14.07.2013 Views

klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...

klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...

klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Për të dhënë një tablo më të qartë po japim një pasqyrë krahasue<strong>se</strong> të përmbajtjes së vajit<br />

bimor, edible në fara me acide të pangopura.<br />

Rap<strong>se</strong>ed (Brasiça napus) kolza vajore ca.(circa-afërsisht) 40%<br />

Lule dielli (Helianthus annuss) 25-30%<br />

Soja (Glycinë max) 18-23%<br />

Peanut (Arachis hypogeal) kikiriku 42-52%<br />

Lini (Linum usistassimum) 32-33%<br />

Lule kuqë (Papaver somniferum) 40-51%<br />

Arra (Juglans regia) është marrë për referencë 58-71% (është dhënë diku më lartë.<br />

Niveli i acidit erucik u arrit të reduktohej në më pak <strong>se</strong> 2% (<strong>dhe</strong> madje nganjëherë më pak<br />

<strong>se</strong> 1% në totalin e acideve të ngopura)<br />

Për ti shtuar o<strong>se</strong> komplementuar niveli i glukozinateve në farat ka qenë (rezulton e<br />

niveleve më të ulëta <strong>se</strong> 30 umol/g% që të çon në një kualitet të lartë të ushqimit).<br />

Në këtë shkrim, origjina, përbërja,vetitë për të gjitha (Kanolën <strong>dhe</strong> Hear olis, sinkroni që<br />

përfshin gjithë grupin e bimëve të kësaj gjinie) janë bërë përpjekje për tu trajtuar më<br />

shumë për të tërhequr vëmendjen specialistëve të bujqësisë <strong>dhe</strong> biznesit të industrisë së<br />

vajit <strong>dhe</strong> nuk ka për qëllim <strong>se</strong>leksionimin e mirëfilltë. Të gjitha speciet me përmbajtje<br />

vaji të farave që prodhojnë kanola si <strong>dhe</strong> për ushqim origjinojnë nga gjinia Brassiça<br />

napus që i përket familjes cruciferae. Fillimisht rezulton të jetë kultivuar në Indi<br />

pothuaj<strong>se</strong> 4000 vite më parë. Një shtrirje më e ma<strong>dhe</strong> e kësaj bime bëhet e njohur në<br />

Evropë në shekullin e trembëdhjetë. Speciet e kësaj gjinie ka shumë mundësi të jenë<br />

zhvilluar, origjinuar nga i njëjti paraardhës siç ishte mustarda e vjetër (sinapis) si <strong>dhe</strong> nga<br />

specie të tjera siç mund të këtë qenë Repa (Radish sp) apo arrugala (Eruga sp.).<br />

Në hershmërinë e tyre, kultivarët e kolzës vajore po<strong>se</strong>donin nivele të larta të acidit erucik<br />

qoftë në vaj si <strong>dhe</strong> në nivelin e lartë të glukosinateve që pasqyroheshin në ushqim. Prania<br />

e këtyre komponentëve ka qenë konsideruar si një shqetësim për problemet shëndetësore.<br />

Niveli i lartë i acideve erucike ka qenë fajësuar për prodhimin <strong>dhe</strong> depozitimin e acideve<br />

yndyrore të ngopura që li<strong>dhe</strong>n <strong>dhe</strong> me parametrat e punës së zemrës, muskujt skeletor<br />

<strong>dhe</strong> adrenalinën si <strong>dhe</strong> për ato që nxisin apo stimulojnë rritjen.<br />

Në aspektin e prodhimit të vajit eksperienca kanadeze mbetet me rëndësi për shumë<br />

arsye.<br />

Arsyeja e parë, ishte që kjo bimë ka qenë introduktuar për herë të parë në Kanada në<br />

aspektin komercial si rrjedhojë <strong>dhe</strong> është arritur të akumulohet një eksperiencë e<br />

konsiderueshme.<br />

Së dyti, kanola pas introduktimit arriti në një kohë rekord të bëhet bima më me peshë në<br />

prodhimin e vajit.<br />

Së treti prezantohet në treg me një variacion të madh <strong>dhe</strong> me shumë përdorime.<br />

Programet e shtimit të bimëve që kanë nisur në Kanada, në vitin 1959 kanë ngritur linja<br />

të kolzës vajore (IHO) që përmbanin nivele të ulëta të acidit erucik tashmë të<br />

identifikuara. Një program i rikthimit të kësaj mënyre shtimi (back - crossing) si e<strong>dhe</strong><br />

91

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!