Commentarii ad Homeri Iliadem i.pdf

ἐνεργητικοῦ δευτέρουἀορίστου καὶ κατὰ ὅμοιον ἄλλαγμα τῶν ἀφώνων ταφών, ὁ
ἐκπλαγείς. ὅτι δὲἸώνων ἰδία ἡ τοιαύτη τῶν δασέων καὶ ψιλῶν ἀντιμεταχώρησις εἰς τὰ
σύστοιχα,δηλοῦσι μὲν καὶ τὰ τοῦ γλυκέος Ἴωνος Ἡροδότου, τὸ ἐνθεῦτεν, τὸ κιθών, τὸ
βάθρακος καὶ ἕτερα, δηλοῦσι δὲ καὶ πολλὰ τῶν κοινῶν καὶ ἰδιωτικῶν. τὰ γοῦνἀκάνθια
ἀχάντια τῶν τινές φασιν ἑῴων ἀνδρῶν, καὶ ἡ τοῦ κύσθου δὲ λεοντῆ παρὰτῷ Κωμικῷ
εἰς τοιοῦτον πίπτει Ἰωνισμόν, εἴπερ ἀπὸ τοῦ κέχυται γίνεται διὰτὴν ἐκεῖθεν κατὰ φύσιν
χύσιν. Ἰωνικῶς δὲ ἰδιώτισται καὶ τὸ ἐκ τῆς χύτραςσυντεθὲν μονόκυθρον. οὐ μακρὰν δὲ
τούτων οὐδὲ τὸ πάσχα ἐκ τοῦ φάσκακαλλιφωνηθέν. Νεβροὶ δὲ τὰ νεογνὰ τῆς ἐλάφου,
ὡς πολλαχοῦ δηλοῦται.Ἰωνικὴ δὲ καὶ Ἀττικὴ ἡ κατὰ θηλυκὸν γένος προφορὰ τῆς
νεβροῦ. (ῃ. 244)Τὸ δέ «ἐπεὶ οὖν» ἀργοῦ κειμένου τοῦ οὖν ταὐτόν ἐστι τῷ ἐπειδή. (ῃ. 243)
Τὸ δέ»ἔστητε τεθηπότες οὐδὲ μάχεσθε» τὸν σκοπὸν συναιρεῖ τῆς ὅλης
παραβολῆς.ἵστανται γὰρ οἱ Ἀχαιοὶ κατὰ τὰς νεβροὺς καὶ τεθήπασι κατ' ἐκείνας καὶ
οὐμάχονται, ὡς οὐδ' ἐκεῖναι ἀλκὴν ἐνδείκνυνται. (ῃ. 248) Ὅτι τὴν πολιὴν θῖνα,ἧς καὶ
ἐνταῦθα μέμνηται ὁ ποιητὴς ἐν τῷ «νῆες εὔπρυμνοι πολιῆς ἐπὶ θινὶθαλάσσης»
«πολιῆτιν ἀκτήν» Εὐριπίδης φησὶ παραφραστικῶς ἐν τῷ «ψάμαθοιπολιήτιδος ἀκτῆς»,
ἤγουν λευκῆς κατὰ τοὺς παλαιούς. καὶ ἔοικεν ἐκεῖνος πρῶταμὲν πολῖτιν εἰπεῖν τὴν
πολιάν, εἶτα Ὁμηρικῶς πλεονάσαι τῷ ˉη. καὶ γὰρ καὶ 1.742 Ὅμηρος τὸν πολίτην
πολιήτην φησίν, ὅπερ Ἰωνικὸν εἶναι δοκεῖ κατὰ τὸ Μασσαλιήτης, Ἀπολλωνιήτης,
οἰκιήτης, ἃ κεῖνται παρὰ τῷ Ἡρωδιανῷ. δύναται δὲ ἐκεῖνο καὶ ἀπὸ τοῦ πολιά γενέσθαι
τροπῇ τοῦ ˉα εἰς ˉη. (ῃ. 249) Ὅτι τὸ»ὔμμιν ὑπέρσχῃ χεῖρα Κρονίων», ἀντὶ τοῦ ὑπεράνω
θήσει, σκεπάσει ὑμᾶς.οὕτω δέ, φασί, καὶ οἱ μεθ' Ὅμηρον, οἷον «ὑπερέσχεν ὑμῶν τὴν
χεῖρα θεός». Σημείωσαι δέ, ὅτι τὸ Κρονίων καὶ ἐνταῦθα ὡς καὶ ἐν ἄλλοις ἐκτείνει
τὴνπαραλήγουσαν καὶ ὅτι τὸ «ἢ μένετε ὄφρα εἰδῆτε, ἐὰν ὑμῶν χεῖρα ὑπέρσχῃ
θεός»παροιμίαν γεννᾷ τὴν εἰποῦσαν «σὺν Ἀθηνᾷ καὶ χεῖρα κίνει». οὐ γὰρ
χρὴἀναμένειν, ἵνα ἁπλῶς οὕτω χεῖρα ὑπέρσχῃ θεός, ἀλλὰ συνεισάγειν καὶ τὰοἴκοθεν. οἱ
δὲ ὕστερον καὶ ἐπὶ νίκης τὸ ὑπερσχεῖν τιθέασιν, ὥσπερ καὶ τὸὑπερέχειν. (ῃ. 250) Ὅτι
στὶξ μὲν ἐξ ἀνδρῶν πεντακοσίων κατὰ τοὺς παλαιούς,οὐλαμὸς δὲ τάξις ἐκ
τεσσαράκοντα ἀνδρῶν, φάλαγξ δὲ ἀπὸ ἑκατόν καὶ εἴκοσι,πύργος δὲ ἐκ τριακοσίων καὶ
ἑξήκοντα, τάξις αὕτη τετραγωνοειδῶς πυκνουμένη.Ὅμηρος δὲ ἐν τῇ ἐπιπωλήσει ταύτῃ
χρᾶται μὲν ταύταις ταῖς λέξεσι, λαμβάνειδὲ αὐτὰς ἐπὶ τῆς ἁπλῶς κατὰ πληθύν τινα
τάξεως, ἐν οἷς λέγει στίχας ἀνδρῶνκαὶ οὐλαμὸν ἀνδρῶν καὶ πυκινὰς φάλαγγας καὶ
πύργους Ἀχαιῶν. γίνεται δέ,ὡς καὶ ἑτέρωθι δηλοῦται, ἡ μὲν στὶξ ἀπὸ τοῦ στείχω διὰ τὸ
τῆς πορείαςεὔτακτον, οὐλαμὸς δὲ παρὰ τὸ οὖλον, τὸ συνεστραμμένον, ὡς τὸ «οὖλον
κεκλήγοντες», ἐξ οὗ καὶ οὐλόθριξ, ἵνα δηλοῖ οὐλαμὸς στρατοῦ συστροφήν. φάλαγγεςδὲ
παρὰ τὰ φαλάγγια, ὥς φασιν οἱ παλαιοί. οὕτω δὲ παρ' ἐκείνοις ἐκαλοῦντο τὰξύλα, ὅθεν
αἱ στρατιωτικαὶ φάλαγγες, ἐπειδὴ ξύλοις οἱ πάλαι καὶ ῥοπάλοις καὶκορύναις ἐμάχοντο.
διό, φασί, καὶ ἡμεῖς τὰ ἐκ ξύλων οἰκοδομήματα φάλαγγαςκαλοῦμεν. καὶ μήποτε διὰ
τοῦτο καὶ τὰ ἐν ταῖς δοκοῖς τῶν οἴκων τεχνουργοῦνταἀράχνια φαλάγγια λέγεται, ἴσως
δὲ καὶ τὰ τοῖς πλοίοις ὑποτιθέμενα ἕρματαἐντεῦθεν οἱ πολλοὶ φαλάγγια λέγουσιν.
Ἀριστοτέλης δὲ καὶ ἐπὶ δακτύλου τὴνλέξιν τίθησιν, οὗ τὸ μὲν καμπτικόν, φησί,
κόνδυλος, τὸ δὲ ἄκαμπτον φάλαγξ.Ἡρόδοτος δὲ ἐβένου φάλαγγάς πού φησιν. Ὁ δέ γε
πύργος καθ' ὁμοιότητα τῶν1.743 οἰκοδομουμένων λέγεται διὰ τὴν τῶν στρατιωτῶν
πύκνωσιν, ἣν ἀλλαχοῦ διὰπαραβολῆς παραδηλώσει ὁ ποιητὴς πύργου εἰκάζων
οἰκοδομῇ τὴν τοιαύτηντάξιν. περὶ δὲ τοῦ λόχου μετ' ὀλίγα ἐν οἰκείῳ τόπῳ ῥηθήσεται.
(ῃ. 251)Ὅτι τὸ «ἦλθεν ἐπὶ Κρήτεσσι» κατὰ ἀντίπτωσιν εἶπεν ἀντὶ τοῦ ἐπὶ τοὺς Κρῆτας.
Ερευνητικό έργο: ∆ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Εργαστήριο ∆ιαχείρισης Πολιτισµικής Κληρονοµιάς, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab.
Χρηµατοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ETΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Τµήµα Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006.
Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού µε αναφορά στην πηγή προέλευσής του.
450