Commentarii ad Homeri Iliadem i.pdf

χρυσῷ καταπράττεται, ᾧ καὶ Ζεὺς τὴν ∆ανάην χειροῦται. [Καθὰ καὶ ἑτέρα τις γυνὴ διὰ
ἵππον προὔδωκε τὸ κάλλος,ὡς ἡ τοῦ Πειριθόου μήτηρ, καί τις διὰ κύκνον, ὡς ἡ Λήδη
ὑποπτεύεται, καὶἄλλη διὰ βοῦν, ὡς ἡ Εὐρώπη. καὶ κύων δὲ εὐγενὴς ὑπηγάγετό τινα εἰς
ὅμοιονπάθος, ὁποία τις ἡ τοῦ Τρωϊκοῦ Φοινοδάμαντος, ἣν Κρημισσὸς ὁ ποταμὸςλέγεται
ζεῦξαι λέκτροις «ἰνδαλθεὶς κυνί». καὶ τοιαῦτα μὲν καὶ ταῦτα.] Ἡ δὲγραμματικὴ Ἱστιαῖα
πεδίον εἶναί φησι χρυσοῦν καλούμενον, ἐν ᾧ χρυσῆς 1.607 Ἀφροδίτης ἱερὸν καὶ τιμή.
Θεόκριτος δὲ μεταλαβὼν τὸ νόημα χρυσῷ παίζουσανἈφροδίτην φησί. [(ῃ. 65) Τὸ δὲ
ἀπόβλητον λέγοιτ' ἂν καὶ ἔκβλητον κατὰ τὸ»νέκυες κοπρίων ἐκβλητότεροι». ἔκβλητον
δέ γε καὶ τὸ θαλάσσης ἔκβρασμαπαρ' Εὐριπίδῃ· καὶ βρέφος δὲ ἔκβλητον τὸ ἔκθετον, ὡς
ἔξω που καὶ αὐτὸβαλλόμενον.] (ῃ. 60 ετ 63) Ἔτι ἰστέον καί, ὅτι τὸ «αἰεί τοι κραδίη
πέλεκυς ὥς ἐστιν ἀτειρής» καὶ τὸ «αἰεί τοι ἐν στήθεσσιν ἀτάρβητος», ἤτοι ἄφοβος,»νόος
ἐστί» πρὸς ἀνδρεῖον καὶ ὑπομενετικὸν ἄνδρα ῥηθήσεται, πρὸς ὁποῖον δήτινά φησιν
αὐτὰ καὶ Ἀλέξανδρος, οἷα, ὡς ἐφάνη, ὀνειδισθεὶς εἰς μαλακότητα καὶδιὰ τοῦτο
κολακεύων καὶ μονονουχὶ λέγων, ὅτι οὐδεὶς ὅμοιός σοι οὐδ' ἔστι τινὰσυγκριθῆναί σοι.
οὐ γὰρ κατ' ἄνθρωπον καὶ σοὶ ἡ καρδία, ἀλλὰ πελέκει ἀεὶἔοικεν ἀτειρεῖ καὶ τμητικῷ. διὸ
οἱ μὲν ἄλλοι ταρβοῦμεν καὶ φεύγομέν ποτε, σοὶδὲ ἀτάρβητος ὁ νοῦς. σώφρων οὖν ὁ
Ἀλέξανδρος, εἴγε τὴν προρρηθεῖσαν εἰςαὐτὸν ὕβριν ἐπαίνοις ἀμείβεται. δέδιε γὰρ τὸν
Ἕκτορα τραχυνόμενον, ἐπεὶ παρ'ἐκείνῳ ἦν λῦσαι τὸν πόλεμον εἴτε καὶ μή. καὶ αὐτὸς ἦν
Τρώων πρόμαχος. δῆλονδέ, ὡς μαλακτικὸν ὁ ἔπαινος. διὸ καὶ Ἕκτωρ ἐπαινεθεὶς
ἱλαρύνεται καὶ ὁ νῦνθάνατον τῷ ἀδελφῷ ἐπαρώμενος ὅμως ἡττώμενον οὐ προδίδωσιν,
ἀλλὰ φιλάδελφος δείκνυται. Ἰστέον δέ, ὅτι καὶ ἐν τοῖς ἑξῆς που κεῖταί τις
κολακείαὁμοία τῇ κατὰ τὸν Πάριν, ἔνθα ὁ ∆ιομήδης ἐν τῷ ἀφυλάκτως ὑπνοῦν
σκωφθεὶςὑπὸ Νέστορος ὕπεισιν ἐκεῖνον κολακευτικῶς, ἀμήχανον προσειπὼν καὶ
πόνουοὔποτε λήγειν εἰδότα. Ἔτι ἰστέον καί, ὅτι τὸ «οὔ τοι ἀπόβλητά ἐστι θεοῦἐρικυδέα
δῶρα, ὅσα κεν αὐτὸς δῷ» καὶ ἑξῆς, ὡς ἀνωτέρω κεῖται, χρήσιμόν ἐστιτῷ ὀνειδιζομένῳ
ἐπὶ θεοσδότῳ τινὶ ἀγαθῷ, ὥσπερ καὶ ἐνταῦθα Ἀλέξανδροςμέμφεται τὸν Ἕκτορα
ὀνειδίζοντα τοῦτον ἐπὶ δώροις, οἷς θεὸς δέδωκεν. (ῃ.68–70) Ὅτι ἐν τῷ «ἄλλους μὲν
κάθισον Ἀχαιούς τε Τρῶάς τε, αὐτὰρ ἔμ' ἐν μέσσῳ καὶ ἀρηΐφιλον Μενέλαον συμβάλετ'
ἀμφ' Ἑλένῃ καὶ κτήμασι πᾶσιμάχεσθαι» τὸ μέν «κάθισον» μεταβατικὸν κεῖται ῥῆμα
κατὰ τὸ πλούτισον καὶσωφρόνισον ἄλλον. ἔστι δὲ ὅτε καὶ ἀμετάβατόν ἐστιν, ὡς καὶ
προδεδήλωται,οἷον καθίζω ἀντὶ τοῦ καθέζομαι. τὸ δέ «ἐν μέσῳ» τὸ στενὸν δηλοῖ τὸ
μεταξὺτῶν δύο στρατευμάτων. καὶ ἐπιμένει τῇ τοιαύτῃ λέξει ὁ ποιητὴς διὰ τὸ μὴἔχειν
ὄνομα καιριώτερον. τοῦτο δὲ οἱ μεθ' Ὅμηρον μεταίχμιόν φασιν, οἱονεὶμεσαίχμιόν τι ὄν,
Ἀττικῇ τροπῇ τοῦ ˉσ εἰς ˉτ, ὡς καὶ μεσόριον, μεθόριον. ἀπ'αὐτοῦ δὲ καταχρηστικῶς
μεταίχμιον καὶ τὸ ἁπλῶς μεταξὺ δύο τινῶν, ὡς εἴ τιςεἴποι ἐν μεταιχμίῳ δύο φροντίδων
εἶναι. τὸ δὲ τοιοῦτον στενόν, ἤτοι μεταίχμιον, 1.608 καὶ οὕτω φράζει ὁ ποιητής· «ὀλίγη
δ' ἦν ἀμφὶς ἄρουρα». Βαρβαρικὸν δὲ εἶναίφασιν οἱ παλαιοὶ τὸ μονομαχεῖν, ὅπερ Ὅμηρος
περιφράζων οἴους μάχεσθαίφησιν. [(ῃ. 69) Ἀρηΐφιλον δὲ τὸν Μενέλαον ὁ Πάρις φησὶν ἢ
κατειρωνευόμενοςἝκτορος οὕτω καλέσαντος τὸν Μενέλαον ἢ καὶ καταθέμενος
ἀληθευτικῶςτοιοῦτον ἐκεῖνον εἶναι.] (ῃ. 70) Συμβαλεῖν δὲ μάχεσθαι λέγει τὸ συνάψαι
εἰςπόλεμον, ἐξ οὗ καὶ ἡ πολεμικὴ συμβολή. ὅτι δὲ καὶ ἐπὶ ὑδάτων ἡ λέξις
τοῦσυμβάλλειν τίθεται, φανήσεταί που ἐν τοῖς ἑξῆς. ἐνταῦθα δὲ σημείωσαι καί, ὅτιτὴν
ἀμφί πρόθεσιν δοτικῇ συνέταξεν εἰπών· «ἀμφ' Ἑλένῃ καὶ κτήμασιν», ὡςεἴπερ εἶπεν ἐπὶ
τῇ Ἑλένῃ καὶ τοῖς κτήμασιν, ἢ ἀντιπτωτικῶς περὶ Ἑλένης καὶ κτημάτων. Ἰστέον δὲ καί,
ὅτι πολεμήσουσιν Ἀλέξανδρος καὶ Μενέλαος, ἵνα ὁ μὲν λάβῃ, ἃ ἀφῄρηται, καὶ κρατήσῃ
Ερευνητικό έργο: ∆ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Εργαστήριο ∆ιαχείρισης Πολιτισµικής Κληρονοµιάς, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab.
Χρηµατοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ETΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Τµήµα Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006.
Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού µε αναφορά στην πηγή προέλευσής του.
375