Commentarii ad Homeri Iliadem i.pdf

λέγειν τοὺς ἐξ ἀγχιστείας οἰκείους, φίλους δὲ τοὺς ἀφ' αἵματος.[Τὸ δὲ ἴδῃς γράφεται καὶ
ἴδῃ μετὰ προσγεγραμμένου τοῦ ˉι, ὡς ἀπὸ κράσεωςτοῦ ἴδηαι, οὗ πρῶτον μὲν τὸ ἴδωμαι,
δεύτερον δὲ τὸ ἴδηαι, οὗ χρήσεις πολλαί.](ῃ. 168–70) Ὅτι τῇ μὲν κεφαλῇ κατὰ τὸν τοῦ
Πριάμου λόγον καὶ μείζονεςἄλλοι τοῦ Ἀγαμέμνονος ἦσαν, ὃν πρὸ τούτου ∆ιῒ ἴκελον τὴν
κεφαλὴν Ὅμηρος ἔλεγεν ἤτοι ἡγεμονικόν. «καλὸν δέ», φησίν, «οὕτω ἐγὼν οὔπω ἴδον
ὀφθαλμοῖςοὐδ' οὕτω γεραρόν· βασιλῆϊ γὰρ ἀνδρὶ ἔοικε». καὶ σημείωσαι, ὅτι πρὸ
τούτουἐκπρεπέα τὸν Ἀγαμέμνονα εἶπεν, οὐχ' ὡς πλατύτατον ἢ ὑπερηρμένον τῷ
μεγέθει, ἀλλ' ὡς γεραρόν. τῇ μὲν γὰρ κεφαλῇ καὶ ἄλλοι μείζονες, Ὀδυσσεὺς δὲ ἐντοῖς
ἑξῆς τὴν μὲν κεφαλὴν μείων αὐτοῦ, εὐρύτερος δὲ ὤμοις καὶ στέρνοιςἰδέσθαι. οὔκουν ὁ
Ἀγαμέμνων πεπλάτυνται ἢ ὑπερῆρται εἰς μέγεθος, εἴγε καὶἄλλοι τήν τε κεφαλὴν καὶ
τοὺς ὤμους καὶ τὰ στέρνα πλείονος λόγου ἔχουσινἄξια. γεραρὸς μέντοι ὑπὲρ τοὺς
ἄλλους εἶναι δοκεῖ. οὐ γὰρ μέγεθος οὐδὲὤμων καὶ στέρνων εὐρύτης μόνη χαρακτηρίζει
τὸν γεραρόν, ἀλλὰ καὶ ἄλλοντρόπον κατὰ τὸν τραγικόν «εἶδος ἄξιον τυραννίδος», ὅ
ἐστι καλόν. (ῃ. 166 ς.) Καὶ οὕτω μὲν ὁ Πρίαμος, ὃς καὶ πελώριον ἄνδρα τὸν Ἀγαμέμνονα
λέγει ἠΰν τε μέγαν τε εἰπών· «ὥς μοι καὶ τόνδ' ἄνδρα πελώριον ἐξονομήνῃς, ὅς τις ὅδ'
ἐστὶνἈχαιὸς ἀνὴρ ἠΰς τε μέγας τε». ἃ δὴ ἔπαινός ἐστιν ἐπιφανοῦς ἀνδρὸς καὶ βασιλικοῦ
κατὰ τὸν Ὁμηρικὸν χαρακτῆρα. Ἔστι δὲ ἠῢς ἢ ὁ ἀγαθὸς κατά τινας ἀπὸ τοῦ εὖ κατὰ
διάλυσιν καὶ ἔκτασιν τοῦ ˉε, ἢ ὁ πλατύς, ὡς ἕτεροί φασιν. Ἑλένη δὲἄλλως αὐτὸν
ἐπαινοῦσά φησιν· «ἀμφότερον βασιλεύς τ' ἀγαθὸς κρατερός τ' αἰχμητής». βασιλικὸς δὲ
τοῦτο ἔπαινος. τὸ γάρ τοι πελώριος καὶ καλός καὶ γεραρόςκαὶ ἑτέροις προσώποις εἰς
ἐγκώμιον ἐπιπρέπουσιν. ἔστι δὲ τὸ μὲν καλόςταὐτὸν τῷ εὐειδής, γεραρός δὲ ὁ ἐκ μόνης
θέας τὸ τίμιον ἔχων. μετ' ὀλίγα δὲ καὶτῷ Ὀδυσσεῖ προσιστορεῖ τὸν τοιοῦτον ἔπαινον
λέγων, ὅτι καθήμενος γεραρώ1.629 τερος ἦν Μενελάου, μείζονος ὄντος ἄλλως καὶ
ὑπερηρμένου ἐν τῷ ἵστασθαι.(ῃ. 172) Ὅτι ἐν τῷ «αἰδοῖός τέ μοί ἐσσι, φίλε ἑκυρέ, δεινός
τε» αἰδῶ καὶ φόβονἑαυτῇ πρὸς Πρίαμον ἡ Ἑλένη ἐπιμαρτύρεται, δι' ὧν ἡ τῶν
ἐλαττόνων πρὸς τοὺςὑπερέχοντας σχέσις συνέχεται. ἡ γὰρ ὑπερβάλλουσα τιμὴ ἐν αἰδοῖ
κεῖται καὶφόβῳ, καὶ ταῦτά ἐστιν, ἃ σῴζει τὴν Ἑλένην ἐν Τροίᾳ. καλῶς γὰρ ἔφη ὁεἰπών,
ὅτι «δέος ᾧ πρόσεστιν αἰσχύνη θ' ὁμοῦ, σωτηρίαν ἔχοντα τόνδ' ἐπίστασο».Ἰστέον δέ, ὅτι
αἰδοῖος μὲν ὁ ἐφελκόμενος τὴν ἐξ ἑτέρων αἰδῶ καὶ ἄξιος αἰδοῦς,αἰδήμων δὲ ὁ ἄλλους
αἰδούμενος, αἰδύλος μέντοι παρὰ τοῖς ὕστερον ἀντιφραστικῶςὁ θρασύς. καὶ ὅτι καὶ ὁ
αἰδήμων αἰδοῖος ἐν Ὀδυσσείᾳ κεῖται, ὥστε διχῶς ὁαἰδοῖος, ὁ αἰδοῦς τε ἄξιος, ὅθεν καὶ
αἰδοίη ταμίη, καὶ ὁ αἰδούμενος, ὡς τὸ»κακὸν δ' αἰδοῖος ἀλήτης». καὶ ὅτι αἰδεῖται μὲν ἡ
αἰδήμων Ἑλένη ὡς μὴ τῷκουριδίῳ ἀνδρί συνοῦσα, δέδιε δὲ ὡς ὑπὸ τῶν ἄλλων
μισουμένη, καθὰ ἐν τῇ ωʹῥαψῳδίᾳ δηλοῦται. ∆ιπαθὴς δὲ λαγαροειδῶς ὁ ῥηθεὶς στίχος
περὶ τὸ μέσον ἐντῷ «φίλε ἑκυρέ». δυσὶ γὰρ ποσὶ σκάζει, ὧν ὁ μὲν ψευδοδάκτυλος, ὁ δὲ
σπονδεῖοςβίαιος. ἡ γὰρ ˉλˉε συλλαβὴ ὡς μακρὰ λαμβανομένη διά τε τὴν
προκειμένηνὀξεῖαν καὶ τὸ καταπεραιοῦν στιγμικῶς καὶ διὰ τὴν ἐπιφερομένην
δασεῖανδάκτυλον ἀπαρτίζει μετὰ τῶν ὑπ' αὐτὴν δύο συλλαβῶν, ἡ δὲ ἐφεξῆς ˉρˉε
συλλαβὴὁμοίως ἐκτεινομένη τριχῇ λόγῳ κοινῆς συλλαβῆς διὰ τὸ ὀξέως τονοῦσθαι
καὶδιὰ τὸ πέρας εἶναι λέξεως καὶ διὰ τὸ προκεῖσθαι τοῦ δέλτα, [δυναμένου καὶαὐτοῦ
τεχνικῶς ἐκτείνειν διὰ τὸ πεφυκέναι διπλασιάζεσθαι,] σπονδεῖον ἀποτελεῖ.καὶ οὕτως ἡ
τοῦ μέτρου ποδικὴ ἐκθεραπεύεται χώλανσις. Περὶ δὲ τοῦ ἑκυρός,ὅ ἐστι πενθερός,
ἑτέρωθι δηλοῦται, ὅπου καὶ περὶ ἑτέρων συγγενικῶν λέξεων.ὅτι δὲ καὶ συστέλλει τὴν
παραλήγουσαν καὶ ὁ ἑκυρὸς καὶ τὸ αὐτοῦ θηλυκόν, 1.630 δηλοῖ Ὅμηρος ἐν τῷ «ἢ ἑκυρή·
ἑκυρὸς δὲ πατὴρ ὡς ἤπιος». (ῃ. 173–80)Ὅτι μεταμελομένη Ἑλένη ἐν ἐπηκόῳ Πριάμου
Ερευνητικό έργο: ∆ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Εργαστήριο ∆ιαχείρισης Πολιτισµικής Κληρονοµιάς, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab.
Χρηµατοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ETΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Τµήµα Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006.
Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού µε αναφορά στην πηγή προέλευσής του.
388