Commentarii ad Homeri Iliadem i.pdf

ὅττι καὶ ὅππωςκαὶ ἐν ἄλλοις μυρίοις.] Ὅτι ἔφθασε μὲν Ὅμηρος μεγεθῦναι τὴν ἑαυτοῦ
ποίησιν διὰ τοῦ ὑποσχέσθαι καὶ μυρία τινὰ εἰπεῖν καὶ ἡρωϊκά, ἐνταῦθα δὲκορωνίδα τινὰ
ἐπιτιθεὶς αὐξήσεως ἐπάγει «∆ιὸς δ' ἐτελείετο βουλή», ὡς μὴἂν τῆς τοῦ Ἀχιλλέως
μήνιδος τοιαῦτα δυνησομένης, εἰ μὴ θεία τις ἦν βουλή.ἐὰν δὲ τοῦτο ἦν, ἄρα μεγάλα τινὰ
γενήσονται καὶ ∆ιὸς βουλῇ πρέποντα.ἐνταῦθα δὲ καὶ τοῦ Ἀχιλλέως ὑπεραπολογεῖται,
οἱονεὶ λέγων μὴ δι' ἐκεῖνονἀλλὰ διὰ τὸ εἱμαρμένον ἐξ ἀνάγκης ταῦτα γενέσθαι. βουλὴν
γὰρ ∆ιὸς τὴνεἱμαρμένην φασίν, ὡς τῆς εἱμαρμένης ∆ιὸς λεγομένης, καθὰ καὶ τοῖς
Στωϊκοῖςἔδοξεν. ὅθεν καὶ περιέσπων τινὲς τὸ «βουλῇ», ἐν οἷς καὶ Νικάνωρ ὁ
Στιγματίαςἐπικληθείς, διότι ἐπολυλόγησε περὶ στιγμῶν, λέγοντες ὅτι γεγόνασι ταῦτα
τῇβουλῇ τοῦ ∆ιός. τινὲς δὲ βουλὴν ∆ιὸς εἶπον τὸ τὴν γῆν, ὡς καὶ ὁ Εὐριπίδηςἐν Ὀρέστῃ
μυθολογεῖ, κουφίσαι βαρουμένην τῷ τῶν λαῶν φόρτῳ κατὰ τὴναὐτῆς αἴτησιν. οὗ
χάριν, φασί, τόν τε Θηβαϊκὸν τὰ πρῶτα συνεστήσατοπόλεμον καὶ μετ' ἐκεῖνον
συνήγαγεν ἐπὶ φθορᾷ Τρῶας καὶ Ἕλληνας, Μώμου,φασί, συμβουλευσαμένου, μὴ
κεραυνοῖς ἢ κατακλυσμοῖς πάντα διαφθεῖραι, ἀλλ'εὐμεθόδως ἄλλως, καὶ ὑποθεμένου
τήν τε τῆς Θέτιδος θνητογαμίαν, ἀφ' ἧς ὁἈχιλλεύς, καὶ θυγατρὸς καλῆς γέννησιν, τῆς
Ἑλένης δηλαδή, δι' ἣν τὰ κατὰΤροίαν ἐγένοντο, πεσόντων πολλῶν, καὶ δι' Ἀχιλλέα τὰ
μὲν πολεμοῦντα, τὰ δὲ μηνίοντα. τινὲς μέντοι ∆ιὸς βουλὴν τὴν τοῦ Ἀχιλλέως ἐννοοῦσι
τιμήν, ὡςμετὰ ταῦτα φανήσεται. Ὅτι δὲ τὸ Ζεύς ∆ιός ἑτερόκλιτόν ἐστιν, ἐν τοῖς
ἑξῆςῥηθήσεται. [ὡς δὲ Ζεὺς οὐ μόνον ὁ κατὰ μῦθον πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε,
οὐδὲμόνον ὁ καθ' ἱστορίαν Κρητικὸς βασιλεύς, ἀλλὰ καὶ ὁ κατὰ ἀναγωγὴν ἀὴρ καὶαἰθὴρ
καὶ ἥλιος καὶ οὐρανὸς καὶ εἱμαρμένη καὶ ἡ ψυχὴ τοῦ παντὸς ἡ καὶ 1.34 πρόνοια καὶ ὁ
νοῦς δὲ ὁ κατὰ ἄνθρωπον, καθωμίληται τοῖς παλαιοῖς. Τοῦ δὲἐτελείετο ἡ παραγωγὴ ἢ
ἐκ τοῦ τελῶ τελείω, ὡς χρῶ χρείω, θῶ θείω, ἢ ἐκ τοῦτελέω τελείω, ὡς σέω σείω.] (ῃ. 6
ς.) Ὅτι θέλων ἐνδείξασθαι ὁ ποιητὴς ὡς οὐμόνον δεῖ ἀπὸ τῶν τελευταίων ἀρχόμενόν
τινα ἐπὶ τὰ πρεσβύτερα τῶν πραγμάτων ἀνατρέχειν, ὅπερ αὐτὸς ἐπὶ τῆς τοῦ Ἀχιλλέως
ἐποίησε μήνιδος, ὡςπροείρηται, ἀλλ' ἔστιν ὅτε δέον ἐστὶ καὶ κατὰ φύσιν χρῆσθαι τοῖς
πράγμασινἤγουν ἀπὸ τῶν πρώτων ἄρχεσθαι καὶ οὕτω προβαίνειν τοῖς ἐφεξῆς διὰ
σαφήνειαν,φησὶ κἀνταῦθα προεκθετικῷ σχήματι πρὸς τὴν ἐν αὐτῷ Μοῦσαν, ὅτι τὴν
τοῦἈχιλλέως μῆνιν ἄειδέ μοι, οὐχὶ ἄλλοθεν, ἀλλὰ ἐξ οὗ δὴ καιροῦ τὰ πρῶταδιέστησαν
Ἀτρείδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καὶ δῖος Ἀχιλλεύς, τουτέστι μὴ ὥσπερ τὰ Τρωϊκά, οὕτω καὶ
τὴν τοῦ Ἀχιλλέως μῆνιν ἐκ τῶν ἐσχάτων θελήσῃς ἀείδειν,ἀλλ' αὐτὴν ἀρχῆθεν κατὰ
φύσιν διεξόδευσον ἀρξαμένη ἐξ αὐτοῦ τοῦ καιροῦτῆς τῶν βασιλέων διαστάσεως καὶ
εἰποῦσα καὶ αὐτὸν τὸν τῇ ἔριδι ξυμβαλόνταἐκείνους ἤτοι τὸν δαίμονα τὸν τῆς στάσεως
αἴτιον. ὃ δὴ καὶ ποιεῖ καὶ ἀρξάμενοςἀπὸ τῆς τοῦ Χρύσου πρεσβείας περαίνει τὴν
ἱστορίαν κατὰ ἀκολουθίαν μέχριτέλους. [Τινὲς δὲ οὐ χρονικὸν εἶπον τὸ «ἐξ οὗ δὴ τὰ
πρῶτα» πρὸς ὁμοιότητατοῦ ἀφ' οὗ καὶ ἐξ ὅτου καὶ ἀφ' ὅτου, καιροῦ δηλαδή, ἀλλὰ
αἰτιολογικόν, οἷονἐξ οὗ αἰτίου τὰ πρῶτα ἡ ἔρις γέγονεν. οἳ καὶ ἱστῶντες τὴν Ὁμηρικὴν
ἐρώτησινεἰς τὸ «διαστήτην ἐρίσαντε» ἐπιφέρουσιν ὡς ἀόριστον ὄνομα τὸ «τίς τ'
ἄρσφωε» καὶ ἑξῆς, ὅ ἐστι, τῶν τις, ὡς ἔοικε, δὴ θεῶν αὐτοὺς ἐρίσαι ἀνέπεισε.κρεῖσσον
μέντοι ἐρωτηματικὸν εἶναι τὸ «τίς», ἵνα μετὰ τὸ τοιοῦτον πύσμα ἡ Μοῦσα λαλήσῃ.
δῆλον δὲ ὡς οὐ μόνον γράφεται «τίς τ' ἂρ σφῶε», ἀλλὰ καὶμάλιστα ἐγκλιτικῶς «τίς τ'
ἄρ σφωε» ἤγουν αὐτούς.] Σκόπει δέ, εἰ ἐνδοξότεροντοῦ δῖος Ἀχιλλεύς τὸ ἄναξ ἀνδρῶν,
ὅπερ καὶ ὁ ῥήτωρ Νέστωρ γνωματεύσει,ὅπου φέρτερον Ἀχιλλέως τὸν Ἀτρείδην ἐρεῖ ὡς
πλεόνεσσιν ἀνάσσοντα. ὅτι δὲ τοὺς δίους καὶ ∆ιῒ φίλους λέγει, [ὅθεν παρὰ τοῖς ὕστερον
καὶ ὁ ∆ίφιλος τὸκύριον κέκραται,] πολλαχοῦ φανήσεται. Ἀτρείδην δὲ τὸν Ἀγαμέμνονα
Ερευνητικό έργο: ∆ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Εργαστήριο ∆ιαχείρισης Πολιτισµικής Κληρονοµιάς, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab.
Χρηµατοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ETΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Τµήµα Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006.
Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού µε αναφορά στην πηγή προέλευσής του.
21