Historia Romana

διανίστασθαι παρεσκεύαζε· πὴ μὲν θωπεύουσα, πὴ δ' ἐλέγχουσα· καὶ πὴ μὲν ταῖς
ὀξυῤῥόποις τῶν πραγμάτων ἐκείνων ποικίλαις μεταβολαῖς τὴν τῆς οἰκείας
ἀντιτιθεῖσα διανοίας ὀξύτητα, πὴ δ' οἰκονομικῶς ἀντιπράττουσα ταῖς ἐκ Βυζαντίου
λάθρα καὶ συχνὰ προσιούσαις ἄλλοτ' ἄλλοις τῶν ἐς ∆ιδυμότειχον στρατιωτῶν ὁμοῦ
καὶ στρατηγῶν ὑποσχέσεσί τε καὶ δολεροῖς μηχανήμασι, καὶ λαμπρῶς ἀνιστῶσα
κινδυνεύοντα πίπτειν φρονήματα. μάλιστα δὲ τοῦ δραστηρίου καὶ τῆς ἀγχινοίας
αὐτὴν ὁ σατράπης Ἀμοὺρ ἐξεπλάγη τεθαυμακὼς, ἐπειδή γε ἐμεμαθήκει ταύτην
οὖσαν αἰτιωτάτην, ἀνθρωπίνως εἰπεῖν, τῆς διαμονῆς καὶ συστάσεως τοῦ τε στρατοῦ
καὶ ∆ιδυμοτείχου τῆς πόλεως καὶ δι' αὐτῶν τῆς τῶν ὅλων τῷ βασιλεῖ πραγμάτων ἐν
ἀσφαλεῖ καταστάσεως. καὶ ταῦτα μὲν τοῦτον ἔσχε τὸν τρόπον· καὶ ὁ χειμὼν ἐν
τούτοις ἐτελεύτα. (∆.) Ἦρος δ' ἀρχομένου οἱ μὲν Βυζάντιοι τῶν λῃστρικῶν κατὰ
∆ιδυμοτείχου πολέμων καὶ λόχων ἀποστάντες, δέει τῆς ἐκεῖ Περσικῆς δυνάμεως,
πρὸς ἕτερα πάλιν ἐχώρουν βουλεύματα. καὶ δὴ βέλτιον ἔδοξεν εἶναί σφισι,
χρημάτων ἀφθονίᾳ κρύφα περιεληλυθόσιν Ἀμοὺρ, τὸν σατράπην καὶ ἡγεμόνα τῆς
Περσικῆς δυνάμεως, πεῖσαι καταλιπόντα Θρᾴκην καὶ φίλων ἔρωτας οἴκαδε πρὸς
Ἀσίαν τάχιστα ἐπανήκειν. (Ε.) Τὰς δὲ τοιαύτας ὑπο 2.694 σχέσεις ἐκείνου δείξαντος
Καντακουζηνῷ, ἔδοξε τὰς τοιαύτας ἐπινοίας ἑτέραις κατασοφίσασθαι βαθυτέραις.
"1χρήματα γὰρ εἰς δέκα,"2 φησὶ, "1χιλιάδων ἐπέκεινα ἀριθμὸν ἀνιόντα τοῖς
Βυζαντίοις ἐκδεδωκόσιν, σφίσι μὲν ζημία μεγίστη γίνεται καὶ ἀσθένεια πρὸς τὰ
πολεμικά· ἡμῖν δὲ λαβοῦσιν ἰσχὺς προστίθεται μάλα κρατίστη πρὸς τὸ τῆς κοινῆς
ταυτησὶ μάχης κλυδώνιον."2 τούτων τοίνυν εἰς τοῦτο μελέτης ἰόντων καὶ πρός γε
μειζόνων ἐπὶ τούτοις ἑτέρων, καὶ ἅμα προστιθεμένης καὶ τῆς τοῦ Περσικοῦ
ταλαιπωρίας στρατοῦ, ὁποία καὶ ὅση διάγουσιν ἐν ἀλλοτρίᾳ γῇ, καὶ μηδὲν εἰς
αὐτάρκη τοσούτου στρατοῦ κεκτημένῃ δίαιταν, ᾤχετο διαβὰς εἰς Ἀσίαν ὁ σατράπης
Ἀμοὺρ μετὰ τῆς δυνάμεως, ἐπαγγειλάμενος ὀλίγῳ ὕστερον ἐπίκουρος ἰσχυρότερος
Καντακουζηνῷ ἐπανήξειν. βʹ. Κατὰ δὲ τοῦτον τὸν χρόνον ἐξαίσιοί τινες
ἀνεῤῥώγεσαν κατὰ Βυζαντίου καὶ τῶν αὐτοῦ προαστείων σεισμοὶ καὶ βρασμοὶ
θαλάττιοι, καὶ ὡς ἐκ πετροβόλου θυμοῦ πλήρους ἐῤῥίφησαν κατὰ τῶν τῆς γῆς
καρπῶν χάλαζαι· ὡς ἐκεῖνα τῆς γραφῆς συμπεσεῖν· ψεύσασθαι ἔργον ἐλαίας, καὶ τὰ
πεδία μὴ ποιῆσαι βρῶσιν· συκῆν τε μὴ καρποφορῆσαι καὶ γεννήματα ἐν ταῖς
ἀμπέλοις οὐκ εἶναι· ἐκλιπεῖν τε ἀπὸ βρώσεως πρόβατα καὶ μὴ ὑπάρξαι βόας ἐπὶ
φάτνας. ἄρξασθαι μέντοι συνέβη τοὺς τοιούτους σεισμοὺς καὶ κλόνους τῆς γῆς ἐν
μέσῳ που τῷ φθινοπώρῳ, ἄρτι τοῦ ἡλίου τὰ τοῦ σκορπίου προοίμια
παραλλάττοντος. καὶ τὴν μὲν πρώτην ἡμέραν δὶς ἐτίναξε τὴν γῆν ὁ θεός· οὕτω γε
μὴν ἐμβριθῶς, ὡς ἀπογνῶναι τοὺς πλείστους τὸ ζῇν ὑπὸ δέους· οἰκίας τε καταπε
2.695 σεῖν ἐγεγόνει καὶ τὰ πλεῖστα τῶν τοῦ Βυζαντίου τειχῶν. ἀμπέλων δὲ φραγμοὺς
καὶ κήπων περιβόλους οὐδὲ μεμνῆσθαι χρή. πάντες γὰρ μικροῦ κατεῤῥίφησαν ἄχρι
κρηπίδων· ὡς δυσπρόσοδον γίνεσθαι πᾶσαν ἀγυιὰν τοῖς παριοῦσι, σωρηδὸν
ἐῤῥιμμένων τῶν ἐντεῦθεν ἐρειπίων. (Β.) Ἐκκέχυται δ' ὁμοῦ καὶ τὸ τῆς θαλάττης
ῥόθιον ὡς ποῤῥωτάτω τῆς χέρσου· καὶ μάλισθ' ὅπη πεδιὰς καὶ ἱππήλατος ἦν ἡ γῆ,
μέχρι καὶ ἐς δέκα σταδίους. συνεξήλασε δ' ἔνια καὶ ἐνιαχοῦ τῶν ἀκατίων, ὅσα πρὸς
τοῖς λιμέσι καὶ τοῖς ἄλλοις παραλίοις, καὶ συνέτριψεν ἐν τῇ μεσογείῳ· καὶ πλείστας
δὲ κατέκλυσε χώρας, αὐτοῖς ἀνδράσι καὶ ποιμνίοις καὶ ζεύγεσι. παλινδρομοῦντός γε
μὴν τοῦ ῥοθίου μεθ' ἱκανὸν πρὸς τὰς συνήθεις καὶ τεταγμένας εὐνὰς, ἦν ἰδεῖν ἰλύος
τὰ πάντα μεστὰ καὶ ἰχθύων νεκρῶν. (Γ.) Αἴσθησιν μέντοι τοῦ τοιούτου γενέσθαι φασὶ
τιναγμοῦ καὶ σεισμοῦ μέχρι Λυσιμαχίας, καὶ βραχύ τι Χεῤῥονήσου ἐπέκεινα· ἥκιστα
δ' οὖν τὸν ἴσον γε τρόπον· ἀλλ' ὥσπερ ἐξ ὁρμητηρίου καὶ ῥίζης τινὸς ἀρξάμενον τοῦ
Βυζαντίου ἠρέμα καὶ κατὰ βραχὺ προϊόντα τε ἐνδιδόναι καὶ ὑφειμένως βαδίζουσαν
κατὰ τὸ ἀνάλογον ἀεὶ ταῖς ἐφεξῆς παραπέμπειν χώραις καὶ πόλεσι τὴν τοῦ κλόνου
Ερευνητικό έργο: ∆ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ.
Εργαστήριο ∆ιαχείρισης Πολιτισµικής Κληρονοµιάς, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab.
Χρηµατοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ETΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Τµήµα Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006.
Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού µε αναφορά στην πηγή προέλευσής του.
248