέγει· «οἳ δ' ὅτε δὴ ἐς χῶρονἕνα<br />

ξυνιόντες ἵκοντο, σύν ῥ' ἔβαλον ῥινούς, σὺν δ' ἔγχεα καὶ μένε' ἀνδρῶνχαλκεοθωρήκων,<br />

ἀτὰρ ἀσπίδες ὀμφαλόεσσαι ἔπληντ' ἀλλήλλῃσι, πολὺς δ'ὀρυμαγδὸς ὀρώρει. ἔνθα δ' ἅμ'<br />

οἰμωγή τε καὶ εὐχωλὴ πέλεν ἀνδρῶν ὀλλύντων τεκαὶ ὀλλυμένων», ὃ καὶ ἀλλαχοῦ<br />

κεῖται, «ῥέε δ' αἵματι γαῖα», ἀντὶ τοῦ ἐρρέετο,ἢ καὶ ἄλλως, ἐνεργητικῶς πρὸς ὁμοιότητα<br />

τοῦ «ἔρρεε δακρύοις ὁ ὀφθαλμός», ὅπερ ἐν τῷ Περὶ προνοίας φησὶν Αἰλιανός. ἔχει δέ τι<br />

ὅμοιον τοῦτο καὶπρὸς τὸ λέγειν ἀνακεχωρηκότα τόπον τὸν ἔρημον καὶ ἥσυχον. ὡς γὰρ<br />

τόπος ἀναχωρεῖν λέγεται, οὕτω καὶ γῆ ῥέειν, ἄμφω δηλαδὴ οὐ καθ' αὑτό, ἀλλὰ δι'<br />

ἕτερον.ἔτι δὲ ὁμοιοῦταί πως καὶ πρὸς τὸ κινεῖσθαι τὸ λήϊον ἀσταχύεσι καὶ φρίσσειντὴν<br />

μάχην δόρασι. (ῃ. 449) Σημείωσαι δέ, ὅτι τὸ «ἀσπίδες ἔπληντο ἀλλήλαις», τουτέστιν<br />

ἐπλησίασαν, ἐφερμηνευτικόν ἐστι τοῦ συνέβαλον ῥινούς.ἐκεῖνο γὰρ ἀσαφὲς ἦν, ἐκ δὲ<br />

τούτου ἐνάγεταί τις νοεῖν, ὅτι καὶ τὸ συνέβαλονἔγχεα καὶ μένεα ἀνδρῶν τὴν ἐγγύτητα<br />

δηλοῖ τῶν ἐγχέων καὶ τῶν ἀνδρῶν, οἳπερὶ ἕνα τόπον, συνῆλθον. (ῃ. 447) Μένεα γὰρ<br />

ἀνδρῶν νῦν οἱ ἄνδρες κατὰ περίφρασιν. ἐκ δὲ τοῦ συνέβαλον ἡ πολεμικὴ παρῆκται<br />

συμβολή. Ῥινοὺς δὲ τὰςἀσπίδας εἶπεν ἐκ μέρους, ἐπεὶ οὐκ ἔστιν ἀσπὶς ῥινοῦ ἄνευ, ὅ ἐστι<br />

δέρματος, εἰμὴ ἄρα τις τὰς πλεκτὰς ἢ τὰς λινέας ἢ τὴν τοῦ Ἀχιλλέως ἐρεῖ. [Ὅρα δέ, ὅτι<br />

ἐν μὲν τῷ «σύν ῥ' ἔβαλον ῥινούς» ἀναγκαίως κεῖται ὁ ˉῥˉα σύνδεσμος, ἵνα ἡκεφαλὴ<br />

Ερευνητικό έργο: ∆ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Εργαστήριο ∆ιαχείρισης Πολιτισµικής Κληρονοµιάς, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab.<br />

Χρηµατοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ETΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Τµήµα Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006.<br />

Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού µε αναφορά στην πηγή προέλευσής του.<br />

474

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!