Commentarii ad Homeri Iliadem i.pdf

τὸἐθέλειν. τοῦ δὲ μεμήλῃ πρῶτον πρόσωπον τὸ μέμηλα ὡς καὶ τοῦ ὀλώλῃ τὸὄλωλα,
καθὰ καὶ προδεδήλωται. (ῃ. 354) Τὸ δέ «Τηλεμάχοιο φίλον πατέρα»ὀνειδισμόν τινα
ἔχει, ὡς τοῦ Ὀδυσσέως πατρὸς μὲν ὄντος, διὰ δὲ τὸν βασιλέαπαρ' οὐδὲν θεμένου τὰ
φίλτατα καὶ νῦν ὑβριζομένου ἐφ' οἷς ἔδει αὐτὸν καὶἀμοιβὴν σχεῖν μεγάλην. [Τὸ δέ
«προμάχοισι μιγέντα» ἔστι μὲν περίφρασις τοῦπρομαχόμενον, φιλεῖται δὲ Ὁμήρῳ κατὰ
τὴν αὐτοῦ φραστικήν, καθὰ καὶ Πινδάρῳ, παρ' ᾧ καὶ τὸ νικῆσαι νίκῃ μιγῆναι λέγεται.]
(ῃ. 355) Τὸ δέ «ἀνε1.763 μώλια βάζεις» ταὐτόν ἐστι τῷ «ψευδῆ λέγεις». ὁ μὲν γὰρ
ἀληθὴς λόγοςπράγμασιν ἐγκαθήμενος οὐκ ἂν ἀνέμοις λέγοιτο φέρεσθαι, ὁ δὲ ψευδὴς
κενεμβατῶν ἀέρος μόνον ἔστι πληγὴ καὶ πλέον οὐδέν. Σημείωσαι δέ, ὅπως ὁ
μὲνσυνετὸς ῥήτωρ Ὀδυσσεὺς ἀνεμώλια βάζειν τὸν βασιλέα λέγει, οὐ πάνυ τραχύνωντὸ
σκῶμμα, Σθένελος δὲ ἐν τοῖς ἑξῆς ἀπαιδευτότερον λαλῶν «μὴ ψεύδεο»,φησίν,
«ἐπιστάμενος σάφα εἰπεῖν». Ἰστέον δὲ καί, ὅτι, ὥσπερ σόος σῶς, κατὰσυναίρεσιν τῶν
δύο μικρῶν ˉο εἰς μέγα, καὶ πρόορα πρώρα καὶ ὁμοορόφιοςὁμωρόφιος καὶ τὸ οἰκίδιον
τᾠκίδιον, οὕτω καὶ ἀνεμοόλια ἀνεμώλια, τὰ ἀνέμοιςοἷον ὀλλύμενα καὶ ὡς εἰπεῖν
ἀνεμόφθορα. (ῃ. 356) Τὸ δὲ ἐπιμειδήσας καίριονἐν τοῖς παροῦσιν. οὐ γὰρ ἐχρῆν τὸν
βασιλέα, οὕτω θυμωθέντα ὡς καὶ ὑβρίσαι,ταχὺ μεταβληθῆναι τοῦ χόλου ὡς καὶ χανδὸν
γελάσαι. ἀρκεῖ δὲ μόνον σεμνῶςγαληνιάσαι ὡς εἰς μειδίαμα καὶ οὕτω καταστορέσαι τὴν
κύμανσιν τῆς ψυχῆς,ὁποῖόν τι ἐν ἄλλοις καὶ ὁ γέλως ἀνύει κατὰ Ὁμηρικὴν μέθοδον. (ῃ.
357) Τὸδέ «γνῶ χωομένοιο» σύστοιχόν ἐστι τῷ «πολέμων εὖ εἰδώς» καὶ «εἰδὼς
πυγμαχίης». διὸ καὶ γενικῇ κατ' ἐκεῖνα συντάσσεται, ἵνα ᾖ τὸ «γνῶ χωομένου» ἀντὶτοῦ
γνῶσιν καὶ εἴδησιν ἔσχεν ὀργιζομένου. τοιοῦτον δὲ καὶ ἐν Ὀδυσσείᾳ τὸ»γνώτην
ἀλλήλων». (ῃ. 358) Τὸ δὲ πολυμήχανε πάνυ δεξιῶς ἐξεφωνήθη πρὸςἔπαινον, ὥσπερ
ἀνωτέρω αὐτοῦ τὸ πολύμητις Ὀδυσσεύς. τὸ γάρ «κακοῖσιδόλοισι κεκασμένε»
μεταλαβὼν ἐν τῇ δευτέρᾳ προσφωνήσει σεμνότερον ὁβασιλεὺς πολύμητιν καὶ
πολυμήχανον τὸν Ὀδυσσέα καλεῖ, ὡς οὕτω δέοναὐτὸν καλεῖσθαι, οἷα τῆς μηχανῆς
εὐφημοτέρας οὔσης τοῦ δόλου, καὶ μάλισταδιὰ τὴν μετὰ τοῦ πολύ σύνθεσιν. ἄλλως γὰρ
ὁ μὴ πολυμήχανος, ἀλλὰ παμμήχανος, ψέγοιτ' ἄν, εἰ καὶ ἐπ' ἔλαττον τοῦ παντοίοις
δόλοις κεκοσμημένου,ὥσπερ ἂν ψεκτέος εἴη καὶ ὁ κατ' ἔλλειψιν τοῦ φρονεῖν ἀμήχανος
ὡς ἀνόητος.(ῃ. 358) Σεμνύνει δὲ τὸν Ὀδυσσέα ὁ βασιλεὺς καὶ ἀπὸ τοῦ πατρός, καθὰ καὶ
τὸν Μενεσθέα, καὶ ἀπὸ τῆς τύχης δέ, καὶ οὕτως ἐκθεραπεύει καὶ αὐτὸν εἰπών·»∆ιογενὲς
Λαερτιάδη». ἠθικὰ δὲ ταῦτα πάντα καὶ οἷα διδάσκειν, ὅπως δεῖκαθομιλεῖν τοὺς καιρούς.
(ῃ. 359) Τὸ δὲ περιώσιον, ὡς καὶ ἑτέρωθι δηλοῦται, 1.764 καθ' ὁμοιότητα γίνεται τοῦ
θωυμάσιον. ὡς γὰρ ἐκεῖνο Ἰωνικῶς ἐκ τοῦ θαυμάζωθαυμάσω κεκίνηται, οὕτω καὶ τοῦτο
ἐκ τοῦ περιαύω περιαύσω, τὸ φωνῶ, ἵναᾖ περιωύσιον, τὸ ἐξάκουστον τῇ ἐκφωνήσει, καὶ
ἀπελεύσει τοῦ ˉυ περιώσιον.(ῃ. 360) Τὸ δέ «οἶδα, ὥς τοι θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι» καὶ ἑξῆς
φιλίας ἐστὶ παραστατικόν. (ῃ. 361) Τὸ δέ «τὰ γὰρ φρονέεις, ἅ τ' ἐγώ περ» συνετέλεσέ τι
καὶ αὐτὸτῷ πρώτως εἰπόντι, ὅτι ὁ φίλος ἄλλος ἐγώ. δεῖ γὰρ ὡς ἐν τοῖς ἄλλοις κοινόν
τιναἐν κοινοῖς κατὰ τὴν τραγῳδίαν τῷ φίλῳ ξυνεῖναι, οὕτω καὶ ὁμοφρονεῖν, ὡςαὐτὸν
ἐκεῖνον εἶναι κατὰ πάντα, ὅπου γε καὶ τάφους κοινοῦνται οἱ φίλοι καὶ τὰὀστᾶ σφίσι
μίγδ' ἀλλήλοισιν ἐν ὁμῇ σορῷ τίθενται, ὅθεν πάνυ καλῶς εἴληπταικαὶ τὸ «ὦ οὗτος» καὶ
«ὦ αὕτη», ἀντὶ τοῦ «ὦ φίλε» καὶ «ὦ φίλη» ὡς τῶν οὕτωκαλούντων δεικτικῶς τιθέντων
τὸ οὗτος καὶ τὸ αὕτη καὶ ἑαυτοὺς ὑποδεικνύντωνκαὶ μονονουχὶ λεγόντων· «ὦ ἐγώ», ὡς
ταὐτὸν ὂν ἐπὶ φίλου εἰπεῖν, ὦ σύ καὶ ὦἐγώ. ∆ήνεα δὲ τὰ βουλεύματα παρὰ τὸ δήν, ὃ
σημαίνει τὸ ἐπὶ πολύ. ἀφ' οὗ καὶδηναιὸς ὁ πολυχρόνιος. χρόνου γὰρ χρεία τοῖς ὀρθὰ
βουλευομένοις. κατὰ γὰρτὴν τραγῳδίαν φρονεῖν οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς. (ῃ. 363)
Ερευνητικό έργο: ∆ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Εργαστήριο ∆ιαχείρισης Πολιτισµικής Κληρονοµιάς, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab.
Χρηµατοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ETΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Τµήµα Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006.
Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού µε αναφορά στην πηγή προέλευσής του.
462