Commentarii ad Homeri Iliadem i.pdf

προείρηται. (ῃ. 467 ς.) Ὅτι τὸ «ἵσταντο ἐνλειμῶνι Σκαμανδρίῳ ἀνθεμόεντι μυρίοι, ὅσσα
τε φύλλα καὶ ἄνθεα γίνεται ὥρῃ»καθ' ὑπερβολὴν νοητέον. πῶς γὰρ ἂν ἄλλως τοὺς
μετρητοὺς Ἕλληνας φύλλοιςκαὶ ἄνθεσιν ἐξισωτέον τοῖς ἀπείροις καὶ πανταχοῦ γῆς
γινομένοις; οὕτω δὲ καὶἐν τοῖς ἑξῆς φύλλοις αὐτοὺς ἢ ψαμάθοις ἐοικέναι τίς φησι. τάχα
δὲ ὥσπερμυίαις αὐτοὺς μετ' ὀλίγα εἰκάζει, οὐ ταῖς ἁπανταχοῦ τῆς γῆς, [καὶ ἐν ἀρχῇ
δὲτοῦ βιβλίου τοὺς Ἀχαιούς, ὅσοι μηνίσαντος Ἀχιλλέως ἔθανον, ἕλωρ προκεῖσθαι εἶπε
κύνεσσιν οἰωνοῖσί τε πᾶσιν, οὐ τοῖς κατὰ κόσμον ὅλον δηλαδή, ἀλλὰ τοῖςἐκεῖ περὶ
Τροίαν, εἰ καὶ ὁ Ζηνόδοτος εἰς τοῦτο ἀπορήσας ἐξῶσε μὲν τὸ πᾶσιν,ἀντενέγραψε δὲ τὸ
δαῖτα, ἵνα ᾖ «οἰωνοῖσί τε δαῖτα». ὥσπερ τοίνυν ἐν τοῖςεἰρημένοις μερικῶς ἐπιβλητέον
τῷ περὶ μυιῶν καὶ κυνῶν λόγῳ], οὕτω φύλλακαὶ ἄνθη ἐνταῦθα νοητέον τὰ περὶ τὸ
Σκαμάνδριον πεδίον, ὡς ἂν μὴ πάνυ ὁ λόγοςὑπερβάλλῃ, ἀλλ' ἵνα λέγῃ ὅτι ἵσταντο
Ἕλληνες περὶ τὸν ἀνθεμόεντα τοῦτονλειμῶνα, ὅσσα φύλλα καὶ ἄνθη ἔαρος αὐτόθι
γίνονται. καὶ ἔοικε τὸν παραβολικὸνλόγον τοῦτον ἀπὸ τοῦ ἀνθεμόεντος πεδίου
πορίσασθαι, οἱονεὶ λέγων, ὅτι ὁἀνθεμόεις οὗτος λειμὼν εἶχεν ὥσπερ φύλλα καὶ ἄνθεα
εἰς πλῆθος τοὺς Ἕλληνας. Ὅρα δὲ ὅπως τὸ μυρίοι ἐπὶ πάνυ πολλοῦ πλήθους εἶπεν, ὥστε
τοιοῦτόν 1.391 τι ἐμφαίνει καὶ τὸ «μυρί' Ἀχαιοῖς ἄλγε' ἔθηκε» καὶ τὸ «μυρία Ὀδυσσεὺς
ἐσθλὰ ἔοργεν». Ἀνθεμόεις δὲ ὁ πολύφυτος καὶ διὰ τοῦτο ἐν καιρῷ πολλοῖςἀνθέμοις
ἤγουν ἄνθεσι βρύων. ἐντεῦθεν δὲ τροπικῶς καὶ λέβης ἀνθεμόειςὁ οἷον ἀνθῶν τῷ
κάλλει τοῦ ποικίλματος. καὶ μὴν ἐκεῖνος καὶ ὡς ἀναθηματικὸςδοκεῖ οὕτω λέγεσθαι.
Ὥραν δὲ τὴν ἐαρινὴν λέγει κατ' ἐξοχὴν ἢ κατ' ἔλλειψιν.προϊὼν γοῦν φησιν· «ὥρῃ ἐν
εἰαρινῇ», ἐνταῦθα μὲν ἐλλείψας, ἐκεῖ δὲ εἰπὼν ἐντελῶς, ὁποῖόν τι ποιεῖ καί, ὅτε πατρίδα
λέγει ἐλλειπτικῶς καὶ πατρίδα γαῖανἐντελῶς. (ῃ. 469–73) Ὅτι τὸ τῶν Ἑλλήνων θρασὺ
καὶ ἐπιθυμητικὸν τοῦ αἵματος, ἔτι δὲ καὶ τὸ πλῆθος αὐτῶν ἐμφαίνων προϊὼν μὲν ἐρεῖ,
ὅτι οὔπωτοιόνδε τις τοσόνδε τε λαὸν ὄπωπεν· ἐνταῦθα δὲ τοὺς Ἕλληνας μυίαις
εἰκάζειπετομέναις εἰς ἀμελγόμενον γάλα λέγων, ὅτι τόσοι ἵσταντο Ἀχαιοὶ ἐν πεδίῳοὐχ'
ἁπλῶς, ἀλλὰ διαρραῖσαι μεμαῶτες, καθὰ μυιάων ἀδινάων ἔθνεα πολλά,αἳ κατὰ σταθμὸν
ποιμνήϊον ἠλάσκουσιν ὥρῃ ἐν εἰαρινῇ, ὅτε τε γλάγος ἄγγεαδεύει. καὶ σημείωσαι ὅτι τὸ
μὲν τόσσοι πλήθους δηλοῖ ποσότητα, τὸ δὲ διαρραῖσαι μεμαῶτες θάρσους ποιότητα. καὶ
ὅτι οὐ πρὸς τὴν Ἑλληνικὴν ἀνδρίαν ἡεἰκὼν τῶν μυιῶν· οὐ γὰρ πρὸς ἰσχύος ἔνδειξιν,
ἀλλὰ πρὸς μόνον θάρσος καὶἀναίδειαν παρείληπται ἡ παραβολὴ αὕτη, [ὥσπερ ἡ τῶν
μελισσῶν πρὸ ταύτηςπρὸς τὴν ἰλαδὸν κίνησιν τῶν Ἀχαιῶν ἐκ τῶν σκηνῶν εἰς τὴν
ἀγοράν· οὐ μὴνπρός τι φοβερόν, εἰ καὶ ἄλλως δεινότεραι μυιῶν αἱ μέλισσαι διὰ τὸ κατ'
αὐτὰςπληκτικόν·] ἵσταντο γάρ, φησί, διαρραῖσαι μεμαῶτες δίκην μυιῶν, ὃ δὴ
καὶἀλλαχοῦ ποιῶν λέγει θάρσος μυίας ἐντεθῆναί τινι τῶν ἡρώων. (ῃ. 469)Ἀδινὰς δὲ
μυίας ὥσπερ καὶ μελίσσας δι' ἑνὸς δέλτα καὶ συστολῆς τῆς ἀρχούσηςἢ τὰς λεπτὰς λέγει
ἢ τὰς πυκνὰς καὶ ἀθρόον πετομένας. [Παρῴδηται δέ πωςἐνταῦθα τὸ «ἠΰτε μυιάων
ἀδινάων ἔθνεα πολλά» ἐκ τοῦ «ἠΰτ' ἔθνεα εἶσι μελισσάων ἀδινάων». τὴν δὲ τούτων
συγγένειαν τῶν παραβολῶν οἴδασι καὶ οἱγεωργικοὶ μυίας, ὅτε δόξει αὐτοῖς, καὶ τὰς
μελίσσας λέγοντες.] (ῃ. 470) Σταθμὸς δὲ νῦν μὲν ἀγροτικὴ κατοικία, ὅ ἐστιν ἔπαυλις, [ἣν
ὁ Σοφοκλῆς μεταπλάσας σταθμὰ λέγει.] λέγεται δέ ποτε καὶ ἐπὶ ζυγοῦ τοῦ τὰ βάρη
ταλαντεύοντοςκαὶ ἐπὶ παραστάτου δὲ οἰκίας. ὅτε μέντοι ἐκ τοῦδε τοῦ τόπου εἰς
τόνδεσταθμοὶ τοσοίδε λέγονται, τοπικὸν ἐκεῖ διάστημα δηλοῖ ὁ σταθμός, ὡς εἴ τις 1.392
εἴποι στάσιν ἢ μονὴν ἢ τὴν λεγομένην ἀλλαγήν. [Τὸ δὲ ποιμνήϊον πλεονασμὸνἔχει τοῦ
ˉη καθὰ καὶ τὸ πολεμήϊον καὶ τὸ οἰήϊον, ὃ δηλοῖ πλοίου οἴακα, καὶοὐκ ἂν ἔχοι
ἀμφιβολίαν ὡς τὸ ξυνήϊον.] Τὸ δὲ ἠλάσκειν γίνεται μὲν ἐκ τοῦἀλῶ, δηλοῖ δὲ τὸ
Ερευνητικό έργο: ∆ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Εργαστήριο ∆ιαχείρισης Πολιτισµικής Κληρονοµιάς, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab.
Χρηµατοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ETΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Τµήµα Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006.
Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού µε αναφορά στην πηγή προέλευσής του.
249