14.07.2013 Views

klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...

klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...

klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Në jetën e tij biologjike, karkaleci ka tërhequr vëmendjen e shumë<br />

studiuesve. Ai, për të kryer një njësi punë, harxhon mesatarisht 0.3 njësi<br />

energji. Po kështu, për mënyrën e tij të jetesës, vëmendjen e studiuesve<br />

e ka tërhequr e<strong>dhe</strong> kinezi. Ai, për të kryer një njësi punë, harxhon<br />

mesatarisht 0.7 njësi energji. Por, nuk ndodh kështu me amerikanin: ai,<br />

zë ndoshta vendin e parë për harxhimin e energjisë. Sot, një amerikan,<br />

për të kryer një njësi punë, harxhon mesatarisht 2‐2.2 njësi energji.<br />

Civilizimi i lartë e ka çuar amerikanin që të mos sillet i kujdesshëm ndaj<br />

harxhimit të energjisë. me këtë shpjegohet që makinat e prodhuara në<br />

ShBA, harxhojnë mbi dyfishin e energjisë, krahasuar me makinat e<br />

prodhuara në Japoni.<br />

Në shtesë së kësaj, duhet të vëmë në dukje eficiencën e lartë të natyrës,<br />

krahasuar me industrinë: nga 10$ të investuara për rritjen e pyllit,<br />

sigurohet energji, aq sa sigurojnë 150‐300$, të harxhuara në rrugë<br />

industriale.<br />

A mos vallë, njerëzimi sot, duke rendur pas arritjeve, nuk e sjell fare<br />

kokën prapa? E kështu, në të shumtën e rasteve, shuma që duhet paguar<br />

për të zvogëluar efektet e veprimeve të gabuara është disa herë më e<br />

ma<strong>dhe</strong> <strong>se</strong> fitimet që shijon sot njerëzimi.<br />

Ndoshta sot, do të bënim mirë që, një pjesë të investimeve, t’i bënim për<br />

të ruajtur natyrën “placentën”, ku ne jetojmë?!<br />

28 maj 2011<br />

Prof. As. Dr. Ahmet OSJA<br />

Pak histori për gjelin e detit<br />

Duke ju afruar vitit të ri, gjith<strong>se</strong>kujt i shkon mendja tek gjeli i detit, ku pavarësisht<br />

situatës së tij ekonomike, ai e ndjen si detyrim ekzekutimin e këtij të fundit.<br />

Pa pretenduar <strong>se</strong> do të shkojmë shumë në thellësi të kohërave lidhur me këtë traditë, po<br />

prezantojmë një pasazh të shkurtër:<br />

Spanjollët, e sollën gjelin e detit nga indianët e Amerikës në Evropë <strong>dhe</strong> e zbutën,<br />

domestikuan atë më vonë e rikthyen prapë, në shekullin e XVII. Njëherësh ishte <strong>dhe</strong><br />

budallallëku i tyre që e emërtuan atë “turkey”, (është një paralelizëm i çuditshëm në<br />

hapësirat mbarë shqiptare ku quhet “mi<strong>se</strong>rka”, d.m.th. e ardhur nga Misiri, Egjipti i<br />

68

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!