Commentarii ad Homeri Iliadem i.pdf

πλανᾶσθαι· καὶ καλῶς εἴρηται ἐπὶ μυιῶν· πλανῶνται γάρπως ἀεὶ πετόμεναι. (ῃ. 471) Τὸ
δέ «γλάγος ἄγγεα δεύει» ἐκ τοῦ παρακολουθοῦντος εἴρηται περιφραστικῶς ἀντὶ τοῦ
«ὅτε γάλα ἀμέλγεται», πολύ τε καὶπῖον καὶ γλυκύτερον καὶ μυιῶν ἐπισπαστικόν· διὸ καὶ
τὴν ἐαρινὴν ὥρανπαρέλαβεν, ἐν ᾗ μάλιστα τὰ τοιαῦτα γίνεται. [Γλάγος δὲ γάλα ἀγανόν,
ὅ ἐστινἡδύ· γάλα μέντοι παρὰ τὸ καλόν ἢ διὰ τὸ ἐκ γυίων ἅλλεσθαι· ἀπ' αὐτοῦ δὲ
καὶγλάξ βοτάνη γαλακτοποιὸς ταῖς ἐσθιούσαις. (ῃ. 474–7) Ὅτι ἡ προμνημονευθεῖσα ἐκ
τῶν αἰγῶν παραβολὴ οὕτω φράζεται Ὁμηρικῶς· «τοὺς δ' ὥς τ'αἰπόλια πλατέ' αἰγῶν
αἰπόλοι ἄνδρες ῥεῖα διακρίνουσιν, ἐπεί κε νομῷ μιγέωσιν,ὣς τοὺς ἡγεμόνες διεκόσμεον
ἔνθα καὶ ἔνθα ὑσμίνηνδ' ἰέναι».] (ῃ. 474) Ἰστέονδὲ ὅτι αἰπόλια πλατέα αἰγῶν ἢ τὰ
μεγάλα ἢ μᾶλλον παρατετηρημένως τὰπεπλατυσμένα, ἐπείπερ αἱ αἶγες ἐσκεδασμέναι
νέμονται. τὰς μέντοι ὄϊςἀδινάς τε λέγει καὶ ἀγχηστίνας, ἤγουν ἄγχι ἑστηκυίας, πυκνάς·
πυκνοῦνταιγὰρ ἐν τῇ νομῇ καὶ οὐ πολὺ διΐστανται. δῆλον δὲ ὅτι αἰπόλιον μὲν λέγεται
αἰγῶν,ποίμνιον δὲ προβάτων. ἔστι δ' ὅτε γενικῶς πάντα τῷ ποιμνίῳ περιέχονται.διὸ
ἀνωτέρω σταθμὸν ποιμνήϊον ἔφη ἁπλῶς τὸν ἀγροτικόν. ἐκ περισσοῦ δὲκεῖται τὸ αἰγῶν.
ἀρκεῖ γὰρ τὸ αἰπόλιον εἰς νόησιν αἰγῶν· αἰπόλιον γάρ τιςἀκούσας αἰγῶν πλῆθος
ἐνόησεν. οὕτω δὲ καὶ ἐν τῷ «συῶν συβόσιον» παρέλκειτὸ συῶν. εἰσὶ δέ, ὡς προεγράφη,
καὶ ἄλλα τοιαῦτα. (ῃ. 476) Ἐν δὲ τῷ «ἡγεμόνες διεκόσμεον» διακοσμεῖν λέγει τὸ
εὐκόσμως τάττειν, ὅθεν καὶ κοσμήτωρὁ ἡγεμών· καὶ κόσμιος δὲ ἐντεῦθεν ὁ εὔτακτος,
ἄκοσμος δὲ ὁ μὴ τοιοῦτος.καὶ οὐκ ἐν κόσμῳ φεύγειν τὸ ἀτάκτως τῆς μάχης ὑποχωρεῖν.
[∆ιήκει δὲ ἡλέξις καὶ εἰς ἄλλα, οἷον καὶ εἰς δαῖτα, ἧς λυθείσης ἀποκοσμεῖται ἔντεα
δαιτός.καὶ εὔκοσμος δὲ εἴδησις λέγοιτ' ἄν, ἧς ἀνάπαλιν ἔχει ὁ ἄκοσμά τε πολλά τεεἰδώς.
εἴη δ' ἂν καὶ ἔρις κοσμία, ἣν ὁ μὴ ποιούμενος μὰψ ἀτὰρ οὐ κατὰκόσμον ἐρίζει. (ῃ. 475)
Τὸ δέ «ῥεῖα διακρίνειν» αἰπόλου δηλοῖ ἀρετὴν εἰδότοςοὕτω ῥᾷον ποιεῖν. Νομὸς δέ ποτε
μεταφορικῶς καὶ ἐπὶ πληθυσμοῦ, ὡς δηλοῖ 1.393 τὸ ἐπέων νομός. (ῃ. 477) Τὸ δέ
«διεκόσμεον ὑσμίνηνδ' ἰέναι» ὑπογραφή ἐστιτοῦ λαῶν κοσμήτορος. κοσμήτωρ γὰρ
τοιοῦτος ὁ διακοσμῶν εἰς μάχην.](ῃ. 482 ς.) Ὅτι παραβολικῶς διδάξας τὰ κατὰ τὸν
ὄχλον μεταβαίνει καὶ εἰςβασιλικὸν εἰκασμὸν καὶ λαλήσας τεράστιά τινα καὶ διὰ τῶν
εἰκόνων διαγράψαςτὸν βασιλέα ἐκπρεπέα καὶ ἔξοχον πάντων ἡρώων καὶ εἰδώς, ὅτι παρ'
ἱστορίανλαλῶν οὐκ ἂν πιστευθείη–οὐ γὰρ τοιοῦτος ὁ Ἀγαμέμνων, ἀλλὰ μάλιστα ὁ Αἴας
καὶ ὁ Ἀχιλλεύς–ἐπάγει, ὅτι τὴν ἡμέραν ἐκείνην ἐφάνη τοιοῦτος· καὶ οὐδὲ λέγει, ὅτι
τοιοῦτος ἦν, ἀλλὰ τοιοῦτον τὸν Ἀτρείδην ἔθηκε Ζεὺς ἤματικείνῳ, οὐ φύσει τοιοῦτον
ὄντα, θέσει δὲ γενόμενον· τοῦτο γὰρ δηλοῖ τὸ ἔθηκεν.ἔθος δὲ τῷ ποιητῇ τοὺς ἐνδόξους
οὕτω φαντάζειν, ὥς που καὶ ἐν Ὀδυσσείᾳ τῷ Λαερτιάδῃ αὔξει τὰ μέλη καὶ ἀπόβλεπτον
τοῖς θεωμένοις οὕτω ποιεῖ· ἀλλ'ἐκεῖνον μὲν ἡ Ἀθηνᾶ μεταβάλλει· διὰ γὰρ τὴν φρόνησιν
περιεβλέπετο καὶσεμνότερος ἑαυτοῦ ἐδόκει· τοῦτον δὲ ὁ Ζεύς· διὰ γὰρ τὸ βασιλικὸν
κατάστημαἔδοξεν ἄρτι πολύς· (ῃ. 478–83) Τῶν δὲ βασιλικῶν εἰκόνων τὸ μέν ἐστι
σεμνὸνκαὶ νοητόν· φησὶ γάρ· «ὄμματα καὶ κεφαλὴν ἴκελος ∆ιΐ, Ἄρεϊ δὲ ζώνην,στέρνον
δὲ Ποσειδάωνι». τὸ δὲ αἰσθητὸν καὶ οὐ πάνυ μὲν σεμνόν, σαφὲς δέ·λέγει γάρ· «καθὰ
βοῦς ἀγέλῃφι μέγα ἔξοχος ἔπλετο πάντων, ταῦρος, ὃ γάρ τεβόεσσι μεταπρέπει
ἀγρομέναις, τοῖον ἄρ' Ἀτρείδην θῆκε Ζεὺς ἤματι κείνῳἐκπρεπέ' ἐν πολλοῖσι καὶ ἔξοχον
ἡρώεσσι». καὶ δοκεῖ μὲν ἐξ ὑψηλοῦ ταπεινῶσαιτὸν βασιλέα ὁ ποιητής, νῦν μὲν θεοῖς
εἰκάζων αὐτὸν καὶ ταῦτα τρισί, νῦν δὲ αὖθιςταύρῳ βοῒ σεμνῶς διὰ τῆς ἀγέλης
βαδίζοντι. τὸ δ' ἐστὶν οὐ τοιοῦτον, ἀλλὰ δι'ἀμφοτέρων ὑψοῖ, πῇ μὲν εἰ βούλοιτό τις
ἀλληγορεῖν θειότερον εἰκάζων αὐτόν,πῇ δὲ εἰ μὴ δύναταί τις εἰς ἀλληγορίας βάθος
προκύπτειν, ἀπὸ αἰσθητῶν καὶἡμῖν γνωρίμων σεμνῶν χαρακτηρίζων αὐτόν· ὅτι γὰρ
Ερευνητικό έργο: ∆ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Εργαστήριο ∆ιαχείρισης Πολιτισµικής Κληρονοµιάς, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab.
Χρηµατοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ETΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Τµήµα Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006.
Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού µε αναφορά στην πηγή προέλευσής του.
250