Commentarii ad Homeri Iliadem i.pdf

καὶ μαστροπείαν τῆς Ἀφροδίτης καταλαλεῖ. (ῃ. 413–7) Ἐκείνη δὲ ἀντιλαλεῖ, ὅπερ καὶ
πᾶς ἂν εἴπῃ παρῳδήσας ὁ μεσιτεύσας μὲν φιλίαν, καταλῦσαι δὲ αὖθις αὐτὴνμελετῶν·
«μή μ' ἔρεθε, σχετλίη, μὴ χωσάμενος σε μεθείω, τὼς δέ σε ἀπεχθήρω,ὡς νῦν ἔκπαγλα
ἐφίλησα· μέσσῳ δ' ἀμφοτέρων μητίσομαι ἔχθεα λυγρά, σὺ δέκεν κακὸν οἶτον ὄληαι». τῷ
ὄντι γὰρ λεπτοτάτου μίτου, ὡς εἰπεῖν, τὰ κατ' αὐτὴνἀπῃώρητο τοῦ θεαῖς εἰς ὦπα
ἐοικέναι καὶ διὰ τοῦτο ἐπαφρόδιτος εἶναι, οὗἐπιλιπόντος, οὐκέτ' ἂν ἦν περιμάχητος
κατὰ ζῆλον φιλόνεικον, ἄλλως τε καὶ ἐν 1.676 Τροίᾳ ὀλιγίστους ἔχουσα τοὺς
φιλοῦντας, καθὰ ἐν τῇ ωʹ ῥαψῳδίᾳ δηλοῦται,τυχὸν δὲ ὁμοίως καὶ παρὰ Ἕλλησιν. (ῃ.
415) Ἰστέον δέ, ὅτι τοῦ τώς, ἤγουν οὕτως, χρῆσις καὶ παρὰ Σοφοκλεῖ ἐν τῷ «τὼς
αὐτοσφαγεῖς ὀλοίατο». ἐκ δὲτούτου ἀποβολῇ τοῦ ˉτ γίνεται τὸ ὥς, ὀξυνόμενον καὶ αὐτὸ
ὁμοίως τῷ καθώς.(ῃ. 404) Ὅτι καὶ ἐνταῦθα ἑαυτῆς ἡ Ἑλένη καταλέγει στυγερὴν ἑαυτὴν
ἀποκαλοῦσα, ἤγουν μισητὴν ἢ φρικτήν. ταῦτα γὰρ δηλοῖ καὶ τὸ στυγεῖνῥῆμα, ὡς
πολλαχοῦ φαίνεται. φησὶ γάρ· «οὕνεκα δὴ Μενέλαος νικήσας ἐθέλειστυγερὴν ἐμὲ
οἴκαδε ἄγεσθαι». Ὅρα δέ, εἰ ταὐτὸν στυγερὴν Ἑλένην εἰπεῖν καὶ ῥιγεδανήν, καὶ εἴπερ ἐκ
τῆς στυγερῆς πεπόρισται ἡ ῥιγεδανή. ἐπεὶ καὶ ἡ ἱστορουμένη πηγιμαία Στὺξ ψυχροτάτη
παραδίδοται καὶ οἵα ποιεῖν ῥιγοῦν τὸν εἰςαὐτὴν βάψαντα. [καὶ ἡ κατὰ τὸν μῦθον δὲ
Πλουτώνειος Στὺξ τῷ Ταρτάρῳσυγκατέψυκται, ἀφ' οὗ κατὰ τοὺς παλαιοὺς καὶ τὸ
ταρταρίζειν ἐπὶ τῶν ἄγανῥιγούντων λέγεται.] (ῃ. 405–12) Ὅτι πιθανολογῶν ὁ ποιητὴς
τὴν τῆς Ἑλένης ἄρτι ταχεῖαν ἄφιξιν εἰς τὸν Πάριν πλάττει αὐτὴν σφοδρῶς τῇ Ἀφροδίτῃ
προσφερομένην κἀκείνην αὖθις χολουμένην καὶ ἀπειλοῦσαν τὰ προσεχῶς ῥηθέντα,ἐφ'
οἷς ἡ Ἑλένη θροηθεῖσα πείθεται ἀπελθεῖν ἔνθα καλεῖται. φησὶ γοῦν ἡ μὲνἙλένη οὕτω
ἐπέκεινα τῶν προρρηθέντων «τοὔνεκα δὴ νῦν δεῦρο δολοφρονέουσαπαρέστης· ἧσο παρ'
αὐτὸν ἰοῦσα, θεῶν δ' ἀπόειπε κελεύθους, μηδέ τι σοῖσιπόδεσσιν ὑποστρέψειας
Ὄλυμπον, ἀλλ' αἰεὶ περὶ κεῖνον ὀΐζυε καί ἑ φύλασσε,εἰς ὅ κέ σε ἢ ἄλοχον ποιήσεται ἢ ὅ
γε δούλην. κεῖσε δ' ἐγὼν οὐκ εἶμι, νεμεσσητὸν δέ κεν εἴη, κείνου πορσυνέουσα λέχος·
Τρῳαὶ δέ μ' ὀπίσω πᾶσαι μωμήσονται·ἔχω δ' ἄχε' ἄκριτα θυμῷ». καὶ ταῦτα μὲν τὰ τῆς
Ἑλένης. (ῃ. 414–8) Ἡ δὲ Ἀφροδίτη χολωσαμένη «μή μ' ἔρεθε», φησί, «σχετλίη» καὶ ἑξῆς,
ὡς προγέγραπται. καὶ ὅρα, ὡς καὶ νέμεσιν ὑφορᾶται ἡ καλὴ Ἑλένη καὶ ἄχθεσθαι πολλὰ
λέγει,ἐφ' οἷς κακῶς ἔπραξε, καὶ ὅτι νέμεσιν εἶναι ὑπογράφει τὸν ἐκ πάντων
δίκαιονμῶμον. Τὸ δὲ δολοφρονεῖν ταὐτὸν τῷ ἠπεροπεύειν, ὃ πρὸ βραχέων τῆς
Ἀφροδίτης ἡ Ἑλένη κατηγόρησε. Τὸ δέ «ἧσο παρ' αὐτὸν ἰοῦσα» καὶ τὸ
«ὀΐζυε»μεμέρισται τὸ μὲν πρὸς τὸ «ἕως ἄλοχόν σε ποιήσεται», τὸ δὲ πρὸς τὸ «ἢ ὅ
γεδούλην». ἀλόχου μὲν γὰρ τὸ παρακαθῆσθαι τῷ ἀνδρί, δούλης δὲ τὸ περὶ τὸν 1.677
δεσπότην ὀϊζύειν, ὅ ἐστι κακοπαθεῖν. (ῃ. 406) Τὸ δὲ ἀπόειπε Ὅμηρος μὲναἰτιατικῇ
συντάσσει λαβὼν τὴν λέξιν ἀντὶ τοῦ ἀπόφαθι, ὁ δὲ γράψας «τάλαιν'ἀπεῖπον ἄλγει» ἐπὶ
ἑτεροίου σημαινομένου τὴν λέξιν εἴληφε. (ῃ. 407) Τὸ δέ»μὴ πόδεσσιν ὑποστρέψειας
Ὄλυμπον» διασαφητικόν ἐστι τοῦ «θεῶν ἀπόειπεκελεύθους», ὥσπερ καὶ τὸ φύλασσε
τοῦ ὀΐζυε. [Ἔστι δ' ἐνταῦθα τὸ μὲν ὑποστρέψειας ἀντὶ προστακτικοῦ σχηματισθὲν
ἀνομοίως τῷ ἧσο καὶ ἀπόειπε καὶὀΐζυε καὶ φύλασσε, διὰ ποικιλίαν φραστικήν. Τὸ δὲ
Ὄλυμπον ἐλλιπὲς προθέσεως, ἵνα ᾖ εἰς Ὄλυμπον.] (ῃ. 409) Τὸ δέ «ἢ ἄλοχον ποιήσεται ἢ
ὅ γεδούλην» ἔστιν εὑρεῖν παρῳδηθὲν πρός τινος τῶν ἀρχαίων μυστῶν φαύλως καὶὡς
οὐκ ἂν ἐκφανῶς εἴποι τις πρὸς τὸν αὐτοῦ ἀκούσαντα. (ῃ. 410) Τὸ δέ»ἐκεῖσε οὐκ εἶμι
κείνου πορσυνέουσα λέχος», ἐν τοιούτῳ δηλαδὴ καιρῷ,σεμνῶς εἴρηται. δῆλον γάρ, ὅτι
πορσύνειν λέχος τὸ συγκοιτάζεσθαι, πρός τιναῥηθὲν ὁμοιότητα τοῦ «ἐμὸν λέχος
ἀντιόωσαν». γράφεται δὲ καὶ πορσανέουσαλέχος ὡς ἀπὸ τοῦ πορσαίνω ῥήματος.
Ερευνητικό έργο: ∆ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Εργαστήριο ∆ιαχείρισης Πολιτισµικής Κληρονοµιάς, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab.
Χρηµατοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ETΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Τµήµα Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006.
Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού µε αναφορά στην πηγή προέλευσής του.
415