klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...

Këto pajisje ishin përgatitur nga blegtorët, të cilët e kishin zhvilluar këtë zejtari bile dhe
në garë, kompeticion njeri me tjetrin. Ndërkohë, kuptohet në masë më të vogël ata
përgatisnin dhe pajisje të tjera për ti përdorur në shtëpi pas zbritjes nga mali, si Bolira
druri (për mbushjen e ujit), govata druri, laisa, pajisje të tjera për larjen e rrobave të
shajakut, për tharjen e kafesë, voza, shegë dhe tinarë, për grumbullimin e frutave, për
verë, raki, uthull, hardallaj, rehani (Skrapar).
Nuk mungonin dhe fantazia artistike në këto punime.
Kualiteti i prodhimit të këtyre frutave apo perimeve për turshi, kuptohet se do të ishte
shumë më i lartë se i atyre të mbajtura në enë plastike apo çfarëdo qofshin ato.
Tokë buke, ara e bukës, e destinuar për drithërat, nuk është njësi taksonomike kadastrale,
por një ndarje në bashtinë, vatanin, pronën private të secilit, kjo nisur dhe që prodhimi i
bukës ishte shqetësimi kryesor i familjes. “tre muaj bukë ma e mira shtëpi”, Kolë
Jakova. Për drithërat do të liheshin tokat më pjellore kjo edhe në konflikt me të zonjën e
shtëpisë që përgjigjej për kopshtin apo me bariun që ishte i interesuar për bazën
ushqimore të gjësë së gjallë, vërrinë.
Tutkall:- Masë xhelatinoze pas zierjes së thundrave dhe tendinëve të kafshëve, përdoren
për lyerjen e pjesëve distale të trupit për ti izoluar nga të ftohtit në rastet e qëndrimit në
stan apo dhe jashtë gjatë dimrit, të blegtorëve.
Turshi – Një mënyrë e konservimit të shumë perimeve, ose regjia e tyre, duke u bazuar
në përmbajtjen e sheqerit të tyre që shtohet me uljen e temperaturave, brymat, ngricat, si
reagim i bimës që ka krijuar këtë përshtatshmëri për të kundërshtuar këtë “vendim” të
natyrës. Në aspektin biokimik nuk është as më shumë dha as më pak se hidroliza e poli
dhe disakarideve.
Urla - Karakteristike për në Labëri dhe në gjithë trevat e Jugut, specialistët i përgatitjes
së këtij lloji bulmeti. Fillonte me përgatitjen e shakullit, që nënkupton regjjen e lëkurës së
dashit, deles apo të dhirtave. Qumështi pasi zihej, lihej të ftohej dhe më pas hidhej në
shakull duke i shtuar pak kripë. Shakulli nuk duhej të ishte i ekspozuar ndaj diellit.
Staxhionimi vazhdonte 2-3 muaj. Masa që krijohej quhet urlë, është e ndryshme nga
shëllira. Periudha më e përshtatshme e përgatitjes së urlës është sezoni i fundit i mjeljes.
Valanice, dërstilë, shkeltore; (mbeten për numrin tjetër edhe duke pritur kontributin e
lexuesve).
Vatha, vathimi, në fillimin e pranverës praktikohej kudo në Shqipëri, vathimi që
ndërrohej një herë në ditë ose në 2-3 ditë. Edhe bezhdinaku, shtegtuesi, nëse kontribuonte
në vathim, do të kishte një lehtësim në qiranë e qëndrimit, bujtjes.
Njihen vlerat e vathimit jo vetëm në prodhimin e pritshëm të bimës por dhe në
përmirësimin fizik, biologjik, ne formimin e një mjedisi të kërkuar nga mikroflora e
tokës, si dhe proceset biokimike të transformimit të lëndëve dhe të energjisë.
Vatha përbehej nga bashkimi i disa trinave, lesave, me thupra ose me mbetje të dërrasave.
Proseku ishte një lloje vathe por kishte qëllim vetëm organizimin e mjeljes në oborrin e
shtëpisë. Lëshoheshin kecat dhe qengjat që pastaj do të shkëputeshin përsëri.
152