Commentarii ad Homeri Iliadem i.pdf

ἐκεῖ 1.499 βασιλεύσαντα Ἕλληνα, ἐξ οὗ καὶ τοῖς ὅλοις Ἕλλησιν ὕστερον τὸ ὄνομα
ἐνεκάθισεν, ὥσπερ καὶ τῇ μεγάλῃ Ἑλλάδι προσῆλθεν ἡ κλῆσις ἐκ τῆς κατὰ τὸνἝλληνα
τοῦτον ταύτης πόλεως, ἣν καὶ καλλιγύναικα τῷ ποιητῇ ὁ παλαιὸς χρόνοςἐπεμαρτύρατο.
φησὶ δὲ ὁ Γεωγράφος καί, ὅτι Φαρσάλιοι δεικνύουσιν ἀπὸἑξήκοντα σταδίων τῆς ἑαυτῶν
κατεσκαμμένην πόλιν, ἣν πεπιστεύκασιν εἶναιτὴν Ἑλλάδα, καὶ δύο κρήνας πλησίον,
Μεσσηΐδα καὶ Ὑπέρειαν, οἱ δὲ πέραν τοῦ Ἐνιπέως ᾠκῆσθαί φασι τὴν Ἑλλάδα, ὃς ῥυεὶς
περὶ Φάρσαλον εἰς τὸν Ἀπιδανὸνἐμβάλλει. ὁ δ' αὐτὸς λέγει καί, ὅτι Ἑλλάδα οἱ μὲν μίαν
πόλιν φασίν, οἱ δὲ τὴν Φθιῶτιν πᾶσαν. (ῃ. 684) Μυρμιδόνες δὲ ἢ ἀπὸ μυρμήκων κατὰ
μῦθον ἐκλήθησαν,ὡς καὶ ὁ Λυκόφρων ὑπολαλεῖ, ἢ ἀπὸ Μυρμιδόνος ἥρωος, υἱοῦ ∆ιός.
λέγεται δὲκατὰ Αἴγιναν ἡ περὶ αὐτῶν μυθολογία· ὅθεν καὶ Μυρμιδονία ἡ Αἴγινα
παρὰτοῖς παλαιοῖς. εἴρηται δὲ ἤδη καὶ ἀλλαχόθι περὶ τούτων καὶ ἐν τοῖς τοῦ Περιηγητοῦ
δέ. Ὁ δὲ Γεωγράφος λέγει, ὅτι Μυρμιδόνες συνηκολούθησαν ἐξ Αἰγίνηςφεύγοντι τῷ
Πηλεῖ. φυγεῖν δὲ τὸν Πηλέα ἐκεῖθεν λέγουσιν οἱ παλαιοὶ μετὰ τὸντοῦ ἀδελφοῦ Φώκου
φόνον, μεθ' ὃν ὁ Πηλεὺς εἰς Φθίαν ἐλθὼν εὗρεν αὐτὴνἀρχομένην ὑπὸ Ἄκτορος, υἱοῦ
Μυρμιδόνος. ἐγάμει δὲ ὁ Ἄκτωρ Αἴγιναν τὴν ἡρωΐδα μετὰ Πολύβοιαν τὴν πρώτην
γυναῖκα, ἐξ ἧς εἶχε Μενοίτιον καὶ ἑτέρους,οὓς εὑρὼν ἐπιβουλεύοντας καὶ ἐξελάσας τῷ
Πηλεῖ τὴν θυγατέρα Πολυμήλανδίδωσι καὶ τὴν βασιλείαν, ᾧ καὶ γίνεται θυγάτηρ μὲν
Πολυδώρα, υἱὸς δὲ Ἀχιλλεύς, ὁ καὶ ἄρχων ἄρτι τῶν Θετταλῶν. Ἕλληνας δὲ ὁ ποιητής,
ὥς φασιν οἱπαλαιοί, τοὺς ὑπὸ τῷ Ἀχιλλεῖ καλεῖ μόνους, ἐπειδὴ καὶ Ἕλλην ὁ τοῦ ∆ιὸς
περὶ τὴν ἐκεῖσε ἦρχεν Ἑλλάδα. οὕτω δὲ καὶ Ἀχαιοὶ ἐλέγοντο διά τινα τοιαύτην
ὁμοιότητα, οἵγε καὶ αὐτοὶ ὁμοφώνως τῷ κυρίῳ καλοῦνται καθὰ καὶ οἱἝλληνες. Φασὶ δὲ
οἱ παλαιοί, ὅτι σεσημείωται τὸ Ἀχαιοί ὀξυνόμενον. οὕτω δὲ οἱ Ἀχαιοὶ περίκλυτοι, ὥστε
Ἀχαία κατὰ τὸν Γεωγράφον καὶ ἐν Ἀραχώταις ἦν, ὥσπερ καὶ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ. λέγει δὲ
αὐτὸς καί, ὅτι Ἀχαιοὶ ἐκαλοῦντο οἱ Φθιῶται πάντες. Σημείωσαι δὲ τριωνυμίαν ταύτην
ποιητικὴν ἐν τῷ»Μυρμιδόνες δὲ καλεῦντο καὶ Ἕλληνες καὶ Ἀχαιοί». τρισὶ γὰρ τούτοις
ὀνόμασιν ἐκαλοῦντο οἱ τῷ Ἀχιλλεῖ ὑποτεταγμένοι· Ἔνθα ὅρα καὶ ὅτι δυνάμενος1.500 ὁ
ποιητὴς εἰπεῖν κοινῶς καὶ σαφέστερον «ἐκαλοῦντο», ἐπετηδεύσατο ἐκφυγεῖνχάριν
ὄγκου τὸ τῆς διαλέκτου κοινόν «καλεῦντο» εἰπὼν ποιητικώτερον. Σημειοῦνται δὲ οἱ
παλαιοί, ὅτι ὁ ποιητὴς καὶ τοὺς ὑπὸ τῷ Φοίνικι ὄντας ∆όλοπας,οἷς ἡ κλῆσις αὕτη ἐστὶν
ἔκ τινος ∆όλοπος ἥρωος, ὧν ὁ ποιητὴς ἐν τοῖς ἑξῆς πουμέμνηται, συζεύγνυσι τοῖς
ὑπακούουσι τῷ Ἀχιλλεῖ. Συνυπακουστέον γάρ φασικαὶ τούτους κατὰ τὸ σιωπώμενον.
γελοῖον γάρ, φασί, τὸν μὲν βασιλέα Φοίνικαμετέχειν τῆς στρατείας, ὃς ∆ολόπεσσιν
ἄνασσε, τοὺς δ' ὑπηκόους ∆όλοπαςμὴ παρεῖναι. Φέρεται δὲ καὶ ἱστορία χρήσιμος εἰς τὰ
προσεχῶς ῥηθέντα τοιαύτη.Ἡ Θεσσαλία πεδίον μέγα ἐστὶ καὶ κοῖλον πάντοθεν ὄρεσι
καλυπτόμενον, πρὸςἀνατολὰς μὲν τῇ Ὄσσῃ καὶ τῷ Πηλίῳ, πρὸς δυσμὰς δὲ τῷ Πίνδῳ, ἐξ
οὗ ὁ Πηνειὸς ὁρμώμενος ἔξεισι πρὸς ἕω ἤτοι πρὸς ἀνατολήν, πρὸς ἄρκτους δὲ
τῷὈλύμπῳ, καὶ πρὸς μεσημβρίαν τῇ Ὄθρυϊ. τούτου ἦρξε τοῦ τόπου Θεσσαλός, ἀφ' οὗ ἡ
χώρα Θεσσαλία, οὗ Αἴγων, οὗ Αἵμων, ὅθεν Αἵμονες μοῖρα Θετταλική,οὗ καὶ Λαρίσσης,
γυναικὸς Ἀργείας, Πελασγὸς καὶ Φθῖος καὶ Ἀχαιός. ἄρχων δὲ ὁ Πελασγὸς μοίρας τῆς
χώρας Πελασγικὸν Ἄργος ὠνόμασε καὶ πόλιν Λάρισσαν. θανόντος δὲ αὐτοῦ ἄρξαντες οἱ
ῥηθέντες ἀδελφοὶ μοῖραν τῆς γῆς Φθίανκαὶ Ἀχαίαν ἐκάλεσαν. οἰκεῖ δὲ αὐτόθι καὶ
∆ευκαλίων, οὗ υἱὸς Ἕλλην, ὃς Ἕλληνας τοὺς ἐκεῖ ἐκάλεσεν, οὗ Ξοῦθος, οὗ Ἀχαιὸς καὶ
Ἕλλην, ἀφ' οὗπάλιν Ἀχαιοὶ ὠνομάσθησαν. (ῃ. 685) Τὸ δέ «ἦν ἀρχὸς Ἀχιλλεύς»,
περίφρασίς ἐστι τοῦ «ἦρχε». ταὐτὸν γάρ ἐστι τὸ ἦρχεν, οἷον «ἦρχε ∆ιώρης» καὶ τὸ
«ἦνἀρχὸς Ἀχιλλεύς». (ῃ. 686–94) Ταῦτα εἰπὼν ὁ ποιητὴς ἐπάγει, ὅτι· ἀλλ' οὗτοι»οὐ
Ερευνητικό έργο: ∆ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Εργαστήριο ∆ιαχείρισης Πολιτισµικής Κληρονοµιάς, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab.
Χρηµατοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ETΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Τµήµα Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006.
Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού µε αναφορά στην πηγή προέλευσής του.
313